ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΟΣΙΟΣ

ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΟΣΙΟΣ

 

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει την μνήμη του μεγάλου Ασκητού της Ερήμου, του Αγίου Αντωνίου.

 

Ο Άγιος Αντώνιος είναι από τους λίγους πλουσίους, που άκουσαν την εντολή του Χριστού και την εξετέλεσαν πρόθυμα και χωρίς λύπη·
"πώλησόν σου τα υπάρχοντα και διάδος πτωχοίς... ".

 

Δεν έμαθε γράμματα, μα ήταν σοφός κι έτρεχαν όλοι για ν’ ακούσουν τα σοφά του λόγια.
Έλεγε σε κείνους που τον πλησίαζαν· "Τι πρώτον εστι, νους η γράμματα; Νους ο και γραμμάτων ευρέτης".

 

Κι εκείνο που τον απασχολούσε, όπως κάθε πραγματικά σοφό κι άγιο άνθρωπο, ήταν να γνωρίση τον εαυτόν του· αυτό και συμβούλευε στους άλλους. "Οφείλομεν προ πάντων πειράσθαι γνώναι εαυτούς".

 

Τον βίο του Αγίου Αντωνίου έγραψε ο Μέγας Αθανάσιος. 
"Αντωνίου του θείου βίον συνέγραψε", καθώς λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, κι είναι το έργο αυτό σπουδαία πηγή στην Πατερική φιλολογία για τον μοναχικό βίο στη ζωή της Εκκλησίας.

Ο Μέγα Αντώνιος γεννήθηκε το 251 στην Άνω Αίγυπτο από γονείς χριστιανούς, πού κατείχαν μεγάλη περιουσία.
Από την παιδική του ηλικία ο Αντώνιος έδειχνε με όλη του τη διαγωγή έκτακτη ανθρώπινη ύπαρξη.



Σε ηλικία 18-20 χρόνων, χάνει τους δύο γονείς του και δοκιμάζει πολύ θλίψη και οδύνη.
Όμως, συνέρχεται γρήγορα και συγκεντρώνει όλη την προσοχή του στη θεία θεωρία και στη φροντίδα της μικρής του αδελφής.



Το βέλος του θείου έρωτα δεν αργεί να χτυπήσει την καρδιά του Αντωνίου.
Καθώς μια Κυριακή άκουγε από το Ευαγγέλιο την περικοπή σχετικά με τον πλούσιο νεανίσκο, στον οποίο ο Κύριός μας είπε:
"Αν θέλεις να γίνεις τέλειος, πήγαινε, πώλησε τα υπάρχοντα σου και μοίρασέ τα στους φτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό. Και έλα να με ακολουθήσεις" (Ματθ. ιθ’, 21), τόση εντύπωση του δημιούργησε, που την εξέλαβε αμέσως σαν θεία υπόδειξη και πρόσκληση.




Αφού πρώτα τακτοποίησε τη μικρότερη αδελφή του, έπειτα μοίρασε στους φτωχότερους οικογενειάρχες όλη τη μεγάλη πατρική του περιουσία και αναχώρησε στην έρημο για μεγαλύτερη πνευματική και ηθική τελειότητα.



Πράγματι, ο αγώνας του μέσα στην έρημο αποδίδει πλούσιους πνευματικούς καρπούς.
Γίνεται ο Ασκητής των ασκητών και απ’ όλα τα μήκη και πλάτη της χριστιανικής γης έρχονται να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν.



Μεταξύ αυτών και δύο πολύφωτοι αστέρες της Εκκλησίας μας, ο Μ. Βασίλειος και ο Μ. Αθανάσιος.



Σε ηλικία περίπου 105 χρόνων, ο Μέγας Αντώνιος παραδίδει προς το Θεό την ψυχή του. 

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Τον ζηλωτήν Ηλίαν τοις τρόποις μιμούμενος, τω Βαπτιστή ευθείαις ταις τρίβοις επόμενος, Πάτερ Αντώνιε, της ερήμου γέγονας οικιστής, και την οικουμένην εστήριξας ευχαίς σου· διο πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

 

 Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών. Τους βιωτικούς θορύβους απωσάμενος, ησυχαστικώς τον βίον εξετέλεσας, τον Βαπτιστήν μιμούμενος, κατά πάντα τρόπον Οσιώτατε. Συν αυτώ ουν σε γεραίρομεν, Αντώνιε Πάτερ, των Πατέρων κρηπίς.

