Ηρώδης: Αυτό ήταν το τέλος του βασιλιά που διέταξε τη σφαγή των νηπίων Dogma

 

Ο Ηρώδης Α’, ο επονομαζόμενος και Μέγας, υπήρξε Βασιλίας της Ιουδαίας από το 37 π.Χ. μέχρι και το έτος της Γέννησης του Ιησού Χριστού. Η άνοδος του Ηρώδη του Μεγάλου στον θρόνο του βασιλείου της Ιουδαίας σηματοδοτεί την αρχή της Ηρωδιανής Δυναστείας.

Αν και στις περισσότερες περιτπώσεις αρχαίων προσωπικοτήτων δεν έχουμε ιδέα για το πώς πέθαναν, στην περίπτωση του Ηρώδη ο Ιώσιππος μας …βγάζει από τη δύσκολη θέση. Αναφερόμενος σε παλαιότερους ιστορικούς, καθώς ο ίδιος έζησε μερικές δεκαετίες μετά τον Ηρώδη, ο Ιώσιππος  περιγράφει τα συμπτώματα και το πώς πέθανε ο Ηρώδης.

Είχε πυρετό, όχι πολύ ψηλό, ανυπόφορη φαγούρα σ’ολόκληρο το σώμα του, συνεχείς πόνους στα έντερα, όγκους στα πόδια, ερεθισμό στην κοιλιακή χώρα και γάγγρενα στους όρχεις. Είχε επίσης σπασμούς, άσθμα και άσχημη αναπνοή’.

Οι γιατροί της εποχής δεν μπορούσαν να κατανοήσουν τα συμπτώματά του. Χρησιμοποιούσαν, ωστόσο, τα μέσα της εποχής για να τον ανακουφίσουν, περιλαμβανομένου του μπάνιου σε καυτό λάδι. Αυτό, όμως, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα εκτός από το να του κατακαύσει τα μάτια.

Γράφει, λοιπόν, ο Ευσέβιος Καισαρείας στην Εκκλησιαστική Ιστορία (εκδόσεις ΕΠΕ, τόμος 1):

Και στο δεύτερο δε βιβλίο των Ιστοριών, το οποίο  παραδίδει ο Ιώσιππος περί αυτού παραπλήσια, γράφοντας ως εξής:
«Έπειτα η νόσος αφού κατέλαβε όλο το σώμα του, διαμοίραζε σ’ αυτό ποικίλα πάθη. Πράγματι υπήρχε αρκετός πυρετός, αφόρητος κνησμός σε όλη την επιφάνεια, συνεχείς πόνοι του κόλου, πρήξιμο στα πόδια υδρωπικού χαρακτήρα, φλεγμονή του υπογαστρίου, σήψη στο αιδοίο που δημιουργούσε σκουλήκια, ορθόπνοια και δύσπνοια, σπασμοί όλων των μελών, ώστε οι μάντεις να λέγουν ότι τα νοσήματα ήταν ποινή.

Αυτός όμως, αν και πάλευε με τόσα πάθη, παρέμενε στη ζωή, ήλπιζε σε σωτηρία και εφεύρισκε θεραπείες. Παιρνώντας λοιπόν από τον Ιορδάνη χρησιμοποίησε τα θερμόλουτρα της Καλλιρόης, τα οποία εκβάλλουν στην Ασφαλτίτη λίμνη, λόγω δε της γλυκύτητας είναι και πόσιμα.

Εδώ αυτός, καθώς οι γιατροί αποφάσισαν να περιθάλψουν όλο το σώμα με θερμό έλαιο και το ξάπλωσαν σε λεκάνη γεμάτη έλαιο, λιποθύμησε και ανέστρεψε τους οφθαλμούς σαν νεκρός.

Επειδή  οι υπηρέτες θορύβησαν, αναστέναξε για τη συμφορά, και απογοητευμένος στο εξής για τη σωτηρία, διέταξε να διανείμουν στους στρατιώτες από πενήντα δραχμές και πολλά χρήματα στους διοικητές και τους φίλους. Αυτός επέστρεψε και έφθασε στην Ιεριχώ, με μελαγχολία και σχεδόν απειλώντας τον εαυτό του με θάνατο.

Προέβη μάλιστα στο σχεδιασμό μιας αθέμιτης πράξης. Αφού συγκέντρωσε τους επίσημους άνδρες από κάθε κώμη όλης της Ιουδαίας, διέταξε να τους κλείσουν στον καλούμενο ιππόδρομο, και αφού προσκάλεσε την αδελφή του Σαλώμη και τον άνδρα της Αλεξά, είπε «γνωρίζω ότι οι Ιουδαίοι θα γιορτάσουν το θάνατό μου· μπορώ όμως να πενθηθώ με άλλα μέσα και να λάβω λαμπρό επιτάφιο, αν θελήσετε να εκτελέσετε τις εντολές μου.

Μόλις εκπνεύσω, φονεύστε τάχιστα αυτούς τους φρουρούμενους άνδρες, αφού τους περικυκλώσετε με τους στρατιώτες, έτσι ώστε όλη η Ιουδαία και κάθε οίκος να δακρύσει για μένα, έστω και ακούσια».

Και με λίγα λόγια  λέει. «Κατόπιν δε [επειδή βασανιζόταν από έλλειψη τροφής και σπασμωδικό βήχα] νικημένος από τους πόνους, επιχείρησε να προφθάσει την ειμαρμένη. Αφού πήρε ένα μήλο, ζήτησε και μαχαίρι γιατί συνήθιζε να τρώει κόβωντας σε τεμάχια. Έπειτα, αφού κοίταξε τριγύρω, μήπως υπάρχει κάποιος ο οποίος θα τον εμπόδιζε, σήκωσε το δεξί του χέρι για να αυτοτραυματιστεί».

Πέραν δε τούτων ο ίδιος συγγραφέας ιστορεί ότι αυτός πριν το θάνατό του φόνευσε με εντολή του και άλλον γνήσιο γιό, τρίτο μετά τους δύο φονευθέντες προηγουμένως, και αμέσως έπειτα παρέδωσε τη ζωή του με φοβερούς πόνους».

Τι αποφαίνεται σήμερα η Επιστήμη για το θάνατο του Ηρώδη

Εκείνοι που έχουν περιέργεια για τα κλινικά συμπτώματα του Ηρώδη, δεν έχουν παρά να ανατρέξουν στην Ιστορική Κλινικοπαθολογική Διάσκεψη του Πανεπιστημίου του Μεριλαντ. Εδώ συγκεντρώνονται οι ειδικοί και αποφαίνονται για τα αίτια θανάτου επιφανών ανδρών, μεταξύ των οποίων έχουν ασχοληθεί και με τον Ηρώδη.

Ο συνδυασμός των συμπτωμάτων του αποτελούσε ιδιαίτερη πρόκληση, ειδικά η γάγγρενα των όρχεων, μιας και δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Ωστόσο αποφάνθηκαν ότι ο Ηρώδης έπασχε από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αγνώστου αιτίας.

Η ανεπάρκεια περιπλεκόταν από την σπάνια, ευτυχώς, γάγγρενα των όρχεων- Φουρνιέρ. Υπάρχουν φυσικά και άλλες πιθανές ασθένειες όπως η σύφιλη και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Ωστόσο, η νεφρική ανεπάρκεια φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα στην κλινική εικόνα των συμπτωμάτων του.

Η σφαγή τών νηπίων από τον Ηρώδη Ο συμβολισμός τών 14.000 νηπίων

 

Πηγή: Όλα σχεδόν τα παραπάνω, λήφθηκαν από το άρθρο τού ομότιμου καθηγητή τής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γεωργίου Π. Πατρώνου, με τίτλο: "Η σφαγή τών νηπίων κατά την Καινή Διαθήκη", που δημοσιεύθηκε στο ένθετο περιοδικό "Ιστορικά" (Νο 216), τής Ελευθεροτυπίας 18 Δεκεμβρίου 2003 σελ. 34-41.

 
Η εορτή προς τιμήν "τών 14.000 αναιρεθέντων νηπίων", αποτελεί για πολλούς απίστους σκάνδαλο, καθώς ο αριθμός τών νηπίων που δολοφόνησε ο Ηρώδης για να σκοτώσει τον Χριστό, ήταν πολύ μικρότερος. Όμως οι άνθρωποι αυτοί, αγνοούν όχι μόνο τη βαθύτερη σημασία τού γεγονότος τής σφαγής τού Ηρώδη, αλλά και τις συμβολικές διαστάσεις τού αριθμού αυτού.

 

Τι δείχνει η ιστορία

Υπό τους αυστηρούς όρους τής επιστημονικής ιστορικής ακρίβειας, ο αριθμός τών 14.000 θανατωθέντων νηπίων κατά την παράδοση δημιουργεί - ακόμα και για τα δεδομένα τού δολοφόνου Ηρώδη- ανυπέρβλητα προβλήματα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας παρέχουν οι πηγές και ιδιαίτερα ο Ιουδαίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος - σύγχρονος τών Ευαγγελιστών Λουκά και Ιωάννη - και άρα καλός γνώστης τής εποχής τών ευαγγελικών γεγονότων - η κωμόπολη τής αρχαίας Βηθλεέμ και τα περίχωρά της θα πρέπει τότε να είχαν πληθυσμό ίσως λίγο μεγαλύτερο από χιλίους κατοίκους. Η σφαγή τών αρρένων νηπίων "από διετούς και κατωτέρω" δεν θα ήταν, επομένως, στην πραγματικότητα δυνατό να αφορά περισσότερα από 30 η το ανώτατο 40, με βάση τα στατιστικά δεδομένα που προκύπτουν από την πληθυσμιακή κατανομή τής συγκεκριμένης περιοχής.

Ένας τέτοιος αριθμός θα καθιστούσε πολύ πιο πιθανό κατά τους ιστορικούς, ο Ηρώδης να αποτόλμησε όντως ακόμη ένα τραγικό εγχείρημα προκειμένου να διασφαλίσει την εξουσία του από την έσω και ευποθετική απειλή τής εμφανίσεως ενός διεκδικητή τού θρόνου. Η "αναίρεση" μερικών δεκάδων νηπίων, άσημων αγροτικών οικογενειών μιας απομακρυσμένης και αγνοημένης περιοχής, δεν θα αποτελούσε "παρά μόνο ένα μικρό και ασήμαντο επεισόδιο" στο βίο και την πολιτεία του, όπως εύστοχα παρατηρεί ένας σύγχρονος ερευνητής, ένα πταίσμα σε σύγκριση με τα άλλα του εγκλήματα, που δεν επιβάρυνε αισθητά τον ήδη μακρύ κατάλογο τών θυμάτων τής καχυποψίας του, και δεν διαφοροποιούσε ιδιαίτερα την ούτως ή άλλως έκρυθμη τοπική κατάσταση ώστε να προκαλέσει την παρέμβαση τής Ρώμης στο συγκεριμένο ζήτημα.

Εν προκειμένω, είναι γεγονός ότι πουθενά στα ιερά κείμενα τών Ευαγγελίων δεν καταγράφεται συγκεκριμένος αριθμός "αναιρεθέντων νηπίων". Η αναφορά στη σφαγή "χιλιάδων όντων δεκατεσσάρων" αρρένων τέκνων προέρχεται αντίθετα από την ιερή παράδοση τής Εκκλησίας μας - από το εορτολογικό Συναξάρι τής συγκεκριμένης ημέρας - και μάλιστα με την πεισήμανση ότι τα νήπια αυτά εντάσσονται στο χώρο τών Μαρτύρων τής Εκκλησίας και θεωρούνται ως οι πρώτοι ανώνυμοι και "αναρίθμητοι" μάρτυρες τής Χριστιανικής πίστεως. Αυτό ακριβώς το στοιχείο προσδίδει επομένως στο όλο ζήτημα παράλληλα προς την ιστορική, και μια ιδιαίτερη "συμβολική" παράμετρο, που καθιστά απαραίτητη τη θεολογική ερμηνευτική προσέγγιση.

