Ο Άγιος Ιερόθεος, ο θεόληπτος πρώτος επίσκοπος της Αποστολικής Εκκλησίας των Αθηνών +4 Οκτωβρίου

Εικόνα 1

Η Αποστολική Εκκλησία των Αθηνών, της οποίας ιδρυτής είναι ο Πρωτοκορυφαίος Απόστολος Παύλος, έχει να επιδείξει κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης πορείας του δυσχιλιετούς βίου της, πολυάριθμες μορφές αγίων, που τη λάμπρυναν και τη δόξασαν και αποτελούν σήμερα πολύτιμο πνευματικό θησαυρό για όλους τους φιλάγιους κατοίκους και επισκέπτες του περιωνύμου κλεινού Άστεως των Αθηνών. Ανάμεσα στο πλήθος των αγίων, που κοσμούν το πνευματικό στερέωμα της αγιοτόκου πόλεως των Αθηνών, ξεχωριστή θέση κατέχει ο Ουρανοβάμων και Ιεροφάντωρ Άγιος Ιερόθεος, ο σοφός και ευκλεής αυτός πρώτος ιεράρχης της Αποστολικής Εκκλησίας των Αθηνών. 

Ο Άγιος Ιερόθεος γεννήθηκε στην περιώνυμη πόλη των Αθηνών από επιφανή οικογένεια επί των ημερών του αυτοκράτορος Αυγούστου, λίγα μόλις χρόνια πριν τη Γέννηση του Ιησού Χριστού.

Σύμφωνα με την παράδοση υπήρξε ένας από τους εννέα βουλευτές, που αποτελούσαν τη Γερουσία του Αρείου Πάγου, που την εποχή εκείνη ήταν το ανώτατο δικαστήριο. Ο Ιερόθεος είχε σπουδάσει Πλατωνική φιλοσοφία στην περίφημη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών και είχε μυηθεί, όπως και οι άλλοι βουλευτές του Αρείου Πάγου, στα Ελευσίνια Μυστήρια. 

Ο βράχος του Κύνωπα στην Πάτμο

Πρόκειται για ένα θαυμαστό γεγονός, που συνέβη κατά θεϊκή παραχώρηση στα χρόνια της ιταλικής κατοχής στο ιερό νησί της Αποκαλύψεως, στην Πάτμο. Το γνωρίζουν όλοι οι Πάτμιοι και κυρίως οι γηραιοί.

Ως γνωστόν, στα χρόνια που ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος ήταν εξόριστος στην Πάτμο και άρχισε να διδάσκει τον χριστιανισμό, στο νησί υπήρχε ένας μάγος, ο Κύνωψ, ο οποίος μαχόταν την αλήθεια του Χριστού. Με τις απάτες και με τη συνεργασία του με το κακό πνεύμα παρέσυρε στην απώλεια πολλές ψυχές. Τότε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης προσευχήθηκε και ο σκοτεινός και αμετανόητος μάγος, ενώ έκανε τα τεχνάσματά του και βουτούσε στη θάλασσα. Χάθηκε στον βυθό! Εκεί δε που χάθηκε, έμεινε ένας βράχος σε βάθος επτά μέτρων κάτω από τη θάλασσα. Αυτός ο βράχος, όπως ομολόγησαν πολλοί απ  αὐτούς που τον είδαν, μοιάζει με την απαίσια σατανική μορφή του μάγου. Είναι ο μάγος που πέτρωσε από την θεία δίκη με τις προσευχές του επιστήθιου μαθητή του Κυρίου, του Ιωάννη.Εκεί έχουν προσδέσει μία κόκκινη σημαδούρα, για να την βλέπουν τα πλοία να μην προσκρούουν πάνω του.

Τι γνωρίζουμε για τη μετάσταση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου;

Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, σε ηλικία 105 ετών, άφησε ειρηνικά την τελευταία του πνοή στην Έφεσσο. Κατά την παράδοση, προγνώρισε τον θάνατό του.