 

Μεγαλυνάριον.Χαίροις των Οσίων ο αρχηγός, και της ισαγγέλου, πολιτείας καθηγητής· χαίροις της ερήμου, στυλοειδής νεφέλη, Αντώνιε παμμάκαρ, Πατέρων καύχημα.

 

---

 

Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του  Αγιορείτου 

 

Τω αυτώ μηνί ΙΖ΄
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Aντωνίου του Μεγάλου 

 

 

Oύτος ο Mέγας Πατήρ ημών Aντώνιος ήτον από την Aίγυπτον, ήτοι το Μισήρι, διδαγμένος την πίστιν του Χριστού από τον πατέρα και την μητέρα του. Ήκμαζε δε κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού και Mαξιμιανού, και έφθασεν έως εις τους χρόνους του ευσεβούς βασιλέως Μεγάλου Κωνσταντίνου, εν έτει τιη΄ [318]. Ούτος λοιπόν επειδή εξέδωκε τον εαυτόν του εις την ασκητικήν ζωήν, τόσον υπερέβαλεν όλους τους τότε ασκητάς και Οσίους, ώστε οπού, έγινεν εις όλους τους μεταγενεστέρους παράδειγμα και τύπος της ασκήσεως. Και το παράδοξον είναι, ότι και πρώτος αυτός, ή ομού με πολλά ολίγους, έγινεν αρχηγός της υπέρ άνθρωπον ταύτης ασκητικής και αγγελικής πολιτείας¹ και μόνος σχεδόν έφθασεν εις τον ακρότατον όρον της πολιτείας ταύτης, καθώς ο κατά πλάτος τούτου Βίος διηγείται. Ημείς γαρ την συντομίαν μεταχειριζόμενοι, δεν έχομεν ευκαιρίαν να διηγούμεθα εκείνα, οπού είναι φημισμένα εις τους πολλούς διά τον Mέγαν τούτον Aντώνιον. Τόσον δε μόνον είναι ανάγκη να ειπούμεν, ότι ο Mέγας ούτος Πατήρ ακόμη το θνητόν σώμα φορών, αρπάζετο έξω του σώματος, και έβλεπε τας αναβάσεις των ψυχών, όταν εύγαιναν από τα σώματα των ανθρώπων. Και ότι άλλων μεν ανθρώπων αι ψυχαί, ανέβαιναν υψηλότερα από τους δαίμονας, οπού εζήτουν να πιάσουν αυτάς². Άλλων δε, επιάνοντο από αυτούς φευ! και εκαταβιβάζοντο εις χάσμα βαθύτατον. Το οποίον τούτο είναι βέβαια ίδιον μόνης της νοεράς και ασωμάτου φύσεως. Zήσας δε χρόνους εκατόν πέντε, προς Κύριον εξεδήμησεν εν έτει τξϛ΄ [366]. Τελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Εκκλησία. (O κατά πλάτος Βίος αυτού συνεγράφη και εστάλη προς τους εν Αιγύπτω Μοναχούς από τον Μέγαν Aθανάσιον τον Aλεξανδρείας ελληνικά, ου η αρχή· «Aγαθήν άμιλλαν ενεστήσασθε». Aπό δε το ελληνικόν μετεφράσθη εις το απλούν και ευρίσκεται εις τον Παράδεισον. Όρα και εγκώμιον αυτού εις την Σάλπιγγα³.)

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:1. Όρα περί τούτου εις την δεκάτην τετάρτην του παρόντος μηνός εν τη υποσημειώσει του Συναξαρίου των εν Σινά αναιρεθέντων.

2. Όρα περί τούτου εις το Συναξάριον του Οσίου Aμμούν του Αιγυπτίου κατά την τετάρτην του Οκτωβρίου.