 

Η Θεολογική σημειολογία τού αριθμού τών "αναιρεθέντων νηπίων".

Όπως ήδη επισημάνθηκε, τα Ευαγγέλια δεν επέχουν θέση "χρονικών" ή απλών "δημοσιογραφικών εκθέσεων" επί τών ιστορικών γεγονότων. Σκοπός τους δεν είναι η απλή ενημέρωση κάποιων αναγνωστών, αλλά η πνευματική καθοδήγηση και η θεολογική παίδευση τών πιστών στο πλαίσιο τού καατηχητικού και ποιμαντικού ρόλου τής Εκκλησίας. Υπό το πρίσμα αυτό, η σφαγή τών νηπίων έχει ιδιαίτερο θεολογικό νόημα για τα ιερά κείμενα, και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ερμηνευτική προσέγγιση και κατανόηση τής σημειολογίας τών γεγονότων στην ευαγγελική διήγηση.

Στην παράδοση τού Ιουδαϊκού λαού και τη θεολογία τής Παλαιάς Διαθήκης υπήρχε το "ιστορικό" προηγούμενο ακόμη μιας δίωξης και "σφαγής". Συγκεκριμένα, η εξιστόρηση τού βιβλίου τής Εξόδου εμφανίζει τον αλλοεθνή και αλλόθρησκο Φαραώ τής Αιγύπτου να είχε διατάξει τη θανάτωση με πνιγμό στον Νείλο ποταμό τών αγοριών τών Ισραηλιτών, μια πραγματική γενοκτονία, που σκοπό είχε τη μείωση τού αριθμού τών δούλων Εβραίων οι οποίοι αυξάνονταν με ανησυχητικό ρυθμό στη χώρα.

Το στοιχείο αυτό εξιοποιήθηκε από τους ιερούς συγγραφείς τής Καινής Διαθήκης ως θεολογικό προηγούμενο στη γλώσσα τής ερμηνευτικής "προτύπωσης" για την παράλληλη θεολογική προσέγγιση και ερμηνεία τού αντίστοιχου γεγονότος τής σφαγής τών νηπίων από ένα "νέο Φαραώ", τον αλλόθρησκο και μισητό βασιλιά τής Ιουδαίας Ηρώδη. Όπως ο παλιός Φαραώ εξέφραζε τις αντίπαλες δυνάμεις τού σκότους και τής καταπίεσης αντιδρώντας στα "σημεία" τής εφαρμογής τού σχεδίου τού Θεούγια τη σωτηρία και ιστορική καταξίωση τού Ισραήλ, και όπως φόνευσε παιδιά για να μην γεννηθεί ο πρώτος προφήτης τής Εξόδου ο Μωυσής, έτσι και ο Ηρώδης ως "νέος Φαραώ" ενσαρκώνει με τις πράξεις του τις ίδιες δαιμονικές δνάμεις. Παρεμποδίζει την έλευση τού Σωτήρα τού κόσμου και την ιστορική καταξίωση τού νέου Ισραήλ τής Εκκλησίας.

Κατά το Ευαγγέλιο τού Ματθαίου, ο Ιησούς αποκαλύπτεται από τη βρεφική ήδη ηλικία ως ο Χριστός και ο Κύριος, ο απεσταλμένος τού Θεού για τη σωτηρία τού κόσμου. Και ο Ηρώδης, που κατά ένα μανιακό και πράφρονα τρόπο "ζητεί την ψυχήν τού Παιδίου", φανερώνεται με τις ενέργειές του ως εκπρόσωπος τών δυνάμεων τού κακού και παρουσιάζεται με τη μορφή Αντιχρίστου (Δες Αποκάλυψη κεφ. 12/ιβ΄). Ο ισχυρός τού παρόντος, όμως, είανι ο ουσιαστικά αδύναμος, και το ευάλωτο Βρέφος θα αναδειχθεί ο τελικός νικητής. Το γεγονός τής σφαγής τών νηπίων αποκτά έτσι και μια σωτηριολογική και εσχατολογική προοπτική, εφόσον εντάσσεται παράλληλα μεταξύ τών "σημείων τών εσχάτων" που προϊδεάζουν και προετοιμάζουν για την τελική συντριβή τού κακού και την επικράτηση τού καλού.

Σε αυτή τη γραμμή τής θεολογικής σημειολογίας, η σφαγή τών νηπίων φέρνει επίσης στο νου και την προφητεία τού Ιερεμία, ο οποίος επτά αιώνες πριν είχε προαναγγείλει προφητικά και περιγράψει ποιητικά την ακόλουθη αποκαλυπτική σκηνή: "Φωνή εν Ραμά ηκούσθη θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής και ουκ ήθελε παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν" (Ιερεμίας 31/λα΄ 15). Ο ιστορικός ευαγγελιστής Ματθαίος κάνει χρήση τής προφητικής αυτής ρήσης και θεολογεί ερμηνευτικά πάνω στο σύγχρονό του γεγονός τού "θρήνου, τού κλαυθμού και τού οδυρμού" τής Βηθλεέμ (Ματθαίος 2/β΄ 18). Η αρχαία προφητεία αναφερόταν στις θυσίες κατά την έξοδο τού παλαιού Ισραήλ από την Αίγυπτο. και όπως τότε ο Μωυσής μαζί με τον Ιησού τού Ναυή οδήγησαν το λαό τού Θεού μακριά από την Αίγυπτο και την "αιγυπτιώδη αναλευθερία", από τον Φαραώ και τη φαραωνική δουλεία προς τη γη τής επαγγελίας και τής ελευθερίας, έτσι και τώρα ένας "νέος Μωυσής" και "νέος Ιησούς" θα οδηγήσει το λαό του σε μια νέα έξοδο προς μια νέα γη τής επαγγελίας, προς μια εσχατολογική χώρα ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Γι' αυτό ο ευαγγελιστής Ματθαίος εμπνευσμένα υπογραμμίζει σε αυτόν το θεολογικό συμβολισμό και την "προτύπωση" γεγονότων, ότι "εξ Αιγύπτου" και πάλι ο Θεός κάλεσε ηγέτη για το λαό Του και για τη μεγάλη "έξοδο" στην ιστορία τών νέων χρόνων (Ματθαίος 2/β΄ 15).

Ο απόστολος Παύλος και πολλοί ερμηνευτές Πατέρες τής Εκκλησίας, κάνουν εκτεταμένη χρήση τών θεολογικών πλέον όρων "Αίγυπτος" και "Φαραώ" στην τυπολογική τους ερμηνεία με καθαρά θεολογικό χαρακτήρα. Η φυγή τού Θείου Βρέφους στην Αίγυπτο ως επακόλουθο τής σφαγής τών νηπίων τής Βηθλεέμ, αποκτά, πέρα από την ιστορική της σημασία, και εσχατολογικές προεκτάσεις ωσάν μια άλλη "κάθοδος τού Υιού τού Θεού στον Άδη". Εκεί, στον "Άδη τής Αιγύπτου", ο Ιησούς Χριστός ως "νέος Μωυσής" θα συναντήσει το λαό του και θα τον καλέσει σε μια νέα εσχατολογική "έξοδο" προς τη νέα γη τής επαγγελίας, τη Βασιλεία τού Θεού. (Δες Δευτερονόμιο 18/ιη΄ 15, όπου ο Μωυσής λέει: "προφήτην εκ των αδελφών σου ως εμέ αναστήσει σοι Κύριος ο Θεός σου, αυτού ακούσεσθε").

 

Ο αριθμός 14.000

Όσον αφορά, τέλος, τον αριθμό 14.000 που η ιερή παράδοση διασώζει για τα σφαγιασθέντα νήπια, αυτός δεν οφείλεται σε λογιστικό σφάλμα, αλλά προέρχεται από την επίδραση τής Ιουδαϊκής αποκαλυπτικής αριθμολογίας. Πρόκειται στην ουσία για πολλαπλάσιο τού ιερού αριθμού 7 τών Εβραίων, ο οποίος συμβολίζει την ολότητα και την καθολικότητα. Ομοίως στην Αποκάλυψη του Ιωάννη συναντάται σημειολογική αναφορά στον έτερο ιερό αριθμό 12 και στα πολλαπλάσιά του, με την επισήμανση ότι κατά τους έσχατους χρόνους ο Ιησούς Χριστός θα συνοδεύεται και πάλι από τους μάρτυρές του, που στην ολότητα και τελειότητά τους ανέρχονται συμβολικά σε 144.000 (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 1 και 7/ζ΄4). Και σε αυτήν ασφαλώς την περίπτωση, δεν πρόκειται για πραγματικό αριθμό, αλλά για θεολογικό συμβολισμό τής καθολικότητας τής Εκκλησίας, η οποία συγκροτείται και εκπροσωπείται στην ιστορία από τους Μάρτυρες. Οι ανά τους αιώνες θυσιαζόμενοι και μαρτυρούντες Άγιοι, εκφράζουν την ιστορική και εσχατολογική ενότητα τής Εκκλησίας. Όσοι προσεταιρίζονται την εξουσία και τη δύναμη, συντάσσονται με τους εκάστοτε "Φαραώ" και "Ηρώδεις" τής ιστορίας.

Η αναφορά τού ευαγγελιστή στο γεγονός τής σφαγής και τής θυσίας εκφράζει κατά τον πλέον εναργή τρόπο, ότι ο Ιησούς και οι πιστοί του δεν πραγματοποιούν την ιστορική τους πορεία μέσα σε έναν κόσμο ρομαντικό και ειδυλλιακό, αλλά κυριαρχούμενο από το ρεαλισμό τής βίας, τής ανελευθερίας, τών καταπιέσεων και τών διωγμών. Οι ισχυροί "Φαραώ" και "Ηρώδεις" που διαφεντεύουν συνήθως τις τύχες τών λαών, εκπροσωπούν τις αντίθετες και δαιμονικές δυνάμεις, διαιωνίζοντας και επαυξάνοντας το κακό και την αδικία σε βάρος τών αδυνάτων. Το Θείο Βρέφος, που από την πρώτη στιγμή δοκίμασε την απειλή και τη βία, την αμφισβήτηση και την απόρριψη, καθορισε το πρότυπο τής μαρτυρικής ζωής εκείνων που θα ακολουθήσουν πιστά τα ίχνη Του, μέχρις εσχάτων τού ιστορικού χρόνου.

Η ιστορία τής Εκκλησίας με το πλήθος τών μαρτύρων επαληθεύει συνεχώς την τραγική πραγματικότητα πως δεν μπορεί να υπάρξει καμία αλλαγή στον κόσμο χωρίς τους ομολογητές τής αλήθειας και τους μάρτυρες τής ελευθερίας. Δια της αφήγησης τού περιστατικού τής σφαγής τών νηπίων υπογραμμίζεται, λοιπόν, για ακόμη μια φορά το μόνιμο ιστορικό ερώτημα με ποιους οφείλει κανείς τελικά να συντάσσεται, με τους ισχυρούς "Ηρώδεις" ή με τους αθώους και αδύναμους ανθρώπους που ως τέκνα τού "εσφαγμένου Αρνίου" και αθώα νήπια, γίνονται μάρτυρες τής αλήθειας "από καταβολής κόσμου"; (Αποκάλυψις 13/ιγ΄ 8). Αυτό άλλωστε είναι και ένα από τα καίρια ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να δώσει απάντηση ο Χριστιανισμός δια τών ιερών του κειμένων.

