Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΤΑΤΖΗΣ Ο μαρμαρωμένος ελεήμων βασιλιάς και η βασιλεύουσα


Προφητείες, θρύλοι και διηγήσεις που ζωντανεύουν στις μνήμες μας τον μαρμαρωμένο βασιλιά συνδέονται άρρηκτα με θαύματα και γεγονότα που σχετίζονται με τον Άγιο βασιλιά Ιωάννη Βατάτζη! Ξετυλίγοντας το κουβάρι του θαυμαστού βίου του θα διαπιστώσουμε ότι 
ο ευσεβής βασιλέας Ιωάννης ο Βατάτζης, είχε θέσει προτεραιότητα στη ζωή του την ελεημοσύνη! Με βάση το έλεος και την αγάπη αντιμετώπισε με τη βοήθεια του Θεού ακανθώδη ζητήματα της εποχής του. Το χριστιανικό ήθος και η προσήλωσή του στο γράμμα του ευαγγελίου συνέβαλαν στο να επιλύσει το πρόβλημα της φτώχειας. Προβάλλοντας το έλεος συνάντησε τον Θεό, όπως λέγει η ρήση του προφήτη και βασιλιά Δαυίδ! Και έτσι επίλυσε οριστικά όπως αναφέρει ο βιογράφος του και το δικό του πρόβλημα, το πρόβλημα δηλαδή του πνευματικού θανάτου, όπως αποκαλύπτει το άφθαρτο σκήνωμά του.
Μία λοιπόν από τις μεγάλες φυσιογνωμίες που λάμπρυναν την Εκκλησία και την χριστιανική αυτοκρατορία είναι ο Άγιος Βασιλέας Ιωάννης ο 3ος, Δούκας Βατάτζης ο οποίος για τις μεγάλες ελεημοσύνες του έλαβε την προσωνυμία Ελεήμων. Γεννήθηκε στα 1193 στο Διδυμότειχο και ήταν γόνος της επιφανούς οικογένειας του Βυζαντίου. Το 1204, μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους σταυροφόρους, η βυζαντινή αυτοκρατορία διαιρέθηκε σε τέσσερα αντίπαλα βασίλεια, τη λατινική αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως, την αυτοκρατορία της Νίκαιας στη Μικρά Ασία, όπου κατέφυγε ο νόμιμος αυτοκράτορας και ο οικουμενικός Πατριάρχης, το Δεσποτάτο της Ηπείρου στη δυτική Ελλάδα και τέλος το βουλγαρικό βασίλειο του Ιωάννη του 2ου του Ασάνη. Στα 1222, ο Ιωάννης Δούκας Βατάτζης διαδέχθηκε στο θρόνο της Νίκαιας τον θείο του Θεόδωρο Λάσκαρη και χάρη στην πολιτική του ικανότητα κατόρθωσε να αναδιοργανώσει τις βυζαντινές δυνάμεις κατά τα πρότυπα της παλαιάς αυτοκρατορίας. Ο Ιωάννης σαν αυτοκράτορας, επέδειξε τις εξαιρετικές ιδιότητες ενός πολιτικού αρχηγού και τις αρετές ενός χριστιανού ηγεμόνα. Χάρη σε μία σειρά από λαμπρές στρατιωτικές νίκες και έξυπνους χειρισμούς εξασφάλισε μέσα σε λίγα χρόνια τον έλεγχο της Μικράς Ασίας και ανέκτησε το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών που βρίσκονταν στα χέρια των Λατίνων. Κατέλαβε την Ανδριανούπολη, και το 1254 όταν πέθανε, η αυτοκρατορία της Νικαίας περιελάμβανε στην πραγματικότητα τα εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας πριν τη φραγκική κατάκτηση. Δεν απέμενε πλέον παρά η κατάληψη της Βασιλεύουσας, η οποία επιτεύχθηκε από τον διάδοχό του, Μιχαήλ 8ο   τον Παλαιολόγο το έτος 1261 και η οποία από τους ιστορικούς χρεώνεται στον αυτοκράτορα Ιωάννη τον Βατάτζη.
Εμφορούμενος από φλογερό ζήλο για το καλό της Εκκλησίας, ο Ιωάννης ο 3ος ο Βατάτζης διεξήγαγε πολλές διαπραγματεύσεις με τον Πάπα Γρηγόριο τον 9ο. Ματαίως όμως, γιατί ο Πάπας επέμενε στις απόψεις του.
Ο ευσεβής ηγέτης της Νίκαιας Ιωάννης είχε ήπιο χαρακτήρα, απλό και φιλήσυχο. Όλοι μπορούσαν να τον πλησιάζουν για να βρουν σε αυτόν στήριξη και κατανόηση. Ήταν ένθερμος προστάτης των αδικημένων και ιδιαιτέρως των αγροτών που καταπιέζονταν από τους μεγάλους γαιοκτήμονες. Εκτός από τους πολέμους καταπιάστηκε επιπλέον και με την αναδιοργάνωση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Μία ημέρα που συνάντησε τον ίδιο τον γιο του, ντυμένο με ακριβά ρούχα να πηγαίνει για κυνήγι, τον επιτίμησε αυστηρά λέγοντάς του:
«Πως μπορείς να ξοδεύεις έτσι το χρήμα των υπηκόων σου, σε τέτοιες μάταιες ασχολίες; Δεν γνωρίζεις ότι τα πολύτιμα τούτα ρούχα με τα χρυσά κεντήματα γίνονται από το αίμα των Ρωμιών, και ότι πρέπει να δίνεις σ’ αυτούς λογαριασμό για ότι ξοδεύεις, αφού ο πλούτος των βασιλέων είναι πλούτος των υπηκόων τους»;
Στις 4 Νοεμβρίου του 1254 ο ευσεβής αυτοκράτορας της Νίκαιας Ιωάννης ο 3ος ο Βατάτζης παρέδωσε εν ειρήνη την ψυχή του στα χέρια του Θεού. Το τίμιο λείψανό του ενταφιάσθηκε στο Μοναστήρι του Σωτήρος Χριστού, που είχε κτίσει ο ίδιος στο Νυμφαίο της Βιθυνίας.
Στα επόμενα χρόνια δια αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης ζήτησε να μεταφερθεί το λείψανό του στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Όταν μετά από 7 χρόνια άνοιξαν τον τάφο του, μία γλυκειά ευωδία απλώθηκε τριγύρω. Έκπληκτοι διαπίστωσαν όλοι ότι και το σώμα του ήταν άφθαρτο, σαφές δείγμα αγιότητας. Δεν είχε κανένα απολύτως σημείο που να φανερώνει ότι ήταν νεκρός. Το χρώμα του σώματος ήταν όπως κάθε φυσιολογικού ανθρώπου, ακόμη κι αυτά τα ρούχα του είχαν διατηρηθεί επί 7 χρόνια άφθορα και έμοιαζαν σαν να τα είχαν ράψει εκείνη τη στιγμή. Έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που τον δοξάζουν στη γη.
 
