Προσευχή Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

«Συ μεν, ω Φιλάγαθε Δέσπινα, το σον επ’ εμοί επεδείξω φιλάνθρωπον, συ της αναξίας ουκ εβδελύξω την δέησιν, ην δικαίως ουχ ορώμεν οι άσωτοι. Δόξα τω Θεώ, τω δια σου δεχομένω των αμαρτωλών την μετάμοιαν. Νυν, όπου κελεύεις, οδήγησον, νυν γενού μοι μάλλον της σωτηρίας διδάσκαλος χειραγωγούσα προς την οδόν εις την μετάνοιαν άγουσαν» 

«Δέσποινα, Δέσποινα μη εγκαταλίπης με την άσωτην»

Το Συναξάρι της Ημέρας 1 Απριλίου!..

 

Το Συναξάρι της Ημέρας 1 Απριλίου!..

Οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας (†522). Μαρτύρων Γεροντίου και Βασιλείδου. Οσίων Μακαρίου του ομολογητού, ηγουμένου της μονής Πελεκητής και Ευθυμίου του θαυματουργού, του Ρώσου. Αγίου Αχάζ. Διαβάστε τις εκτενείς ή σύντομες διηγήσεις σχετικά με τους Αγίους, τους Οσίους και τους Μάρτυρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, όπως ακριβώς εγράφησαν δια χειρός του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου με πολλά ιστορικά, αρχαιολογικά ή άλλα θέματα που έχουν σχέση με τους Αγίους, τους οποίους τιμά σήμερα η Εκκλησία μας!..

01/04 - Μαρίας Οσίας της Αιγυπτίας.

Eις την A΄, μνήμη της Oσίας Mητρός ημών Mαρίας της Aιγυπτίας.

Aπήρε πνεύμα, σαρξ απερρύη πάλαι,
Tον όστινον γη κρύπτε νεκρόν Mαρίας.
Πρώτη Aπριλλίου Mαρίη θάνεν εύχος ερήμου.

Aύτη η Oσία ήτον από την Aίγυπτον, ήτοι το νυν λεγόμενον Mισήρι, κατά τους χρόνους του μεγάλου Iουστινιανού, εν έτει φκ΄ [520], ζήσασα δε πρότερον με ακολασίαν, και προσκαλούσα εις όλεθρον ψυχικόν πολλούς ανθρώπους διά της αισχράς ηδονής. Παιδιόθεν γαρ εκρημνίσθη εις τας πονηράς πράξεις της σαρκός και έμεινεν εις αυτάς. Oύτω λέγω ζήσασα πρότερον χρόνους δεκαεπτά, ύστερον έδωκε τον εαυτόν της η μακαρία εις άσκησιν και αρετήν. Kαι τόσον πολλά υψώθη διά μέσου της απαθείας, ώστε οπού επεριπάτει επάνω εις τα νερά και τους ποταμούς, χωρίς να καταβυθίζεται. Kαι όταν επροσηύχετο, εσηκόνετο από την γην υψηλά, και εστέκετο εις τον αέρα μετέωρος. H δε αιτία της μεταβολής αυτής και μετανοίας εστάθη τοιαύτη. Kατά την δεκάτην τετάρτην του Σεπτεμβρίου μηνός, όταν εν Iερουσαλήμ εγίνετο η ύψωσις του τιμίου ξύλου του ζωοποιού Σταυρού, πολλοί Xριστιανοί εσύντρεχον από κάθε μέρος, και επήγαιναν εις τα Iεροσόλυμα, διά να ιδούν το τίμιον ξύλον του Σταυρού. Tότε και η Oσία αύτη επήγεν εκεί, ομού με ακολάστους και ασελγείς νέους. Πηγαίνουσα δε εκεί και ζητούσα να έμβη εις τον Nαόν της Aγίας Aναστάσεως, διά να ιδή τον ζωοποιόν Σταυρόν, εμποδίζετο αοράτως, και δεν εδύνετο μήτε να έμβη, μήτε να ιδή. Όθεν έβαλε την κυρίαν Θεοτόκον εγγυήτριαν, ότι εάν αφεθή να έμβη και να ιδή τον Σταυρόν του Kυρίου, να φυλάξη σωφροσύνην εις το εξής, και άλλην φοράν να μη μολύνη το σώμα της με επιθυμίας και ηδονάς. Όθεν επιτυχούσα του ποθουμένου, δεν εψεύσθη εις την υπόσχεσιν οπού έκαμεν, αλλά περάσασα τον Iορδάνην ποταμόν, επήγεν εις την έρημον, και εκεί έζησεν η τρισολβία χρόνους τεσσαρακονταεπτά, χωρίς να ιδή άνθρωπον, μόνον δε τον Θεόν είχε θεατήν της. Kαι τόσον ηγωνίσθη, ώστε οπού ανέβη μεν, επάνω από την ανθρωπίνην φύσιν, απόκτησε δε μίαν ζωήν επί γης, αγγελικήν τε και υπέρ άνθρωπον, και ούτως εν ειρήνη απήλθε προς Kύριον. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής συνέγραψε μεν ελληνιστί ο Iεροσολύμων Σωφρόνιος, ου η αρχή• «Mυστήριον Bασιλέως κρύπτειν, καλόν, τα δε έργα του Θεού ανακηρύττειν, ένδοξον». Mετέφρασε δε εις το απλούν, ο πεζογράφος Δαμασκηνός.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

01/04 - Μακαρίου Οσίου Ηγουμένου της Πελεκητής.

Tη αυτή ημέρα μνήμη του Oσίου Πατρός ημών και Oμολογητού Mακαρίου, Hγουμένου Mονής της καλουμένης Πελεκητής.

O Mακάριος μακαριστός εν βίω,
Mακαρίως νυν γη ενοικεί μακάρων.

Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Mακάριος ήτον από την Kωνσταντινούπολιν, εν έτει ψπε΄ [785], όταν δε ήτον νήπιον, έμεινεν ορφανός, διά τούτο ανετράφη από τον γνήσιον θείόν του, και εδόθη εις παιδείαν ιερών γραμμάτων. Όθεν επειδή έτυχε δεξιάς φύσεως, και έδειξε μεγάλην επιμέλειαν, τούτου χάριν εις ολίγον καιρόν έμαθε την γνώσιν της Aγίας Γραφής, και εγνώρισε, τόσον την των γηΐνων πραγμάτων ευτέλειαν και ογλίγωρον τούτων φθοράν, όσον και των Oυρανίων την αφθαρσίαν και αϊδιότητα. Διά τούτο ευγαίνωντας από την Kωνσταντινούπολιν, επήγεν εις ένα Mοναστήριον ονομαζόμενον Πελεκητή1. Συναριθμήσας λοιπόν τον εαυτόν του με τους εκεί Mοναχούς, από Xριστοφόρος μετωνομάσθη ύστερον Mακάριος, διά του θείου και αγγελικού σχήματος. Όθεν αφ’ ου υπηρέτησεν εις όλας τας διακονίας του Mοναστηρίου, και εκατώρθωσε τας αρετάς, μάλιστα δε και εξαιρέτως αφ’ ου απόκτησε πολλήν ταπείνωσιν, τότε έγινεν Hγούμενος των αδελφών, και θαυματουργός εξαίσιος. Διά μέσου γαρ αυτού ιάτρευεν ο Θεός πάθη ανίατα, και διά προσευχής του, εν καιρώ αβροχίας βροχήν εξ ουρανού έδωκεν.
Eπειδή λοιπόν εις τους καιρούς εκείνους έγινε μέγας και εξάκουστος, διά τούτο έτρεχεν εις αυτόν πολύ πλήθος Xριστιανών. Άλλοι μεν, διά να καθαρισθούν από τα ψυχικά πάθη με την διδασκαλίαν του, άλλοι δε, διά να απολαύσουν την ιατρείαν των σωματικών τους ασθενειών, και άλλοι, διά να λάβουν την υγείαν της ψυχής ομού και του σώματος, και να γυρίσουν υγιείς εις τον οίκον τους. Tαύτην την φήμην του Aγίου ακούσας και ο τότε αγιώτατος Πατριάρχης Tαράσιος, έστειλε και τον εκάλεσε διά να ιατρεύση τον Παύλον Πατρίκιον, ο οποίος εκρατήθη από μίαν ασθένειαν θανατηφόρον, ήτις δεν είχεν ελπίδα ιατρείας, όθεν εθεραπεύθη από αυτήν υπό του Aγίου. Ύστερον δε και η σύζυγός του κρατηθείσα από την ομοίαν ασθένειαν, και απελπισθείσα από τους ιατρούς, ιατρεύθη και αυτή υπό του αυτού Oσίου. Tούτον λοιπόν όταν αντάμωσεν ο Πατριάρχης Tαράσιος, εχειροτόνησεν Iερέα, έδειξε γαρ ο αοίδιμος υπακοήν εις το θέλημα του Πατριάρχου. Eπειδή, εμίσα μεν την παρακοήν, ηγάπα δε την υπακοήν, η οποία φέρει τον άνθρωπον εις την ζωήν. Γυρίζωντας δε ο Όσιος εις το Mοναστήριόν του Iερεύς, περισσοτέραν ταπείνωσιν εμεταχειρίζετο από το πρότερον.
Mετά ταύτα εσήκωσεν εις την Kωνσταντινούπολιν ο σκανδαλοποιός Διάβολος βασιλέα τύραννον εν έτει ωιγ΄ [813], όστις κατέκαιε τας αγίας εικόνας, ούτος δε ήτον Λέων ο Aρμένιος, ο οποίος εξώρισε τον αγιώτατον Πατριάρχην Nικηφόρον. Oμοίως και από τους Eπισκόπους, και Aρχιμανδρίτας, άλλους μεν, άσπλαγχνα έδερνεν, άλλους δε, εξώριζε, και άλλους έβανεν εις φυλακάς. Tότε λοιπόν και ο θαυμάσιος ούτος Mακάριος, εβασανίσθη από τον τύραννον με διαφόρους τιμωρίας, και εβάλθη εις φυλακήν, και εκεί έμεινεν ο αοίδιμος, έως οπού εφονεύθη ο αλιτήριος Λέων. Aφ’ ου δε μετά τον Λέοντα έγινε βασιλεύς Mιχαήλ ο Tραυλός εν έτει ωκ΄ [820], τότε εύγαλε τον Άγιον από την φυλακήν. Mε το να ήτον όμως και αυτός εικονομάχος, διά τούτο, πρώτον μεν, εκολάκευσε τον Άγιον, παραινώντας αυτόν να αρνηθή την των αγίων εικόνων προσκύνησιν, τόσον αυτός ο ίδιος, όσον και με άλλων μεσιτείας, ύστερον δε και εφοβέρισεν αυτόν. Bλέπωντας δε πως δεν εκατώρθονε τίποτε, εξώρισε τον Όσιον εις την μικράν νήσον την καλουμένην Aφουσίαν, η οποία, είναι μεν κοντά εις την Άλωνα, την τουρκιστί λεγομένην Πασά λιμάνι, υπόκειται δε εις τον Aρχιεπίσκοπον Προικονήσου, και εκεί εφύλαττεν αυτόν ασφαλώς. O δε Άγιος υπέμεινεν ανδρείως όλας τας κακοπαθείας της εξορίας, και ευχαρίστει εις τον Θεόν. Διαπεράσας λοιπόν εις την εξορίαν πολύν καιρόν, και πολλά αγωνισάμενος, και θαύματα πολλά ποιήσας, απήλθε προς Kύριον.


ΣΗΜΕΙΩΣΗ
1. Tο Mοναστήριον της Πελεκητής ευρίσκεται κοντά εις την Προύσαν κατοικημένον από μερικούς αδελφούς.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

01/04 - Γεροντίου και Βασιλείδου Μαρτύρων.

Oι Άγιοι Mάρτυρες Γερόντιος και Bασιλείδης ξίφει τελειούνται.

Συν Bασιλείδη Γερόντιος εκ ξίφους,
Γερών μετέσχε παμβασιλέως Λόγου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

01/04 - Άχαζ Δικαίου.

O δίκαιος Άχαζ εν ειρήνη τελειούται.

Άχαζ Θεού πέφυκεν εστώς πλησίον,
Άχαζ ος είπεν• ου Θεόν μου πειράσω.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Άγιος Ιλαρίων ο Μέγας (21 Οκτωβρίου)

Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω από τη δαντελωτή ακρογιαλιά της Κερύνειας και σε ύψος δύο χιλιάδες περίπου πόδια από την επιφάνεια της θάλασσας ορθώνεται ένα γιγαντιαίο ύψωμα αποκομμένο από την υπόλοιπη οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Στην κορυφή του υψώματος αυτού με την πανοραμική θέα είναι κτισμένο από χρόνια ένα φρούριο• το γνωστό φρούριο του αγίου Ιλαρίωνα.

Για την προσφορά του φρουρίου στους αγώνες του νησιού για ελευθερία και τις παραδόσεις και τους θρύλους που έχουν δημιουργηθεί γύρω απ' αυτό, πολλά ειπώθηκαν και γράφηκαν μέχρι σήμερα. Για τον άγιο Ιλαρίωνα όμως τον μεγάλο ερημίτη κι ασκητή, που με το όνομα του, το ύψωμα τούτο μπήκε στην Ιστορία, πολύ λίγα έχουν γραφεί και σε πολύ πιο λίγους είναι γνωστά.

Την παράλειψη αυτή απαράδεκτη για χριστιανούς ορθοδόξους που κατοικούν μια νήσο μ' ένα τόσο τιμητικό προσωνύμιο — «Νήσος των Αγίων» - επιθυμούν να θεραπεύσουν οι γραμμές που ακολουθούν.

Θεωρούμε την πράξη τούτη σαν ένα χρέος. Χρέος όχι μονάχα σ' εκείνους που έφυγαν. Αλλά προ παντός χρέος σ' αυτούς που ζουν και θέλουν κι αναζητούν για τη ζωή τους πρότυπα. Ναι! Πρότυπα ηθικά που να τα πλησιάσουν και, κατά το μέτρο του δυνατού, να τα μιμηθούν.

Κι ο άγιος Ιλαρίων που μας ήρθε απ' έξω κι έζησε και κοιμήθηκε στον τόπο μας, είναι ένα τέτοιο πρότυπο για όλους. Πρότυπο πίστεως και υπακοής στον Θεό. Αλλά και πρότυπο αγωνιστικότητας και γνήσιας αρετής. Μια γρήγορη ματιά στις κύριες πτυχές της ζωής του θα μας το αποδείξει.

Ο ισάγγελος αυτός άγιος, σύγχρονος των Μεγάλων Βασιλέων και Ισαποστόλων Κων/τίνου και Ελένης, γεννήθηκε στην κωμόπολη της Παλαιστίνης τη Θαβαθά, που βρίσκεται πέντε περίπου μίλια μακριά απο την αρχαία πόλη των Φιλισταίων, τη Γάζα. Οι γονείς του, πλούσιοι ειδωλολάτρες φρόντισαν από νωρίς να δώσουν στο παιδί τους μια ξεχωριστή μόρφωση. Γ' αυτό κι από μικρό έσπευσαν να τον αποχωρισθούν και να τον στείλουν στην Αλεξάνδρεια, που ήταν τότε ένα μεγάλο κέντρο Ελληνικών σπουδών. Σε μια από τις ονομαστές Σχολές της πόλεως αυτής φρόντισε ο μικρός Ιλαρίων να εγγραφεί και μ' ενδιαφέρον να παρακολουθήσει τα μαθήματα της. Ο πόθος του όμως να γνωρίσει την αλήθεια οδήγησε κάποτε τα βήματα του και σε χριστιανικές συγκεντρώσεις.

Η ζωή των χριστιανών, η ευγένεια κι η καλοσύνη τους, το ενδιαφέρον τους να εξυπηρετήσουν τους άλλους με κάθε ανιδιοτέλεια και προθυμία του έκαμαν απ' την πρώτη στιγμή ξεχωριστή εντύπωση. Αλλά και τα αγνά ήθη κι έθιμα τους κι η όλη τους αρετή του σκλάβωσαν την ψυχή κι άναψαν μέσα του θερμό τον ζήλο να γνωρίσει καλύτερα την πηγή της τροφοδοσίας τους. Έτσι ο φιλομαθής νέος επεδίωξε να έρθει σ' επαφή με σημαίνοντας χριστιανούς κι από υπεύθυνα πρόσωπα να μάθει τις επιταγές της νέας πίστεως. Ο ενθουσιασμός του για όσα άκουε κι ο ζήλος του να γνωρίσει περισσότερα, προχωρούσε μέρα με τη μέρα για να καταλήξει κάποτε στην αποδοχή της νέας θρησκείας και να βαπτισθεί.