\

Live : Σύλληψη της Αγίας Άννης - 'Ορθρος και Θεία Λειτουργία (9/12/2020)

Σύλληψη Αγίας Άννης

                            

Την ημέρα αυτή, με την σύλληψη της Αγίας Άννης, τερματίζεται η στειρότητα της ανθρώπινης φύσης, που χωρίσθηκε από τον Θεό δια του θανάτου· και με την υπέρ φύσιν τεκνοποίηση αυτής που είχε μείνει στείρα έως την ηλικία κατά την οποία δεν μπορούν πλέον φυσιολογικά να τεκνοποιήσουν οι γυναίκες, ο Θεός ανήγγειλε και επιβεβαίωσε το πλέον υπερφυές θαύμα της ασπόρου συλλήψεως και την αμώμου γεννήσεως του Χριστού από τα σπλάγχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας.

Παρότι εγεννήθη από θεία επέμβαση, η Παναγία προήλθε από σύλληψη μέσω συνευρέσεως ανδρός και γυναικός κατά τους νόμους της ανθρώπινης φύσης μας, της πεπτωκυίας και δέσμιας της φθοράς και του θανάτου μετά το προπατορικό αμάρτημα (βλ. Γέν. 3,16) . Σκεύος εκλογής, τίμιος Ναός που προετοίμασε ο Θεός πρό των αιώνων, η Θεοτόκος είναι η πλέον αγνή και τέλεια αντιπρόσωπος της ανθρωπότητας, αλλά δεν βρίσκεται εκτός της κοινής κληρονομίας και των συνεπειών του αμαρτήματος των πρωτοπλάστων. Ακριβώς όπως έπρεπε, για να μας λυτρώσει ο Χριστός από το κράτος του θανάτου δια του εκουσίου Σταυρικού Του θανάτου (βλ. Εβρ. 2,14), να γίνει ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού όμοιος με τον άνθρωπο στα πάντα πλην της αμαρτίας, εξίσου απαραίτητο ήταν η Μητέρα Του, στα σπλάγχνα της οποίας ο Λόγος του Θεού ενώθηκε με την ανθρώπινη σάρκα, να είναι σε κάθε τι όμοια με εμάς, υποκείμενη στην φθορά και στον θάνατο, μή τυχόν και θεωρηθεί ότι η Λύτρωση και η Σωτηρία δεν μας αφορούν απολύτως και εξ ολοκλήρου, εμάς του απογόνους του Αδάμ. Η Θεοτόκος εξελέγη μεταξύ των γυναικών όχι τυχαίω τω τρόπω, αλλά γιατί ο Θεός είχε προβλέψει προαιωνίως ότι θα ήταν σε θέση να διαφυλάξει τελείως την αγνότητά της ώστε να Τον δεχθεί μέσα της . Και ενώ συνελήφθη και γεννήθηκε όπως όλοι μας, αξιώθηκε να καταστεί κατά σάρκα Μητέρα του Υιού του Θεού και κατά πνεύμα μητέρα όλων μας. Γλυκύτατη και φιλεύσπλαγχνος, είναι σε θέση να μεσιτεύει υπέρ ημών ενώπιον του Υιού της, ώστε να μας χαρίσει Εκείνος το μέγα έλεος.

[Συναξαριστής Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου ]

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2020/12/blog-post_8.html#ixzz6g4ZgOoKI

Σύλληψη της Αγίας Άννης: Tης ατεκνίας δεσμά διαλύονται

Γράφει ο π. Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης,Iεροδιάκονος Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, θεολόγος

Στις 9 Δεκεμβρίου, εορτάζουμε τη σύλληψη της Υπεραγίας Θεοτόκου υπό της Αγίας Άννης, την ημέρα δηλαδή που έμεινε έγκυος η Άννα στην Μητέρα όλου του κόσμου, την Παναγία. Αν και δεν γίνεται καμία αναφορά σε κάποιο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, για το πρόσωπο της Μητέρας της Θεοτόκου, της Αγίας Άννας, εντούτοις κατέχει περίοπτη θέση στην ευσέβεια της Εκκλησίας μας.

Το όνομα Άννα προέρχεται από το εβραϊκό Χάνα που σημαίνει «εύνοια, χάρη». Εκείνη, στην οποία επεδείχθη η χάρις και η ευμένεια του Θεού. Καταγόταν από τη φυλή του Λευί[1]. Ο πατέρας της, ο Ματθάν, ήταν ιερέας, ο οποίος ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας και Σαπώρου, βασιλέα των Περσών. Τη μητέρα της την έλεγαν Μαρία. Είχε δύο αδελφές, τη Μαρία[2] και τη Σοβήν[3]. Η Αγία Άννα παντρεύτηκε στη Γαλιλαία, τον Ιωακείμ, από τη φυλή Ιούδα[4], οι οποίοι απέκτησαν ένα παιδί, τη Mαρία, από την οποία προήλθε ο Υιός και Λόγος του Θεού.

Το ζευγάρι δεν είχε παιδιά. Όμως, με προσευχή, πίστη, υπομονή και αφοσίωση στο θέλημα του Θεού, η Άννα αξιώθηκε να κυοφορήσει σε ηλικία 70 ετών, γι΄ αυτό «ζεύγος καρπογονεί το σεπτόν, την θείαν Δάμαλιν…[5]». Η Άννα έκανε τάμα στο Θεό «το γεννησόμενον δοτόν σοι προσάξωμεν». Δηλαδή, αν με αξιώσεις να γίνω μητέρα, το παιδί που θα μου δώσεις θα το προσφέρουμε εγώ και ο Ιωακείμ αφιέρωμα σε σένα Θεέ μου.

Η Αγία Άννα, αφού απογαλάκτισε την παναγία Θυγατέρα της, την αφιέρωσε στο Ναό τού Θεού σε ηλικία τριών μόλις χρόνων, ως τάμα και δώρο στο Θεό, την οποία τους χάρισε, κι από τότε οι δρόμοι τους χώρισαν. Η Άννα με τον Ιωακείμ ησύχασαν τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους, που δεν ήταν πολλά, αφοσιωμένοι ολόψυχα στη λατρεία τού Θεού, στην προσευχή, τη νηστεία και τις ελεημοσύνες.

«Γην γαρ βλαστήσεις καρποφορούσαν ζωής τον άσταχυν[6]» ψάλλουμε σε ένα τροπάριο της εορτής. Δηλαδή εσύ, που μοιάζεις με άκαρπο χωράφι θα γεννήσεις μια γόνιμη γη, εννοεί την Θεοτόκο, που θα καρποφορήσει, θα γεννήσει τον στάχυν της ζωής. Πράγματι η Παναγία είναι Εκείνη, η οποία βλάστησε τον στάχυν τον θείον, τον Χριστόν. «Στάχυν η βλαστήσασα τον θείον» ψάλλουμε και στον Κανόνα των Χαιρετισμών της Παναγίας.

Στον εορταστικό κύκλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας η Αγία Άννα έχει μία ιδιαίτερα τιμητική θέση. Τρεις φορές το χρόνο εορτάζεται η μνήμη της: α) στις 9 Σεπτεμβρίου, μαζί με τον θεοπροπάτορα Ιωακείμ, την επομένη των γενεθλίων της Θεοτόκου, για τον λόγο ότι υπήρξαν οι πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της αγίας θυγατέρας τους, β) στις 9 Δεκεμβρίου εορτάζεται η σύλληψις της Αγίας Άννης, και γ) στις 25 Ιουλίου εορτάζεται η οσία κοίμησή της.

Σήμερον, λοιπόν, της ατεκνίας δεσμά διαλύονται, σύμφωνα με το απολυτίκιο της Αγίας[7]. Γι΄ αυτό η Αγία Άννα είναι η προστάτις των άτεκνων ζευγαριών. Όσα ζευγάρια δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν, ας παρακαλούν με πίστη, υπομονή και επιμονή την Αγία Άννα, και το αίτημά τους θα εκπληρωθεί, αρκεί ο άνθρωπος να έχει υπομονή και να μην απελπίζεται.

Ας παρακαλούμε την Αγία Άννα να μας χαρίζει πλούσια τη χάρη και την ευλογία της.

Παραπομπές:

[1] Οι Λευίτες, μετά την Έξοδο, αναδείχθηκαν στην έρημο ως ιερατική φυλή, σύμφωνα με το βιβλίο των Αριθμών 3, 5, και μετά την εγκατάστασή τους στη γη Χαναάν δεν είχαν δική τους περιοχή σαν φυλή, αλλά κατοικούσαν σε διάφορες πόλεις μεταξύ των άλλων φυλών (Αριθμών 35,1-8, Ιησούς του Ναυή κεφ. 21). Ο Θεός παραχώρησε στους Λευίτες 48 πόλεις, και το δικαίωμα να τρέφονται από τις προσφορές στο Ναό.
[2] Η Μαρία παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ και γέννησε Σαλώμη την Μαίαν.
[3] Η Σοβή παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ και γέννησε την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννου Προδρόμου.
[4] Η φυλή του Ιούδα διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο στη θρησκευτική ιστορία του περιούσιου λαού. Ο Ιακώβ όταν ευλόγησε τον Ιούδα, λίγο πριν το θάνατό του, προφήτευσε τη θέση που θα είχε απέναντι στ’ αδέρφια του, λέγοντας πως η φυλή Ιούδα θα κρατούσε την πρώτη θέση απέναντι στις άλλες φυλές, από τις οποίες θα υμνηθεί και θα εγκωμιαστεί. Ακόμη ο Ιακώβ προφήτευσε ότι από τους απογόνους του θα προέλθει ο Μεσσίας, ο οποίος θα είναι η ελπίδα και η προσδοκία όλων των λαών (βλ. Γένεση 49, 8-12). Ο Μωυσής λίγο πριν πεθάνει, είπε προφητικά για τη φυλή Ιούδα, ας ενταχθεί και η φυλή αυτή στο λαό του Θεού και ότι οι άντρες της φυλής αυτής θα διοικούν το λαό και ο Κύριος θα είναι βοηθός του ενάντια στους εχθρούς του (βλ. Δευτερονόμιο 33,7).
[5] Απόστιχα Εσπερινού της εορτής της Συλλήψεως της Αγίας Άννας.
[6] Στιχηρό προσόμοιο Εσπερινού της εορτής.
[7] Απολυτίκιο της εορτής: «Σήμερον της ατεκνίας δεσμά διαλύονται, του Ιωακείμ γαρ και της Άννης εισακούων Θεός, παρ’ ελπίδα τεκείν αυτούς, σαφώς υπισχνείται θεόπαιδα, εξ ης αυτός ετέχθη ο απερίγραπτος, βροτός γεγονώς, δι’ Αγγέλου κελεύσας βοήσαι αυτή· Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σού».

Πηγή: pemptousia.gr

Σύλληψη της Αγίας Άννης: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας σήμερα 9 Δεκεμβρίου

 

Σύλληψη της Αγίας Άννης: Στις 9 Δεκεμβρίου, εορτάζουμε τη σύλληψη της Αγίας Άννης, την ημέρα δηλαδή που έμεινε έγκυος η Άννα την Μητέρα όλου του κόσμου, την Παναγία. Αν και δεν γίνεται καμία αναφορά σε κάποιο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, για το πρόσωπο της Μητέρας της Θεοτόκου, της Αγίας Άννας, εντούτοις κατέχει περίοπτη θέση στην ευσέβεια της Εκκλησίας μας.

Το όνομα Άννα προέρχεται από το εβραϊκό Χάνα που σημαίνει «εύνοια, χάρη». Εκείνη, στην οποία επεδείχθη η χάρις και η ευμένεια του Θεού.

Καταγόταν από τη φυλή του Λευί . Ο πατέρας της, ο Ματθάν, ήταν ιερέας, ο οποίος ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας και Σαπώρου, βασιλέα των Περσών. Τη μητέρα της την έλεγαν Μαρία. Είχε δύο αδελφές, τη Μαρία και τη Σοβήν.