Η παράδοση λέει οτι:
Πέρασε αρκετόν χρόνον της ζωής του στο σπίτι του Δόμνου, που ο ίδιος τον ανέστησε μαζί με τους επτά μαθητές του, και τέλος έφυγε μαζί μ' αυτούς από το σπίτι. Αφού έφθασε σ' ένα τόπο, στους μεν μαθητές του παρήγγειλε να καθίσουν εκεί, αυτός δε αφού προχώρησε μπροστά σε μικρή απόστασι, προσευχήθηκε. Ήταν δε ώρα πρωϊνή.
Έπειτα, αφού επέστρεψε, πρόσταξε τους μαθητές του να σκάψουν τη γη σε σχήμα σταυρού, τόσο μόνον, όσο ήτο το μέτρον του σώματός του. Αφού ξαπλώθηκε λοιπόν μέσα σ' εκείνον τον σκαμμένον τόπον, αποχαιρέτησε τους μαθητές του που έκλαιγαν πικρά και είπε: ...
«Σύρετε το χώμα της γης που είναι μητέρα μου και με αυτό σκεπάστε με». Εκείνοι αφού τον ασπάσθηκαν και τον αποχαιρέτησαν, σκέπασαν το σώμα του μέχρι τα γόνατα. Έπειτα πάλι αφού τον ασπάσθηκαν τον σκέπασαν μέχρι τον λαιμό. Και πάλι αφού για τρίτη φορά τον ασπάσθηκαν έβαλαν πάνω στο ιερό του πρόσωπο ένα μανδήλι. Και έτσι κλαίγοντας πικρά σκέπασαν όλο το σώμα του. Τότε ανέτειλε και ο ήλιος.

Η Μετάσταση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου του Αποστόλου και Ευαγγελιστού († 26 Σεπτεμβρίου)

«Ο άγιος Ιωάννης υπήρξε από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου Ιησού Χριστού, ανήκοντας μάλιστα στον στενότερο κύκλο αυτών, μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και τον απόστολο Πέτρο.
Κλήθηκε από τον Κύριο να Τον ακολουθήσει, όταν Εκείνος βρήκε τον Ιωάννη μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και το άλλο ζεύγος αδελφών, Σίμωνα και Ανδρέα, να είναι απογοητευμένοι, που ως ψαράδες στη λίμνη Γεννησαρέτ, «δι’ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν έλαβον» και τους προέτρεψε να δοκιμάσουν και πάλι, κάτι που τους απέφερε πλήθος ιχθύων. Από τότε ο άγιος Ιωάννης ακολούθησε τον Κύριο, μέχρι το τέλος της ζωής Του, κι ήταν μάλιστα ο μόνος που με αφοβία Τον ακολούθησε και κατά την ώρα του μαρτυρίου Του, όπως παρευρέθηκε και κάτω από τον Σταυρό.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΕΙΣ ΤΟΝ Τ. ΠΡΟΔΡΟΜΟΝ

 

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟΝ

ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

῾Ο ἱερεύς:

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Κοντάκιον ῏Ηχος πλ. δ´.

Τῇ ῾Υπερμάχῳ Στρατηγῷ…

Τῷ ὑπὲρ πάντας ἀληθῶς ῾Αγίους μείζονι, ὁ ὑπὲρ πάντας ἁμα¬ρτὼν τοὺς ἁμαρτήσαντας, τὸ ἐφύμνιον προσφέρω σοι ᾿Ιωάννη, ὡς οὖν ἔχων παρρησίαν πρὸς τὸν Κύριον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοι·

χαῖρε κήρυξ τῆς χάριτος.

…………………………..

῎Αρχομαί σοι τὸν ῞Υμνον, Θεοΰμνητε Μάκαρ, χαρᾷ συνειλημμένος καὶ φόβῳ·

Στίχ. Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν.

῎Αρχομαί σοι τὸν ῞Υμνον, Θεοΰμνητε Μάκαρ, χαρᾷ συνειλημμένος καὶ φόβῳ·

Στίχ. Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν.

῎Αρχομαί σοι τὸν ῞Υμνον, Θεοΰμνητε Μάκαρ, χαρᾷ συνειλημμένος καὶ φόβῳ·

Στίχ. Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν.

εὐφημῶν γὰρ ἥδομαι τὰ σά, ἀπορῶν δὲ λόγου δειλιῶ Πρόδρομε, αὐτὸς δὲ ἐνισχύων με παράσχου ἐπαξίως λέγειν·

Χαῖρε, δι’ οὗ ἡ χαρὰ ἐφάνη· χαῖρε, δι᾿ οὗ ἡ ἀρὰ ἐφθάρη.