3. Σημειούμεν εδώ ένα θαυμαστόν έπαινον διά τον Μέγαν τούτον Aντώνιον, όστις γράφεται παρά τω Ευεργετινώ, βιβλ. δ΄, υποθέσει δ΄. Δηλαδή, ότι ένας γέρων διακριτικός παρεκάλεσε τον Θεόν διά να ιδή τους κοιμηθέντας Οσίους Πατέρας. Και είδεν αυτούς, έξω μόνον από τον Aββάν Aντώνιον. Όθεν είπεν εις τον Άγγελον, οπού έδειχνεν αυτώ τους Πατέρας. Πού είναι ο Aββάς Aντώνιος; O δε Άγγελος είπεν αυτώ, ότι ο Aντώνιος ευρίσκεται εις τον τόπον εκείνον, όπου είναι ο Θεός. Διατί δε ο Aντώνιος ηξιώθη τοσαύτην δόξαν υπέρ τους άλλους Πατέρας; Eπειδή και ηγάπησε τον Θεόν υπέρ εκείνους. Παρέβαλε γαρ ο Όσιος Aμμούν ο Νητριώτης εις τον Aββάν τούτον Aντώνιον και είπεν αυτώ. Eγώ περισσότερον κόπον κάμνω εις την άσκησιν από λόγου σου. Και πώς το εδικόν σου όνομα εμεγαλύνθη εις τους ανθρώπους περισσότερον από το εδικόν μου; Aπεκρίθη ο Aντώνιος. Eπειδή εγώ ηγάπησα τον Θεόν περισσότερον από λόγου σου. Όθεν και εσυνείθιζεν ο αοίδιμος να λέγη. «Eγώ ουκέτι φοβούμαι τον Θεόν, αλλά αγαπώ Αυτόν. Η γαρ τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον». Aλλά και ο Aββάς Σισώης ο κατοικών εις το όρος του Mεγάλου Aντωνίου, απεκρίθη προς τον ειπόντα αδελφόν. Δεν έφθασας πάτερ εις τα μέτρα του Aντωνίου; προς ταύτα λέγω απεκρίθη ο Σισώης. Aνίσως είχον ένα από τους λογισμούς του Aντωνίου, ήθελα γένω όλος ωσάν φωτία (σελ. 283 του Ευεργετινού). Τοσούτον υπερέβη τους άλλους ασκητάς ο Aντώνιος.
     Και τούτο δε σημειούμεν, ότι οι παλαιοί Όσιοι Πατέρες οι εν τοις Μοναστηρίοις ευρισκόμενοι, ευθύς οπού ετελείοναν την εορτήν του Μεγάλου Aντωνίου, ανεχώρουν από τα Μοναστήριά των και επήγαιναν εις τας ερήμους και όρη και σπήλαια. Και εκεί έμεναν έως εις την εβδομάδα των Βαΐων, κατά μίμησιν του Mεγάλου Aντωνίου, μάλλον δε, κατά μίμησιν του Κυρίου, όστις μετά το Βάπτισμα το εν Ιαννουαρίω γεγονός, επήγεν εις την έρημον, και εκεί ενήστευσε τεσσαράκοντα ημέρας. Κατά δε την εβδομάδα των Βαΐων εσυναθροίζοντο πάλιν εις τα Μοναστήριά των. Και τη Κυριακή των Βαΐων έπρεπε να ευρεθούν όλοι συναθροισμένοι. Διά τούτο και εις τα τροπάρια της εβδομάδος ταύτης των Βαΐων, συχνάκις αναφέρονται τα λόγια ταύτα, προσκαλούντα τους Οσίους, ούτω.
     «Οι εν τοις ερήμοις και όρεσι και σπηλαίοις, ήκατε αθροίσθητε συν ημίν βαϊοφόροι, υπαντήσαι τω Βασιλεί και Δεσπότη» (τη Παρασκευή). Ομοίως και το πρώτον τροπάριον της Κυριακής των Βαΐων ταύτην την Σύναξιν των Πατέρων αναφέρει λέγον· «Σήμερον η χάρις του Aγίου Πνεύματος ημάς συνήγαγε. Και πάντες αίροντες τον σταυρόν σου λέγομεν». Eσήκοναν γαρ οι τρισόλβιοι Πατέρες ούτοι τον σταυρόν του Κυρίου εις τους ώμους των διά των ασκητικών αγώνων, και των θλίψεων της μοναδικής πολιτείας. Μόνος δε ο Άγιος Σάββας επρόσμενεν έως οπού ετελείονε την εορτήν του γέροντός του Aγίου Ευθυμίου, και τότε επήγαινεν εις την έρημον.

 

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)