Η Αγία Άννα παντρεύτηκε στη Γαλιλαία, τον Ιωακείμ, από τη φυλή Ιούδα , οι οποίοι απέκτησαν ένα παιδί, τη Mαρία, από την οποία προήλθε ο Υιός και Λόγος του Θεού.

Το ζευγάρι δεν είχε παιδιά. Όμως, με προσευχή, πίστη, υπομονή και αφοσίωση στο θέλημα του Θεού, η Άννα αξιώθηκε να κυοφορήσει σε ηλικία 70 ετών, γι΄ αυτό

«ζεύγος καρπογονεί το σεπτόν, την θείαν Δάμαλιν…».

Η Άννα έκανε τάμα στο Θεό «το γεννησόμενον δοτόν σοι προσάξωμεν». Δηλαδή, αν με αξιώσεις να γίνω μητέρα, το παιδί που θα μου δώσεις θα το προσφέρουμε εγώ και ο Ιωακείμ αφιέρωμα σε σένα Θεέ μου.

Η Αγία Άννα, αφού απογαλάκτισε την παναγία Θυγατέρα της, τήν αφιέρωσε στό Ναό τού Θεού σε ηλικία τριών μόλις χρόνων, ως τάμα και δώρο στο Θεό, την οποία τους χάρισε, κι από τότε οι δρόμοι τους χώρισαν.

Η Άννα με τον Ιωακείμ ησύχασαν τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους, που δεν ήταν πολλά, αφοσιωμένοι ολόψυχα στη λατρεία τού Θεού, στην προσευχή, τη νηστεία και τις ελεημοσύνες.

Σήμερον, λοιπόν, της ατεκνίας δεσμά διαλύονται, σύμφωνα με το απολυτίκιο της Αγίας .

Γι΄ αυτό η Αγία Άννα είναι η προστάτις των άτεκνων ζευγαριών.

Τιμάται από την Εκκλησία μας στις 9 Δεκεμβρίου.

Εκκοσμίκευση. Η ασθένεια της σύγχρονης Εκκλησίας

 

Ο π.Αλέξανδρος Σμέμαν στο Συμπλήρωμα του βιβλίου του «Μεγάλη Σαρακοστή: Πορεία προς το Πάσχα» δίνει τον ορισμό της εκκοσμίκευσης:

«Τι είναι εκκοσμίκευση; … Είναι μια παγκόσμια αντίληψη πραγμάτων και κατά συνέπεια ένας τρόπος ζωής στον οποίο τα βασικά θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης -οικογένεια, επιστήμη, επάγγελμα, τέχνη κ.λ.π.- όχι μόνο δεν βασίζονται στη θρησκευτική πίστη, ούτε κάποια σχέση έχουν μ΄ αυτή, αλλά απορρίπτεται κάθε αναγκαιότητα ή πιθανότητα τέτοιας σχέσης. Οι εκκοσμικευμένες περιοχές της ζωής θεωρούνται αυτόνομες. Δηλαδή κατευθύνονται από δικές τους αξίες, αρχές και κίνητρα, που διαφέρουν από τις θρησκευτικές.»

Με λίγα λόγια ο «εκκοσμικευμένος» Χριστιανός δεν έχει την Αγάπη του Κυρίου σαν επίκεντρο και κριτήριο για το κάθε τι στη ζωή του, αλλά ζει τη ζωή του σύμφωνα με δικά του ή επίκτητα πρότυπα, ασκώντας παράλληλα και τα θρησκευτικά του καθήκοντα, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιμέλεια. Αυτή η στάση περιγράφεται αναλυτικά στο παρακάτω απόσπασμα απ΄ το ίδιο βιβλίο.

«Ένας «εκκοσμικευμένος» Χριστιανός* μπορεί να είναι ένας πολύ «θρησκευτικός» άνθρωπος, συνδεμένος με την εκκλησία του, τακτικός στην παρακολούθηση των ακολουθιών, γενναιόδωρος στις προσφορές του, ακριβής στην προσευχή. Θα τελέσει τον γάμο του στην Εκκλησία, θα κάνει αγιασμό στο σπίτι του, θα εκπληρώσει τις θρησκευτικές του υποχρεώσεις, -προέρχεται όχι από το «πιστεύω» που ομολογεί στην Εκκλησία, ούτε από την ομολογημένη πίστη του στην Ενσάρκωση, στο Θάνατο και στην Ανάσταση του Χριστού, του Υιού του Θεού που έγινε Υιός του Ανθρώπου, αλλά προέρχεται από τη «φιλοσοφία της ζωής», δηλαδή από τις ιδέες και τις πεποιθήσεις που στην ουσία δεν έχουν καμία σχέση με το «πιστεύω», αν μάλιστα δεν είναι αντίθετες μ΄ αυτό. Αρκεί μόνο ν΄ απαριθμήσει κανείς μερικές «αξίες»-κλειδιά του πολιτισμού μας – επιτυχία, ασφάλεια, θέσεις, ανταγωνισμός, κέρδος, γόητρο, φιλοδοξία – για να καταλάβει ότι όλ΄ αυτά βρίσκονται στον αντίθετο πόλο από το ‘όλο ήθος και το πνεύμα του Ευαγγελίου…»
* η λέξη αμερικανός αντικαταστάθηκε από τη λέξη Χριστιανός

Ποια είναι τώρα τα αποτελέσματα τις εκκοσμίκευσης και γιατί είναι τόσο επικίνδυνη αυτή η στάση ζωής. Το ίδιο βιβλίο παρακάτω αναφέρει:

«Αποδοχή της εκκοσμίκευσης σημαίνει, βέβαια, μια ριζική μεταμόρφωση της ίδιας της θρησκείας. Μπορεί να διατηρεί όλους τους εξωτερικούς παραδοσιακούς τύπους, όμως εσωτερικά είναι, απλούστατα, μια διαφοροποιημένη θρησκεία. Η εκκοσμίκευση, όταν «επιδοκιμάζει» τη θρησκεία και της δίνει τιμητική θέση στην κοινωνική ζωή, το κάνει αυτό μόνο εφ’ όσον ή ίδια ή θρησκεία δέχεται να γίνει μέρος των εκκοσμικευμένων απόψεων, να γίνει ή επικύρωση των άξιων της και ή βοήθεια στην πορεία της πραγμάτωσης τους. Και πραγματικά καμιά άλλη λέξη δεν χρησιμοποιεί πιο συχνά ή εκκοσμίκευση όταν ασχολείται με τη θρησκεία παρά τη λέξη βοήθεια. «Βοηθάει» το να ανήκει κανείς σε ένα θρησκευτικό σύνολο, να σχετίζεται με τη θρησκευτική παράδοση, να είναι ενεργό μέλος της Εκκλησίας, να προσεύχεται «βοηθάει», με άλλα λόγια, το να είναι κανείς «θρησκευτικός». Και αφού ή θρησκεία βοηθάει, Αφού είναι τόσο χρήσιμος παράγοντας στην προσωπική και κοινωνική ζωή, πρέπει, με τη σειρά της, να βοηθηθεί. Έτσι, όλες οι στατιστικές επιβεβαιώνουν τη σημαντική επιτυχία της θρησκείας στην Αμερική. Ή έκκοσμίκευση αποδέχεται τη θρησκεία αλλά με τους δικούς της όρους. Αυτή προσδιορίζει την υπηρεσία της θρησκείας και ή υπάρχουσα θρησκεία αποδέχεται και εκπληρώνει αυτή την υπηρεσία, αύτη εφοδιάζει τη θρησκεία με πλούτο, τιμή και γόητρο.»

Με λίγα λόγια η Εκκλησία στην εκκοσμικευμένη της εκδοχή δεν είναι πια το Σώμα του Κυρίου, το όργανο της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους, αλλά ένα κοινωνικό ίδρυμα με τυπικό, κανόνες και διαδικασίες, που έχει προορισμό το ξεγέλασμα των μεταφυσικών αναζητήσεων του ανθρώπου, χωρίς «παρενέργειες» στην υπόλοιπη κατά τα άλλα απόλυτα προσαρμοσμένη στο τρέχον σύστημα κοινωνικών αξιών ζωή.

Για να δούμε λοιπόν τις επιπτώσεις τις εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας:

1. Αφού λοιπόν μ΄ αυτό τον τρόπο έχει αφαιρεθεί κάθε ουσία από την Εκκλησία κι έχουν απομείνει μόνο τα τυπικά, είναι πολύ εύκολο να ξεπεραστούν οι τυπικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων δογμάτων και να προκύψει η «πανθρησκεία» του Οικουμενισμού.

2. Μια και η Αγάπη και η Δόξα του Κυρίου, δεν είναι επίκεντρο και κριτήριο για τη καθημερινή πράξη των μελών της εκκοσμικευμένης Εκκλησίας, είναι επόμενο ν’ αναπτύσσονται μέσα σ΄ αυτή προσωπικές δραστηριότητες, που αποσκοπούν στην ικανοποίηση των φιλοδοξιών ή όποιων άλλων προσωπικών «συμφερόντων» των μελών της Εκκλησίας κληρικών και λαϊκών.

3. Η εκκοσμικευμένη Εκκλησία απλά προσπαθεί να ξεγελάσει τις μεταφυσικές ανησυχίες κι έτσι παύει πια να ικανοποιεί την ειλικρινή αναζήτηση του ανθρώπου για το Δημιουργό του, στρέφοντας τον έτσι σε εντυπωσιακά υποκατάστατα.

Δυστυχώς υπάρχει μέσα σ΄ όλους μας ένα ποσοστό εκκοσμίκευσης. Αρνούμαστε να δώσουμε πλήρη έλεγχο της ζωής μας και των αποφάσεών μας στη Θεία Πρόνοια, είτε γιατί η πίστη μας, η εμπιστοσύνη μας στην Αγάπη του Θεού για μας, δεν είναι αρκετά δυνατή, είτε γιατί τα πάθη μας διατηρούν ένα τμήμα ελέγχου πάνω στις σκέψεις μας και τις πράξεις μας το οποίο δεν έχουμε καταφέρει ακόμη ν΄ ανακτήσουμε στο πνευματικό στάδιο που βρισκόμαστε.

Όσοι από μας είναι υποψιασμένοι για την κατάστασή τους, το παλεύουν μέσα απ΄ τον καθημερινό τους αγώνα κι έχουν μια ελπίδα να ξεφύγουν απ΄ την παγίδα αυτή και να σωθούν. Όσοι δεν έχουν καταλάβει αυτή την παγίδα του διαβόλου, ζουν ικανοποιημένοι απ΄ τον εαυτό τους, ότι έχουν καταφέρει να συμβιβάσουν τον κοσμικό τρόπο ζωής με τη θρησκεία, κι αν δε συνέλθουν από κάποια δοκιμασία, κινδυνεύουν να χάσουν τη Βασιλεία των Ουρανών, γιατί ο Θεός μας είναι «Θεός ζηλωτής» και δεν ανέχεται να μοιραζόμαστε την Αγάπη Του με οτιδήποτε άλλο.

πηγή: theomitoros

simeiakairwn

Αναρτήθηκε από amethystos στις 1:59:00 μ.μ.

Λόγος εις τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης)

 

                                                   

Αν ίσως, αγαπητοί μου Πατέρες και αδελφοί, ήθελε δοθή εις εμέ τον ταπεινόν το χάρισμα τούτο, το να αποκτήσω δηλαδή μίαν γλώσσαν από εκείνας όπου έχουσιν οι Άγγελοι, ως λέγει ο του Χριστού Απόστολος Παύλος, «εάν τάς γλώσσας των Αγγέλων λαλώ», βέβαιον και ακόλουθο ήταν ότι με την αγγελικήν αυτήν γλώσσαν ήθελε δυνηθώ να εγκωμιάσω κατ’ αξία τον Μιχαήλ και τον Γαβριήλ, τους Αρχαγγέλους του Κυρίου· διότι φυσικώ τω τρόπω, κάθε όμοιον με το όμοιον πάλιν δύναται να επαινεθή και εις τους άλλους να παρασταθή.