Ο θρύλος του μαρμαρωμένου βασιλιά
 
Από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου Βασιλέως Ιωάννη του Βατάτζη του ελεήμονος, κατατέθηκε σε Ναό της Μαγνησίας. Μάλιστα όπως σημειώνει ο βιογράφος του, χριστιανοί που προσέφευγαν στον άγιο ανταμείβονταν θαυμαστά. Στο ιερό λείψανο ασθένειες θεραπεύονταν, διώκονταν δαίμονες...
Ο ιστορικός της εποχής αναφέρει ακόμα ότι επί βασιλείας του Ανδρόνικου του Παλαιολόγου κατά τις επιδρομές των Τούρκων στην Μαγνησία, ο καστροφύλακας παρατήρησε πολλές φορές μία αναμμένη λαμπάδα να περιφέρεται στα τείχη. Έστειλε ανθρώπους του να ερευνήσουν το φαινόμενο μα δεν τα κατάφεραν. Τέλος εστάλη ο κωφάλαλος αδελφός του καστροφύλακα. Σ’ αυτόν έγινε η αποκάλυψη και επιστρέφοντας του δόθηκε και η θεραπεία. Και έτσι διηγήθηκε ότι στο μέρος εκείνο που φαινόταν το φως της λαμπάδας, βρήκε έναν άνδρα μεγαλοπρεπή με βασιλικό παράστημα ο οποίος μεγαλοφώνως προέτρεπε τους χριστιανούς να συνεχίσουν την άμυνα. Την μορφή αυτή την αναγνώρισε στο ιερό σκήνωμα του Αγίου Βασιλέως Ιωάννη Βατάτζη. Από τότε αναγνωρίσθηκε ως Άγιος και η μνήμη του ορίσθηκε να τιμάται στις 4 Νοεμβρίου. Το άφθαρτο λείψανό του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη που είχε ήδη ελευθερωθεί από τους Φράγκους όπου και το τύλιξε ο θρύλος του Μαρμαρωμένου Βασιλιά. Κατά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους κρύφθηκε σε κάποια κατακόμβη. Κι από τότε καρτερεί την απελευθέρωση της Βασιλεύουσας. Ακόμη ο θρύλος λέγει ότι μαζί του ο Άγιος βασιλέας έχει τη σπάθη του μέσα στο θηκάρι της και ότι κάθε χρόνο η λεπίδα του σπαθιού ξεπροβάλλει μερικά χιλιοστά, μέχρι που να φθάσει η στιγμή να ξεπροβάλλει ολόκληρη η σπάθη τότε θα έρθει και η ώρα που καρτερεί η ρωμιοσύνη, να πάρει δηλαδή την Κωνσταντινούπολη. Σύγχρονος άγιος γέροντας ασκητής αναφέρει πως εδώ και λίγο καιρό ο Ελεήμων Άγιος βασιλιάς έχει αναστηθεί και πως το ξίφος βγήκε εντελώς από το θηκάρι του. Περιφέρεται με τη μορφή παλιάτσου στην Πόλη και κατευθύνει τις στρατιές των Αγίων ώστε να λάβουν θέση γύρω από τη Βασιλεύουσα. Υποστηρίζει μάλιστα πως το ιερό λείψανο φυλασσόταν από οικογένεια κρυπτοχριστιανών που διατηρούσε το μυστικό από γενιά σε γενιά. Αυτό ακριβώς το γεγονός που με τη μορφή διήγησης αναφέρει ο άγιος αυτός γέροντας ασκητής σηματοδοτεί σειρά γεγονότων που θα επαληθεύσουν τις προφητείες του Αγίου Κοσμά πολύ-πολύ γρήγορα. Αυτά κι άλλα πολλά λένε οι θρύλοι και οι διηγήσεις για το άφθαρτο λείψανο του Αγίου Βασιλέα Ιωάννη του 3ου του Βατάτζη, του Ελεήμονος.
Όλοι αυτοί οι θρύλοι και οι προφητείες ηχούν παράξενα στα αυτιά μας. Όπως και να είναι όμως οφείλουμε να τις εκλάβουμε ως βάση αξιολόγησης της προσωπικής αξίας του Αγίου Ιωάννη του Βατάτζη, του Ελεήμονος, του μαρμαρωμένου βασιλιά της ρωμιοσύνης. Βάση που συντελεί ώστε να τον ακολουθούν αιώνες αιώνων αναδεικνύοντας δια της αφθαρσίας του τιμίου λειψάνου και την αιωνιότητα της μνήμης του κι επαληθεύοντας το λόγο της Αγίας Γραφής ότι ο ελεήμων «εκ θανάτου ρύεται».

Συντάκτης: Κατσούλα Ιωάννα
Πηγή: ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η ιστορία του Σταυρού του Αποστόλου Ανδρέα



Κείμενο Θεοδώρα Αβαγιανού
Ο Άγιος Ανδρέας, πολιούχος της πόλης των Πατρών, είναι άμεσα συνδεδεμένος με την πόλη, αφού στον ομώνυμο Ιερό Ναό βρίσκεται ο τάφος, τα Ιερά Λείψανα του, η Τίμια Κάρα και ο Σταυρός πάνω στον οποίο μαρτύρησε.

Η ιστορία του Σταυρού του Αγίου, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στο ευρύ κοινό. Που φυλασσόταν μέχρι να μεταφερθεί μόνιμα στην Πάτρα, από τι υλικό ήταν κατασκευασμένος και αν ο Απόστολος Ανδρέας άφησε όντως την τελευταία του πνοή πάνω στο συγκεκριμένο Σταυρό.

Θεωρείται ένα πολύ σημαντικό κειμήλιο για όλον τον Χριστιανικό κόσμο, και το πρωί της Πέμπτης θα αναχωρήσει για την Ρωσία, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσόστομο.



Τον Σταυρό αναμένεται να προσκυνήσουν χιλιάδες πιστοί από τη Ρωσία μιας και η Ρωσική Εκκλησία, ετοιμάζει λαμπρή υποδοχή. Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που «φεύγει» ο Σταυρός από την Πάτρα από την μέρα που επέστρεψε από τη Γαλλία στις 19 Ιανουαρίου 1980.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1980

Από την ημέρα της σταύρωσης του Αποστόλου έως και την εποχή της Φραγκοκρατίας όπου και αρπάχθηκε , ο Σταυρός βρισκόταν στην Πάτρα. Η εποχή εκείνη χαρακτηρίζεται σκοτεινή γιατί πολλά κειμήλια της Εκκλησίας αρπάχτηκαν και μεταφέρθηκαν στη Δύση. Ένα από αυτά ήταν δυστυχώς και ο Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέα.


Ο Σταυρός σήμερα. Φωτό ΔΟΓΜΑ: Ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος και ο σχεδιαστής της νέας θήκης κ. Β. Τσιρώνης

Σύμφωνα με τα αρχεία του Δουκάτου της Βουργουνδίας, ο Σταυρός αρχικά τοποθετήθηκε στη Μονή Weaume στη Μασσαλία, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στη Μονή του Αγίου Βίκτωρος της ίδιας πόλης.

Κατά τη Γαλλική Επανάσταση επιχείρησαν να κλέψουν τον Σταυρό πράγμα που τελικά δεν επιτεύχθηκε. Τα τμήματα του, διασώθηκαν και τοποθετήθηκαν σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

Στις 9 Οκτωβρίου 1979 ο τότε Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος συναντήθηκε με τον τότε πρόεδρο της Γαλλικής Ιεραρχίας και ολόκληρης της Ρωμαιοκαθολικής Ιεραρχίας της Δυτικής Ευρώπης, Καρδινάλιο και Roger Etchegaray στη Μασσαλία, για να συζητήσουν το θέμα της επιστροφής του Σταυρού στη Πάτρα.

Αφού έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων, ο Καρδινάλιος είπε στον Μητροπολίτη Πατρών «εφ όσον εκ Πατρών εκομίσθη ενταυθα ο Σταυρός, ανήκει εις Πάτρας».

Σύντομα άρχισαν οι επαφές και οι συζητήσεις των δυο πλευρών για την επιστροφή του Σταυρού στην Πάτρα.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενημερώθηκαν για το θέμα .


Από το αρχείο της Ι.Μ. Πατρών

Στις 18 Ιανουαρίου 1980 αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας με την αντιπροσωπεία της Ιεράς Μητρόπολης Πατρών, αναχώρησε για τη Γαλλία για την παραλαβή και τη μεταφορά του Σταυρού στην Πάτρα.

Αφού μετέβησαν στη Μασσαλία, παραδόθηκε ο Σταυρός στην ελληνική αντιπροσωπεία, μέσω μιας «άτυπης» τελετής.

Την επόμενη μέρα 19 Ιανουαρίου , αφίχθη στο αεροδρόμιο του Άραξου το αεροπλάνο που μετέφερε το σταυρό, και τις δυο αντιπροσωπείες, των Ορθόδοξων και των Ρωμαιοκαθολικών, και στη συνέχεια και έγινε η επίσημη υποδοχή.