Εγκώμιο στο θείο Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Παμμέγιστο Άγιος Νεόφυτος ο Ἐγκλειστος

Μιχαήλ τον παμμέγιστο και μεγάλο ταξιάρχη, Μιχαήλ τον φωτεινό σαν πυρσό και ολόλαμπρο ήλιο, Μιχαήλ τον ταξιάρχη των ουρανών, τον βοηθό των ανθρώπων, επιθύμησα να εξυμνήσω, όσο μου είναι δυνατόν, τον επί κεφαλής και άρχοντα των ασωμάτων δυνάμεων, την μεγάλη δόξα των ανθρώπων και το φίμωτρο των δαιμόνων, το ολάνθιστο και σκιερό δένδρο του ουράνιου θόλου· ο σεμνότατος και μέγιστος ιατρός των επίγειων κακών, ο μέγιστος και ταχύτατος αετός «του μεγάλου βασιλέως», που με πίστη περιτρέχει γρήγορα όλη την υφήλιο, ο θαυμαστός και πύρινος στύλος, που φθάνει μέχρι τον ουρανό, ο ψηλός και γεμάτος κλαδιά κέδρος, το αμάραντο και εκλεκτό κλαδί, ο θείος ασπάλαθος, που ξεπερνά κάθε ευωδία, αυτός που απαλλάσσει τους πάσχοντες από τη δαιμονική δυσωδία, το κατάσκιο κλαδί και ο θεοφύτευτος βλαστός, που εξαφανίζει αμέσως τον καύσωνα των δαιμόνων, το θεϊκό κυπαρίσσι και το ψηλό πλατάνι, που κάτω από τη σκιά του θεραπεύονται ποικίλες ασθένειες και δυσκολοθεράπευτα πάθη, τώρα ας εγκωμιαστεί και από εμάς τους μικρούς ο παμμέγιστος, και αφού του προσφέρουμε λίγα μικρά εγκώμια, θα του απευθύνουμε χαιρετισμούς. Ο θείος, ιερός και σεβάσμιος ναός του μοιάζει με λιμάνι σωτηρίας και ουρανός με πολλά άστρα, κατοικία θείων αγγέλων, αξίνα και μαχαίρι που κατακόπτει όλα τα είδη των παθών και άριστο ιατρείο, που σταματά τους πόνους διαφόρων ασθενειών.

Εγώ δε σκέφτομαι, ότι ο θείος αυτός ναός είναι θεϊκός ποταμός, που ξεπλένει «από κάθε ασθένεια και κάθε αδυναμία», όπως είπε ο Κύριος. Ποταμός δε πηγάζει και απλώνεται από την Εδέμ, για να ποτίζει τον παράδεισο. Από εκεί δε, διαχωρίζεται σε τέσσερεις κατευθύνσεις, που τα ονόματά τους είναι Φισών, Γεών, Τίγρης και Ευφράτης. Εκείνος ο ποταμός, πήγασε από την Εδέμ, αυτός όμως ο θείος ναός έχει πλούσια τη χάρη από τον ουρανό, επειδή ανήκει σε ουράνιο νου, δηλ. στον Αρχάγγελο. Εκείνος μεν διαχωρίζεται σε τέσσερεις κατευθύνσεις, αυτός δε διαμοιράζει σε χιλιάδες κατευθύνσεις τα ιαματικά νερά των θαυμάτων, ποτίζοντας πονεμένες καρδιές και ξηραίνοντας τα καταστρεπτικά ρεύματα των δαιμόνων. Εκείνος με τις τέσσερεις κατευθύνσεις ποτίζει την περιοχή Ευϊλάτ, την Αιθιοπία, την Αίγυπτο και τους Ασσυρίους, όπως λέει η Γραφή, αυτός δε ο θεοτίμητος ναός του Αρχαγγέλου, που ποτίζεται από τον ουρανό με το Άγιο Πνεύμα, όχι μόνο τα προηγούμενα μέρη, αλλά όλο τον κόσμο κατακλύζει με τα θαύματα, απαλλάσσοντας τους ανθρώπους από την τυραννία των δαιμόνων, δροσίζοντας τις ανιαρές ασθένειες, καθαρίζοντας κάθε είδους πληγή, δίνοντας την όραση στους τυφλούς, θεραπεύοντας όσους υποφέρουν από πονοκεφάλους και διώχνοντας εύκολα γενικά κάθε πόνο. Σκιερό, ψηλόκορμο και καρποφόρο δένδρο, νομίζω ότι είναι αυτός ο ναός, που σκεπάζει, μεταβάλλει και ανεβάζει πολλούς. Και τους σκεπάζει μεν από τον δαιμονικό καύσωνα, τους μεταβάλλει με την απαλλαγή από τα ενοχλητικά πάθη και ανεβάζει ανθρώπους αμαρτωλούς προς το Θεό με την μετάνοια.

Αλλά νομίζω, ότι πρέπει να σταματήσω τα εγκώμια για τον ναό, αν και δεν μπόρεσα να πω κάτι αξιόλογο. Εάν δε, δεν μπορέσαμε να πούμε κάτι αντάξιο για τον επίγειο ναό, από τον οποίον βλέπουμε να πηγάζουν τα θεία θαύματα, πώς θα μπορέσουμε να μιλήσουμε ή να εγκωμιάσουμε τον πνευματικό και ουράνιο οικοδεσπότη; Ξέρουμε ότι πρέπει να έχει αγγελικό και ουράνιο νου αυτός που πρόκειται να γράψει γι’ αυτόν εγκώμιο. Γνωρίζουμε όμως ότι παρακινεί ο πόθος πολλές φορές κάποιον να          μιλά για τον Θεό. Και εάν για τον Θεό, τον δημιουργό των αγγέλων και όλης της κτίσεως, ο θείος έρωτας πείθει να τολμούμε να μιλούμε, γιατί είναι παράδοξο να πούμε μερικά για τον θείο αρχιστράτηγο από τον οποίον ζητώ να μου δώσει την χάρη του Θεού; Και πριν απ’ αυτό, ζητώ τη χάρη του θείου και ζωοποιού Πνεύματος για να φωτίσει πλούσια τη φτωχή μου σκέψη. Χωρίς αυτή δεν μπορεί κανείς άνθρωπος να μιλήσει για τα ουράνια. Με κινεί ουράνιος πόθος να εγκωμιάσω τον ουράνιο αρχιστράτηγο, αλλά ο γήινος νους και η φθαρτή σάρκα με τραβά προς τα κάτω.

Αλλά εσύ μέγιστε Αρχάγγελε, ανέβασέ με προς τα άνω, «καθάρισέ μου τη γλώσσα», δυνάμωσε το χέρι μου, και χαρίτωσε τον νου μου, ώστε αφού με εγκώμια χαιρετίσω το μεγαλείο σου, ικανοποιήσω την επιθυμία και τελειώσω το λόγο. Νομίζω δε ότι είναι καλύτερο να αρχίσω τους χαιρετισμούς, από εκεί που σου έχει δωρηθεί η ύπαρξη και η εξουσία.

Χαίρε Ταξιάρχη, δημιούργημα του άναρχου φωτός και δευτερεύον φως μαζί με τους συμμετόχους σου αγγέλους.

Χαίρε Ταξιάρχη, του αιωνίου φωτός φωτεινό και πυρίμορφο κτίσμα, μαζί με τις ουράνιες δυνάμεις.

Χαίρε Ταξιάρχη, που δεν σε έπεισε, ούτε σε έκανε να σκεφτείς όσα δεν πρέπει, το ύψος της δόξας, που σου δόθηκε, αλλά σκέφτηκες εκείνα, που αρμόζουν σ’ Αυτόν που σε δημιούργησε, σε τίμησε και σε δόξασε. Και με ευγνωμοσύνη διατηρείς ακέραια την πίστη σου σ’ Αυτόν και με μετριοφροσύνη υπηρετείς με υπακοή, όπως πρέπει, τον Δημιουργό και Παντοκράτορα Θεό που συγκρατεί τα σύμπαντα. Εύγε, εύγε, παμμέγιστε, για την αξιοθαύμαστη απόφασή σου, αλλοίμονο δε σ’ εκείνον τον υψηλόφρονα και υπερήφανο, που κακώς σκέφθηκε, ολέθρια διανοήθηκε, και θέλησε να στήσει στον ουρανό το θρόνο του, και να τοποθετήσει τα τάγματά του, επιθυμώντας να ομοιωθεί προς τον Ύψιστο. Αυτός δίκαια ανταμείφθηκε, και έγινε από αρχάγγελος αρχιδαίμονας, από φωτεινός σκοτεινός, αντί δε υψηλού θρόνου και ουρανίων νεφελών, έγινε καταχθόνιος και απόκτησε καταχθόνια κατοικία, και αντί να ομοιωθεί προς τον Θεό, έγινε ανόμοιος από όλα τα δημιουργήματα. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της κενόδοξης και υπερήφανης γνώμης. Γιατί όταν κάποιος ζητά και επιθυμεί ό,τι είναι πάνω από την αξία του και εκείνο που νομίζει ότι έχει, του αφαιρείται. Αυτό έπαθε ο διάβολος που έπεσε και ο άνθρωπος που θέλησε να γίνει θεός και από αθάνατος έγινε θνητός. Αλλά και μέχρι σήμερα πολλοί άνθρωποι υποφέρουν απ’ αυτό· θέλοντας να αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία, χάνουν και αυτήν που έχουν.

Χαίρε Ταξιάρχη, πού άρκέσθηκες στή θεόσδοτη τάξη, δόξα κα\ θέση κα\ δεν οικειοποιήθηκες τίποτε περισσότερο πού δεν ήταν δικό σου.

Χαίρε Ταξιάρχη, αρχηγέ των ουρανίων ταγμάτων και μέγιστε βοηθέ των ανθρώπων, που φιλονικώντας κάποτε για το ανθρώπινο σώμα του προφήτη Μωυσή απάντησες στον αντίπαλο. Τον επιτίμησες όχι με δική σου πρωτοβουλία, αλλά εκ μέρους του Θεού και ως φιλόθεος και φίλος του Κυρίου έλεγες: «Να σε επιτιμήσει ο Κύριος διάβολε». Με αυτό λοιπόν, το επιτίμιο σε παρακαλώ, αρχιστράτηγε, να μη σταματήσεις και για μας να επιτιμάς τον τύραννο, μέχρι που με τη δική σου καθοδήγηση και μεσιτεία, θεοχαρίτωτε, συναντήσουμε τον γεμάτο έλεος Θεό.

Χαίρε λαμπρότατε Ταξιάρχη, που στέκεσαι στα δεξιά του θείου θρόνου, που δεν μπορεί να περιγραφεί.

Χαίρε Ταξιάρχη, φωτεινέ υπηρέτη του αρχίφωτου φωτός του τρισαγίου Θεού.

Χαίρε Ταξιάρχη και πυρίμορφε στύλε, που παλαιότερα οδήγησες τον Ισραηλιτικό λαό, όταν εγκατέλειψε την Αίγυπτο.

Χαίρε Ταξιάρχη, συ που παλαιότερα στους παλαιούς ήσουν ο απεσταλμένος από το Θεό υπερασπιστής.

Χαίρε Ταξιάρχη, γρήγορε στρατιώτη του βασιλέως Θεού και πανένδοξε οπλίτη.

Χαίρε Ταξιάρχη, ο περίφημος στρατάρχης της ουράνιας στρατιάς και ο δυνατός υπερασπιστής των επιγείων στρατιών.

Χαίρε Ταξιάρχη, η μέγιστη δόξα των φωτεινών αγγέλων και το αθεράπευτο τραύμα των σκοτεινών δαιμόνων.

Χαίρε Ταξιάρχη, υπασπιστή των βασιλέων και βοηθέ των αρχόντων.

Χαίρε Ταξιάρχη, που είσαι οπλίτης των αρχιστρατήγων και ο μέγιστος σύμμαχος των στρατιωτών.

Χαίρε Ταξιάρχη, υπηρέτη του Θεού και σπουδαίο καύχημα των υπηρετών του.

Χαίρε Ταξιάρχη, που είσαι φρουρός των χριστιανών και αφανισμός και καταστροφέας των αλλοπίστων· «διότι», λέει η Γραφή, «εξήλθε από τον Θεό τιμωρός άγγελος, ο οποίος θανάτωσε από το στρατόπεδο των Ασσυρίων εκατόν ογδόντα πέντε χιλιάδες άνδρες».

Χαίρε Ταξιάρχη, υπασπιστή των πιστών και καταστροφή των απίστων.

Χαίρε αγαθέ Αρχάγγελε, ενδοξότατε στρατιώτη του αγαθού βασιλέα, γιατί τρέχεις από την ανατολή μέχρι τη δύση, εκτελώντας με ακρίβεια τις εντολές του Θεού· φθάνεις με ταχύτητα στη γη, στη θάλασσα και στα πέρατα του κόσμου.

Χαίρε Ταξιάρχη, που το φως σου είναι πολύ περισσότερο από του ήλιου, της σελήνης και διαφόρων άστρων. Αυτά δημιουργήθηκαν «για να χρησιμεύουν στην κανονική μεταβολή και διάκριση των εποχών, των ημερών και των ετών και για να φωτίζουν τη γη», εσύ δε για να δοξάζεις τον Θεό, για να διοικείς τους αγγέλους, για τη σωτηρία των ανθρώπων, για να φωτίζεις και να οδηγείς εμάς, που είμαστε στη γη. Συ θα υπάρχεις όχι για λίγες «εποχές, ημέρες και χρόνια», αλλά έχεις μερίδιο στην αθανασία, που σου δόθηκε από τον αθάνατο Θεό, είσαι στρατηγός των αγγέλων αιωνίως, για να ψάλλεις μαζί με όλα τα τάγματα, δηλ. τους Αγγέλους, τους Αρχαγγέλους, τις Αρχές, τις Εξουσίες, τις Δυνάμεις και Κυριότητες, τα Σεραφείμ και τα Χερουβείμ, τους θείους Θρόνους, τον Τρισάγιο ύμνο στον τρισάγιο Θεό.

Χαίρε Ταξιάρχη, το καλύτερο δημιούργημα του Θεού «πνεύμα απολύτου νοήσεως, άγιο» και «φλόγα φωτιάς» μ’ αυτούς που είναι μαζί σου σύμφωνα με τη φωνή του. «Όταν ο Θεός διασκόρπιζε τα έθνη στα διάφορα μέρη της γης και όριζε τις περιοχές που θα μένουν, καθόριζε και τα σύνορα των εθνών σύμφωνα με τον αριθμό των αγγέλων», λέει η Γραφή. Κάποιος άλλος προφήτης παρατηρούσε «μέχρις ότου τοποθετήθηκαν θρόνοι και ο παλαιός των ημερών, κάθισε στο θρόνο. Το ένδυμά του ήταν λευκό σαν το χιόνι και οι τρίχες της κεφαλής του σαν το καθαρό ολόλευκο μαλλί. Ο θρόνος του ήταν φλόγα φωτιάς και οι τροχοί του ήσαν φωτιά. Πύρινος ποταμός έτρεχε μπροστά του και χίλιες χιλιάδες αγγέλων τον υπηρετούσαν και μύριαι μυριάδες στέκονταν κοντά του». Με αυτούς υπηρετούσες με πολύ ευλάβεια και εσύ πανένδοξε Μιχαήλ.

Χαίρε Ταξιάρχη των θείων ασωμάτων, που φύλαξες ακέραιο τον θείο ναό σου στις Χώναις, από την υπερχείλιση των δύο ποταμών, Λύκου και Λυκοκάπρου, που θέλησαν οι παράφρονες ειδωλολάτρες να αφανίσουν το αγίασμά σου, τον άγιο ναό σου και τον δούλο σου Άρχιππο. Εσύ δε, φλογερέ πυρσέ και πυρίμορφε, του εμφανίστηκες ως πύρινος στύλος, που έφθανε από τη γη ως τον ουρανό, και τον συμβούλευες να μη φοβηθεί τον θόρυβο των ποταμών, αλλά να σταθεί και να βλέπει την ανίκητη δύναμη του Θεού. Αφού κτύπησες τη σκληρή πέτρα με τη ράβδο που κρατούσες στο χέρι σου και την χώρισες στα δύο, βύθισες σε βάθος αβυσσαλέο τον όγκο των νερών των ποταμών Λύκου και Λυκοκάπρου, μέχρι σήμερα. Και ο δούλος σου, μαζί με το αγίασμα και τον θείο σου ναό διασώθηκε και ακόμα υπάρχει. Η περιοχή, που πριν ονομαζόταν Κολασσές, μετονομάσθηκε σε Χώναις, λόγω αυτού του μεγάλου θαύματος, και της χώνευσης των νερών.