Αν ίσως και είχα μίαν από τας πυρίνους και αΰλους εκείνας γλώσσας όπου εδόθησαν εις τους ιερούς και θείους Αποστόλους, πρεπόντως ήθελε λαλήσω τα υπερφυσικά εγκώμια των πυρίνων και αΰλων Αρχιστρατήγων. Ανίσως -καν το ελάχιστον- ήθελε έχω καθαρισμένη την γλώσσαν μου, ωσάν ο Ησαΐας από την Σεραφική εκείνη λαβίδα, ήταν ελπίς ότι ήθελε ειπώ κάποιον τι άξιον της των Ταξιαρχών μεγαλοπρεπείας. Αλλ’ επειδή είμαι στερημένος όλων τούτων των καλών και γλώσσαν έχω όχι αγγελικήν, αλλ’ ανθρώπινη όχι πύρινη, αλλά πήλινη όχι άυλον, άλλα υλική όχι καθαράν, αλλ’ ακάθαρτον και προς τούτοις όχι ρητορική και ευμέθοδον, αλλ’ αμαθή και αμέθοδο -τι πρέπει να προσμένητε; Το να ακούσητε δηλαδή ολίγα τινά και ευτελή περί των ιερών Αρχαγγέλων.

Αφήνων λοιπόν εις ένα μέρος το να εξετάσω οποία είναι η φύσις των Αρχαγγέλων και πότε δημιουργήθησαν, και πώς και πού και τίνι τρόπω νοούσι, και πώς μεταβαίνουσιν από τόπου εις τόπον, και τα άλλα αγγελοπρεπή αυτών ιδιώματα, περί των οποίων οι Θεολόγοι διδάσκουσι, και μάλιστα η φιλάγγελος και μεγαλόδοξος γλώσσα Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, θέλω αποδείξει μόνον εις το παρόν εγκώμιο ότι ο θείος Μιχαήλ και ο ιερός Γαβριήλ εστάθησαν οι εξαίρετοι υπηρέται των εξαίρετων ενεργειών και έργων του Παντοδυνάμου Θεού! Και προσέχετε διά να το καταλάβητε.

Δύο είναι κατά τους Θεολόγους αι κυριώτεραι ενέργειαι και τα εξαίρετα προσόντα και ιδιώματα του αγίου Θεού: το εν η δικαιοσύνη, ήτις και απονομία και κρίσης ονομάζεται, και το άλλο η Αγαθότης, ήτις και χρηστότης και ευσπλαχνία και έλεος ονομάζεται. Περί ων λέγει ο Δαβίδ: έλεον και κρίσιν ασομαί σοι Κύριε. Με την δικαιοσύνην ο Θεός κρίνει και παιδεύει τους ανθρώπους, όταν αμαρτάνωσι και δεν φυλάττωσι τας εντολάς του και με την αγαθότητα πάλιν τους ελεεί και ευσπλαγχνίζεται.

Τώρα ο Αρχάγγελος Μιχαήλ έρχεται να είναι ο εξαίρετος Άγγελος της του Θεού δικαιοσύνης, διότι αυτόν βλέπομεν να μεταχειρίζηται υπηρέτη εις το να παιδεύη μεν και να σωφρονίζη τους κακούς, να φυλάττη δε και να υπερασπίζηται τους καλούς: καθώς τούτο είναι φανερό και από πολλά άλλα μέρη της θείας Γραφής και μάλιστα από τον θάνατον μεν όπου έδωκεν ο Μιχαήλ εις τα πρωτότοκα των Αιγυπτίων, διαφύλαξεν δε και ζωήν εις τα πρωτότοκα των Εβραίων.

Ο δε Αρχάγγελος Γαβριήλ φαίνεται να είναι ο εξαίρετος Άγγελος της αγαθότητος και ευσπλαχνίας του Θεού, διότι αυτόν βλέπομεν να μεταχειρίζηται υπηρέτη, όταν έχη να κάμη εις τινας καμμιάν εξαίρετων ευσπλαγχνίαν και έλεος: καθώς και τούτο ομοίως είναι φανερό και από άλλα πολλά, μάλιστα δε από τα αγαθά ευαγγέλια οπού έφερε εις τον κόσμον ο Γαβριήλ, του μεγάλου ελέους της ελεύσεως του Χριστού.

Τρία είναι τα εξαίρετα και μεγαλύτερα έργα οπού έκαμε ο Θεός: πρώτον η δημιουργία του νοητού κόσμου, δεύτερον η δημιουργία του αισθητού κόσμου και τρίτον η ένσαρκος οικονομία του Θεού Λόγου. Και εις τα τρία ταύτα πρώτους και εξαίρετους υπηρέτας μεταχειρίζεται τον Μιχαήλ και τον Γαβριήλ. Δημιουργεί πρώτον ο Θεός τον νοητό κόσμο εκ του μη όντος εις το είναι, ήτοι τον εμπύρινον λεγόμενον ουρανόν, και τον γεμίζει, ωσάν από τόσα λαμπρότατα άστρα, από τα μυριάριθμα πλήθη των αΰλων Αγγέλων, τον στολίζει από τας τρεις τριαδικάς Ιεραρχίας: των Θρόνων, Χερουβείμ και Σεραφείμ· των Κυριοτήτων, Δυνάμεων και Εξουσιών των Άρχων, Αρχαγγέλων και Αγγέλων και επάνω εις όλα ταύτα τα εννέα τάγματα κατασταίνει πρώτους ηγεμόνας και διδασκάλους τον Μιχαήλ και τον Γαβριήλ.

Και τίνι τρόπω; Ακούσατε: Ο Μιχαήλ, με το να εστάθη ευγνωμονέστατος δούλος του Θεού Παντοκράτορος, έκαμε νοητό πόλεμον εις τον Ουρανόν με τον αποστάτη διάβολο και τους αγγέλους του, όταν υπερηφανεύθηκαν κατά του Θεού του ζώντος και εκρήμνισεν αυτούς εις τα καταχθόνια της γης, καθώς είναι γεγραμμένον εις την Ιεράν Αποκάλυψιν: Και εγένετο πόλεμος εν τω ουρανώ: ο Μιχαήλ και οι Άγγελοι αυτόν πολέμησαν μετά του δράκοντος… και εβλήδη ο δράκων ο μέγας, ο όφις ο αρχαίος, ο καλούμενος διάβολος και ο σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, εβλήθη εις την γην, και οι άγγελοι αυτού μετ’ αυτού εβλήθησαν. Όθεν διά την μεγάλην ανδραγαθία ταύτην όπου έκαμε, κατεστάθη πρώτος επάνω εις όλα τα εννέα τάγματα των Αγγέλων και τους δίδαξε να φυλάττουν προς τον Θεόν ευγνωμοσύνη, υπακοή, ταπείνωσιν και διαμονή μετ’ αυτού παντοτινήν και αχώριστο.

Ο δε Γαβριήλ, με το να ενεπιστεύθη μόνος από όλους τους άλλους Αγγέλους το μυστήριον της ενσάρκου οικονομίας, καθώς λέγει ο θείος Χρυσόστομος -συν αυτώ δε και οι εις τον Ευαγγελισμόν μελωδοί: σοι μόνω θαρρών το μυστήριον, και έγινε ο πρώτος και εξαίρετος τούτου υπηρέτης από την αρχήν έως τέλους, κατεστάθη και ο πρώτος ηγεμών και διδάσκαλος όλων των αγγελικών ταγμάτων, έως και αυτών των ανωτάτων Χερουβείμ και Σεραφείμ, και τους δίδαξε όλους τους απόκρυφους λόγους και γνώσεις οπού μέσα εις το βάθος του μυστηρίου τούτου σκεπάζονται. Και αν ο Παύλος λέγει ότι διά της Εκκλησίας εγνωρίσθη ταις Αρχαίς και ταις Εξουσίαις η πολυποίκιλος σοφία του Θεού, τούτο πρέπει να νοήται ότι έγινε διά μεσιτείας του θείου Γαβριήλ, ο οποίος καθώς έμαθε αμέσως παρ’ αυτού του σαρκωθέντος Λόγου και του τούτω συνόντος Αγίου Πνεύματος την πολυποίκιλο ταύτην σοφία -ήτις είναι κατά τον Νύσσης Γρηγόριο το να νικήση ο Θεός τα εναντία με τα εναντία: την υπερηφάνειαν με την ταπείνωσιν, την δόξαν με την ατιμίαν, την δύναμιν με την ασθένειαν, την σοφία με την μωρίαν- και ούτω μετέδωκε την πολυποίκιλον ταύτην σοφίαν και εις όλας τας τάξεις των Αγγέλων, χωρίς να φθονήση, λέγων εις αυτάς εκείνο του Σολομώντος: αδόλως έμαθον, αφθόνως μεταδίδωμι.

Ότι δε ο Γαβριήλ εστάθη πρώτος εις όλα τα εννέα τάγματα και εκ τούτου είναι φανερό: Είναι κοινή δόξα της Εκκλησίας και μάλιστα και του Αββά Ισαάκ ότι από τον Χριστόν λαμβάνουσι κάθε φωτισμό όλαι αι τάξεις των Αγγέλων, αναβαίνοντας κατά Παύλον υπεράνω πάσης Αρχής και Εξουσίας και Δυνάμεως και παντός ονόματος εν τω μέλλοντι αιώνι ονομαζόμενου. Ομοίως είναι κοινή δόξα ότι από την Θεοτόκο, ανωτέρα ούσα των Σεραφείμ ασυγκρίτως, πάσαι φωτίζονται αι Αγγελικέ τάξεις, ως μάλιστα τούτο λέγει ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος (λόγο πρώτο εις τα ΕΙΣΟΔΙΑ και λόγο εις την Κοίμησιν). Επειδή δε πλησιέστερος του Χριστού και της Θεοτόκου άλλος δεν είναι από τον Γαβριήλ, λοιπόν δι` αυτού φωτίζονται πάσαι αι των Αγγέλων τάξεις. Ει γαρ και ο θείος Διονύσιος λέγει ότι πρώτη τάξις είναι η των Θρόνων και ογδόη η των Αρχαγγέλων, αλλά τούτο νοείται προ της ενανθρωπήσεως. Μετά την ενανθρώπισιν γαρ ανεστράφη η τάξις κατά τον άγιον Ισαάκ και οι πρώτοι έγιναν έσχατοι και οι έσχατοι πρώτοι.

Και τοιουτοτρόπως και οι δύο ομού Αρχάγγελοι, ο Μιχαήλ και ο Γαβριήλ, με το ιερόν αυτό και τελειοποιόν μάθημα της αγίας ταπεινώσεως όπου παρέδωκαν εις όλους τους Αγγέλους, τους τελείωσαν και τους έκαμαν να είναι όχι μόνον δυσκίνητοι εις το κακόν, καθώς ήταν προτήτερα κατά τον Θεολόγο Γρηγόριο , αλλά και πάντη ακίνητοι εις την κακίαν και άτρεπτοι, ως λέγει ο μέγας της Θεσσαλονίκης Γρηγόριος και ο ιερός Νικήτας και ο σχολιαστής Γρηγορίου του Θεολόγου.