ΤΟ ΥΛΙΚΟ

Όσον αφορά το είδος του ξύλου του Σταυρού, υπάρχουν διαφορετικές αναφορές. Ο Ιππόλυτος Ρώμης αναφέρει για ξύλο ελιάς, ο Επιφάνιος μιλάει για σταυρό χωρίς να προσδιορίσει το ξύλο, ο Αρσένιος Κέρκυρας αναφέρεται σε ένα φυτό το οποίο δεν προσδιορίζει, ενώ ο ιστορικός Στέφανος Θωμόπουλος μιλά επίσης για δέντρο ελιάς.

Σε μελέτες που έχουν γίνει πάντως έχει αποδειχθεί πως πρόκειται πράγματι για ξύλο ελιάς και χρονολογείται στον πρώτο αιώνα.

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ

Για τον τρόπο σταύρωσης δεν υπάρχει ομοφωνία. Υπάρχουν αναφορές περί «προσηλώσεως» και όχι περί «προσδέσεως». Στο δεξί πέλμα του Αγίου Ανδρέα, υπάρχει ουλή από το καρφί το οποίο καρφώθηκε στο ξύλο πάνω στο οποίο πέθανε.




Οι υμνογράφοι της Εκκλησίας μιλούν για «προσήλωσιν επί Σταυρού» ενώ παλαιοχριστιανικά έγγραφα μιλούν περί «πρόσδέσεως του Αποστόλου επι του Σταυρού»

ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις όσον αφορά το σχήμα του Σταυρού. Αγιογραφίες και φορητές εικόνες σε Ναούς, απεικονίζουν τον Απόστολο Ανδρέα πάνω στο Σταυρό με κάθετα τα δύο ξύλα του ενώ άλλες τον απεικονίζουν πάνω στο σταυρό με το κεφάλι προς τα κάτω.

Ωστόσο η επικρατέστερη άποψη είναι εκείνη που λέει ότι ο Σταυρός ήταν σε σχήμα Χ.Η άποψη αυτή είναι τόσο διαδεδομένη έτσι ώστε συνηθίζεται πλέον τους Σταυρούς σε σχήμα Χ να τους χαρακτηρίζουν ως «Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέου».

Κατά τη μεταφορά του στην Πάτρα, το 1980, ήταν τοποθετημένος σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού αλλά αντικαταστάθηκε από μεγαλύτερη και πιο επιβλητική θήκη, αυτή τη φορά σε σχήμα Χ.

Χαρακτηριστικό της δυναμικής του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα είναι το γεγονός πως το Χ, από το σχήμα του είναι το σύμβολο του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας το οποίο έχει τον Απόστολο Ανδρέα προστάτη του.

Ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα μεταφέρεται στη Ρωσία Ελλάδα

Κείμενο Λουδάρος Ανδρέας
ΔΟΓΜΑ | ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ | Στρατιωτικά αεροσκάφη, ειδικά διαμορφωμένα τρένα ένας τεράστιος μηχανισμός σε τέσσερις χώρες και περίπου 3.000.000 προσκυνητές συνθέτουν την εικόνα της μεταφοράς για πρώτη φορά του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα από την Πάτρα στην Ρωσία την Ουκρανία και την Λευκορωσία.

Από τις 11 Ιουλίου έως και τις 2 Αυγούστου, ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα θα βρίσκεται σε αυτές τις τρεις χώρες στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 1025 χρόνια από την Βάπτιση των Ρώς.

Το αίτημα είχε κατατεθεί από την Εκκλησία της Ρωσίας και το Ίδρυμα του Αγίου Ανδρέα, πρόεδρος του οποίου είναι ο πανίσχυρος στην Ρωσία Βλαδίμηρος Γιακούνιν, ο οποίος ελέγχει τους ρωσικούς σιδηροδρόμους.

Το θέμα συζητήθηκε εκτενώς και κατά την επίσκεψη του Πατριάρχη Κυρίλλου στην Ελλάδα. Μόλις πριν από λίγες μέρες και αφού ξεπεράστηκε ένας τεράστιος αριθμός μικρών και μεγαλύτερων λεπτομερειών, ένα από τα σπανιότερα κειμήλια του Χριστιανισμού θα φύγει από την Ελλάδα σχεδόν για ένα μήνα.

ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΕΙΔΙΚΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΣ

Την Τετάρτη 10 Ιουλίου ρωσική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Β. Γιακούνιν θα επισκεφθεί την Πάτρα όπου την επομένη θα παρακολουθήσει τη Θεία Λειτουργία που θα τελέσει ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος.

ΔΟΓΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ | Ο Σταυρός του Αγιου Ανδρέα στην Ρωσία

Αμέσως μετά ο Σταυρός, με την νέα θήκη που κατασκευάστηκε για το ταξίδι και την επίσκεψη του στη Ρωσία θα φύγει από τον Ναό και αφού αποδοθούν τιμές αρχηγού κράτους θα μεταφερθεί κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στο αεροδρόμιο του Άραξου.

Εκεί θα περιμένει ένα Τουπόλεφ 154 της ρωσικής κυβέρνησης που θα μεταφέρει τον Σταυρό στην Αγία Πετρούπολη, πρώτο σταθμό στη Ρωσία. Τον Σταυρό θα υποδεχθεί ο Πατριάρχης της Ρωσίας κ. Κύριλλος και με λιτανευτική πομπή που θα κρατήσει πάνω από μιάμιση ώρα ο Σταυρός θα μεταφερθεί στον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας του Καζάν όπου θα παραμείνει.

ΕΦΤΙΑΞΑΝ ΤΡΕΝΟ ΜΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Η σημασία και οι τιμές που αποδίδουν οι Ρώσοι στον Άγιο Ανδρέα είναι πρωτοφανείς. Όλες οι μετακινήσεις του Σταυρού από χώρα σε χώρα και από πόλη σε πόλη, (Αγία Πετρούπολη, Μόσχα, Κίεβρο (Ουκρανία) και Μίνσκ (Λευκορωσία) θα γίνουν με ειδικά διαμορφωμένο τρένο μέσα στο οποίο έχει φτιαχτεί Ναός όπου θα τοποθετείται ο Σταυρός.

Λόγω της μοναδικότητας του κειμηλίου έχουν ληφθεί ειδικά μέτρα ώστε να μην κινδυνεύσει σε κανένα στάδιο του ταξιδιου.

ΔΟΓΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ | Ο Σταυρός του Αγιου Ανδρέα στην Ρωσία

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΩΣΟΙ

Σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις ο Απόστολος Ανδρέας, ήταν εκείνος που δίδαξε τον Χριστιανισμό στην περιοχή. Λέγεται πως είχε φθάσει μέχρι το Κίεβο.

Ο Άγιος Ανδρέας θεωρείται προστάτης των ρωσικών στρατευμάτων κάτι το οποίο θεωρείται πως θα αποτελέσει την αφορμή για μεγαλειώδεις εκδηλώσεις εκ μέρους του ρωσικού στρατού.

Ο χιαστός Σταυρός του Αγίου Ανδρέα χρησιμοποιείται συχνά σε σημαίες στρατιωτικών σχηματισμών στην Ρωσία αλλά και σε μετάλλια και παράσημα.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Σύμφωνα με το πρόγραμμα που για πρώτη φορά βλέπει το φως της δημοσιότητας μέσα από το dogma.gr, μετά την Αγία Πετρούπολη, στις 16 Ιουλίου ο Σταυρός θα μεταφερθεί στην Μόσχα όπου θα παραμείνει στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρα.

Εκεί στις 24 Ιουλίου θα τελεσθεί συλλείτουργο με τη συμμετοχή αρκετών ορθοδόξων Προκαθημένων που έχουν προσκληθεί από την Ρωσική Εκκλησία αλλά και προσωπικά από τον Πρόεδρο Πούτιν να τιμήσουν την σημαντική για εκείνους επέτειο.

Οι ελληνορθόδοξοι Πατριάρχες Αλεξκανδρείας κ. Θεόδωρος και Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος έχουν δηλώσει ήδη πως θα παρευρεθούν.

Την Εκκλησία της Ελλάδος θα εκπροσωπήσει ο αντιπρόεδρος της Δ.Ι.Σ. Μητροπολίτης Φιλίππων κ. Προκόπιος.