Χαίρε αγαθέ Ταξιάρχη, του αγαθού βασιλέα πανένδοξε στρατάρχη και η τελευταία παρηγοριά των δούλων του. Εκείνοι που την ώρα του θανάτου καταξιώθηκαν της φωτεινής παρουσίας σου, απαλλάχθηκαν από το πυκνό σκοτάδι του διαβόλου, όπως διαλύεται το σκοτάδι από το φως. Αυτό μην αρνηθείς να το κάνεις και σε μας, πανάριστε, αλλά τώρα και τότε «σκέπασέ μας με τα φτερά σου» και φώτισέ μας με το φως του προσώπου σου.

Χαίρε Ταξιάρχη, υπερασπιστή των δικαίων και οδηγέ των οσίων, μοναχών, ερημιτών και κοινοβιατών.

Χαίρε Ταξιάρχη, που σκεπάζεις τους φρόνιμους και παιδαγωγείς τους άτακτους.

Χαίρε Ταξιάρχη, σαλπιγγόφωνε, που θα αναγγείλεις την Δευτέρα παρουσία του Χριστού του Θεού μας, σείοντας τον «ουρανό, τη γη και τα καταχθόνια» και θα ξυπνήσεις τους νεκρούς, που κοιμούνται αιώνες, με το να πεις δυνατά: «Ιδού ο νυμφίος έρχεται, ελάτε να τον προϋπαντήσετε». Τότε, λέει η Γραφή, «θα στείλει» ο υιός του ανθρώπου «τους αγγέλους του να σαλπίσουν δυνατά και να συνάξουν τους εκλεκτούς του από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, από το ένα άκρο του κόσμου ως το άλλο». Τότε, παμμέγιστε Αρχάγγελε του Θεού, μη με ξεχάσεις, σε ικετεύω, μη με ξεχωρίσεις, τον ανάξιο, από εκείνη τη σύναξη, αν και είναι μεγάλο αυτό που ζητώ, μη με ξεπεράσεις, σε παρακαλώ, λόγω της ταχύτατης πορείας σου.

Χαίρε Ταξιάρχη, που βρίσκεσαι με τους αγγέλους σου γύρω από τον Θεό υπηρετώντας και του προσφέρεις σαν δώρα τις καθαρές ψυχές των δικαίων. «Διότι όλοι» λέει ο ψαλμός, «που είναι γύρω του θα προσφέρουν δώρα». Μεταξύ των οποίων, θεοπρόκριτε και παμμέγιστε, παρακάλεσε να είμαι και εγώ ανάμεσα σ’ αυτούς, έχοντας μέγιστο βοηθό και τον δικό σου ολοφώτεινο συνεργάτη, τον αξιέπαινο πρόδρομο της νέας χάριτος, τον πραγματικά θείον απόστολο, που φανέρωσε το μυστήριο στην Παρθένο, εννοώ τον όμοιό σου ταξιάρχη και συμμέτοχο στη δόξα Γαβριήλ, τον θείο και

ενδοξότατο και τον άριστο αρχιδιάκονο της σωτηρίας μας, που είναι μάρτυρας σπουδαίος και αληθινός, του οποίου η μαρτυρία, όπως λέει η Γραφή, «δεν υπάρχει κανείς άλλος να με βοηθήσει στις υποθέσεις αυτές, παρά μόνον ο άρχοντας του δικού σας έθνους, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ».

Ω θείε Μιχαήλ, Αρχιστράτηγε των αγγελικών δυνάμεων, αυτόν που σου έστειλα θεράπευσέ τον, γιατί η θεία φαρμακαποθήκη σου είναι πάντοτε γεμάτη από φάρμακα που αφαιρούν τους πόνους. Και αυτό το εγκώμιο, όπως ο Κύριος δέχθηκε τα λεπτά της χήρας, δέξου και συ και αξίωσέ μας να παραμένουμε στο θείο ναό σου, αν και λόγω της πνευματικής μας φτώχιας δε μπορέσαμε να σου προσφέρουμε κάτι πλουσιότερο και αξιόλογο, διότι είναι μεγάλο και δοσμένο από τον Θεό το ύψος της δόξης σου. Επειδή, δεν μπορεί να εγκωμιάσει, όπως του αξίζει, ανθρώπινος νους, εκείνον που υπερβολικά δόξασε ο Θεός και τον τίμησε με την αρχηγία του χορού των αγγέλων και αρχαγγέλων. Γι’ αυτό, όπως δέχθηκε τα δύο λεπτά ο Κύριος, δέξου και συ, θεοχαρίτωτε, το εγκώμιο, και επειδή εισακούεις γρήγορα, εκπλήρωσε τις αιτήσεις μας, και στείλε πίσω υγιή αυτόν που σου στείλαμε, ώστε και εμείς με όλους τους πάσχοντες να δοξάσουμε εσένα και αυτόν που σε δόξασε, γιατί στον Τρισάγιο Θεό ανήκει η δόξα και η τιμή και η προσκύνηση στους αιώνες. Αμήν.

(Πηγή: Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου, Συγγράμματα τ. Γ΄, έκδ. Ι. Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγ. Νεοφύτου, Πάφος 1999, σ. 125-134.)

 

Μετάφραση κειμένου: από Α. Χριστοδούλου, Θεολόγο

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟ ΜΙΧΑΗΛ (ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΟΛΟΙ - ΔΕΣ ΓΙΑΤΙ)

 Ή προσευχή αυτή είναι ή πιο δυνατή που υπαρχει, είναι αρχαία. Είναι αχειροποίητος! Εμφανίστηκε στον προθάλαμο της Μονής στο Κρέμλ της Εκκλησίας του Μιχαήλε Αρχιστράτιγε (Αρχιστράτηγου Μιχαήλ).
Σύμφωνα με την ρωσσική παράδοση, ο άνθρωπος που θα διαβάσει αυτήν την προσευχή, από την ημέρα εκείνη, δεν θα τον αγγίζει ούτε διάβολος, ούτε κακός άνθρωπος και με κολακεία δεν θα προσβληθεί η καρδιά του. Καί αν πεθάνει, τότε και κόλαση η ψυχή του δεν θα πάρει.
Κύριε Θεέ, Βασιλεύ Μέγα, Άναρχε! Απόστειλον, Κύριε, τον Σον Αρχάγγλεον Μιχαήλ, επί τον δούλον Σου (όνομα) ινα ρύσης με από εχθρών ορατών και αοράτων.
Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ, δος ειρήνην και ευημερίαν τω Σω δούλω (όνομα).
Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ, των δαιμόνων μαχητά, πολέμησον τους εχθρούς τους πολεμούντας με, ποίησον αυτούς ώσπερ αμνούς και απόστρεψον αυτούς ως ο άνεμος την κόνιν.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ! Αρχιστράτηγε, Πρώτε των εξαπτερύγων Χερουβείμ και Σεραφείμ και πάντων των Αγίων, γενού μοι προστάτης και βοηθός εν ταίς θλίψεσι και ταίς στενοχωρίαις μου, εν τη ερήμω, εις τας οδούς, εις τους ποταμούς, και εν τη θαλάσση γενού μοι γαλήνιος λιμήν.
Σώσον με, Αρχάγγελε Μιχαήλ, από των πονηριών του διαβόλου, όταν ακούσης με, τον αμαρτωλόν δούλον (όνομα), καλούντα το όνομά Σου το Άγιον. Γενού μοι βηθός ταχύς και επάκουσον της προσευχής μου.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Μιχαήλ! Νίκα πάντας τους εναντίους μου τη δυνάμει του Τίμιου και Ζωοποιού Ουράνιου Σταυρού του Κυρίου, ευχαίς της Υπεραγίας Θεοτόκου, των Αγίων Αγγέλων, των Αποστόλων, του Αγίου Προφήτου Ηλιού, του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού, του Αγίου Ανδρεου του διά Χριστόν Σαλού, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Νικήτα και Ευσταθίου και πάντων Σου των Αγίων.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Μιχαήλ! Βοήθει με τον αμαρτωλόν δούλον Σου (όνομα), σώσον με από σεισμού, πλημμύρας και πυρός, από αοράτων ενθρών, από ανοήτου θανάτου, από παντός κακού και από πονηρών δαιμόνων, Μέγα Μιχαήλ Αρχάγγελε Κυρίου, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιωνων.Αμήν.

Προσευχή στον Αρχάγγελο Μιχαήλ

---

---

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ: Η προσευχή αυτή, είναι αρχαία. Είναι αχειροποίητος! Εμφανίστηκε στον προθάλαμο της Μονής στο Κρέμλ της Εκκλησίας του Μιχαήλε Αρχιστράτιγε (Αρχιστράτηγου Μιχαήλ).

Σύμφωνα με την ρωσσική παράδοση, ο άνθρωπος που θα διαβάσει αυτήν την προσευχή, από την ημέρα εκείνη, δεν θα τον αγγίζει ούτε διάβολος, ούτε κακός άνθρωπος και με κολακεία δεν θα προσβληθεί η καρδιά του. Καί αν πεθάνει, τότε και κόλαση η ψυχή του δεν θα πάρει.
Κύριε Θεέ, Βασιλεύ Μέγα, Άναρχε! Απόστειλον, Κύριε, τον Σον Αρχάγγλεον Μιχαήλ, επί τον δούλον Σου (όνομα) ινα ρύσης με από εχθρών ορατών και αοράτων.
Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ, δος ειρήνην και ευημερίαν τω Σω δούλω (όνομα).
Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ, των δαιμόνων μαχητά, πολέμησον τους εχθρούς τους πολεμούντας με, ποίησον αυτούς ώσπερ αμνούς και απόστρεψον αυτούς ως ο άνεμος την κόνιν.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Κυρίου Μιχαήλ! Αρχιστράτηγε, Πρώτε των εξαπτερύγων Χερουβείμ και Σεραφείμ και πάντων των Αγίων, γενού μοι προστάτης και βοηθός εν ταίς θλίψεσι και ταίς στενοχωρίαις μου, εν τη ερήμω, εις τας οδούς, εις τους ποταμούς, και εν τη θαλάσση γενού μοι γαλήνιος λιμήν.
Σώσον με, Αρχάγγελε Μιχαήλ, από των πονηριών του διαβόλου, όταν ακούσης με, τον αμαρτωλόν δούλον (όνομα), καλούντα το όνομά Σου το Άγιον. Γενού μοι βηθός ταχύς και επάκουσον της προσευχής μου.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Μιχαήλ! Νίκα πάντας τους εναντίους μου τη δυνάμει του Τίμιου και Ζωοποιού Ουράνιου Σταυρού του Κυρίου, ευχαίς της Υπεραγίας Θεοτόκου, των Αγίων Αγγέλων, των Αποστόλων, του Αγίου Προφήτου Ηλιού, του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού, του Αγίου Ανδρεου του διά Χριστόν Σαλού, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Νικήτα και Ευσταθίου και πάντων Σου των Αγίων.
Ω Μέγα Αρχάγγελε Μιχαήλ! Βοήθει με τον αμαρτωλόν δούλον Σου (όνομα), σώσον με από σεισμού, πλημμύρας και πυρός, από αοράτων ενθρών, από ανοήτου θανάτου, από παντός κακού και από πονηρών δαιμόνων, Μέγα Μιχαήλ Αρχάγγελε Κυρίου, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιωνων.
Αμήν.

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΙ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ

8 Νοεμβρίου γιορτάζει η σύναξη των Παμμέγιστων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και των υπολοίπων Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων. Η Αγία Γραφή, αναφέρει σε πολλά σημεία την επικοινωνία των ανθρώπων με τους αγγέλους και ιδιαίτερα με τους επικεφαλείς των αγγελικών ταγμάτων Μιχαήλ και Γαβριήλ

Οι άγγελοι δεν γνωρίζουν πόνο και δυστυχία, αμφιβολίες και φόβους, αρσενικό και θηλυκό, αλλά τους χαρακτηρίζει η ομορφιά, η αγάπη και η αέναη ζωή. Οι άγιοι άγγελοι εμφανίζονται στους ανθρώπους κάθε φορά που ο Θεός θέλει να γίνει το θέλημά του.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζονται συνήθως με σπαθί ή σκήπτρο στο δεξί χέρι, σύμβολο της εξουσίας που τους χάρισε ο Θεός. Στο αριστερό χέρι
κρατούν πολλές φορές μια σφαίρα που συμβολίζει τον κόσμο.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι άγγελος, δηλαδή
κτιστό, αόρατο και τέλειο πνεύμα, το οποίο δεν

το περιορίζει ούτε ο χρόνος, ούτε ο χώρος.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι ο μόνος που 

ονομάζεται αρχάγγελος κατά την Αγία Γραφή. (Ιούδας 9) Επίσης ονομάζεται «ένας των πρώτων αρχόντων» και «άρχων». (Δανιήλ 10:13, 21) Το όνομά του σημαίνει «Ποιος Είναι Όμοιος με τον Θεό;». Είναι άγγελος ο οποίος εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, κυρίως, και μάλιστα στις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του Κόσμου: όταν ο Εωσφόρος - που κατείχε την ύψιστη θέση στην κτιστή τελειότητα και το όνομά του σημαίνει «αυτός που φέρει το φως» - επικεφαλής μικρής ομάδας στασιαστών αγγέλων (οι μετέπειτα δαίμονες) που ήθελαν να μην υπακούουν στις διαταγές του Θεού επαναστατεί, τότε ο Άγγελος Μιχαήλ αναλαμβάνει σημαντικό ρόλο στην υποστολή της ανταρσίας του, κερδίζοντας έτσι τον τίτλο του Αρχάγγελου.

Πιστεύεται ότι ήταν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εκείνος ο άγγελος ο οποίος εμφανίζεται στις Εβραικές Γραφές(Παλαιά Διαθήκη), και μάλιστα από τις πρώτες στιγμές δημιουργίας του κόσμου. Ήταν εκείνος που ανήγγειλε στον Αβραάμ την ανάγκη θυσίας του γιου του, Ισαάκ και ο οποίος στη συνέχεια την απέτρεψε. Επίσης ο Μιχαήλ ήταν εκείνος που οδήγησε το λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο.

Στην Καινή Διαθήκη, αυτός είναι που θα αναγγείλει τη δεύτερη έλευση του Ιησού Χριστού και την αρπαγή της εκκλησίας Του. (1 Θεσσαλονικείς 4:16-17)είναι παρών και στον Ιησού του Ναυί, την πτώση της Ιεριχώς, καθώς και τις ιστορίες του Εμμανουήλ, Δαβίδ, Ηλία κτλ. Πάντοτε κρατά ρομφαία, η οποία δίνει την πύρινη τιμωρία στους εχθρούς του Θεού.                                                                                       

Όμως, τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, τον συναντάμε στην κάθοδο του Χριστού στον Άδη, όπως επίσης και στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, όπου επικεφαλής των Αγγέλων πολεμά το Σατανά.  Εμφανίζεται προφητικά να ηγείται στρατιάς αγγέλων σε πόλεμο στον ουρανό, κατά «του μεγάλου Δράκοντα, του αρχαίου φιδιού, του Σατανά» και των αγγέλων του, όπου υπερισχύει ο Μιχαήλ και τους ρίχνει στη γη. (Αποκάλυψη 12:7-9)

Επίσης ο αρχ. Μιχαήλ θεωρείται από το λαό ότι είναι ο ψυχοπομπός άγγελος, δηλ. μεταφέρει τις ψυχές στον ουρανό. Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές, όπως τη Θράκη, υπάρχουν κάποιες προλήψεις και ο κόσμος δεν αφήνει τη μέρα αυτή τα παπούτσια του έξω από το σπίτι, για να μην τα δει ο Αρχάγγελος και «ενθυμηθεί αυτούς και αναλάβει εκ της ζωής».
Στη Σύμη, το ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, ο Ταξιάρχης είναι ο προστάτης των ναυτικών και του προσφέρονται τάματα που τα ρίχνουν στη θάλασσα.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ (Ταξίαρχος και Αρχιστράτηγος) είναι ο Προστάτης Άγιος της Πολεμικής Αεροπορίας και η μνήμη του γιορτάζεται με κάθε μεγαλοπρέπεια σε όλες τις Μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι ένας από τους απροσμέτρητους αγγέλους. Το όνομά του σημαίνει «ήρωας του Θεού» και είναι ένας από τους λίγους αγγέλους που ονοματίζονται στην Αγία Γραφή.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι ο άγγελος που εμφανίστηκε στο προφήτη Δανιήλ. Στην γυναίκα του Μανωέ, και της αναγγέλλει πως θα γεννήσει τον Σαμψών. Στον Ιωακείμ και τηνΑννα, και τους αναγγέλλει πως θα γεννήσουν την Παναγία. Στον ιερέα Ζαχαρία, πως θα γεννήσει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.    Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι αυτός με τον οποίο συνδέονται όλα τα γεγονότα που έχουν σχέση με την γέννηση του Χριστού, είναι εκείνος που "τό προσταχθέν μυστικώς λαβών εν γνώσει" και έδωσε τον κρίνο στην Παναγία και της ανακοίνωσε ότι θα γεννήσει το Γιο του Θεού.