Δημιουργεί δεύτερον ο Θεός εις εξ ημέρας τον αισθητόν τούτον κόσμον, στολίζει τον ουρανόν με τα πολυποίκιλα άστρα και τους φωστήρας, καλλωπίζει την γην με τα διάφορα φυτά και ζώα, γεμίζει τον αέρα από τα γλυκύτατα των πετεινών κελαδήματα, τελευταίον δημιουργεί τον άνθρωπον και τον βάλλει εις τον Παράδεισον και τον διορίζει να φυλάξη την παρά πάντων εγνωσμένη θείαν του εντολή. Αλλ’ ο άνθρωπος -οίμοι!- γίνεται παραβάτης της εντολής και εξορίζεται από τον Παράδεισον της τρυφής εις ταύτην την πολύδακρυν γην. Και εδώ πάλιν μεταχειρίζεται ο Θεός τον Μιχαήλ και τον Γαβριήλ, εξαίρετους υπηρέτας της προνοίας και κρίσεως όπου έδειξεν εις τον άνθρωπον, εν διαστήματι πέντε και ήμισυ χιλιάδων χρόνων. Διά τούτο ο μεν θείος Μιχαήλ, ευθύς οπού εξωρίσθη ο Αδάμ, συμπόνεσε την συμφορά του και τον δίδαξε -ως άπειρον έτι όντα- πώς να γεωργή την γην, πώς να σπείρη, πώς να θερίζη και απλώς πώς να κυβερνά την πολύμοχθό του ζωήν από τροφήν έως ενδύματα, καθώς είναι γνώμη τινών ιεροδιδασκάλων της Εκκλησίας. Αυτός ο ίδιος Μιχαήλ δεν έλειπε από το να προνοείται και να διαφυλάττει όλους τους προ Νόμου Προπάτορας: τον Σηθ, τον Ενώς, τον Ενώχ, τον Νώε, τον Αβραάμ, τον Ισαάκ, τον Ιακώβ και τους δώδεκα Πατριάρχες. Τώρα μεν οδηγών αυτούς εις την επίγνωσιν του μόνου αληθινού Θεού, τώρα δε παιδεύων και τιμωρών όλους εκείνους οπού ήθελε του εναντιωθούν. Αυτός εστάθη ο παιδαγωγός και δημαγωγός όλου του Ισραηλιτικού λαού, προπορευόμενος και συμπορευόμενος με αυτόν, νικών τα αλλόφυλα έθνη όπου τον πολεμούν και οδηγών αυτούς εις την γην της επαγγελίας.

Και εδώ είναι άξιον να θαυμάσωμεν την μεγαλειότητα του θείου Μιχαήλ. Διότι, τα μεν έθνη τα διεμοιράσθησαν οι Άγγελοι και επεστάτει ένας εις ένα έθνος και άλλος εις άλλο, τον δε Ισραηλιτικό λαόν δεν επήρε Άγγελος εις την μερίδα του, αλλ’ αυτός ο ίδιος ο Θεός, καθώς λέγει ο Μωυσής εις την ωδήν: Έστησε όρια εθνών κατά αριθμόν Αγγέλων Θεού, και εγεννήθη μερίς Κυρίου λαός αυτόν Ιακώβ. Και όμως αυτός ο Θεός λέγει πολλαίς φοραίς εις τον Μωϋσή, ότι αντί εαυτού θέλει δώσει επιστάτη εις τον Ισραήλ τον Άγγελόν του, ήτοι τον θείον Μιχαήλ, καθώς ερμηνεύουσιν οι διδάσκαλοι. Διό και ο Αρεοπαγίτης Διονύσιος λέγει ότι η θεολογία άρχοντα του Ιουδαίων λαού τον Μιχαήλ ονομάζει. Βλέπετε προνόμια; Βλέπετε πώς ο Μιχαήλ εστάθη ο αόρατος μεσίτης και διάκονος διά μέσου του οποίου έδωκεν ο Θεός τον Νόμον εις τον Μωϋσή εν τω όρει τω Σινά; Διότι, αν ο νόμος εδόθη διά των άλλων Αγγέλων, ως λέγει ο Παύλος: ει ο δι’ Αγγέλων λαληθείς λόγος και πάλιν: τι ουν ο νόμος;.., διαταγής δι’ Αγγέλων εν χειρι μεσίτου , πόσο μάλλον εδόθη διά του Αρχαγγέλου αυτών Μιχαήλ;

Ο δε θείος Γαβριήλ δεν έλειπε και αυτός: τώρα μεν να ευαγγελίζηται τα χαροποιά μηνύματα της γεννήσεως πολλών στείρων προ νόμου και μετά τον νόμον, τώρα δε να σαφηνίζη εις τους Προφήτας τας αποκαλύψεις και οράματα όπου έβλεπον και διά τούτων πάντων να τους οδηγή εις την πίστιν του ελευσομένου Μεσσία, καθώς και ονομαστί φέρεται ο Γαβριήλ εις την θείαν Γραφήν, ότι συνέστησε φανερότατα εις τον Προφήτη Δανιήλ όχι μόνον πώς έχει να γεννηθεί και να σταυρωθεί ο Χριστός, αλλά και εις πόσους χρόνους έχουν ταύτα να γίνουν.

Και οι δύο ομού Αρχάγγελοι φαίνονται φανερώς ηνωμένοι εις την προφητείαν του Δανιήλ, την αναγνωσθείσαν αφ’ εσπέρας, έχουσα ούτως: ο Δανιήλ νήστευσε είκοσι μίαν ημέρας εις την Βαβυλώνα, και παρακαλεί τον Θεόν διά να ελευθερώση τους Εβραίους από την αιχμαλωσία των Περσών και Βαβυλωνίων. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ πρόσφερε του Δανιήλ την δέησιν έμπροσθεν του Θεού. Ο δε Άγγελος όπου ήταν άρχων εις εκείνα τα έθνη, αντεστέκετο και μπόδιζε την ελευθερία των Εβραίων -όχι με κακόν σκοπό, αλλά διότι πολλοί από τους ειδωλολάτρας, συναναστρεφόμενοι με τους Εβραίους, πίστευον εις τον αληθή Θεόν, καθώς ερμηνεύει ο Ιερώνυμος· ίσως δε μπόδιζε και διότι δεν απεκαλύφθη θεόθεν η των Εβραίων ελευθερία- αλλ’ ο άρχων Μιχαήλ ήλθε και βοήθησε εις τον Γαβριήλ και ούτω διά των δύο Αγγέλων ηλευθερώθησαν οι Ιουδαίοι.

Τέλος πάντων ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ότε έμελλε να έλθη εις τον κόσμον ο Υιός του Θεού διά να τελειώση το μέγα και εξαίρετων έργον της σωτηρίας των ανθρώπων. Και εδώ πάλιν εξαίρετους υπηρέτας του μεταχειρίζεται τους δύο Αρχαγγέλους· με ταύτην όμως την διαφοράν: ότι ο Γαβριήλ γίνεται πρώτος και ο Μιχαήλ δεύτερος: διότι έπρεπε ο Γαβριήλ, όστις δήλοι «Θεός και άνθρωπος» κατά τον άγιον Πρόκλον, να γίνη και πρώτος λειτουργός του Θεανθρώπου Λόγου. Όθεν αυτός ο θεοειδέστατος Γαβριήλ μόνος αποκαλύπτεται το μυστήριον τούτο, ως είπωμεν. Αυτός και αποστέλλεται προς την Παντοβασίλισσαν και Αειπάρθενο Μαριάμ και της φέρει τα της χαράς ευαγγέλια, λέγων εις αυτήν τον κοσμοσωτήριο ασπασμό, το Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου. Αυτός ο ίδιος Γαβριήλ ευαγγελίζεται εις τους ποιμένας τα χαρμόσυνα γενέθλια του σαρκωθέντος Δεσπότου, οδηγεί δι’ αστέρος τους μάγους, μηνύει κατ’ όναρ εις τον Ιωσήφ να καταβή εις Αίγυπτον και εκείθεν πάλιν να αναβή εις γην Ισραήλ, ευαγγελίζεται εις τας Μυροφόρους την Ανάστασιν του Σωτήρος και εν τη Ανάληψη καταβάς προλέγει εις τους Αποστόλους την δευτέραν έλευσιν του αναληφθέντος Χριστού.

Ομοίως και ο θείος Μιχαήλ, θέλουσιν τινές ότι αυτός να ήταν ο Άγγελος όπου ενίσχυσε και δυνάμωσε τον Ιησούν αγωνιώντα διά το πάθος, ως λέγει ο ιερός Λουκάς: ήλθε απ’ ουρανού Άγγελος ενισχύων αυτόν, συμπεραίνοντας τούτο από την ονομασία του, επειδή Μιχαήλ θέλει να ειπεί «δύναμις Θεού»· δύναμις δε και ισχύς είναι το αυτό. Αυτός συν τω Γαβριήλ ευηγγέλισε την Ανάστασιν εις τας Μυροφόρους, ως λέγει ο Δαμασκηνός Ιωάννης εις τον των Αρχαγγέλων κανόνα. Αυτός συν τω Γαβριήλ προείπε εις τους Μαθητάς την έλευσιν Χριστού του αναληφθέντος. Αυτός λέγουσι να λύτρωσε τον Απόστολο Πέτρο από την φυλακήν και επέταξε τον Ηρώδη και έγινε σκωληκόβρωτος.

Είδετε τώρα πώς ο Μιχαήλ και ο Γαβριήλ εστάθησαν οι δύο εξαίρετοι υπηρέται των εξαίρετων ενεργειών και έργων του Θεού, καθώς ήταν η πρότασίς μας;

Και λοιπόν ο Μιχαήλ και ο Γαβριήλ είναι οι δύο φωτεινότατοι οφθαλμοί του παντεπόπτου Θεού, με τους οποίους βλέπει και φωτίζει όλον τον ορατόν και αόρατον κόσμον. Μιχαήλ και Γαβριήλ είναι αι δύο κραταιόταται χείρες του Παντοκράτορος, με τας οποίας διοικεί όλα τα πάντα, ουράνια και επίγεια. Μιχαήλ και Γαβριήλ είναι οι δύο ταχύτατοι και μυριόπτεροι πόδες του πανταχού παρόντος Κυρίου, με τους οποίους περιέρχεται και εμπεριπατεί όχι μόνον την οικουμένη όλην, αλλ’ έως και αυτάς τας αΰλους ψυχάς των ανθρώπων, έως και αυτάς τας σκοτεινοτάτας αβύσσους. Διά τούτο εις μίαν στιγμήν βλέπεις αυτούς να ευρίσκωνται εις το ένα άκρον του κόσμου, και εις την άλλην στιγμήν να ευρίσκωνται εις το άλλο άκρον, τώρα να θαυματουργούσιν εις την στεριά και τώρα να αρπάζωσιν από τα βάθη της αβύσσου τους καταβυθισθέντας.

Μιχαήλ, ο Άγγελος του θείου φόβου. Γαβριήλ, ο Άγγελος της θείας χαράς. Μιχαήλ, η παιδευτική δεξιά του Δικαίου. Γαβριήλ, η ελεημονητική δεξιά του Φιλάνθρωπου. Μιχαήλ, ο επί των δυνάμεων, Γαβριήλ, ο εξ απορρήτων. Μιχαήλ, το βλοσυρό όμμα του Κριτού. Γαβριήλ, το ήμερον βλέμμα του Προνοητού. Μιχαήλ, αι φοβεραί φωναί και βρονταί και αστραπαί και σάλπιγγες της καταβάσεως του Θεού εν τω Όρει Σινά. Γαβριήλ, αι γαληναί αύραι, οι ήμεροι ασπασμοί, τα ιλαρά φώτα και αι αψοφητί επί πόκον ερχόμενε σταγόνες της καταβάσεως του Θεού Λόγου εις την κοιλίαν της Μαριάμ. Μιχαήλ, ο έξοχος διάκονος του Παλαιού Νόμου. Γαβριήλ, ο εκλεκτός υπηρέτης της νέας χάριτος του Ευαγγελίου.