Στις 26 Ιουλίου, ο Σταυρός θα βρίσκεται στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας, Κίεβο, όπου θα φιλοξενηθεί στη Λάβρα των Σπηλαίων.

Αντίστοιχες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και εκεί, αφού ο Ουκρανός Πρόεδρος Γιανούκοβιτς έχει θέσει υπό την αιγίδα του τους εορτασμούς.

Τελευταίος σταθμός η πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, το Μίνσκ, όπου ο Σταυρός θα μεταφερθεί πάλι με το ειδικό τρένο στις 29 Ιουλίου.

Η επιστροφή στην Ελλάδα αναμένεται στις 2 Αυγούστου με στρατιωτικό αεροσκάφος.


ΔΟΓΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ | Ο Σταυρός του Αγιου Ανδρέα στην Ρωσία

ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των διοργανωτών, η προσέλευση των πιστών αναμένεται να ξεπεράσει τα τρία εκατομμύρια ανθρώπους. Ο Άγιος Ανδρέας ένας από τους κορυφαίους Αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας λατρεύεται ιδιαίτερα στην Ρωσία.

Θεωρείται πως η επίσκεψη του Σταυρού στην Ρωσία θα δημιουργήσει έναν νέο δεσμό της πόλης των Πατρών με τους Ρώσους που πλέον θα αποκτήσουν έναν ακόμη προορισμό στην Ελλάδα.

Κατά την εκκλησιαστική ιστορία ο Απόστολος Ανδρέας, ο Πρωτόκλητος, μαρτύρησε πάνω σε ξύλινο χιαστό σταυρό.

ΔΟΓΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ | Ο Σταυρός του Αγιου Ανδρέα στην Ρωσία

Αυτός ο Σταυρός φυλάσσεται στην Πάτρα από το 1980 όπου και ο τάφος του Αποστόλου αλλά και η Τίμια Κάρα Του. Πριν βρισκόταν στην πόλη της Μασσαλίας, στην υπόγεια κρύπτη της μονής του Αγίου Βίκτωρος.

Ο Σταυρός έχει ραδιοχρονολογηθεί και προέρχεται από ξύλο παλαιστινιακής ελιάς και ανάγεται στον πρώτο αιώνα μ.Χ. Κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες απ’ ολόκληρη την Ευρώπη επισκέπτονται την Πάτρα για να δουν και να προσκυνήσουν τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα.

Πρόκειται για τον δεύτερο Σταυρό πιο γνωστό και πιο σημαντικό Σταυρό στον χριστιανικό κόσμο μετά φυσικά τον Σταυρό του Ιησού Χριστού.

Τον Σταυρό θα συνοδεύσουν στην Ρωσία, ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος και ο Μητροπολίτης Μαντινείας κ. Αλέξανδρος.
 

ΔΟΓΜΑ | Ανδρέας Λουδάρος
 

Απολυτίκιο Άγ. Αποστόλου Ανδρέα - 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ'.

Ὡς τῶν Ἀποστόλων Πρωτόκλητος
Καὶ τοῦ κορυφαίου αὐτάδελφος
τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων, Ἀνδρέα, ἱκέτευε,
εἰρήνην τῇ Οἰκουμένη δωρήσασθαι
καὶ ταῖς ψνχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

ΒΑΣ. Χ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ



Ἀπὸ «Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία», τόμ. 2ος, Ἀθῆναι 1963.

Πληροφορίαι ἐκ τῆς Καινῆς Διαθήκης

Ὁ Ἀνδρέας ἦτο εἷς τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Κυρίου καὶ ἀδελφὸς τοῦ Ἀπ. Πέτρου. Ἀμφότεροι ἦσαν τέκνα τοῦ Ἰωνᾶ, ἁλιεῖς τὸ ἐπάγγελμα καὶ συνεργαζόμενοι ἐν τῷ αὐτῷ πλοίῳ. Κατήγοντο ἐκ τῆς Βηθσαϊδᾶ, κειμένης ἐπὶ τῆς δυτικῆς ὄχθης τῆς λίμνης τῆς Τιβεριάδος, ἐκ τῆς ὁποίας κατήγετο καὶ ὁ Ἀπ. Φίλιππος (Ἰω. α' 45). Τὸ ὄνομα τῶν Ἀποστόλων τούτων εἶναι ἑλληνικόν, ἀπαντώμενον παρ' Ἡροδότῳ, Παυσανίᾳ, Πλουτάρχῳ καὶ παρ' ἄλλοις. Οἱ Ἰουδαῖοι ἀπὸ τῆς κατακτήσεως τῆς Παλαιστίνης ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων διὰ τοῦ Μ. Αλεξάνδρου ἐλάμβανον ἑλληνικὰ ὀνόματα ἢ τὰ ἰουδαϊκὰ μετέτρεπον καταλλήλως εἰς ἑλληνικὰ (Ἰάσων, Ἰώσηπος -ἀντὶ Ἰωσήφ, Μενέλαος-, ὡς καὶ οἱ ἑπτὰ διάκονοι τῆς ἐν Ἱερουσαλὴμ Ἐκκλησίας εἶχον ἑλληνικὰ ὀνόματα, Φίλιππος, Πρόχορος, Νικάνωρ, Τίμων, Παρμενᾶς, Νικόλαος, Στέφανος). Πιθανὸν διὰ τὴν ἑλληνικότητα τοῦ ὀνόματος ἐζήτησαν οἱ Ἕλληνες, οἱ θελήσαντες νὰ ἴδουν τὸν Κύριον, ἀπὸ τὸν Φίλιππον καὶ τὸν Ἀνδρέαν, ὅπως εἰσαγάγουν αὐτοὺς πρὸς τὸν Κύριον (Ἰω. Ἰβ' 20).