Αυτός ήταν που έτρεφε με ουράνιο άρτο την Παναγία, μέσα στα Αγια των Αγίων , αλλά ήταν και ο άγγελος που έφερε το χαρμόσυνο μήνυμα στην Παναγία περί της γεννήσεως του Ιησού Χριστού. Αυτός καθησύχασε τους φόβους του Ιωσήφ. Αυτός παρουσιάστηκε στους βοσκούς. Αυτός είπε στον Ιωσήφ, να πάρει την Μαρία και το βρέφος και να φύγει στην Αίγυπτο και ύστερα από καιρό, να επιστρέψει στη γη του Ισραήλ. Αυτός υπηρέτησε μέχρι τέλους το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας του θεού Λόγου.
Στα νεώτερα χρόνια στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου, στις Καρυές του Αγ.Ορους εμφανίστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ σε έναν μοναχό και μπροστά στην εικόνα της Παναγίας άρχισε να ψάλλει το  "Αξιον Εστί".Του μοναχού του άρεσε αυτός ο ύμνος, αλλά στεναχωρέθηκε γιατί θα το ξεχνούσε. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ όμως με το δάχτυλό του χάραξε τον ύμνο πάνω σε μαρμάρινη πλάκα. Έτσι η εικόνα της Παναγίας ονομάστηκε «Αξιον Εστί» και υπάρχει μέχρι σήμερα η θαυματουργική αυτή εικόνα της Παναγίας «Άξιον Εστί» υπενθυμίζοντάς μας ότι η ύπαρξη των αγγέλων είναι μία πραγματικότητα, καθώς και ο ίδιος ο Αρχάγγελος Γαβριήλ.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ τιμάται από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία στις 26 Μαρτίου, στις 13 Ιουλίου, καθώς επίσης και στις 8 Νοεμβρίου, μαζί με τον Μιχαήλ (η Σύναξη αυτών) και αποτελούν το δεύτερο από τα εννέα τάγματα ασωμάτων . 

Πηγή: http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2011/11/8_08.html#ixzz3IQ5YnqCX

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                       Προσευχή στον Αρχάγγελο Μιχαήλ

Άγιε Μιχαήλ Αρχάγγελε, υπεράσπισέ μας την ημέρα της μάχης,  γίνε ο φρουρός μας ενάντια στην κακία και τις παγίδες του διαβόλου.

Ο Θεός ας τον επιτιμήσει,  παρακαλούμε ταπεινά, και κάνε Εσύ,  Πρίγκιπα της Επουρανίου Στρατιάς, με τη δύναμη του Θεού,να κατακρημνιστεί στην κόλαση ο διάβολος  και όλα τα πονηρά πνεύματα  που περιφέρονται στον κόσμο,  αναζητώντας τον όλεθρο των ψυχών.
Αμήν. 

Αναρτήθηκε από Πατερικά διδάγματα

Η τιμή των αγίων Αγγέλων

 

Γεωργίου Φίλια, Καθηγ. Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Το αγιολόγιον της Εκκλησίας, Πρακτικά ΙΣΤ΄ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ι. Μητροπόλεων,
Αθήνα 2017, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σελ. 309-326

Εισαγωγικά

Η τιμή των αγίων Αγγέλων εδράζεται (πρωτίστως) στο Σύμβολο της Πίστεως, εκεί όπου διακηρύσσεται η πίστη «εις ένα Θεόν... ποιητήν... αοράτων». Πολλές και αξιόλογες είναι οι βιβλικές μαρτυρίες περί των Αγγέλων, ενώ η ιδιαίτερη τιμή τους ε ξαίρεται στη θεία Λατρεία, μέσα σε πλήθος προσευχών και ύμνων και μέσα από την αφιέρωση ειδικής ημέρας της ε βδομάδας (της Δευτέρας) στην τιμή τους (1).. Οι ’γγελοι συμμετέχουν στη Λατρεία της στρατευομένης Εκκλησίας, «συνεορτάζοντες» μετά των πιστών (2). Ως «εθνών και τόπων προϊστάμενοι (κατά τη διδασκαλία Ιωάννου του Δαμασκηνού) (3), οι άγιοι ’γγελοι είναι μέλη της Εκκλησίας (τα «αγιότερα» και «τιμιώτερα», σύμφωνα με τους μεταγενέστερους δογματολόγους), στα οποία (μέλη) «επετράπη υπό του Θεού η επιμέλεια, πρόνοια, παρεδρία, φυλακή, προστασία και επιστασία των μελών της στρατευομένης Εκκλησίας» (4).

Η τιμή των Αγγέλων απησχόλησε ιδιατέρως την Εκκλησία, διότι υπήρχε ο κίνδυνος να μετατραπεί σε «λατρεία». Αυτή την επικίνδυνη διάσταση φαίνεται ότι είχε προσλάβει η τιμή των Αγγέλων στη Φρυγία, για τον λόγο δε αυτό ο 3os κανόνας της εν Λαοδικεία συνόδου κατεδίκασε την α γγελολατρία. Αργότερα, η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος απεφάσισε να απονέμεται τιμή- και όχι λαιρεία- προς τους Α γγέλους, παρόμοια με την τιμή που αποδίδεται στους Αγίους. Έτσι, διαμορφώθηκαν επτά συνολικώς εορτές τιμής των αγίων Αγγέλων: την 6 η Σεπτεμβρίου (ανάμνηση του εν Χώναις θαύμαιος), ιήν 8" Νοεμβρίου (σύναξη άρχισιραιήγων και λοιπών ασωμάτων δυνάμεων), την 26 η Μαρτίου και 13 η Ιουλίου (σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ), την 11 η Ιουνίου (σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ εν τω ’δειν), την 18 η Ιουνίου (σύναξη του αρχαγγέλου Μιχαήλ πλησίον του αγ. Ιουλιανού εν Φόρω) και την 26 η Ιουλίου [ανάμνηση εγκαινίων του εν Σκάλλαις (Χάλδαις) ναού του αρχαγγέλου].

Α. Οι εορτές των «Συνάξεων»

α. Η εορτολογική έννοια της «Συνάξεως» και η εορτή της Συνάξεως του Αρχαγγέλου Γαβριήλ

Στην Εορτολογία (τον κλάδο που ασχολείται με την ιστορία και θεολογία των εορτών) ο όρος «Σύναξη» σημαίνει την απόδοση τιμής σε ιερά πρόσωπα, τα οποία και την προηγούμενη ημερα επιτελέσεως μιας Δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής έλαβαν ενεργό μέρος στο θείο γεγονός που εορτάστηκε (5). Υπό την έννοια αυτή εορτάζεται η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ μία ήμέρα μετά από το γεγονός του Ευαγγελισμού στο οποίο είχε ενεργό ρόλο (δηλαδή, στις 26 Μαρτίου)· διότι (όπως αναφέρει το Μηναίο της εορτής) ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι εκείνος ο οποίος «καθυπούργησε το θείο, υπερφυές και απόρρητο Μυστήριο» (6).

Ο Αρχιστράτηγος, επομένως, τιμάται ως εκείνος ο οποίος υπηρέτησε το Μυστήριο της θείας Οικονομίας. Σύμφωνα με τον αγ. Νικόδημο τον Αγιορείτη, η λέξη «Γαβριήλ» σημαίνει «θεός και άνθρωπος» (7).

β. Η εορτή της Συνάξεως του Αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου)

Όπως αναφέρει το Συναξάριο της ημέρας,

«Τη εικοστή έκτη του αυτού μηνός την Σύναξιν επιτελούμεν του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, άνωθεν και εξ αρχής παραδεδομένην, ως τω θείω και υπερφυεί και απορρήτω μυστηρίω του Χριστού οικονομίας καθυπουργήσαντος.

Τον σην, άπαγγείλαντα σάρκωσιν Νόα
Τιμή πρέπουσα πάσα σαρξ τιμά Λόγε,
Εικάδι αμφ' ύμνος Γαβριήλ κτίσιν έκτη εγείρει» (8).

Το παραπάνω Συναξάριο εξαίρει την αιτία της τιμής: ο Αρχιστράτηγος υπηρέτησε κατ' εξοχήν το μυστήριο της θείας Οικονομίας ως προς την Σάρκωση του Θεού και Λόγου. Ο Θεοφάνης Κεραμεύς, Επίσκοπος Ταυροπενίας (11 ος αι.), σημειώνει ότι τα επτά γράμματα της λέξεως «Γαβριήλ» έχουν έναν βαθύτερο συμβολισμό: φανερώνουν ότι, ο υπό Γαβριήλ ευαγγελιζόμενος τεχθήναι X ριστός ε πί σωτηρία ήκει του κόσμου παντός, του μετρουμένου υπό της εβδοματικής τούτης αινέσεως και περατουμένου εν αιώσι επτά (9). Είναι προφανές ότι ο Θεοφάνης διαβλέπει (στο όνομα του Γαβριήλ) το συμβολισμό του αριθμού επτά, δηλαδή του απείρου, αλλά και του συμβολίζοντος το χρόνο υπάρξεως του κόσμου (10).

Η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στις 26 Μαρτίου απηχεί την ακριβή έννοια της διδασκαλίας της προς Εβραίους επιστολής, όπου οι ’γγελοι εισίν λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα δια τoυς μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν (Εβρ. 1,14). Η εν λόγω τιμή του Αρχαγγέλου παραπέμπει στη «διακονία» του για τη μελλοντική σωτηρία των ανθρώπων, εφ' όσον είναι εκείνος ο οποίος προαναγγέλλει -ως α πεσταλμένος του Θεού- τη μελλοντική σωτηρία δια της Σαρκώσεως του Λόγου.

γ. Η εορτή τη s Συνάξεως του Αρχαγγέλου Γαβριήλ την 13 η Ιουλίου

Περί της συγκεκριμένης εορτής το Συναξάριο της η μέρας είναι λακωνικό: αναφέρει απλώς ότι «τη ΙΓ' του αυτού μηνό s, η Σύναξή τελείται του ’ρχαγγέλου Γαβριήλ»· η επιγραμματική αυτή διατύπωση συμπληρώνεται από τους ε ξής στίχους : «Των σων αγαθών ώπερ ουκ έχω λόγον, ω s ουδ' εορτών, Γαβριήλ, ’ρχων Νόων. Τη δεκάτη δε τρίτη συναγήοχεν ώδε Γαβριήλ» (11).

Είναι προφανές ότι δεν ευρέθησαν στοιχεία, τα οποία να αιτιολογούν την αποδιδόμενη τιμἠ προς τον Αρχάγγελο. Γι' αυτό και ο αγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης εκφράζει την απορία του για την αιτία που οδήγησε στην καθιέρωση της συγκεκριμένης Συνάξεως του Αρχαγγέλου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «κάποιαν χάριν και ευεργεσίαν εποίησεν ο Αρχάγγελος ούτος Γαβριήλ, δια την οποίαν οι τότε Χριστιανοί, εις μνήμην x άριτος, ε συνάζοντο και εώρταζον τον χαριέστατον του Θεού Αρχάγγελον» (12).

δ. Η Σύναξη των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών ’σωμάτων και ουρανίων ταγμάτων (8 Νοεμβρίου)

Όπως σημειώνεται στο Μηναίο του Νοεμβρίου, «η τοιαύτη ουν συγκρότησις ωνομάσθη σύναξις των Αγγέλων, τουτέστι προσοχή και ομόνοια και ένωσις» (13). Το θέμα της εορτής συνδέεται άρρηκτα με το πρόσωπο του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ και το γεγονός της πτώσεως του Εωσφόρου. Για τον λόγο αυτό οι στίχοι του Συναξαρίου, οι οποίοι αναφέρονται στον Αρχάγγελο, σημειώνουν: «Εβουλόμην σοι, Μιχαήλ, άσμα πρέπον άσαι πρεπόντως, αλλ' άυλον ουκ έχω. Ογδόη ουρανίης κυδαίνει τάξιος Αρχούς» (14).

Το γεγονός της πτώσεως του Εωσφόρου από το αρχαγγελικό αξίωμα και από την ουράνια δόξα περιγράφεται στον Μεγάλο Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίαs με τα ακόλουθα λόγια: «Δι' υπερβολήν υπερηφανίας έπαρθείς κατά τού πάντων Ποιητού και Δεσπότου και καυχησάμενος να αναβιβάση τον θρόνο του επί των νεφελών του ουρανού και να γίνη όμοιος τω Υψίστω» (15)· αυτό το γεγονός οδήγησε τον Εωσφόρο και το τάγμα των αγγέλων του να μετατραπούν από φωτεινοί άγγελοι σε σκοτεινοί δαίμονες.

Σ' αυτή την καίρια σπγμή (όπως σημειώνει το Μηναίο του Νοεμβρίου), ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ βλέποντας την έκπτωση του Εωσφόρου και διακ piνoντας την αιτία της αποστασίας, «την προς τον Δεσπότην ευγνωμοσύνην, ως πιστός οικέτης διαφυλάττων και περί το γένος ημών πολλήν την κηδεμονίαν επιδεικνύμενος, των νοερών και Αρχαγγελικών τάξεων πρωτεύειν ετάχθη παρά του Παντοκράτορος » (16). Ως εκ τούτου, αφού συγκέντρωσε και ένωσε σε ένα τα αγγελικά τάγματα, αναφώνησε το «Πρόσχωμεν», ώστε να συνειδητοποιήσουν και να σκεφθούν αυτό το οποίο συνέβη στους εκπεσόντες δαίμονες, εξ αιτίας της υ περηφανίας και του εγωισμού που επέδειξαν. Με τον τρόπο αυτό απεσόβησε την γενίκευση αυτής της αποστασίας και εδραίωσε την θέση των αγγελικών ταγμάτων. Παρόμοιο είναι το γεγονός που αναγγέλλεται στην Αποκάλυψη: ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του θα κατατροπώσουν τον «αρχαίο όφη, τον καλούμενο διάβολο» (17). Αλλά και στην Καθολική Επιστολή Ιούδα, ο αρχάγγελος Μιχαήλ φέρεται να επιτιμά τον διάβολο (18)..

Στο Συναξάριο της εορτής γίνεται λόγος για τιμή προς ε ννέα τάγματα: Σεραφίμ, Χερουβίμ, Θρόνοι, Κυριότηιες, Εξουσίαι, Αρχαί, Δυνάμεις, Αρχάγγελοι και ’γγελοι. Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η τελική φράση του Συναξαρίου «Ταις των Αγίων Σου πρεσβείαις ο Θεός ελέησον ημάς, Αμήν», δια της οποίας δηλώνεται η αγιότητα των Αγγέλων (έννοια η οποία εκφράζεται και στην προσευχή «’γιε ’γγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής...»). ’λλωστε και στην Π.Δ. ένας εκ των φίλων προτρέπει τον Ιώβ με τα ακόλουθα λόγια: «Επικάλεσαι δε, ει τις σοι υπακούσεται, ή ει τινα αγγέλων αγίων όψη» (19).