Ο Μιχαήλ είχε λόγον της εισαγωγικής πράξεως, διότι υπηρετεί εις τον Νόμον, όστις κατά Παύλον παιδαγωγός γέγονεν ημίν εις Χριστόν. Ο Γαβριήλ είχε λόγον τελειωτικής θεωρίας, διότι υπηρετήσεν εις το μυστήριον του Χριστού, όστις ήτο το τέλος του Νόμου και το συμπέρασμα. Ο Μιχαήλ ήταν αρχή και ο Γαβριήλ τέλος. Ο Μιχαήλ προπαιδευτής και ο Γαβριήλ τελειωτής. Ο Μιχαήλ Άλφα και ο Γαβριήλ Ωμέγα. Αλλά δεν ήταν ενάντιοι ή ασύμφωνοι αναμεταξύ των, μη γένοιτο. Αλλ’ ως ούτε πράξης είναι χωρίς την θεωρίαν ούτε η θεωρία χωρίς την πράξιν κατά τους Πατέρας, τοιουτοτρόπως ούτε ο Μιχαήλ είναι χωρίς τον Γαβριήλ ούτε ο Γαβριήλ χωρίς τον Μιχαήλ. Καθώς ο Νόμος περιέχεται εν τω Ευαγγελίω και το Εύαγγέλιον εν τω Νόμω, τοιουτοτρόπως εν τω Μιχαήλ ευρίσκεται ο Γαβριήλ και εν τω Γαβριήλ ευρίσκεται ο Μιχαήλ και ένας με τον άλλον είναι ηνωμένοι περισσότερον παρά όπου είναι η ψυχή με το σώμα. Διά τούτο, οπού ο Μιχαήλ εκεί και ο Γαβριήλ και οπού ο Γαβριήλ εκεί και ο Μιχαήλ. Πάντοτε και πανταχού οι δύο αχώριστοι. Αχώριστοι εις τον Ουρανόν, αχώριστοι εις την Πάλαιαν Διαθήκην, αχώριστοι εις την Νέαν. Και εις τας θαυματουργίας αχώριστοι. Και αν ο Μιχαήλ παιδεύη τους κακούς, τους παιδεύει προς σωφρονισμόν, διά να φοβώνται την δύναμιν και μεγαλειότητα του Θεού και μη καταφρονούν αυτήν από την πολλήν αυτού αγαθότητα. Και αν ο Γαβριήλ πάλιν τους ευσπλαγχνίζεται, τούτο το κάμνει, διά να ελπίζουν και μη έλθουν εις απελπισμό από τον πολύν φόβον.

Και οι δύο ομού ένα σκοπό έχουν: την σωτηρίαν των ανθρώπων και το να πληρώσουν το του Θεού πανάγαθο θέλημα, ως τούτου αγαθοί Αγαθάγγελοι. Δεν είναι ανάμεσα εις τους δύο Αρχαγγέλους κανένας πρώτος, όχι! Διότι η υπερβάλλουσα αγάπη οπού έχουν τους αναγκάζει να γίνεται ο εις τον άλλον δεύτερος. Δεν είναι ανάμεσα εις αυτούς δεύτερος, διότι η ίση αρχαγγελική αξία οπού έχουν τους θέλει να είναι ο καθείς πρώτος. Ώστε και οι δύο είναι και οι πρώτοι, και οι δύο είναι και οι δεύτεροι. Και ποίοι άλλοι είναι οι δύο λαμπρότατοι φωστήρες, με τους οποίους εστόλισεν ο Θεός τον εμπύρινον ουρανόν του αγγελικού διακόσμου, ίσοι εις το μέγεθος, ίσοι εις την αξία, ίσοι εις την λαμπρότητα, ίσοι εις την ταχύτητα, παρά οι δύο Αρχάγγελοι; Ποίοι άλλοι είναι οι δύο ουράνιοι πόλοι, ο αρκτικός και ο ανταρκτικός, ο βόρειος και ο νότιος, επάνω εις τους οποίους κυκλογυρίζει ο Θεός το νοητό της Εκκλησίας στερέωμα, παρά οι δύο Αρχάγγελοι;

Ποίοι άλλοι είναι οί δύο εκείνοι περιφανείς στύλοι, τους οποίους έστησε ο Σολομών έμπροσθεν του οίκου Κυρίου (και Σολομών εποίησε δύο στύλους έμπροσθεν του οίκου), ειμή οι δύο Αρχάγγελοι, τους οποίους έστησε ο ειρηνικός «Σολομών» Χριστός έμπροσθεν του άνω και κάτω κόσμου, διά να τους βλέπουν όλοι οι εισερχόμενοι και να θαυμάζουν την μεγαλειότητά των και να επικαλώνται την βοήθειάν των; Της οποίας διά να έχομεν πολλήν χρείαν διώρισεν η Εκκλησία, να τελήται η Σύναξις των Αρχαγγέλων κάθε Δευτέραν.

Και λοιπόν, αν κατά τους Θεολόγους οι Θρόνοι κρίνωσι, τα Σεραφείμ μας θερμαίνωσι, τα Χερουβείμ μας σοφίζωσιν, αι Κυριότητες κελεύωσιν, αι Δυνάμεις ενεργώσιν, αι Εξουσίαι διατηρώσιν, αι Αρχαί εθναρχώσιν, οι Αρχάγγελοι τα της πίστεως διοικώσι και οι Άγγελοι λειτουργώσιν, όμως ο Μιχαήλ καί ο Γαβριήλ, ως τούτων πάντων ταξιάρχαι, περισσότερον μας κρίνουσι, μας θερμαίνουσι και μας σοφίζουσι, περισσότερον μας κελεύουσι, μας ενεργούσι και μας διατηρούσι, περισσότερον εθναρχούσι, διοικούσι την πίστιν και μας λειτουργούσι.

Και αν, κατά τον άγιον Νικήταν, αι ανώτεραι τρεις τάξεις των Αγγέλων δοξολογούσιν απαύστως την Αγίαν Τριάδα με τον ύμνον: Γελ, Γελ, όπερ δηλοί «ανακυκλισμός» (και «ανακάλυψης» κατά τον κρυφιομύστην Διονύσιο) και αι μέσαι τρεις τάξεις με το Άγιος, Άγιος, Άγιος, και αι ύστερε τρεις τάξεις με το Αλληλούια, αλλά της τοιαύτης ακαταπαύστου δοξολογίας προεξάρχοντες και συμμελωδοί και συν-θεολογούντες είναι ο Μιχαήλ καί ο Γαβριήλ.

Κατά αλήθειαν απορώ, αδελφοί, και δεν ηξεύρω τι να ειπώ περί των θαυμαστών Αρχαγγέλων! Βλέπω εικονισμένο τον θειότατο Μιχαήλ, όλον φοβερόν εις το είδος, όλον αστραπόμορφο εις την όψιν, όλον αρματωμένο εις τας χείρας, και από τον φόβον μου καθηλούνται κατά τον Προφήτη αι σάρκες μου, αφήνω τον κόσμον και μελετώ την ώρα όπου έχω να αποθάνω. Βλέπω και τον θείον Γαβριήλ, όλον ημερότατων εις το είδος, όλον χαριέστατον εις την θέαν, όλον γαληνότατον εις όλα τα μέλη, και παρευθύς λησμονώ τον θάνατον, λησμονώ τον φόβον, καί όλος ένθους από την χαράν και την ηδονή γίνομαι. Στοχάζομαι από το εν μέρος τα φοβερά θαυμάσια του Μιχαήλ, εδώ να θερίζη με την σπάθη του χιλιάδας ανθρώπων, εκεί να ανασπά ψυχάς αμαρτωλών ανελεήμονας, και έμφοβος γίνομαι και την δικαίαν κρίσιν του Θεού δειλιώ και παρ’ ολίγον απογινώσκομαι. Στοχάζομαι από το άλλο μέρος και τα κοσμοχαρμόσυνα ευαγγέλια του ωραιότατου Γαβριήλ, και πληρούμαι όλος από ελπίδας, και του Κριτού την φιλανθρωπίαν εννοώ, και παρ’ ολίγον ένδον της βασιλείας των ουρανών γίνομαι.

Βλέπω και τους δύο Αρχαγγέλους ομού, και μοι φαίνεται ότι βλέπω τους δύο εκείνους ουρανομήκης στύλους, όπου οδηγούν τους Ισραηλίτας εις την κάτω Ιερουσαλήμ, τον Μιχαήλ ωσάν τον στύλων του πυρός και τον Γαβριήλ ωσάν τον στύλων της Νεφέλης, οίτινες οδηγώσι συμφώνως τους Χριστιανούς εις την άνω Ιερουσαλήμ, την επουράνιον πόλιν.

Τι να πολυλογώ, αδελφοί; Θέλετε να ειπώ περί των Αρχαγγέλων ένα μεγάλον, αλλά αρμόδιο νόημα; Οι δύο Αρχάγγελοι έχουν εικόνα των δύο φύσεων του Χριστού, της Θεότητος λέγω και ανθρωπότητος. Ο Μιχαήλ έχει εικόνα της Θεότητος, διότι εστάθη ταύτης ένδικος υπερασπιστής, και ο Γαβριήλ της ανθρωπότητος, διότι εστάθη ταύτης υπηρέτης και ευαγγελιστής. Να ειπώ ακόμη και μεγαλύτερον; Ο Μιχαήλ και ο Γαβριήλ έχουν αναλογία με τον ενυπόστατον Λόγον του Πατρός και με το Πανάγιον Πνεύμα αυτού. Ο Μιχαήλ ομοιάζει τρόπον τινά με τον ενυπόστατον Λόγον, διότι καθώς δι’ αυτού ο Πατήρ διέκρινε και διεχώρισεν όλα τα όντα και απέδωκε εις το καθ’ ένα εκείνο το είδος και την εικόνα οπού του έπρεπε, ούτω διά του θείου Μιχαήλ, Αγγέλου όντος της δικαιοσύνης, διέκρινε τους καλούς από τους κακούς, όσον Αγγέλους τόσον και ανθρώπους, και απέδωκε εις τον καθ’ ένα το δίκαιον οπού του έπρεπε. Ο δε Γαβριήλ ομοιάζει με το Άγιον Πνεύμα, διότι καθώς δι’ αυτού ο Πατήρ τελείωσε την πλάσιν του κόσμου, ούτω διά των ευαγγελίων του Γαβριήλ τελείωσε την του Κόσμου ανάπλασιν. Ω δόξαι! Ω λαμπρότητες, ω μεγαλεία των Αρχαγγέλων!

Και λοιπόν δεν σε φοβούμεθα, διάβολε: όχι, δεν σε φοβούμεθα. Δεν δειλιάζομεν πλέον τας επιβουλάς σου. Δεν βάνομεν εις τον νουν μας τους λυπηρούς λογισμούς οπού μας προσβάλλεις. Καταφρονούμεν ως βέλη νηπίων τα βέλη και τα τόξα σου. Έχομεν γαρ, έχομεν βοηθούς και άγρυπνους ημών φύλακας τους δύο μέγιστους Αρχαγγέλους. Έχομεν τον ηλιόμορφο Μιχαήλ, ο οποίος σε κατεκρήμνισεν από τους ουρανούς εις τα καταχθόνια! Έχομεν τον ιεροπρεπέστατον Γαβριήλ, ο οποίος με της χαράς του τα ευαγγέλια, διέλυσεν ως αράχνην την πρώτη λύπην και κατάρα όπου προξένησες εις το γένος μας. Έμαθες με την δοκιμήν, αρχέκακε δράκε, πόσον είσαι ασθενέστατος έμπροσθεν του κραταιοτάτου μας Αρχιστρατήγου Μιχαήλ, όταν ωσάν εν κυνάριον ή ζωύφιον σε απεδίωξε από το νεκρό σώμα του Μωϋσέως, ειπών σοι μόνον: επιτίμησέ σοι Κύριος. Αυτός και τώρα ομού με τον συναρχιστράτηγόν του Γαβριήλ θέλει σε επιτιμήσει και θέλει σε φυγαδεύσει από ημάς, τους επικαλούμενους πάντοτε το όνομα των δύο τούτων. Όπου δε το όνομα αυτών επικαλεσθεί, εκείθεν διώκεται και καταργείται η δύναμίς σου, διότι ούτως απεφάσισε ο Θεός εις τον Ιώβ, να περιπαίζησαι ως ένα ουδέν από τους Αγγέλους του, λέγων περί σου ουκ εστίν όμοιον εν τω επί της γης πεποιημένον, εγκαταπαίζεσθαι υπό των Αγγέλων μου.