Περὶ τοῦ Ἀνδρέου παρέχονται οὐκ ὀλίγαι πληροφορίαι ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις, καὶ μάλιστα ἐν τῷ κατὰ Ἰωάννην. Ἀμφότεροι οἱ ἀδελφοὶ Ἀνδρέας καὶ Πέτρος, φύσει εὐσεβεῖς, εἶχον χρηματίσει μαθηταὶ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, παρακολουθοῦντες τὰ κηρύγματα αὐτοῦ. Ὅταν ὁ Ἰωάννης εἶδε τὸν Ἰησοῦν μετὰ τὸ βάπτισμα καὶ εἶχε πλησίον του δύο μαθητάς του, τὸν Ἀνδρέαν καὶ τὸν Ἰωάννην, δεικνύει πρὸς αὐτοὺς τὸν Κύριον, λέγων : «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ». Οἱ λόγοι τοῦ Βαπτιστοῦ ἔκαμαν ἐντύπωσιν μεγάλην εἰς τοὺς δύο μαθητάς, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴν συνέχειαν τῆς διηγήσεως. Οἱ δύο μαθηταὶ ἀκολουθοῦν τὸν Ἰησοῦν οὐχὶ μὲ τὴν πρόθεσιν νὰ γίνουν μαθηταί του, ἀλλὰ νὰ ὁμιλήσουν μὲ αὐτὸν καὶ νὰ ἐννοήσουν ἐξ ἰδίας πείρας ποῖος ἦτο ὁ Ἰησοῦς. Ὁ Κύριος, ἀκούσας τὰ βήματά των καί, ὡς καρδιογνώστης, ἐννοήσας τὰς προθέσεις των, στρέφεται καὶ λέγει εἰς αὐτούς: «τί ζητεῖτε; οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ• ραββί, (ὃ λέγεται μεθερμηνευόμενον διδάσκαλε), ποῦ μένεις; λέγει αὐτοῖς• ἔρχεσθε καὶ ὄψεσθε» (Ἰω. α' 39-41). Οἱ μαθηταὶ δὲν ἠθέλησαν νὰ ὁμιλήσουν μετὰ τοῦ Κυρίου καθ' ὁδόν, ἀλλὰ κατ' ἰδίαν, διότι ἐπεδίωκον νὰ γνωρίσουν καλῶς αὐτόν, τὸν ὁποῖον ὁ Βαπτιστὴς ἐχαρακτήριζεν ὡς ἀνώτερόν του καὶ ὡς ἀμνόν. Ποῦ ἔμενεν ὁ Κύριος, ἐκεῖ εἰς τὰ περίχωρα τοῦ Ἰορδάνου, εἶναι ἄγνωστον. Πιθανόν, ὅπου ἔμενον ὅλοι ὅσοι ἔτρεχον πανταχόθεν καὶ ἐβαπτίζοντο ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου ἐν τῷ Ἰορδάνῃ, ἤτοι εἴτε εἰς τὴν ὕπαιθρον, εἴτε εἰς οἶκόν τινα τῶν παρακειμένων χωρίων. Ἡ ὥρα ἦτο ὡσεὶ δεκάτη, ἤτοι τέσσαρες μ. μ., ὅταν οἱ μαθηταὶ μετέβησαν εἰς τὴν κατοικίαν τοῦ Κυρίου. Περὶ τίνος συνωμίλουν κατὰ τὰς ὥρας τῆς μετὰ τοῦ Κυρίου διαμονῆς των, δὲν λέγει ὁ εὐαγγελιστής, προσθέτει δὲ μόνον : «ἦν Ἀνδρέας, ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ Ἰωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐτῷ». Ὁ ἄλλος, κατὰ πᾶσαν πιθανότητα, εἶναι ὁ Ἰωάννης, ὁ καὶ διηγούμενος μὲ τόσας λεπτομερείας τὰ τῆς συναντήσεως, ἀφοῦ πεντήκοντα ἔτη μετὰ τὴν συνάντησιν ἐνθυμεῖται, ὅτι ἦτο ὥρα ὡσεὶ δεκάτη, ὑποτιθεμένου ὅτι τὸ εὐαγγέλιον του συνέγραψε περὶ τὸ 80. Κατὰ τὴν συνήθειάν του ὅμως ἐν ὅλῳ τῷ Εὐαγγελίῳ του, ἀποσιωπᾶ καὶ ἐνταῦθα τὸ ὄνομά του. Ἐν συνεχείᾳ ὁ εὐαγγελιστὴς διηγεῖται, ὅτι τὴν ἄλλην ἡμέραν ὁ Ἀνδρέας εὑρίσκει τὸν ἀδελφόν του Πέτρον καὶ ὁδηγεῖ αὐτὸν εἰς τὸν Ἰησοῦν. Οὕτως ὁ Ἀνδρέας ὁ πρωτόκλητος γίνεται ἡ αἰτία τῆς πρώτης συναντήσεως τοῦ Κυρίου μετὰ τοῦ Πέτρου, τοῦ ἀναδειχθέντος κορυφαίου τῶν Ἀποστόλων, ἀλλὰ καὶ τοῦ συμπολίτου του Φιλίππου, διότι ἐν συνεχείᾳ ἀναγινώσκομεν τὴν ὑπὸ τοῦ Κυρίου κλῆσιν τοῦ Φιλίππου καὶ τοῦ Ναθαναὴλ ἢ Βαρθολομαίου. Οὕτως ἐξηγεῖται διατὶ ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις παρουσιάζεται ὁ Ἀνδρέας συνδεδεμένος μετ’ ἰδιαιτέρας φιλίας μετὰ τοῦ Φιλίππου. Ἀλλ' ἡ συνάντησις, καὶ πρώτη γνωριμία αὕτη, δὲν ἀπετέλει τὴν ὁριστικὴν κλῆσιν των ὡς μαθητῶν, διότι ὁ Κύριος δὲν ἤρχισε τὴν δημοσίαν αὐτοῦ δρᾶσιν εἰ μὴ μόνον μετὰ τὴν σύλληψιν καὶ φυλάκισιν τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ (Ματθ. δ' 12, Μάρκ. α' 14). Μετὰ τὴν σύλληψιν λοιπὸν τοῦ Ἰωάννου γίνεται ἡ ὁριστικὴ κλῆσις τοῦ Πέτρου καὶ τοῦ Ἀνδρέου, ὅταν εὗρεν ὁ Κύριος αὐτοὺς παρὰ τὴν λίμνην τῆς Γαλιλαίας καὶ εἶπεν εἰς αὐτοὺς: «δεῦτε ὀπίσω μου, καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Οἱ δὲ ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ» (Ματθ. δ' 18, Μάρκ. α' 16, Λουκ. ε' 1-11).

Ὁ Ἀνδρέας ἐμφανίζεται ἀκολούθως ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις εἰς τὰς ἑξῆς περιπτώσεις. Ἐν Μάρκ. α' 29, ἀναγινώσκομεν, ὅτι, ἐν Καπερναοὺμ μετέβη ὁ Κύριος εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Πέτρου καὶ Ἀνδρέου μετὰ τῶν δύο ἄλλων ἀδελφῶν Ἰωάννου καὶ Ἰακώβου, ἵνα θεραπεύσῃ τὴν ἀσθενοῦσαν πενθερὰν τοῦ Πέτρου. Ἀπὸ τὸ χωρίον τοῦτο συνάγεται, ὅτι ὁ Ἀνδρέας καὶ ὁ Πέτρος συγκατώκουν ἐν Καπερναοὺμ παρὰ τὴν λίμνην τῆς Γαλιλαίας, ἔνθα καὶ ἤσκουν ἄλλοτε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἁλιέως (Μάρκ. α' 29.). Ἀκολούθως, κατὰ τὴν τέλεσιν τοῦ θαύματος τῆς διατροφῆς τῶν πεντακισχιλίων, οἱ δύο φίλοι Ἀνδρέας καὶ Φίλιππος παρουσιάζονται συζητοῦντες τὸ ζήτημα τῆς διατροφῆς τόσου πλήθους ἀκροατῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ. Τότε ὁ μὲν Φίλιππος ἀνακοινοῖ εἰς τὸν Κύριον, ὅτι ἔχουν διακόσια μόνον δηνάρια, «διακοσίων δὲ δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς, ἵνα ἕκαστος βραχύ τι λάβῃ», ὁ δὲ Ἀνδρέας ὅτι: «ἔστι παιδάριον ὧδε, ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια• ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστιν εἷς τοσούτους;» Καὶ οἱ δύο μαθηταί, ὡς φίλοι, δεικνύουν τὴν αὐτὴν ἀπορίαν καὶ τὰς αὐτὰς διαθέσεις, σκεπτόμενοι ἀκόμη ὡς κοινοὶ θνητοὶ καὶ μὴ γνωρίζοντες ὅτι πλησίον των ἦτο ὁ παντοδύναμος Κύριος, δι' οὗ τὰ πάντα ἐγένοντο ἐκ τοῦ μηδενὸς καὶ ὁ ὁποῖος πρὸ ὀλίγου εἶχε μεταβάλει ἐνώπιον των τὸ ὕδωρ εἰς οἶνον ἐν Κανᾷ (Ἰω. α' 3, στ' 5 - 9). Πάλιν οἱ δύο φίλοι, ὁ Ἀνδρέας καὶ ὁ Φίλιππος, λαμβάνουν ἐνεργὸν μέρος κατὰ τὴν συνάντησιν τοῦ Κυρίου μετὰ τῶν Ἑλλήνων. Οἱ προσήλυτοι οὗτοι Ἕλληνες δὲν ἐτόλμησαν νὰ πλησιάσουν τὸν Κύριον μόνοι, ἀλλ' ἐζήτησαν τὴν μεσολάβησιν τοῦ Φιλίππου, ὅν φαίνεται ἐγνώριζον. Ὁ Φίλιππος ὅμως ὡσαύτως διστάζει νὰ συμμορφωθῇ πρὸς τὴν θέλησίν των καὶ ζητεῖ τὴν συνδρομὴν τοῦ Ἀνδρέου. Τότε ὁμοῦ «Ἀνδρέας καὶ Φίλιππος», κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον, ἀνακοινοῦν εἰς τὸν Κύριον τὴν ἐπιθυμίαν τῶν Ἑλλήνων ὅπως ἴδουν αὐτόν (Ἰω. ιβ' 20-23).