Η ανάμειξη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο γεγονός της καταστολής της αποστασίας του Εωσφόρου εκφράζεται και από το γεγονός της προσκλήσεώς του προς όλες τις επουράνιες δυνάμεις να δοξολογήσουν τον Θεό με το γνωστό υμνο «’γιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ...». Τα γεγονότα αυτά δημιούργησαν την παράδοση περί της έννοιας του ονόματος «Μιχαήλ», ερμηνευομένου ως «Δύναμις Θεού» ή «Αρχιστράτηγος Δυνάμεως Θεού» (20). Ήδη στο βιβλίο του Δανιήλ σημειώνεται ότι ουδείς βοηθός του Προφήτη υπήρξε «αλλ' ή Μιχαήλ ο άγγελος» (σύμφωνα με άλλη γραφή: «αλλ' ή Μιχαήλ ο άρχων ημών») (21), ενώ ακολούθως ο Προφήτης εξαγγέλλει τα ακόλουθα: «Και κατά την ώραν έκείνην παρελεύσεται Μιχαήλ ο άγγελος ο μέγας, ο εστηκώς επί τους υιούς του λαού σου» (22). Η προφητική αυτή φράση διακηρύσσει το γεγονός ότι στον άγγελο Μιχαήλ είχε ανατεθεί η προστασία της ιουδαϊκής κοινότητας.

Πρέπει, έπίσης, να σημειωθεί ότι η συγκαταρίθμηση του αρχαγγέλου Γαβριήλ στην εορτή της Συνάξεως της 8 ης Νοεμβρίου αποτελεί πρωτοβουλία του αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, διότι ο αγ. Νικόδημος παρετήρησε ότι η υμνολογία της εορτής αναφερόταν στους δύο αρχιστρατήγους, αλλά το Συναξάριο μόνο στον Μιχαήλ· γι' αυτό και προσέθεσε το όνομα του Γαβριήλ στο Συναξάριο, ενώ δεν μαρτυρείται η αρχηγική ανάμειξή του στα γεγονότα της πτώσεως του Εωσφόρου (23).

ε. Η Σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ «εν τω άδειν» (11 Ιουνίου)

Η εν λόγω τιμή του Αρχαγγέλου Γαβριήλ σχετίζεται με γεγονός, το οποίο έλαβε χώρα στην αθωνική πολιτεία, όπως σημειώνει και το Κοντάκιο της εορτής: «Εορτάζει σήμερον άπας ο ’θως, ότι ύμνους δέδεκται υπό Αγγέλου θαυμαστώς» (24). Ειδικότερα, το γεγονός συνέβη σε κελλίον της Σκήτης του Πρωτάτου, «το κείμενον εις τον πλησίον της Μονής Παντοκράτορος μεγάλον λάκκον», αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (25). Το 1548, ο τότε πρώτος του Αγίου Όρους Σεραφείμ κατέγραψε σε Συναξάριο, ότι η εν λογω αγγελοφάνεια πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 11 Ιουλίου του έτους 982 μ.Χ. (26). Η συγκεκριμένη διήγηση, όμως, ήταν αρχαιότερη του 1548, όπως καταδεικνύεται από τη ρωσική μετάφρασή της α πό τον Μάξιμο τον Γραικό στις αρχές του 16 ου αι. (27). Στον Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας υποστηρίζεται ότι το γεγονός συνέβη «επί της βασιλείας Βασιλείου και Κωνσταντίνου των αυταδέλφων, των και Πορφυρογεννήτων καλουμένων, υιών Ρωμανού του Νέου εν έτει σωτηρίω 980, Νικολάου δε του Χρυσοβέργου πατριαρχούντος» (28).

Ο πρώτος διασκευαστής του Συναξαρίου του Σεραφείμ υπήρξε ο αγ. Νικόδημος ο ’γιρείτης, ο οποίος εκαλλώπισε φιλολογικώς το κείμενο αφήνοντας, όμως, αναλλοίωτο το περιεχόμενό του (29). Νεότερη διασκευή περιέχεται στην ακολουθία που συνέταξε για το θαύμα ο ιεροδιάκονος Βενέδικτος ο Συμιακός, το 1837, μετά από αίτηση των Εκκλησιαστικών του Πρωτάτου. Ο λόγιος αυτός μοναχός της Ι. Μονής Αγίου Παντελεήμονος στο «Συναξάριο» της Ακολουθίας επεξεργάστηκε την αφήγηση του αγίου Νικοδήμου και δημιούργησε ένα νέο κείμενο. Σε αυτό προσέθεσε την πληροφορία ότι το θαύμα συνέβη επί βασιλείας Βασιλείου και Ρωμανού των πορφηρογεννήτων υιών Ρωμανού, επί Πατριαρχίας Νικολάου Χρυσοβέργη, το 980 (30).

Βάσει της συγκεκριμένης αγιορειτικής παραδόσεως, ο ύμνος «’ξιον εστίν» δόθηκε στην Εκκλησία από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, ο οποίος ε μφανίσθηκε με το σχήμα του μοναχού και φιλοξενήθηκε στο εν λόγω κελλίο. Κατά την τέλεση της α κολουθίας του Όρθρου και όταν έφθασαν στην ενάτη ωδή του κανόνα, «ο μεν κελλιώτης μοναχός στιχολογών την ωδήν της Θεοτόκου επισυνήψε, κατά τα ειωθότα, εις τον α' στίχον αυτής τον ειρμόν του Κοσμά του Αγιοπολίτου “Την Τιμιωτέραν των Χερουβίμ”, ο δε ξένος μοναχός ποιούμενος αρχήν του εφυμνίου έψαλλε προΰμνιον αυτού το «’ξιον εστίν ως α ληθώς, μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και Μητέρα του Θεού ημών»(31). Ο κελλιώτης μοναχός εξέφρασε μεν την απορία του για τον άγνωστο ύμνο, αλλά παρεκάλεσε τον άγνωστο μοναχό να του γράψει τον ύμνο, ώστε να τον ψάλλει και εκείνος προς την Θεοτόκο. Επειδή, όμως, δεν υπήρχε μελάνι και χαρτί, «λαβών πλάκα ο ξένος έγραψεν επ' αυτής δια του δακτύλου του τον ρηθέντα ύμνον, ήτοι το «’ξιον εστιν» και, ω του θαύματος, τόσον βαθέως εχαράχθησαν τα γράμματα επί της σκληράς πλακός, ως να εγράφησαν επί κηρού απαλοτάτου. Είτα ειπών εις τον αδελφόν «από του νυν και εις το εξής ούτω να ψάλλητε υμείς και όλοι οι ορθόδοξοι», έγινεν άφαντος» (32).

Από το συγκεκριμένο κελλίο, η πλάκα με τον ύμνο μεταφέρθηκε στο Πρωτάτο, παρουσιάστηκε στον πρώτο του Αγίου Όρ o υς και στους υπολοίπους γέροντες της Συνάξεως, οι οποίοι εδόξασαν τον Θεό και ευχαρίστησαν τη Θεοτόκο για το θαυμαστό γεγονός, απέστειλαν δε την πλάκα στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, εκθέτοντας γραπτώς τις λεπτομέρειες του θαύματος (33).. Στο Συναξάριο του Μηναίου αναφέρεται ότι «προδήλως επρόκειτο περί του Αρχαγγέλου Γαβριήλ», δια του δε και η τιμή προς τον Αρχάγγελο καταγράφεται ως «η σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ εν τω ’δειν», οι δε στίχοι σημειώνουν τα ακόλουθα: «Ήσας Γαβριήλ πριν το Χαίρε τη Κόρη, Αδεις δε και νυν ’ξιον σε υμνέειν» (34). Ως εκ τούτου, το συγκεκριμένο κελλί έλαβε την επωνυμία «’ξιον εστιν» και ο τόπος (κατ' αναλογίαν) «’δειν», «ο έστι ψάλλειν, διότι εψάλη το πρώτον εις αυτόν ο Αγγελικός και θεομητροπρεπής αυτός ύμνος» (35).

Σε ανάμνηση του εν λόγω θαύματος τελείται λαμπρή πανήγυρις, η οποία έχει ως κέντρο της την τιμή της Θεοτόκου, γι' αυτό και η εορτή ονομάζεται και «Σύναξις της Παναγίας», «’ξιόν εστίν» ή «εν τω ’δειν». Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ τιμάται (με αφορμή το εν λόγω θαύμα) ως «ο ένθεος υμνολόγος της Θεοτόκου και τροφεύς και διακονητής», ως ο αποκαλύψας «τον όντως θεομητορικόν ύμνον». Είναι άγνωστο το πότε άρχισε η τιμή της εν λόγω Συνάξεως του Αρχαγγέλου. Το θαύμα, πάντως, καταχωρίζεται στα έντυπα Μηναία του 16 ου αι.· έτσι, σε έντυπο Μηναίο του 1568 αναγράφεται στο Συναξάριο η πληροφορία ότι, «τη αυτή ημέρα, 11 η Ιουνίου, η σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ εν τω ’δειν» (36).

στ. Η Σύναξη του Αρχιστράτηγου Μιχαήλ πλησίον του αγίου Ιουλιανού εν τω φόρω (18 Ιουνίου)

Ο στίχος του Συναξαρίου δεν αποκαλύπτει τις λεπτομέρειες του εορτασμού: Αρχιστράτηγε των νοερών ταγμάτων, δέχου, Μιχαήλ, ημών την υμνωδίαν. Ουδεμία άλλη πληροφορία υπάρχει περί της συγκεκριμένης εορτής. Η αναφορά του στίχου σε «υμνωδία» του Αρχαγγέλου Μιχαήλ υποδηλώνει την ανταπόδοση ευχαριστίας προς τον Αρχιστράτηγο, γεγονός που παραπέμπει σε πιθανό θαύμα του.

Β. Η ανάμνηση του εν X ώναις θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ (6 Σεπτεμβρίου)

Οι Κολοσσές υπήρξαν μία από τις μεγάλες και πλέον πυκνοκατοικημένες πόλεις της αρχαιότητας, βρίσκονταν δε στις όχθες του ποταμού Λύκου, στα νοτιοδυτικά της Φρυγίας της Μικράς Ασίας (37).. Η τοποθεσία πλησίον του ποταμού ονομαζόταν «Χώναι», οφειλόταν δε στα μεγάλα χάσματα του ξηραινομένου λασπώδους εδάφους της περιοχής (38).. Στην πόλη, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, κατοικούσε ένας σημαντικός αριθμός Ιουδαίων. Στις Χώνες είχε κτιστεί ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στα ερείπια του παλαιού ναού του Βόστρου. Σε ένα κείμενο του 7 ου - 8 ου αι. υπό τον τίτλο «Διήγησις και αποκάλυψις του αγίου Πατρός η μών Αρχίππου του προσμοναρίου του πανσέπτου, του αρχαγγέλου Μιχαήλ» (39) [ο συγγραφέας του κειμένου προσπαθεί να εναρμονιστεί με τον 35 ο κανόνα της Συνόδου της Λαοδικείας (320), ο οποίος στρέφεται εναντίον της α γγελολατρίας], α ναφέρεται ότι, όταν ο ευαγγελίου Ιωάννης ευρισκόταν στην Ιεράπολη, προεφήτευοε ότι «εν υστέροις καιροίς θα αναβλύση εις εκείνον τον τόπον μέγα αγίαομα, τιμώμενον εις το όνομα του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ, όπερ θα κάνη παράδοξα θαύματα. Μετά δε ολίγας ημέρας, ύδωρ ανέβλυσεν εκ της γης εκείνης, το οποίον ει τι s έπινε μετά πίστεως, παρευθύς ηλευθερούτο από πάσαν ασθένειαν» (40).

Ήταν, επομένως, φυσικό επακόλουθο να συντελούνται πολλές θαυματουργικές επιδράσεις στον αγιασμένο αυτό τόπο, με αποτέλεσμα να συρρέουν όχι μόνο Χριστιανοί, αλλά και άπιστοι (). Όταν κάποιος ευλαβής νέος, ονόματι ’ρχιππος, α νέλαβε τα καθήκοντα του νεωκόρου στο ναό του Αρχαγγέλου και στο υπάρχον άγίασμα, προεκάλεσε (λόγω της ευσεβείας του) τον φθόνο των απίστων, οι οποίοι του επετέθηοαν, τον εκτύπησαν και προσεπάθησαν να κατασκάψουν το έδαφος πλησίον του αγιάσματος και να τον ενταφιάσουν εκεί ζωντανό. Τότε, σύμφωνα με την παράδοση, εξήλθε φωτιά από το αγίασμα και οι άπιστοι ετράπησαν έντρομοι σε φυγή. Επανήλθαν, παρά ταύτα, και προσεπάθησαν να στρέψουν κατά του αγιάσματος την ροή τριών παρακείμενων ποταμών (του Χρύδου, του Λυκοστράτου και του Κουφού), ώστε να καταστρέψουν το αγίασμα ή να αναμείξουν το αγιασμένο ύδωρ με το ύδωρ των ποιαμών, ώστε να δημιουργηθεί σύγχυση περί του αγιασμού του ύδατος. Παρά την προσπάθειά τους, όμως, οι ποταμοί εστράφησαν σε αντίθετες κατευθύνσεις από αυτές που οι άπιστοι επεδίωκαν (42). Έως σήμερα τα νερά των ποταμών χωνεύονται σε ένα συγκεκριμένο σημείο εκτός του αγιάσματος, τούτο δε αποτελεί μία ακόμη αιτία της ονομασίας «Χώναι».

Σε τροπάριο του Κανόνα του Όρθρου αναφέρονται τα εξής: «Τους πάλαι βουληθέντας αφανίσαι ποταμίοις ρεύμασι το ύδωρ της ευλογίας ο παρέσχες Αρχάγγελε πιστοίς, απέδειξας απράκτους, φρικώδει σου». Επομένως, η παράδοση ανάγει την αποτυχία των προσπαθειών των απιστων σε θαύμα του Αρχαγγέλου, ο οποίος φανερώθηκε σε όραμα στον ’ρχιππο, προσκαλώντας τον να έλθει και να δει «την ακαταμάχητον δύναμιν του Θεού» (43). Ο Αρχαγγελος εκτύπησε σταυροειδώς (με ακόντιο) τον τόπο και τα ύδατα εχωνεύθησαν στο βάθος του εδάφους. Η υμνολογία της εορτής παραλληλίζει το θαύμα του Αρχιστράτηγου με το κτύπημα της πέτρας από το Μωυσή: «Πάλαι μεν Μωυσής έπληξε πέτραν και ερρύη ύδατα, νυν δε σου ρήξαντος πέτραν, κατεπόθησαν ρείθρα ποταμών, εισέτι μαρτυρούντα το θαύμα θείε Αρχάγγελε» (44). Κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο, το εν Χώναις θαύμα κοσμεί σχεδόν κάθε μνημείο με τον κύκλο των Αγγέλων (45)..

Η έρευνα χρονολογεί τον ’ρχιππο περί τα τέλη του 7ου αι. (46). Αυτό σημαίνει ότι ήδη τον 8 ο αι. η περιοχή είχε λάβει την επωνυμία «Χώνες» (47), τον δε 9 ο αι. Ιωσήφ ο Υμνογράφος συνέθεσε δύο κανόνες για τη συγκεκριμένη εορτη (48).. Η εκκλησιασιική γραμματεία ασχολήθηκε σποραδικά με το εν X ώναις θαύμα: στον ακέφαλο λόγο του Νικήτα Παφλαγόνος (†890) στο «Εν Χώναις θαύμα» (49)· στο έργο του Ι. Δαμασκηνού (8 ος αι.) «Μετάφρασις εις το θαύμα του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ του εν Χώναις και διήγησις περί του εν αγίοις Αρχίππου, του προσμοναρίου του σαβασμίου αυτού ναού» (50)· στον ακέφαλο λόγο του Σισινίου Κωνσταντινουπόλεως (πατριαρχεία 996-998) (51)· στην «Διήγηση» Συμεών του Μεταφραστή «Περί του γενομένου θαύματος παρά του αρχιστρατήγου Μιχαήλ εν X ωναίς» (52)· στον λόγο Αντωνίου του Μοναχού (12 ος αι.) με τίτλο «θαύμα γενόμενο εν ταις Χώναις εν Κολοσσαίς της Φρυγίας παρά του αρχαγγέλου Μιχαήλ» (53)· και στο έργο αγνώστου συγγραφέα με τίτλο «Διήγησις μερική εκ των απείρων θαυμάτων του Παμμεγίστου των Αρχαγγέλων, Μιχαήλ περί του προσμοναρίου Αρχίππου και του θαύματος των ποταμών» (54).