Εάν όμως αγαπώμεν, πατέρες και αδελφοί, να διαμένωσιν αχώριστοι από ημάς οι Αρχάγγελοι, πρέπει όσον το δυνατόν να απέχωμεν από κάθε κακίαν, επειδή λέγει ο μέγας Βασίλειος ότι, καθώς ο καπνός διώκει τας μέλισσας, ούτω και η πολύδακρυς αμαρτία διώκει από ημάς τους αγαθούς αγγέλους. Και ομού με το όνομα του Μιχαήλ ας ενθυμώμεθα και την ώραν του θανάτου και της φοβεράς κρίσεως και κολάσεως, ομού δε με το όνομα του Γαβριήλ ας ενθυμώμεθα και της βασιλείας των ουρανών την χαράν και απόλαυσιν.

Αλλ’ ω υπερένδοξοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, τα γλυκύτατα παρά πάσιν Αγγέλοις και ανθρώποις και πράγματα και ονόματα, οι της δικαιοσύνης του Θεού και αγαθότητος Άγγελοι, οι των εξαίρετων έργων του Θεού υπηρέται εξαίρετοι, οι δύο αργυροχρυσοπτέρυγοι αετοί, οι της ζωαρχικής Τριάδος δύο μέγιστοι Αρχιστράτηγοι, οι με όμμα ακλινές βλέποντες το άκτιστον φως της τρισηλίου Θεότητος, οι του Βασιλέως των βασιλέων και Κυρίου των κυρίων δύο αρχισατράπαι και πρώτο σύμβουλοι, οι του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού σωματοφύλακες άμεσοι, ζεύγος αρχαγγελικό και ηγαπημένον, δυάς κοσμοπόθητε και παντοπόθητε, των Αγγέλων απάντων τα αγλαΐσματα- των Χριστιανών τα καυχήματα· κατ’ εξοχήν δε και εξαιρέτως οδηγοί και υπερασπισταί του Μοναχικού τάγματος των μιμούμενων ως δυνατόν την αγγελικήν υμών πολιτείαν!

Προσδέξασθε το παρόν εφύμνιον οπού σας προσφέρομεν ημείς άπαντες οι συναθροισθέντες σήμερον, προς δοξολογίαν του Παντοκράτορος και Φιλάνθρωπου Θεού και εις μνήμην της ιεράς Υμών Συνάξεως. Προσδέξασθε ως δώρον τούτο και σημείον ελάχιστον ευχαριστίας, ανθ’ ων καθ` εκάστην ημάς τους ευτελείς ευεργετείτε, περιθάλπετε και πολυτρόπως εκ παντός κακού διασώζετε. Και σας παρακαλούμεν δουλικός να μη λήψη αφ’ ημών η πατρική πρόνοιά σας, αλλ’ ως συμπαθέστατοι και ευσπλαγχνικώτατοι, πλησιάζετε πάντοτε εις ημάς και περιτειχίζετέ μας, διά να μας γεμίζητε από θεωρίας αγίας και πνευματικάς εννοίας και διά να φεύγωσιν από ημάς εξ αιτίας του πλησιασμού σας όλοι οι πονηροί και αισχροί λογισμοί και απλώς όλοι οι αόρατοι και ορατοί εχθροί οπού μας πειράζουσιν, επειδή τοιαύτας χάριτας προξενείτε, όπου και αν πλησιάσετε. Λέγει γαρ ο άγιος Μάρκος ο ασκητής ούτως: Όταν οι άγιοι Άγγελοι πλησιάσωσιν ημίν, πληρούσιν ημάς θεωρίας πνευματικής. Ομοίως και ο Άββάς Ισαάκ. Ότε οι άγιοι Άγγελοι σε πλησιάσωσι περιτειχίζοντες, πάντες οι πειράζοντες αποστήσονται. Και επειδή οι θεολογούντες λέγουσι ότι εξ τίνα χαρίζουσιν οι Άγγελοι εις τους ανθρώπους εν τη παρούση ζωή, μη λείπετε, ω θείοι Αρχάγγελοι, από του να χαρίζητε ταύτα και σεις εις ημάς, τα οποία είναι ταύτα: πρώτον, το να διώκετε από τα σώματα και ψυχάς μας όλας εκείνας τας βλάβας οπού ημπορούν να μας ακολουθήσουν από έσωθεν και έξωθεν. Δεύτερον, το να μας παρακινείτε πάντοτε εις τα καλά, φωτίζοντες τον μεν νουν μας με τας θείας εκλάμψεις, γλυκαίνοντες δε την θέλησιν και τας καρδίας μας με τας θείας χάριτας. Τρίτον, το να εμποδίζητε από ημάς τας ορμάς και επιβουλάς των δαιμόνων. Τέταρτον, το να προσφέρητε τας προσευχάς μας εις τον Θεόν, ως ο Άγγελος Ραφαήλ πρόσφερε την προσευχήν του Τωβίτ και οι εν τη Αποκαλύψει Άγγελοι τας προσευχάς των Αγίων. Πέμπτον, το να πρεσβεύητε πάντοτε εις τον Θεόν υπέρ ημών και έκτον, να μας παιδεύητε πατρικώς ενίοτε, όταν ατακτώμεν, όχι δι’ εκδίκησιν, καθώς μας παιδεύουν οι πονηροί δαίμονες, αλλά διά διόρθωσιν και σωφρονισμόν, και τούτο γαρ χάρις λογίζεται εις ημάς.

Και αύθις παρακαλούμεν, επακούσατε της δεήσεως ημών, φιλανθρωπότατοι του θεού Αρχιστράτηγοι, και παύσατε με τας αέναους πρεσβείας σας την καθ’ ημών του Θεού αγανάκτησιν, πείθοντες τούτον να παράβλεψη ως Πολυέλεος τα πταίσματα ημών άπαντα, με όσα εν έργω ή εν λόγω ή εν διάνοια αυτόν καθ’ έκάστην παραπικραίνομε. Ναι, αμαρτωλοί είμεθα -το ομολογούμεν- και παραβάται των αγίων αυτού εντολών, αλλά πλην αυτού Θεόν άλλον ου γινώσκομεν. Αξιώσατε ημάς, ω Παρθένοι και έφοροι των παρθένων Αρχάγγελοι, να διαπερνώμεν την ζωήν μας εν σωφροσύνη και παρθενία, καθώς υπεσχέθημεν, όταν φορέσαμε το Αγγελικόν τούτο Σχήμα. Φανείτε προστάται και άγρυπνοι φύλακες, τόσον ημών, όσον και πάντων των εορταζόντων την πανάγιά σας Σύναξιν. Και εν όσο μεν ευρισκόμεθα εις την παρούσαν ζωήν, διώκετε αφ’ ημών τα σκάνδαλα, ως είπωμεν, και μηχανάς πάντων των ορατών και αοράτων εχθρών. Εν δε τη ώρα του θανάτου παρασταθείτε εις ημάς τους αμαρτωλούς βοηθοί, ο εις από τα δεξιά και ο άλλος από τα αριστερά, σκεπάζοντας ημάς με τας χρυσάς πτέρυγας σας, ίνα μη δη η ψυχή μας την ζοφεράν όψιν των πονηρών δαιμόνων. Και ούτω παραλαβόντες ημάς, οδηγήσατε εις τας αιωνίους και φωτεινάς της των ουρανών βασιλείας σκηνάς, ίνα δοξολογώμεν αεί μεθ’ υμών την μίαν εν Τριάδι Θεότητα, η πρέπει δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. ΑΜΗΝ.

(Από το περιοδικό: «ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ», Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου)

(Πηγή ψηφ. κειμένου: orp.gr)

https://alopsis.gr

Αναρτήθηκε από amethystos στις 12:11:00 π.μ.

Άγιος Νεκτάριος, Το παλάτι του και η ανυπομονησία του αγγέλου για να τον πάει στους Ουρανούς!

 

Άγιος Νεκτάριος, Επίσκοπος Πενταπόλεως ο θαυματουργός (1846-1920).

(Διασκευή, επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Έναν χρόνο πριν από την κοίμηση του αγίου Νεκταρίου, Επισκόπου Πενταπόλεως του θαυματουργού, μια Μοναχή της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος της Αίγινας, της Μονής δηλαδή που ίδρυσε ο άγιος Νεκτάριος, άκουσε στον ύπνο της σαν σε όραμα φωνή που έλεγε:
– Ο Πατήρ απέρχεται εις ουρανίους κατασκηνώσεις, όπου ήχος καθαρός εορταζόντων!

Επίσης μια άλλη Μοναχή κατά το ίδιο διάστημα είδε έναν νέο χρυσοστόλιστο σαν λαμπρό αξιωματικό ο οποίος ζητούσε τον Άγιο. Η μοναχή τότε τον ρώτησε:
– Τι τον θέλεις;

Και εκείνος της απάντησε με αυστηρό ύφος:
– Δεν μπορώ να τον αφήσω πλέον, διότι ανήκει στους Ουρανούς, αρκετά σας τον αφήσαμε!

Επίσης πριν από την κοίμησή του, και ενώ νοσηλευόταν στο Αρεταίο νοσοκομείο της Αθήνας, μία Μοναχή από της Ιερά Μονή βλέπει σαν σε όραμα ότι βρέθηκε σε ένα ωραίο μέρος στο οποίο υπήρχε ένα νεόκτιστο παλάτι από πελεκητή πέτρα.

Εκεί, μάλιστα, βρισκόταν και ένας ωραίος νέος ο οποίος το επέβλεπε και παρατηρούσε αν υπήρχε καμιά ατέλεια σ’ αυτό. Όταν διαπίστωσε ότι δεν είχε κανένα ψεγάδι και ήταν τέλειο το κλείδωσε.

Η Μοναχή που έβλεπε το ωραίο αυτό παλάτι, αναρωτιόταν σε ποιον να ανήκει και έτσι έλαβε αμέσως απάντηση από τον ωραίο εκείνο νέο:
– Του Νεκταρίου.

Επειδή, όμως, η αδελφή συνέχιζε να απορεί και σκεφτόταν, “πού το βρήκε ο Σεβασμιότατος το παλάτι αυτό αφού, είναι φτωχός”, για δεύτερη φορά της απάντησε ο νέος:
– Του Νεκταρίου!

Μετά από μία εβδομάδα έμαθαν ότι ο Άγιος εκοιμήθη.

Λίγες μέρες πριν από την τελευτή του Αγίου στο νοσοκομείο της Αθήνας, ενώ συμβούλευε μία Μοναχή και επειδή την είδε λυπημένη, της είπε:
– Εγώ πηγαίνω ευχαριστημένος στον Θεό, καθότι εξετέλεσα το καθήκον μου.

Από Το Βιβλίο Του Αγιορείτη Μοναχού Αβιμέλεχ Του Κρητός, “Βιογραφία Μητροπολίτου Πενταπόλεως, Εν Μακαρία Τη Λήξει Σεβασμιωτάτου Νεκταρίου” Που Εκδόθηκε Στο Στο Τυπογραφείο Αγαθοκλή Παπαδημητρίου, Βόλος, 1921 .

diakonima