Ἐκ τῶν δώδεκα μαθητῶν τρεῖς, ὁ Πέτρος ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, ἀπετέλουν τὸν στενώτερον οὕτως εἰπεῖν περὶ τὸν Κύριον κύκλον, διότι τούτους τοὺς τρεῖς μόνον εἶχε μεθ' ἑαυτοῦ κατὰ τὴν Μεταμόρφωσιν, κατὰ τὴν ἀνάστασιν τῆς θυγατρὸς τοῦ Ἰαείρου καὶ κατὰ τὴν προσευχήν του ἐν Γεθσημανῇ. Ἀλλ' ὁ Μᾶρκος, ἐν ιγ' 3, ὅταν ὁ Κύριος προεφήτευσε τὴν μέλλουσαν καταστροφὴν τῆς Ἱερουσαλήμ, παρουσιάζει μαζὶ μὲ τοὺς τρεῖς καὶ τὸν Ἀνδρέαν ἐρωτῶντα περὶ τοῦ χρόνου καθ' ὅν ἔμελλον νὰ γίνουν ταῦτα. Προσετέθη βεβαίως καὶ ὁ Ἀνδρέας, διότι αὐτὸς καὶ ὁ ἀδελφός του Πέτρος, καὶ οἱ δύο ἀδελφοὶ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης, ἦσαν οἱ τέσσαρες πρῶτοι κληθέντες ὑπὸ τοῦ Κυρίου ἵνα ἀκολουθήσουν αὐτόν.

Ἐν τοῖς καταλόγοις τῶν μαθητῶν, ὁ Ἀνδρέας συγκαταριθμεῖται συνήθως μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ του Πέτρου ἢ μετὰ τῶν τριῶν μαθητῶν, οἵτινες ἀπετέλουν τὸν στενώτερον κύκλον τῶν μαθητῶν περὶ τὸν Ἰησοῦν (Ματθ. ι' 2, Μάρκ. γ' 14, Λουκ. στ' 12, Πράξ. α' 13). Διὰ τελευταίαν φορὰν ἀναφέρεται ὁ Ἀνδρέας ἐν ταῖς Πράξεσι τῶν Ἀποστόλων, μετὰ τὴν ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου, ὅτε οἱ ἕνδεκα μαθηταὶ συνεκεντρώθησαν εἰς τὸ ὑπερῶον ἐν Ἱερουσαλήμ, ὅπου «πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ σὺν γυναιξὶ καὶ Μαριὰμ τῇ μητρὶ τοῦ Ἰησοῦ καὶ σὺν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ» (α' 13-14).

Περί τῆς, μετὰ τὴν ἐπιφοίτησιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δράσεως τοῦ Ἀποστόλου 'Ανδρέου οὐδὲν ἐν τῇ Κ. Διαθήκῃ ἀναφέρεται, ἀλλ' ὅλαι αἱ σχετικαὶ πληροφορίαι στηρίζονται εἰς τὴν Παράδοσιν, εἴς τινα ἀπόκρυφα βιβλία, ἰδίως τοῦ αἱρετικοῦ Λευκίου, εἰς τοὺς ἱστορικοὺς Εὐσέβιον καὶ Νικηφόρον καὶ εἰς τὸν μοναχὸν Ἐπιφάνιον, ἀκμάσαντα περὶ τὸν Ι’ αἰῶνα καὶ συγγράψαντα «Περὶ τοῦ βίου, τῶν πράξεων καὶ τῆς τελευτῆς τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ πρωτοκλήτου» (PG 120, 216).

Ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ανδρέαν τὸν Ἀπόστολον



Ἑλληνικὴ Πατρολογία Μιγνίου (Migne), τ. 28ος, σ. 1101 κ' ἑξῆς, ἢ ΒΕΠΕΣ, τ. 36ος, σ. 303-306.


Α' . Ὁρῶν τὴν λαμπρὰν ταύτην ἀγέλην τοῦ Πνεύματος καὶ εἰς τὸ γαληνὸν ἀληθῶς καὶ ἀκύμαντον πέλαγος, ἀποστολικὴν ὑπερβεβλημένην σαγήνην, τῆς δεσποτικῆς φωνῆς ὑπομιμνήσκομαι βοώσης• «Δεῦτε ὀπίσω μου, καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»(2). Ὢ φωνῆς ἐνεργοῦς! Ὢ ρημάτων διὰ πραγμάτων γνωριζομένων! Ὢ τῆς ἀληθοῦς ὑποσχέσεως καθ' ἡμέραν αὐξανομένης! Τίνος γὰρ ἡ πολυάνθρωπος αὕτη θήρα; Τὶς ὁ τὴν περιφανῆ ταύτην ἀθροίσας πανήγυριν, ἢ δῆλον, ὡς ὁ περιφανὴς τῶν ἀποστόλων Ἀνδρέας; ὁ ἁπλώσας τῆς γλώττης καὶ τῆς μνήμης τὰ θήρατρα• ἵνα, τὴν ἱεράν ταύτην ἐμπλήσας ὁλκάδα(3) τοῖς οἴαξι(4) τῆς ἀποστολῆς, πρὸς οὐρανὸν ἰθύνη(5) τὸ σκάφος. Καὶ ποῖα τὰ τῆς ἄγρας πρωτεῖα; Ποῖα δὲ τῶν καμάτων τὰ ἀκροθίνια(6); Οἱ τὸν τῆς ἱερωσύνης περίβολον ταῖς ἀρεταῖς περιφαιδρύνοντες. Οἱ πρῶτοι τὰς ἀποστολικὰς ταύτας ὑπερθέντες(7) ἀγκάλας, καὶ τοὺς ἔξω πλανωμένους πρὸς σωτηρίαν ἀγρεύσαντες. Ἀλλ' ἢ καὶ τῆς παρούσης ἡμῖν πανηγύρεως ὁ μέγας οὗτος Ἀνδρέας τὰς προφάσεις δέδωκεν• ἀλλ' ὅ γε πᾶς τῶν ἀποστόλων συνεκτιμᾶται χορός. Οὕς γὰρ ἡ χάρις συνῆψεν, οὐ διίστησι τόπος. Καὶ καθάπερ εἴ τις τῶν ἐκ πολυτελείας διηνθισμένων λίθων ἐπαινεῖν ἐθελήσειε στέφανον, ὅτου ἂν τοῖς ἐπαίνοις περιδράξηται μέρους, τὸν ὅλον συνθαυμάζει τοῖς μέρεσι• ἢ καθάπερ, χρυσῆν τινα σειρὰν ὁρῶν τις, ὅπη(8) ἂν ἅψαιτο(9), τὸ πᾶν συνεκίνησεν• οὕτω καὶ ὁ πρὸς ἕνα τῶν ἀποστόλων λόγος βαδίζων δι' αὐτοῦ συνέχει τοὺς ἅπαντας κατὰ τὴν τοῦ θεσπεσίου Παύλου φωνὴν• «Εἰ χαίρει ἕν μέλος, συγχαίρει πάντα τὰ μέλη»(10). Ποίαν γὰρ ἂν μελῶν ἁρμονίαν οὕτως ἡ φύσις ἐξύφηνεν, ὡς τὴν τῶν ἀποστόλων χορείαν ἡ τοῦ Πνεύματος χάρις συνήρμοσε; Μία γὰρ ὄντως χάρις, ἡ τοὺς ἀποστόλους τῷ Δεσπότῃ στρατολογήσασα.