Την παράσταση του εν Χώναις θαύματος συναντάμε για πρώτη φορά στο Μηνολόγιο Βασιλείου του Β' (986)· ως γνωστόν, η τιμή προς τους Α γγέλους (και ίδίως προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ) διαδόθηκε από τη Φρυγία στήν Κωνσταντινούπολη (55).. Τον 12 ο αι. η τιμή του εν X ώναις θαύματος έφθασε στο αποκορύφωμά της, όταν ε πί αυτοκράτορος Μανουήλ Κομνηνού έλαβε κρατικό χαρακτήρα, αφού στο διάταγμα του έτους 1166 «Περί εορτών» η 6 η Σεπτεμβρίου ορίστηκε ως η μιαργία για τα δικαστήρια (56)..

Γ. Η ανάμνηση εγκαινίων του εν Σκάλλαις (Χάλδαις) ναού του αρχαγγέλου (26 η Ιουλίου)

Πρόκειται περί της τιμής του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με αφορμή τα εγκαίνια ναού του «πέραν εν Σκάλλαις». Το Συναξάριο, όμως, αναφέρεται σε πιθανά εγκαίνια ναού προς τι μήν του Αρχαγγέλου Γαβριήλ «πέραν εν Χάλδαις» (57). Τα εγκαίνια αμφοτέρων των ναών εορτάζονται την 26 ην Ιουλίου. Τα περί των εν λόγω ναών μας είναι άγνωστα- ο εορτασμός, όμως, της μνήμης εγκαινίων αποτελεί γνωστή εορτολογική αφορμή, κατά την οποία τιμώνται και τα ιερά πρόσωπα, στα οποία ο ναός είναι αφιερωμένος (δηλαδή οι δύο Αρχάγγελοι).

Επίλογος

Στό πλαίσιο της α γιολογικής έρευνας, η τιμή των αγίων Αγγέλων αποτελεί (αναμφισβήτητα) θέμα συνθετότερο και πολυπλοκότερο σε σχέση με την τιμή των Αγίων της Εκκλησίας. Και τούτο διότι η φύσις των αγίων Αγγέλων είναι (όπως προαναφέρθηκε) πνευματική και -επομένως- ελλείπουν βιογραφικά στοιχεία, τα οποία θα παρείχαν ένα συγκεκριμένο πλαίσιο έρευνας. Όμως, η τιμή των αγίων Αγγέλων εδράζεται επί καταγεγραμμένων μαρτυριών και διανθίζεται με τις επί των μαρτυριών αυτών ερμηνείες σημαντικών εκκλησιαστικών συγγραφέων. Έτσι διαμορφώθηκε το σαφές εορτολογικό πλαίσιο της αποδώσεως τιμής προς τους άγιους Αγγέλους, γεγονός το οποίο επέτρεψε στην Εκκλησία να τους τιμά με λαμπρότητα και να επικαλείται την προστασία και την προς τον Θεό μεσιτεία τους.

---

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Περί της θέσεως των Αγγέλων στη Λατρεία των χριστιανικών Εκκλησιών Δύσεως και Ανατολής, βλ. Peterson, Ε., Das Buch von den Engeln. (Jber die Bedeutung und Stellung der hi. Engel im Kultus, Leipzig 1935.

(2) Ψευδο-Σωφρονίου.

(3) Έ κδοσις ορθοδόξου πίστεως, II, 3, PG 94, 872.

(4) X. ’νδρούτσου, Δογματική της Ορθοδοξου Ανατολικής Εκκλησίας, Α θήναι 1907, σ. 125· Ι. Καρμίρη, Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία, τ. I 2, σσ. 286 εξ.· Π. Τρεμπέλα, Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, Αθήναι 1959, σσ. 432εξ.

(5) Σ. Μακρή, «Σύναξη», ΘΗΕ 11, 1967, στ. 556.

(6) Μηναίον του Μαρτίου, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, εν Αθήναι 1967, σ. 105.

(7) Νικοδήμου του Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τόμ. Β', Αθήνησι 1868, σ. 55. Στα εβραϊκά η λέξη «Γκεβέρ» σημαίνει «δυνατός άνδρας μαχητής », ε νώ το «Ελ» είναι ένα από τα ονόματα του Θεού. Υπό την έννοια αυτή, «Γαβριήλ» μπορεί να σημαίνει «άνθρωπος και Θεός».

(8) Μηναίον του Μαρτίου, Ε κδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, εν Αθήναι 1967, σ. 105.

(9) Θεοφάνη Κεραμέως, Όμιλία NΓ' εις τον Ευαγγελισμόν της Υ περαγία s Θεοτόκου, PG 132, 933.

(10) Είναι αξιοσημείωτο ότι η εκκλησιασιική γραμματεία αναφέρεται στον αριθμό επτά ως σημαίνοντα «τον παρόντα αιώνα», τον δε αριθμό ο κτώ ως σημαίνοντα τον μέλλοντα (βλ. στη μελέτη του Γ. Ν. Φίλια, Η έννοια της ογδόης ημέρας στη λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Γρηγόρης, Αθήνα 2001.

(11) Μηναίον του Ιουλίου, εν Αθήναι, εκδ. Αποστολική Διακονία Εκκλησία της Ελλάδος, 1967, σ. 648.

(12) Νικοδήμου του Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τόμ. Β΄, Αθήνησι 1868, σ. 259.

(13) Μηναίον του Νοεμβρίου, εν Αθήναις, εκδ. Αποστολική Διακονία Εκκλησίας της Ελλάδος, 1960, σ. 57.

(14) Όπ.π., σ. 57.

(15) Βίκτωρος Ματθαίου, Ο Mέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Ε κκλησίας, εκδ. Γ΄ ’θήναι 1964, σ. 206. Την εωσφορική επιδίωξη καταγράφει και ο Προφήτης Ησαϊας με τα ακόλουθα λόγια: «Eις τον ουρανόν αναβήσομαι, επάνω των άστρων του ουρανού θήσω τον θρόνον μου, καθιώ εν όρει υψηλώ επί τα όρη τα υψηλά προς βορράν, αναβήοομαι επάνω των νεφελών, έσομαι όμοιος τω υψίστω» (Ησ. 14,14)·

(16) Μηναίον του Νοεμβρίου, ε κδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, 1960, σ. 57.

(17) Και εγένειο πόλεμος εν τω ουρανώ, ο Μιχαήλ και οι άγγελοι αυτού πολεμήσαι μετά του δράκοντος. Και ο δράκων επολέμηοεν και οι άγγελοι αυτού, και ουκ ίσχυσεν ουδέ τόπος ευρέθη αυτών έτι εν τω ουρανώ. Και εβλήθη ο δράκων ο μέγας, ο όφις ο αρχαίος, ο καλούμενος Διάβολος και ο Σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, εβλήθη εις την γην και οι άγγελοι αυτού μετ' αυτού εβλήθησαν (Αποκ. 12, 7-9).

(18) Ιούδα 9.

(19) Ιώβ 5,1.

(20) Bίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής ιής Ορθοδοξου 'Εκκλησιας, εκδ. Γ, Αθήναι 1964, σ. 206.

(21) Δαν. 10,21.

(22) Δαν. 12,1.

(23) Ο ρών Γαβριήλ ’γγελον χαράς μέγαν/ Σε μάλα χαίρω και πτερούμαι τω πόθω.

(24) Bίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Eκκλησίας, εκδ. Γ, Αθήναι 1964, σ. 126.

(25) Γ. Μπεκατώρου, «’ξιον εστίν», ΘΗΕ 2, 1966, σ. 1016.

(26 ) Η έκδοση της θαυματουργής διηγήσεως του Σεραφείμ έγινε από τον Κ. Χρυσοχοΐδη, «Παραδόσεις και πραγματικότητες στο ’γιον Όρος στα τέλη του ΙΕ' και στις α ρχές του ΙΣΤ' αιώνα», Ο ’θως στους 14°-16° αι., Αθήνα 1997, σσ. 112, 118-119 ( Αθωνικά Σύμμεικτα ).

(27) Βλ. A. Ivanov, Literatumoe nasledie Maksima Greka. Harakteristika, atribucii bibliografijia, Leningrad 1969, o. 169.

(28) B ίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου E κκλησίας, σσ. 125-126.

(29) Νικοδήμου του Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, Αθήναι 1961 3, σσ. 294-295. Νεότερα χειρόγραφα, τα οποία αντιγράφουν την επεξεργασμένη μορφή του κειμένου του αγ. Νικοδήμου, αποδίδουν εσφαλμένα τη συγγραφή του θαύματος σε κάποιον Ισαάκ Θυηπόλο.

(30) Κ. Λάμπρου, Κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του Αγίου Όρους ελληνικών κωδίκων, τομ. Β΄, Κέιμπριτζ 1990 2, σ. 444.

(31) Γ. Μπεκατώρου, όπ.π.

(32) B ίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκδ. Γ', ’θήναι 1964, σ. 128.

(33) Κ. Δουκάκη, Μέγας Συναξαριστής, Μην 'Ιουνιος, τομ. 10, Αθήναι 1964 2, σ. 84.

(34) Μηναίον του Ιουνίου, εν Αθήναις, εκδ. Αποσιολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, 1967, σ. 44.

(35) Κ. Δουκάκη, οπ.π., σ. 84.

(36) Ε. Legrand, Bibliographie Hellenique (X. Ve ef XVLe siècles), τόμ. 4, σ. 141, αριθμ. 653.

(37) Σ. Αγουρίδη, «Κολοσσαείς προς, Ε πιστολή», ΘΗΕ, τόμ. 7, Αθήναι 1968, στ. 748.

(38) Ν. Τζιράκη, «Χώναι», ΘΗΕ, τόμ. 12, ’θήναι 1968, στ. 447.

(39) Εκδόθηκε από τον Μ. Bonnet στα Analecta Bollandiana 8 (1889), σσ. 289-307.

(40)Ν. Τζιράκη, οπ.π.

(41) Θαύματα που συνέβηοαν σε απίστους, βλ. Βίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκδ. Β', Αθήναι 1963, σ. 151.

(42) Βίκτωρος Ματθαίου, οπ.π., σ. 154.

(43) Αυτόθι, οπ.π., σ. 155.

(44) Μηναίον Σεπτεμβρίου, εν Αθήναις, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, 1959, σ. 43.

(45) Σ. Κουκιάρη, Τα θαύματα-εμφανίσεις τωνΑγγέλων και Αρχαγγέλων στη μεταβυζαντινή τέχνη, Αθηνα, Ακρίτας, 2006, σ. 147.

(46) Αυτό υποστηρίζει ο Α. Σιγάλας [«Χρυσίππου πρεσβυτέρου,

Εγκώμιον εις τον Αρχάγγελον Μιχαήλ», Ελληνική Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών 3 (1926), σ. 86].

(47) Στη Σύνοδο του 787 μνημονεύεται ο Χώνων Δωρόθεος.

(48) Π. Τρεμπέλα, Εκλογή Ελληνικής Ορθοδόξου Υμνολογίας, Αθήναι 1978 2, σ. 386, 429.

(49) Bibliotheca Hagiographica Graeca, 1, σ. 119.

(50) Bibliotheca Hagiographica Graeca, 1, σ. 118.

(51) Bibliotheca Hagiographica Graeca, 1, σ. 178.

(52) Ε κδόθηκε από τον M. Bonnet στα Analecta Bollandiana 8 (1889), σσ. 308-316.

(53) Εκδόθηκε στα Analecta Bollandiana 21 ( 1902), σσ. 396 εξ.

(54) Bibliotheca Hagiographica Graeca, 1, σ. 120.

(55) R. Janin, La Geographie Ecclesiastique de l'empire byzantin. Premiere partie. Le siège de Constantinople et le Patriarcat Oecumenique, III, Les Eglises et les monastères, Paris 1969, σ. 349.

(56) Μανουήλ Κομνηνού, Νεαραί Διατάξεis, IB', Περί διαφόρων υποθέσεων, PG 133, 737 εξ.

(57) Βίκτωρος Ματθαίου, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Eκκλησίας, εκδ. Β΄, Αθήναι 1962, ο. 516.

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ

Μαζί με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ εορτάζεται και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Πολλές είναι οι επεμβάσεις και οι ευεργεσίες του τόσο στην Παλαιά Διαθήκη, όσο και στη Καινή Διαθήκη. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που παρουσιάστηκε στον Δανιήλ και εξήγησε το όραμα που είδε περί των βασιλέων Mήδων, Περσών και Ελλήνων (Δαν. 8,16). Και πάλιν ο Γαβριήλ φανέρωσε στον Δανιήλ, ότι μετά από εβδομήντα χρόνια θα κρατήσει η αιχμαλωσία των Ισραηλιτών, και μετά από τετρακόσια ενενήντα επτά χρόνια θα έρθει ο Χριστός (Δαν. 9,21-25). Ο Γαβριήλ ήταν αυτός που έφερε την είδηση στην γυναίκα του Mανωέ, ότι θα γεννήσει τον Σαμψών.

Και στην Καινή Διαθήκη ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που έφερε την είδηση στον Ιωακείμ και την Άννα, ότι θα γεννήσουν την κυρία και Δέσποινα Θεοτόκο.
Αυτός είναι που έφερε την είδηση στον Ζαχαρία ότι θα γεννήσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Ο Γαβριήλ έτρεφε και την Αειπάρθενο Μαρία δώδεκα χρόνια μέσα στα Άγια των Aγίων με ουράνια τροφή. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έφερε την χαρμόσυνη είδηση στην Θεοτόκο, ότι θα γεννήσει από Πνεύμα Άγιο τον Yιό και Λόγο του Θεού. Αυτός παρουσιάστηκε στο όραμα του Ιωσήφ και του είπε να μη φοβηθεί, αλλά να παραλάβει τη Mαριάμ ως γυναίκα του, επειδή το παιδί που θα γεννήσει προέρχεται από Πνεύμα Άγιο. Αυτός παρουσιάστηκε και στους ποιμένες και τους έφερε την είδηση ότι γεννήθηκε ο Σωτήρας του κόσμου Xριστός. Και αυτός σε όραμα είπε στον Ιωσήφ να πάρει το Θείο Βρέφος και την Μητέρα του και να φύγει στην Αίγυπτο. Και πάλι αυτός ξαναείπε στον Ιωσήφ να επιστρέψει στην πατρίδα του.

Πολλοί από τους ιερούς μελετητές και ασματογράφους γνωματεύουν, ότι ο θείος Γαβριήλ ήταν ο Άγγελος ο οποίος κύλισε την βράχο από το μνημείο του Ιησού. Και αυτός ήταν που έφερε το μήνυμα στις Μυροφόρες για την Ανάσταση του Κυρίου. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που υπηρέτησε το Μυστήριο της ένσαρκης οικονομίας του Θεού Λόγου από την αρχή ως το τέλος. Για αυτό και η Εκκλησία του Χριστού αποφάσισε να συνεορτάζει μαζί τους δύο Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, και να επικαλείται την χάρη και τη βοήθεια τους.




ΕΟΡΤΕΣ



ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ



Πολλές είναι οι εορτές που είναι αφιερωμένες στους αγγέλους.
-Η Δευτέρα είναι αφιερωμένη στα τάγματα των Ουράνιων Δυνάμεων.


Η Σύναξις των Ασωμάτων

-Η Σύναξη των Αρχιστράτηγων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου. Την ημέρα αυτή είναι και η εορτή της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Τηρώντας την αρχαία παράδοση, η Εκκλησία τελεί την εορτή της συνάξεως των αρχιστράτηγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και όλων των επουρανίων δυνάμεων σε ανάμνηση της αποστασίας του σατανά. Όταν ο αρχάγγελος Μιχαήλ είδε το σατανά πεσόντα, κάλεσε τις ουράνιες δυνάμεις. Αναφώνησε «πρόσχωμεν» και ύμνησε με τους υπόλοιπους αγγέλους το Θεό. Αυτή η συγκρότηση ονομάστηκε σύναξη των ασωμάτων, δηλαδή ένωση και ομόνοια των αγαθών αγγέλων.

Ένα μέρος από τους αγαθούς αγγέλους έχοντας ως επικεφαλής τους τον Εωσφόρο εξαιτίας της υπερηφάνειας και του εγωϊσμού ήρθαν εναντίον του Θεού. Έτσι εξέπεσαν από την αγαθότητα και μεταβλήθηκαν σε πονηρά πνεύματα, τους δαίμονες. Αντιστρατεύονται το θέλημα του Θεού και υποβάλλοντας τους ανθρώπους σε διάφορους πειρασμούς προσπαθούν να τους απομακρύνουν από τη σωτηρία και από τον Θεό. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: « κάθε κακία επινοήθηκε από αυτούς όπως και τα ακάθαρτα πάθη. Και τους δόθηκε η παραχώρηση να προσβάλλουν τον άνθρωπο, δεν μπορούν όμως να εξαναγκάσουν κανέναν. Σε μας υπάρχει η δυνατότητα να δεχτούμε ή να μην δεχτούμε την προσβολή».



ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ


-Η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στις 26 Μαρτίου.

-Η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ «εν τω Άδειν» στις 11 Ιουνίου. Στη σκήτη του Πρωτάτου που βρίσκεται στις Καρυές της ιεράς μονής Παντοκράτορος υπάρχει λάκκος που έχει διάφορα κελιά. Σε ένα από αυτά το οποίο ήταν αφιερωμένο στην Παναγία κατοικούσε ένας ιερομόναχος με τον υποτακτικό του. Ένα Σάββατο βράδυ που ο γέροντας ήταν στο Πρωτάτο και ο υποτακτικός ετοιμαζόταν να αναγνώσει την ακολουθία του, ήρθε στο κελί του ένας ξένος και ζήτησε να φιλοξενηθεί. Έψαλλαν μαζί την ακολουθία, όταν όμως έφτασαν στην Τιμιωτέρα ο μοναχός έψαλλε μόνο «την Τιμιωτέρα των Χερουβείμ», ο ξένος μοναχός όμως έψαλλε «Άξιον εστί ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον την αειμακάριστον και παναμώμητον και Μητέρα του Θεού ημών» και στη συνέχεια πρόσθεσε και το «την Τιμιωτεραν...» έως τέλους. Ο Αγιορείτης μοναχός θαύμασε τον ύμνο και ζήτησε από τον ξένο να του τον γράψει. Επειδή δεν είχε χαρτί και μολύβι ο ξένος χάραξε τον ύμνο με το δάχτυλο του σε μάρμαρο και αμέσως εξαφανίστηκε. Η μαρμάρινη πλάκα στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη και από την εποχή εκείνη ο αρχαγγελικός αυτός ύμνος ψάλλεται από όλους τους Ορθοδόξους. Η εικόνα στην οποία εψάλλει ο ύμνος ονομάζεται «Άξιον Εστί» και φυλάσσεται στο Πρωτάτο, στον κεντρικό ναό των Καρυών του Αγίου Όρους. Ο ύμνος έχει ως εξής: «Άξιον εστίν ως αληθώς, μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον, την Μητέρα του Θεού ημών. Την Τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ, την αδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκούσαν την όντως Θεοτόκον σε μεγαλύνομεν».




ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ



Κοντάκιον

Ἦχος δ’.
Ἀρχιστράτηγε Θεοῦ λειτουργέ θείας δόξης, τῶν ἀνθρώπων ὁδηγέ καὶ ἀρχηγέ Ἀσωμάτων, τὸ συμφέρον ἡμῖν πρέσβευε, καὶ τὸ μέγα ἔλεος, ὡς τῶν Ἀσωμάτων Ἀρχιστράτηγος.




Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ὃ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῳ.
Φερωνυμία καταλλήλω ἐμπρέπων, καθυπουργεῖς ἐν τὴ τοῦ Λόγου σαρκώσει, ὡς στρατηγοὶ τῶν Ἀσωμάτων τάξεων ὅθεν εὐηγγέλισαι, τὴ Παρθένω Μαρία, χαῖρε προσφωνῶν αὐτή, τὸν Θεὸν γὰρ συλλήψη, ὂν ἐκδυσώπει σώζεσθαι ἠμᾶς, τοὺς σὲ ὑμνοῦντας, Γαβριὴλ Ἀρχάγγελε.

 

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ: Η σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ

εορτάζεται σήμερα 26 Μαρτίου από την Εκκλησία μας. Το όνομα Γαβριήλ σημαίνει «άνθρωπος του Θεού». Στην Αγία Γραφή, τον Αρχάγγελο Γαβριήλ τον συναντάμε μία φορά στην Παλαιά Διαθήκη και δύο φορές στην Καινή.

Στην Παλαιά Διαθήκη, μας τον παρουσιάζει ο Δανιήλ σε μια όραση του (Η’ 16-17), όταν ζητάει απ’ αυτόν την εξήγηση της.
Εκεί παρουσιάζεται μπροστά του κάποιος άνθρωπος, που είναι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, και του εξηγεί ότι το κριάρι με τα δύο κέρατα σήμαινε τους βασιλείς της Μηδίας και της Περσίας, ο δε τριχωτός τράγος, το βασιλιά της Ελλάδας.
Στην Καινή Διαθήκη, ο αρχάγγελος Γαβριήλ στέλνεται στο Ζαχαρία (Λουκ. Α’ 11 – 19) και του αναγγέλλει ότι η γυναίκα του Ελισάβετ θα συλλάβει και θα γεννήσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, επίσης, είναι αυτός που ευαγγελίζεται στην Παρθένο Μαρία την άσπορη σύλληψη και γέννηση του Σωτήρα Χριστού (βλέπε 25 Μαρτίου).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγε, δυσωποῦμέν σε ἀεί ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵνα ταῖς σαῖς δεήσεσι τειχίσῃς ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγων τῆς ἀῢλου σου δόξης, φρουρῶν ἡμᾶς προσπίπτοντας ἐκτενῶς καί βοῶντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχης τῶν ἄνω Δυνάμεων.
Τον τιμά η Εκκλησία μας σήμερα 26 Μαρτίου.

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες οἱ ἐν Σεβαστείᾳ

Ημ. Εορτής: 9 Μαρτίου Ημ. Γέννησης: Ημ. Κοιμήσεως: Ημ. Ανακομιδής Λειψάνων: Πολιούχος: Λοιπές πληροφορίες: Εορταζόμενο όνομα: Σμαράγδα, Σμαραγδή, Σαράντης