Β' . Δεῦρο οὖν ἐπὶ τοὺς πάντας, καὶ διὰ πάντων τὸν καθ' ἕνα θαυμάσωμεν. Ἀνδρέας ὁ τῆς ἀποστολικῆς ἀνδρείας ἐπώνυμος, ὁ πρῶτος διδάσκαλον τὸν Δεσπότην ἐπιγραψάμενος• ἡ τῆς ἀποστολικῆς χορείας ἀρχή• ὁ πρὸς τὴν δεσποτικὴν παρουσίαν ὀξυδερκής, ὁ τῆς Ἰωάννου μαθητείας τὴν Χριστοῦ διδασκαλίαν ἀνταλλαξάμενος• ἡ τῶν τοῦ Βαπτιστοῦ ρημάτων σφραγίς. Ἦν μὲν γὰρ τῶν Ἰωάννου μαθητῶν ὁ δοκιμώτατος• ἐν λυχνιαίῳ φέγγει ζητῶν τοῦ φωτὸς τὴν ἀλήθειαν, ὥσπερ τις ἐν ἀμυδροτέραις αὐγαῖς πρὸς τὰς Χριστοῦ μαρμαρυγὰς ἐθιζόμενος. Ἀλλ' ὁ μὲν Ἰωάννης τέως τοῖς Ἰορδάνου νάμασιν(11) ἐφεστὼς(12) τὰς Ἰουδαίων ἀγέλας ἐβάπτιζε, τοῖς Μωσέως προστάγμασιν ἀντιφάρμακον ἐν ὕδασι κατασκευάζων μετάνοιαν, καὶ Μωσαϊκοῦ ξίφους τὴν ἀκμὴν ἀνακόπτων τοῖς ρεύμασιν. Οἷς γὰρ ἡ τοῦ νόμου παράβασις θάνατον ἔτεκε, τούτους προεξαρπάζων ὁ Βαπτιστὴς τῇ μετανοίᾳ προέπεμπεν. Ἐπειδὴ γὰρ μήπω παρῆν(13) ὁ καταλύων τὸν θάνατον, ταῖς διὰ τοῦ βαπτίσματος ὑπερθέσεσιν(14) ὁ θάνατος ἐπραΰνετο, ἀκούσιον φιλανθρωπίαν διὰ μετανοίας ἐκπαιδευόμενος. Ὅτε δὲ παρῆν ὁ Δεσπότης κρυπτόμενος τῇ τῆς οἰκονομίας σοφίᾳ, καὶ κρύπτων τῆς ἀξίας τὴν ἀστραπὴν ἐν περιβολαίῳ θνητῷ, γνοὺς ὁ Ἰωάννης, εὐθὺς τὸν παιδευτὴν εἰς δορυφόρον μετέβαλε, καὶ τὴν χεῖρα συστείλας κῆρυξ τοῦ παρόντος ἐγένετο• «Ἴδε, ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου»(15). Οὗτος, φησίν, ὁ τοῦ θανάτου λυτήρ. Οὗτος ὁ τῆς ἁμαρτίας ἀναιρέτης. Ἐγὼ δὲ νυμφαγωγός, οὐ νυμφίος ἀπέσταλμαι. Δορυφόρος, οὐ Δεσπότης ἐλήλυθα.

Γ'. Τούτοις τοῖς ρήμασιν ὁ τῶν ἀποστόλων περιφανέστατος Ἀνδρέας νυττόμενος(16), τὸν παιδευτὴν καταλείψας πρὸς τὸν κηρυττόμενον ἔδραμε• καὶ δεξάμενος τοῦ λόγου τὸ σύνθημα, γίνεται τῆς Ἰωάννου γλώσσης ὀξύτερος• καὶ τῷ Δεσπότῃ προσελθών, ἐδείκνυ τὸν πόθον τῷ σχήματι, κοινωνὸν τοῦ δρόμου τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην συναπαγόμενος• καὶ ἄμφω(17), τὸν λύχνον ἀφέντες, ἐπὶ τὸν ἥλιον φέρονται. Ἀνδρέας ἡ πρώτη τῶν ἀποστόλων φυτεία• οὗτος ἀνεωξε τῆς Χριστοῦ μαθητείας τὰς πύλας• πρῶτος τῆς προφητικῆς γεωργίας τοὺς καρποὺς ἐτρύγησε, καὶ τὰς ἁπάντων ἐλπίδας ὑπερδραμών(18), πρῶτος τὸν παρὰ πάντων προσδοκώμενον περιπτύσσεται. Πρῶτος ἔδειξε τὰ τοῦ νόμου προστάγματα προθεσμίᾳ μετρούμενα. Πρῶτος τὴν Μωσέως ἔστησε(19) γλῶτταν, μετὰ Χριστὸν λαλούσης οὐκ ἀνασχὀμενος(20), οὐχ ὑβριζόμενος, οὐχ ὑβρίζων τῶν Ἰουδαίων τὸν παιδευτὴν• ἀλλὰ προτιμῶν τοῦ πεμφθέντος τὸν πέμψαντα• μᾶλλον δὲ πρῶτος ὤφθη τὸν Μωσέα τιμῶν• Ὁ πρῶτος ἐπέγνω τὸν ὑπ' ἐκείνου προφητευόμενον• «Προφήτην ὑμῖν ἀναστήσει Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν ἀδελφῶν ὑμῶν ὡς ἐμέ• αὐτοῦ ἀκούετε»(21). Παραιτεῖται τὸν νόμον τῷ νόμῳ πειθόμενος. Ἤκουσε Μωσέως λαλοΰντος• «Αὐτοῦ ἀκούετε.» Ἤκουσεν Ἰωάννου βοῶντος. «Ἴδε ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ»• καὶ γέγονε πρὸς τὴν δεῖξιν αὐτόμολος. Ἐπιγνοὺς δὲ τὸν προφητευθέντα προφήτην, χειραγωγεῖ τὸν ἀδελφὸν πρὸς τὴν εὕρεσιν. Ἅγνοοῦντι τῷ Πέτρῳ τὸν θησαυρὸν δείκνυσιν «Εὐρήκαμεν τὸν Μεσσίαν»(22) ὅν ἐποθοῦμεν. Οὗ τὴν παρουσίαν ἠλπίσαμεν, τούτου τὴν θεωρίαν ἁρπάσωμεν. Εὑρήκαμεν ὅν προφητικαὶ βοῶσαι σάλπιγγες ἀναμένειν ἐκέλευον. Ἤνεγκεν(23) ὁ χρόνος ὅν ἡ χάρις ἐκήρυττεν, ὅν ἤλπισεν ὁ πόθος ἰδεῖν ὄμμασιν. Εὗρε γάρ, φησίν, οὗτος τὸν ἀδελφον τὸν ἴδιον Σίμωνα, καὶ μερίζεται πρὸς αὐτὸν τῆς θεωρίας τὸν θησαυρόν. Χειραγωγεῖ πρὸς τὸν Δεσπότην τὸν Πέτρον. Ὢ παραδόξου θαύματος! Οὕτω μαθητὴς Ἀνδρέας καὶ καθηγητὴς ἀνθρώπων καθίσταται. Ἀπὸ τοῦ διδάσκειν τοῦ μανθάνειν ἀπήρξατο• ἁρπάζει τῆς ἀποστολῆς τὴν ἀξίαν. Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν. Ὢ πόσας νύκτας ἀύπνους ἀνύσαντες(24) παρὰ τοῖς Ἰορδάνου ρείθροις, νῦν ὅν ἐποθοῦμεν εὑρήκαμεν! Οὐκ ἦν βραδὺς μετὰ τὴν φωνὴν ὁ Πέτρος• Ἀνδρέου γὰρ ἦν ἀδελφός• καὶ θερμῇ τῇ γνώμῃ τὰς ἀκοὰς ἐκπετάσας ἠπείγετο.

Δ'. Λαβὼν τὸν Πέτρον ὁ Ἀνδρέας τῷ Δεσπότῃ προσάγει τὸν μεριστήν(25) τῆς φύσεως, κοινωνὸν τῆς μαθητείας ἀπεργασάμενος. Τοῦτο πρῶτον Ἀνδρέου κατόρθωμα. Ηὔξησε τῶν ἀποστόλων τὸν ἀριθμὸν προσήνεγκε Πέτρον, ἵν' εὕρη Χριστὸς τὸν τῶν μαθητῶν κορυφαῖον. Ὥστε καὶ ἐν οἷς ὕστερον εὐδοκιμῶν ὁ Πέτρος εὑρίσκεται, παρὰ Ἀνδρέου τῆς εὐδοκιμήσεως ἔχει τὰ σπέρματα. Ἀλλ' ἡ τῶν ἐπαίνων ἰσόρροπος ἐξ ἑκατέρων πρὸς ἀλλήλους ἀντίδοσις γίνεται. Οἰκειοῦνται γὰρ τὰ ἀλλήλων ἀγαθά, καὶ τοῖς ἀλλήλων ἀγαθοῖς ἐναβρύνονται(26). Πόσην γοῦν ἤνεγκε τοῖς πᾶσι χαρὰν ὁ Πέτρος πρὸς τὰς δεσποτικὰς ἐρωτήσεις ὀξέως(27) ἀποκρινόμενος, καὶ λύσας σιωπὴν μαθητῶν ἐρυθριῶσαν; «Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι;»(28). Καὶ ὡς αὐτὸς ὢν τῶν ἐρωτηθέντων ἡ γλώττα, ἢ ὡς ἁπάντων ἐν ἐκείνῳ λαλούντων, μόνος ὑπὲρ πάντων ἐφθέγγετο• «Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος»(29), μιᾷ φωνῇ καὶ τὸν οἰκονομοῦντα, καὶ τὴν οἰκονομίαν ἀποφθεγξάμενος. Ὢ συμφωνίας ρημάτων! οἷς γὰρ Ἀνδρέας τὸν Πέτρον ἐχειραγώγησε ρήμασι, τούτοις ἄνωθεν ὁ Πατὴρ τὸν Πέτρον ἐνηχῶν καθυπέγραφεν. Ἐκεῖνος ἔλεγεν «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν». Ὁ Πατὴρ ὑπέβαλλε λέγων• «Σὺ εἶ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος»• μόνον οὐχὶ ταῦτα πρὸς τὸν Πέτρον έγκελευσάμενος(30). Φθέγξαι, ὦ Πέτρε, τὰς Ἀνδρέου φωνὰς ἐρωτώμενος• φάνηθι τοῦ Διδασκάλου πρὸς ἀπόκρισιν ἑτοιμότερος. Οὐκ ἐψεύσατο πρὸς σὲ λέγων• «Τὸν Μεσσίαν εὑρήκαμεν». Σύ, τὴν Ἑβραΐδα φωνὴν εἰς Ἑλλάδα μεταστήσας, ἀναβόησον• «Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ Υἱός τοῦ Θεοΰ τοῦ ζῶντος». Ὁρᾷς ὅσοις εὐθὺς ἐν προοιμίοις τῆς μαθητείας ὁ Ἀνδρέας ἐγκαλλωπίζεται.

Ε'. Ἀλλ' ἐπειδὴ τὰς πόλεις καταλιμπάνων(31) ὁ Σωτὴρ περιενόστει(32) τὴν ἔρημον, συμπεριήει(33) αὐτῷ τῶν ἀνθρώπων τὰ γένη, μηδὲ πρὸς βραχὺ τὸν χωρισμὸν ὑπομένοντα. Ἦν ἐν ἐρημίᾳ καὶ τροφῆς ἀπορία, καὶ ἡ γαστὴρ οὐκ ἐσπένδετο(34). Ὁ δὲ Σωτήρ, τῆς ἐρήμου λαβόμενος, θαῦμα παλαιὸν ἀνεζωπύρει" καὶ τῶν ἐν ἐρήμῳ ποτὲ θαυμάτων μάρτυρα πάλιν ἐποιεῖτο τὴν ἔρημον• καὶ τοὺς μαθητὰς ἐστιάτορας(35) προύβαλλετο(36), καὶ πρὸς αὐτοσχέδιον εὐωχίαν(37) τὰ πλήθη προτρέπεται. Τὸ τοίνυν(38) τῶν μαθητῶν πλῆθος πρὸς τὴν ἔνδειαν ἐταράττετο, καὶ πρὸς ἀλλήλους ὁρῶντες, τὸ δὲ μέλλον οὐκ ἐννοοῦντες τοῖς ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς ἐλυμαίνοντο(39). Ἄλλος μὲν οὗν ἄλλο τι τῶν μαθητῶν ἐφθέγγετο, τὴν παροῦσαν ἀπορίαν ἐπαγγέλλοντες. Ἀνδρέας δέ, τῶν προσόντων, τὴν εὐτέλειαν ἐλέγχων, ἔλαθε(40) διδοὺς τῷ Σωτήρι τὰς προφάσεις τοῦ θαύματος. Τί γάρ φησιν; Οὐκ εἰσίν εἰ μὴ πέντε ἄρτοι, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. Τί οὖν ὁ Σωτήρ; Φέρετέ μοι αὐτὰ ὧδε. Καὶ γέγονεν ἡ τῆς σπάνεως ὁμολογία τῶν ἀγαθῶν περιουσία.

ΣΤ' . Ἀλλὰ γὰρ ὁ Σωτὴρ ἤδη λοιπόν, τὰς ἐν γῇ διατριβὰς ἀνύσας, καὶ τὸν αὐτάρκη τοῖς μαθηταῖς συνδιατρίψας χρόνον, πρὸς οὐρανοὺς ἐκομίζετο• ἀπόστολοι δέ, τὴν οἰκουμένην διαλαβόντες, καὶ τοῖς σώμασι μερισθέντες, ἄλλος ἀλλαχόσε(41) τὰ τῆς χάριτος μετοχετεύων νάματα. Ἐνταῦθα τοίνυν ὁ μακάριος οὗτος Ἀνδρέας, Ἑλλάδα τε ὁμοῦ καὶ βάρβαρον ἐμπλήσας τῆς χάριτος καὶ δυσωπήσας πρὸς πίστιν τὰ ἔθνη τοῖς θαύμασιν, ἐπὶ τὸ τῆς ἀπιστίας μαχιμώτατον, τὴν Ἀχαΐαν λέγω, ἐπεστέλλετο. Ἔνθα δὴ πολλοὺς οὐρανῷ προσγράψας, εἷς διὰ τῆς πίστεως, σταυρῷ παραδίδοται• καὶ τρόπω τῆς τελευτῆς τὸν Δεσπότην μιμούμενος, ἵνα τῇ κοινωνίᾳ τοῦ πάθους δείξῃ τοῦ πόθου τὸ μέγεθος. Σταυρὸς οὗν ἐπὶ μέσῃ Ἑλλάδος ἐπήγνυτο, καὶ Ἀνδρέας ἐκρεμᾶτο, σταυρῷ τὸν σταυρωθέντα κηρύσσων, καὶ τοῖς ἥλοις(42) τοὺς ἥλους πιστούμενος, καὶ τῷ πάθει τὸ πάθος μαρτυρούμενος. Πέρας δὲ τοῦτο τῆς θνητῆς ζωῆς εὐράμενος, ἐνεργεστέραν(43) τῆς διδασκαλίας διὰ τοῦ πάθους τὴν δύναμιν ἐνδεικνύμενος. Οὕς γὰρ οὐκ ἔπεισε δημηγορῶν, τούτους ἀναιρεθεὶς ἐδυσώπησεν(44)• καὶ οὓς λαλῶν οὐχ εἵλκυσε, παθὼν ἐσαγήνευσε. Μερισθεὶς γὰρ οὐρανῷ καὶ γῇ, σώματι μὲν ἔχων τὴν γῆν, ψυχῇ δὲ τὸν οὐρανόν κληρωθείς, ἐποπτεύει τὰς τῶν ἀνθρώπων ἀγέλας, ἰάμασι καὶ θαύμασι τοὺς ἐπὶ γῆς δεξιούμενος. Ἐκείνης τῆς γεωργίας οἱ παρόντες ἀνεβλάστησαν στάχυες• ἐκ τῆς ἐκείνου διδασκαλίας οἱ τῆς πίστεως ἤνθησαν βότρυες(45). Καὶ ὑμεῖς οἱ τῆς εὐσεβείας διδάσκαλοι ἀπηντήκατε, οἱ τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας ἔμποροι πρὸς τὸν οὐρανῷ θαυμαζόμενον συνεληλύθατε. Χριστοῦ γὰρ ἔστι διὰ τοῦ μακαρίου Παύλου φωνή• «Εἰ ὑπομένομεν, καὶ συμβασιλεύσομεν»(46). Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.