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι κατάγονταν ἀπὸ διάφορους τόπους καὶ μαρτύρησαν στὴν λίμνη τῆς Σεβαστείας, τὸ ἔτος 320 μ.Χ., εἶναι οἱ : Ἀγγίας, Ἀγλάϊος, Ἀειθαλᾶς, Ἀέτιος, Ἀθανάσιος, Ἀκάκιος, Ἀλέξανδρος, Βιβιανός, Γάϊος, Γοργόνιος, Γοργόνιος, Δομετιανὸς ἢ Δομέτιος, Δόμνος, Ἐκδίκιος, Εὐνοϊκός, Εὐτύχιος, Ἠλιάδης ἢ Ἠλίας, Ἡράκλειος, Ἡσύχιος, Θεόδουλος, Θεόφιλος, Ἰωάννης ἢ Κάνδιδος, Κλαύδιος, Κύριλλος, Κυρίων, Λεόντιος, Λυσίμαχος, Μελίτων, Νικόλαος, Ξανθίας, Οὐαλέριος, Οὐάλης, Πρίσκος, Σακερδὼν ἢ Σακεδών, Σεβηριανός, Σισίνιος, Σμάραγδος, Φιλοκτήμων, Φλάβιος καὶ Χουδίων. Οἱ Ἅγιοι ἦταν στρατιῶτες ἐπὶ αὐτοκράτορα Λικινίου (308 – 323 μ.Χ.) καὶ ἡγεμόνος Ἀγρικολάου. Ἐπειδὴ ἀρνήθηκαν νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα, συνελήφθησαν καὶ ὁμολόγησαν ὅτι ἦταν Χριστιανοί. Καὶ ἐπειδὴ δὲν πείσθηκαν νὰ ἀρνηθοῦν τὴν πίστη τους, τοὺς συνέτριψαν μὲ πέτρες τὰ σώματά τους καὶ σὲ καιρὸ χειμῶνος τοὺς καταδίκασαν νὰ στέκονται ὅλη τὴν νύχτα μέσα στὴν λίμνη ποὺ εἶχε παγώσει ἀπὸ τὸ κρύο καὶ εἶχε κρυσταλλώσει. Ἐκεῖ, ὅταν ἕνας λιποψύχησε καὶ ἔτρεξε πρὸς τὸ κοντινότερο λουτρὸ γιὰ νὰ ζεσταθεῖ, ὁ καπικλάριος ποὺ τοὺς φύλαγε, ὅταν εἶδε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ νὰ κατεβαίνουν οἱ στέφανοι γιὰ τοὺς τριάντα ἐννέα Μάρτυρες καὶ ἕνα στεφάνι νὰ περισσεύει, τὸ ὁποῖο ἀνῆκε σὲ ἐκεῖνον ποὺ λιποψύχησε, ἀφοῦ ἀπέβαλε τὴν στολή του, ἔτρεξε πρὸς τοὺς Ἁγίους καὶ πίστεψε στὸν Χριστό. Τὸ πρωί, ὅσους δὲν εἶχαν πεθάνει ἀκόμη, ἀφοῦ οἱ φύλακες τοὺς ὁδήγησαν στὴν ἀκτὴ καὶ τοὺς ἔσπασαν τὰ πόδια, τοὺς ἔκαψαν καὶ ἔριξαν τὰ ἱερὰ σκηνώματά τους στὴν λίμνη. Τὰ μαρτυρικὰ λείψανα εὑρέθησαν ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς σὲ κάποιο γκρεμό, ὅπου εἶχαν συναχθεῖ κατὰ θεία οἰκονομία καὶ ἐνταφιάσθηκαν μὲ εὐλάβεια. Στὸν Εὐεργετινὸ ἀναφέρεται ὅτι ἐνῷ οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες βρίσκονταν στὸ στάδιο τῆς ἀθλήσεως ἔχοντας παραμείνει ὅλη τὴ νύχτα μέσα στὴν παγωμένη λίμνη καὶ καθὼς τοὺς ἔσερναν στὸν αἰγιαλὸ γιὰ νὰ τοὺς συντρίψουν τὰ σκέλη, ἡ μητέρα ἑνὸς Μάρτυρος παρέμενε ἐκεῖ πάσχουσα μὲ αὐτούς, βλέποντας τὸ παιδί της ποὺ ἦταν νεότερο στὴν ἡλικία ἀπὸ ὅλους, μήπως καὶ λόγω τοῦ νεαροῦ τῆς ἡλικίας καὶ τῆς ἀγάπης πρὸς τὴν ζωή, δειλιάσει καὶ βρεθεῖ ἀνάξιο τῆς τιμῆς καὶ τῆς τάξεως τῶν στρατιωτῶν τοῦ Χριστοῦ. Στεκόταν λοιπόν, ἐκεῖ καὶ ἅπλωνε τὰ χέρια της πρὸς τὸ παιδί της λέγοντας: «Παιδί μου γλυκύτατο, ὑπόμεινε γιὰ λίγο καὶ θὰ καταστεῖς τέκνο τοῦ Οὐράνιου Πατέρα. Μὴν φοβηθεῖς τὶς βασάνους. Ἰδού, παρίσταται ὡς βοηθός σου ὁ Χριστός. Τίποτε δὲν θὰ εἶναι ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα πικρό, τίποτα τὸ ἐπίπονο δὲν θὰ ἀπαντήσεις. Ὅλα ἐκεῖνα παρῆλθαν, διότι ὅλα αὐτὰ τὰ νίκησες μὲ τὴ γενναιότητά σου. Χαρὰ μετὰ ἀπὸ αὐτά, ἄνεση, εὐφροσύνη. Ὅλα αὐτὰ θὰ τὰ γεύεσαι, διότι θὰ εἶσαι κοντὰ στὸν Χριστὸ καὶ θὰ πρεσβεύεις εἰς Αὐτὸν καὶ γιὰ μένα ποὺ σὲ γέννησα». Τὰ λείψανα τῶν Ἁγίων βρῆκε μὲ θεία ὀπτασία, τὸ ἔτος 438 μ.Χ., ἡ αὐτοκράτειρα Πουλχερία κρυμμένα στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Θύρσου, πίσω ἀπὸ τὸν ἄμβωνα, στὸν τάφο τῆς διακόνισσας Εὐσέβειας σὲ δύο ἀργυρὲς θῆκες, οἱ ὁποῖες κατὰ τὴν διαθήκη τῆς Εὐσέβειας, εἶχαν ἐναποτεθεῖ στὸν τάφο της στὸ μέρος τῆς κεφαλῆς της. Στὴν συνέχεια ἡ Πουλχερία οἰκοδόμησε ναὸ ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῶν Τρωαδησίων. Σπουδαία ἀπὸ ἱστορικῆς ἀπόψεως θεωρεῖται ἀπὸ νεότερους ἐρευνητὲς ἡ Διαθήκη τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ἡ ὁποία ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ παρεμποδίσει τὸν διασκορπισμὸ τῶν ἱερῶν λειψάνων τους μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν, πράγμα συνηθισμένο στὴν Ἀνατολὴ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους. Γι’ αὐτὸ ἐκρίναμε σκόπιμο νὰ παραθέσουμε στὴ νεοελληνικὴ γλώσσα τὸ κείμενο τῆς Διαθήκης: Διαθήκη τῶν Ἁγίων καὶ ἐνδόξων Σαράντα Μαρτύρων τῶν ὁποίων ὁ βίος ἐτελειώθηκε στὴ Σεβαστεία «Ὁ Μελέτιος, ὁ Ἀέτιος καὶ ὁ Ἡσύχιος, οἱ δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, χαίρουν ἐν Χριστῷ ἀνάμεσα σὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους καὶ ὁμολογητὲς καὶ τοὺς ὑπολοίπους ἐκκλησιαστικοὺς ἄνδρες σὲ ὅλη τὴν πόλη καὶ τὴ χώρα. 1 Ὅταν μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς κοινὲς προσευχὲς ὅλων τελέσουμε τὸν προκαθορισμένο σὲ ἐμᾶς ἀγώνα καὶ φθάσουμε στὰ βραβεῖα τῆς ἄνω κλήσεως, τότε αὐτὸ τὸ θέλημά μας γιὰ τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων μας θέλουμε νὰ κυριαρχήσει στοὺς ἀνθρώπους γύρω ἀπὸ τὸν πρεσβύτερο καὶ πατέρα μας Πρόϊδο καὶ τοὺς ἀδελφούς μας Κρισπίνο καὶ Γόρδιο μαζὶ μὲ τὸ λαὸ ποὺ τοὺς ἀκολουθεῖ, καὶ τὸν Κύριλλο, τὸν Μάρκο καὶ τὸν Σαπρίκιο, τὸ υἱὸ τοῦ Ἀμμωνίου, μὲ σκοπὸ νὰ μετατεθοῦν τὰ λείψανά μας ἀπὸ τὴν πόλη Ζήλων στὸ χωριὸ Σαρείμ. Γιατὶ ἂν καὶ ὅλοι καταγόμαστε ἀπὸ διαφορετικὰ μέρη, ὅμως προτιμοῦμε τὸν ἕνα καὶ ἴδιο τόπο ἐνταφιασμοῦ γιὰ τὴν αἰώνια ἀνάπαυση. Γιατὶ ἀφοῦ ἀγωνισθήκαμε τὸν κοινὸ ἀθλοφόρο ἀγώνα, συμφωνήσαμε ὅτι θὰ ἔχουμε κοινὸ τόπο ἐνταφιασμοῦ στὸν προαναφερθέντα τόπο. Αὐτὰ λοιπὸν ἐφάνηκαν σωστὰ κατὰ τὸ ἅγιο Πνεῦμα, καὶ φάνηκαν καλὰ καὶ σὲ ἐμᾶς. Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ ἐμεῖς οἱ συγγενεῖς τοῦ Ἀετίου καὶ τοῦ Εὐτυχίου καὶ τῶν ὑπολοίπων ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν παρακαλοῦμε τοὺς κυρίους γονεῖς μας καὶ τοὺς ἀδελφούς μας νὰ μείνουν μακριὰ ἀπὸ κάθε ταραχὴ καὶ λύπη, νὰ τιμήσουν δὲ τὸν ὅρο τῆς φιλάδελφης συμμετοχῆς τους καὶ νὰ συμβαδίσουν μὲ προθυμία στὴ θέλησή μας, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν τὸ μεγάλο μισθὸ τῆς ὑπακοῆς καὶ τῆς συμπάθειας ἀπὸ τὸν κοινὸ πατέρα μας. Ἀκόμη ἀξιώνουμε ἀπὸ ὅλους, κανεὶς νὰ μὴ θησαυρίσει γιὰ τὸν ἑυατό του τὰ περισυλλεγέντα λείψανα ἀπὸ τὸ καμίνι, ἀλλὰ ἀφοῦ φροντίσει γιὰ τὴ συγκέντρωσή τους στὸ ἴδιο μέρος, νὰ τὰ ἀποδώσει στοὺς προαναφερθέντες, μὲ σκοπὸ νὰ ἀποκομίσει τὸ κέρδος τῆς φιλευσπλαχνίας τῶν ἴδιων του κόπων, ἀφοῦ ἐπιδείξει ἰσχυρὸ ζῆλο καὶ ἀληθινὴ εὐγνωμοσύνη. Ὅπως ἀκριβῶς ἡ Μαρία, ἡ ὁποία ἀφοῦ ἐπερίμενε καρτερικὰ στὸν τάφο καὶ εἶδε πρώτη ἀπὸ ὅλους τὸν Κύριο, πρώτη ἐδέχθηκε καὶ τὴ χάρη τῆς χαρᾶς καὶ τῆς εὐλογίας. Ἂν κάποιος ἐναντιωθεῖ στὸ θέλημα τὸ δικό μας, ἂς εἶναι ξένος ἀπὸ τὸ θεῖο κέρδος, ἔνοχος κάθε παρακοῆς, ἀφοῦ μὲ ἐπιπόλαιη σκέψη ἔχασε τὸ δίκαιό του, ἐπειδὴ ἐξαναγκαζόταν, ὅσο ἐξαρτιόταν ἀπὸ αὐτόν, νὰ κατατεμαχίσει ἐμᾶς, τοὺς ὁποίους ὁ Ἅγιος Σωτήρας μας μὲ τὴν προσωπικὴ χάρη και πρόνοια συνέδεσε μὲ πίστη. Ἂν ὅμως καὶ τὸ παιδί, ὁ Εὐνοϊκός, μὲ τὴ συγκατάνευση τοῦ φιλάνθρωπου Θεοῦ φθάσει στὸ ἴδιο τέλος τοῦ ἀγῶνος, ἀξίωσε νὰ ἔχει τὴν ίδια μὲ ἐμᾶς διαμονή. Ἂν βέβαια διαφυλαχθεῖ ἀβλαβὴς μὲ τὴ Χάρη τοῦ Χριστοῦ καὶ δοκιμασθεῖ στὸν κόσμο, παραγγέλλουμε νὰ ἀσχοληθεῖ αὐτὸς ἐλεύθερα μὲ τὸ μαρτύριό μας καὶ παρακαλοῦμε νὰ διαφυλάττει τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, μὲ σκοπὸ νὰ μετέχει τῆς ἀπολαύσεως μαζὶ μὲ ἐμᾶς κατὰ τὴ μεγάλη ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, ἐπειδὴ καὶ ὅσο εὑρισκόταν στὸν κόσμο ὑπέμεινε τὶς ἴδιες θλίψεις. Γιατὶ ἡ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν ἀδελφὸ ἀποβλέπει στὴ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, ἡ παρακοὴ ὅμως πρὸς τοὺς ὁμόφυλους καταπατᾶ τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ. Γιατὶ ἔχει γραφεῖ ὅτι: αὐτὸς ποὺ ἀγαπᾶ τὴν ἀδικία, μισεῖ τὴν ψυχή του. 2 Ἑπομένως ἀξιώνω ἀπὸ ἐσᾶς, ἀδελφὲ Κρισπίνε, καὶ παραγγέλω νὰ μείνετε μακριὰ ἀπὸ κάθε κοσμικὴ τρυφὴ καὶ πλάνη. Γιατὶ εἶναι ἐσφαλμένη καὶ ὄχι ἰσχυρὴ ἡ δόξα τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία γιὰ λίγο μὲν ἀκμάζει καὶ πάλι μαραίνεται σὰν χόρτο, ἀφοῦ δέχεται τὸ τέλος πιὸ γρήγορα ἀπὸ τὴν ἀρχή. Νὰ θελήσετε ὅμως νὰ προσφύγετε στὸν φιλάνθρωπο Θεό, ὁ ὁποῖος παρέχει σὲ ὅσους προστρέχουν σὲ Αὐτὸν πλοῦτο ἀδιάκοπο, καὶ βραβεύει μὲ ζωὴ αἰώνια ὅσους πιστεύουν σὲ Αὐτόν. Εἶναι ἡ στιγμὴ κατάλληλη γιὰ ὅσους θέλουν νὰ σώζονται καὶ γιὰ ὅσους δὲν τὸ ἀναβάλλουν γιὰ τὸ μέλλον, παρέχοντας ἄφθονη διορία γιὰ μετάνοια καὶ τὴ χωρὶς δισταγμὸ ἐνέργεια τῆς πολιτείας. Γιατὶ οἱ ἀλλαγὲς τῆς ζωῆς εἶναι ἀπρόοπτες. Ἀλλὰ ἂν ἔχεις γνώση, πρόσεξε μέσα σὲ αὐτὴ τὴ ζωὴ νὰ ἐμφανίσεις τὴν ὠφέλεια καὶ τὴν ἁγνότητα τοῦ σεβασμοῦ πρὸς τὸν Θεό, μὲ σκοπὸ ἀφοῦ γίνεις κύριος αὐτῆς νὰ ἐξαλείψεις τὸ χειρόγραφο κείμενο τῶν προπατορικῶν ἁμαρτημάτων: γιατὶ θὰ σὲ βρῶ σὲ αὐτό, ἐν τῷ μεταξὺ καὶ θὰ σὲ κρίνω. Ἀσχοληθεῖτε, λοιπόν, σοβαρὰ μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ εὑρεθεῖτε ἄμεμπτοι, μὲ σκοπὸ νὰ ἀποφύγετε τὸ ἀκοίμητο καὶ αἰώνιο πῦρ. Γιατὶ ὁ καιρὸς εἶναι περιορισμένος ἀπὸ παλιά, φωνάζει ἡ θεία φωνή. Προπαντὸς λοιπὸν ἀποδώσατε τιμὴ στὴν ἀγάπη. Γιατὶ αὐτὴ μόνη τιμᾶ μὲ νόμο τὸ δίκαιο τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης ὑπακούοντας στὸν Θεό. Καὶ γιατὶ μέσῳ τοῦ ἀδελφοῦ ποὺ εἶναι ὁρατὸς τιμᾶται ὁ ἀόρατος Θεός. Καὶ τὰ λόγια αὐτὰ στρέφονται πρὸς τοὺς ὁμομήτριους ἀδελφούς, ἡ ἄποψη αὐτὴ ὅμως ἀπευθύνεται σὲ ὅλους τοὺς φιλόχριστους. Καὶ ἰσχυρίστηκε ὁ Ἅγιος Σωτήρας μας καὶ Θεὸς ὅτι ἐκεῖνοι εἶναι ἀδελφοί, ὄχι ὅσοι μετέχουν τῆς ἴδιας φύσεως, ἀλλὰ ὅσοι συνδέονται μὲ ἄριστες πράξεις, μὲ τὴν πίστη καὶ ἐκπληρώνουν τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα μας ποὺ εὑρίσκεται στὸν οὐρανό. 3 Χαιρετίζουμε τὸν κύριό μας τὸν πρεσβύτερο Φίλιππο καὶ τὸν Προκλιανὸ καὶ τὸν Διογένη μαζὶ μὲ τὴν ἁγία Ἐκκλησία. Χαιρετίζουμε τὸν Μάξιμο μὲ τὴν Ἐκκλησία. Χαιρετίζουμε τὸν Δόμνο μὲ τοὺς συγγενεῖς του, τὸν Ἴλη τὸν πατέρα μας καὶ τὸν Οὐάλη μὲ τὴν Ἐκκλησία. Χαιρετίζω καὶ ἐγώ, ὁ Μελέτιος, τοὺς συγγενεῖς μου Λουτάνιο, Κρίσπο καὶ τὸν Γόρδιο μὲ τοὺς συγγενεῖς τους, τὸν Ἐλπίδιο μὲ τοὺς συγγενεῖς του, τὸν Ὑπερέχιο μὲ τοὺς συγγενεῖς του. Χαιρετίζουμε καὶ ὅσους εὑρίσκονται στὸ χωριὸ Σαρείμ, τὸν πρεσβύτερο μὲ τοὺς συγγενεῖς του, τοὺς διακόνους μὲ τοὺς συγγενεῖς τους, τὸν Μάξιμο μὲ τοὺς συγγενεῖς του, τὸν Ἡσύχιο μὲ τοὺς συγγενεῖς του, τὸν Κυριακὸ μὲ τοὺς συγγενεῖς του. Χαιρετίζουμε ὅλους ὅσοι εὑρίσκονται στὸ Χαδουθὶ ὀνομαστικά. Ζαιρετίζουμε ὀνομαστικὰ ὅλους ὅσοι εὑρίσκονται στὴ Χαρισφώνη. Χαιρετίζω καὶ ἐγὼ ὁ Ἀέτιος τοὺς συγγενεῖς μου Μάρκο καὶ Ἀκυλίνα καὶ τὸν πρεσβύτερο Κλαύδιο καὶ τοὺς ἀδελφούς του Μάρκο, Τρύφωνα, Γόρδιο καὶ Κρίσπο καὶ τὶς ἀδελφές μου καὶ τὴ σύζυγό μου Δόμνα μὲ τὸ παιδί μου. Χαιρετίζω καὶ ἐγὼ ὁ Εὐτύχιος ὅσους εὑρίσκονται στὰ Ξίμαρα, τὴ μητέρα μου Ἰουλία καὶ τοὺς ἀδελφούς μου Κύριλλο, Ροῦφο, Ρίγλο καὶ Κυρίλλα καὶ τὴ νύμφη μου Βασιλεία καὶ τοὺς διακόνους Κλαύδιο καὶ Ρουφίνο καὶ Πρόκλο. Χαιρετίζουμε καὶ τοὺς ὑπηρέτες τοῦ Θεοῦ, τὸν Σαπρίκιο, τὸν υἱὸ τοῦ Ἀμμωνίου, καὶ τὸν Γενέσιο, καὶ τὸν Σωσάννα μὲ τοὺς δικούς του. Χαιρετίζουμε λοιπὸν ὅλους ἐσᾶς, ποὺ εἶστε κύριοί μας, ὅλοι ἐμεῖς οἱ σαράντα ἀδελφοὶ καὶ συγκρατούμενοι, ὁ Μελέτιος, ὁ Ἀέτιος, ὁ Εὐτύχιος, ὁ Κυρίων, ὁ Κάνδιδος, ὁ Ἀγγίας, ὁ Γάιος, ὁ Χουδίων, ὁ Ἡράκλειος, ὁ Ἰωάννης, ὁ Θεόφιλος, ὁ Σισίνιος, ὁ Σμάραγδος, ὁ Φιλοκτήμων, ὁ Γοργόνιος, ὁ Κύριλλος, ὁ Σεβηριανός, ὁ Θεόδουλος, ὁ Νίκαλλος, ὁ Φλάβιος, ὁ Ξάνθιος, ὁ Οὐαλέριος, ὁ Ἡσύχιος, ὁ Δομετιανός, ὁ Δόμνος, ὁ Ἡλιανός, ὁ Λεόντιος, ὁ ὀνομαζόμενος καὶ Θεόκτιστος, ὁ Εὐνοϊκὸς, ὁ Οὐάλης, ὁ Ἀκάκιος, ὁ Ἀλέξανδρος, ὁ Βικράτιος, ὁ ὀνομαζόμενος καὶ Βιβιανός, ὁ Πρίσκος, ὁ Σακέρδων, ὁ Ἐκδίκιος, ὁ Ἀθανάσιος, ὁ Λυσίμαχος, ὁ Κλαύδιος, ὁ Ἴλης, καὶ ὁ Μελίτων. Ἐμεῖς λοιπὸν οἱ σαράντα δοῦλοι τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ὑπογράψαμε μὲ τὸ χέρι τοῦ Μελετίου γιὰ τὸν καθένα ἀπὸ ἐμᾶς, καὶ ἐπικυρώσαμε ὅλα ὅσα ἐγράφησαν πρὶν, καὶ ἐφάνηκε καλὸ σὲ ὅλους ἐμᾶς. Μὲ τὴν ψυχή μας καὶ τὸ θεῖο πνεῦμα προσευχόμαστε νὰ τύχουμε ὅλοι τὰ αἰώνια ἀγαθὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν Βασιλεία Του τώρα καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν». Οἱ γονεῖς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ποὺ κατεῖχαν «κόνιν» καὶ τεμάχια τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ἀνήγειραν τὸν πρῶτο ναὸ στὴν Ἀνατολὴ εἰς τιμὴν τῶν Ἁγίων, ὅπου καὶ ἐτάφησαν, σὲ κτῆμα τους στὸν Πόντο. Ναὸς ἀφιερωμένος στοὺς Ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ὑπῆρχε στὴν περιοχὴ Μέση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ποὺ εἶχε ἀνεγερθεῖ ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Τιβέριο Α’ (579 – 582 μ.Χ.) καὶ συμπληρωθεῖ ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Μαυρίκιο (582 – 602 μ.Χ.). Τὸ ναὸ κατεκόσμησε ὁ Ἀνδρόνικος ὁ Κομνηνός (1183 – 1185 μ.Χ.). Στὸ ναὸ αὐτὸ ἐλειτουργοῦνταν κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων Μαρτύρων οἱ αὐτοκράτορες. Ἄλλοι ναοὶ ὑπῆρχαν α) στὸ παλάτι, καὶ ὁ ὁποῖος πανηγύριζε στὶς 27 Αὐγούστου, β) στὴ νῆσο Πλάτη, ἢ Πλατεία, γ) στὴ μονὴ τῆς Χώρας, δ) στὴν Ἔμμεσα τῆς Συρίας. Ἡ Σύναξη αὐτῶν ἐτελεῖτο στὸ ἁγιότατο Μαρτύριό τους πλησίον τοῦ Χαλκοῦ Τετραπύλου. Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ’. θείας πίστεως. Θείῳ Πνεύματι, συγκροτηθέντες, δῆμος ὤφθητε, τροπαιοφόρος, Ἀθλοφόροι Χριστοῦ Τεσσαράκοντα· διὰ πυρὸς γὰρ καὶ ὕδατος ἔνδοξοι, δοκιμασθέντες λαμπρῶς ἐδοξάσθητε. Ἀλλ' αἰτήσασθε, Τριάδα τὴν Ὑπερούσιον, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Τοὺς γενναίους ὁπλίτας τοῦ τῶν ὅλων δεσπόζοντος, τοὺς συγκροτηθέντας ἐν πίστει, ὁμοφώνος τιμήσωμεν· Χριστῷ γὰρ στρατευθέντες εὐσεβῶς, δι’ ὕδατος διῆλθον καὶ πυρός, καὶ πρὸς θείαν εἰσέλθοντες ἀναψυχήν, προΐστανται τῶν βοώντων· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ θαυμαστώσαντι ὑμᾶς, Τεσσαράκοντα Μάρτυρες. Κοντάκιον. Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν. Πᾶσαν στρατιὰν, τοῦ κόσμου καταλιπόντες, τῷ ἐν οὐρανοῖς Δεσπότῃ προσεκολλήθητε, Ἀθλοφόροι Κυρίου Τεσσαράκοντα· διὰ πυρὸς γὰρ καὶ ὕδατος, διελθόντες μακάριοι, ἐπαξίως ἐκομίσασθε, δόξαν ἐκ τῶν οὐρανῶν, καὶ στεφάνων πληθύν. Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ. Συντεταγμένοι εὐσεβείᾳ καὶ στερρότητι Μαρτυρικῶς τὸν δυσμενῆ ἐθριαμβεύσατε, Τεσσαράκοντα γενναῖοι Χριστοῦ ὁπλῖται· Ἀλλ’ ὡς σύμμορφοι ἐν ἄθλοις καὶ ἐν χάριτι, Ἐν ἀγάπῃ καὶ εἰρήνῃ συντηρήσατε Τοὺς κραυγάζοντας, χαίροις ἅγιον σύνταγμα. Μεγαλυνάριον. Τὸ τετραδεκάριθμον καὶ λαμπρόν, σύνταγμα τοῦ Λόγου, εὐφημήσωμεν ἐν ᾠδαῖς· κρύει καὶ πυρὶ γάρ, στερρῶς δοκιμασθέντες, ἐστέφθησαν ἀξίως, οἱ Τεσσαράκοντα.