Χαῖρε, τῶν περάτων γῆς ὁ Διδάσκαλος· χαῖρε, τῶν τεράτων Χριστοῦ ὁ προάγγελος.

Χαῖρε, μῆκος ἁγιότητος φθάνων μέχρις οὐρανοῦ· χαῖρε, πλάτος καθαρότητος ἁγιάζων πᾶσαν γῆν.

Χαῖρε, ὅτι Τριάδα τὴν ῾Αγίαν κατεῖδες· χαῖρε, ὅτι δυάδα ὑλικὴν ὑπερεῖδες.

Χαῖρε, ἀστὴρ δεικνύων τὸν ῝Ηλιον· χαῖρε, φωστὴρ φωτίζων ὑφήλιον.

Χαῖρε, δι᾿ οὗ ὁ Χριστὸς ἐμηνύθη· χαῖρε, δι᾿οὗ ὁ σατὰν ἐμισήθη.

Χαῖρε, κήρυξ τῆς χάριτος.

…………………………………………

Βλέπων γένος ἀνθρώπων κείμενον ἀπανθρώπως, ἀνίσταται Θεὸς φιλανθρώπως, καὶ θελήσας πέμψαι τὸν Υἱόν, ἐκκαθάραι πάντα τὸν ἰὸν τοῦ ὄφεος, προσέπεμψε τὸν Πρόδρομον, κηρύξαι τοῖς ἀνθρώποις λέγειν·

᾿Αλληλούϊα

…………………………………………..

Γέννησιν Ζαχαρίας θυμιάματος ὥρα, μανθάνει τοῦ υἱοῦ δι᾿ Ἀγγέλου· οἷς δ᾿ ἠπίστησε τούτω λαλῶν κατακέκριται μή τι λαλεῖν· βλέψας δὲ ταὴν ἔκβασιν ταῶν λόγων τοῦ Ἀγγέλου, ταὸ λαλεῖν λαμβάνει.

Χαῖρε, ἡ θύρα ταῆς σωτηρίας· χαῖρε, ἡ λύρα ταῆς ᾿Εκκληςίας.

Χαῖρε, Προφητῶν τοῦ Θεοῦ ταὸ συμπέρασμα· χαῖρε, ἀρετῶν ἁπαςῶν ταὸ συμφόρημα.

Χαῖρε, Ἄγγελε ἐπίγειε παρουςίας τοῦ Χριστοῦ· χαῖρε, ἄνθρωπε οὐράνιε Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Χαῖρε, ταῆς ἐγκρατείας ὁ σοφὸς • χαῖρε, ταῆς ἀκραςίας ὁ ὀξὺς ἀναιρέτης.

Χαῖρε, κρατὴρ τοῦ νέκταρος πάροχε· χαῖρε, λουτὴρ καθάρσεως πρόξενε.

Χαῖρε, πρηστὴρ καυστικὲ ταῆς ἀπάτης· χαῖρε, λαμπτὴρ φαυστικὲ γῆς ἁπάσης.

Χαῖρε, κήρυξ ταῆς χάριτος.

…………………………………

Δεξιοῦται ἀσμένως ἀσπασμῷ ἡ Παρθένος, ἰδοῦσα κυοφόρον τὴν στεῖραν· ὁ δὲ κήρυξ ἔνδον τῆς μηνός, ἐπιγνούς τὸν ἔσω τῆς γαστρὸς Κύριον, ὡς ῥήμασι τοῖς ἅλμασι χρησάμενος ἐβόα λέγων·

᾿Αλληλούϊα

Ἔχαιρον τῇ γεννήσει καὶ ἠρεύνων τὴν κλῆσιν, μαθεῖν οἱ συγγενεῖς ᾿Ιωάννου, γράμμασι δὲ ταύτην ἐκτυπῶν Ζαχαρίας, τέως σιωπῶν φθέγγεται, οἱ δὲ εὐθὺς ἐχάρησαν, ἐθαύμασαν βοῶντες οὕτω·

Χαῖρε, φωνὴν τοῦ Πατρὸς ὁ δήσας· χαῖρε, σιγὴν τοῦ αὐτοῦ ὁ λύσας.

Χαῖρε, τῶν ἀγόνων λαγόνων τὸ κύημα· χαῖρε, τῶν ἀκάρπων τὸ εὔκαρπον βλάστημα.

Χαῖρε, κύκλος ὁ εὐτόρνευτος κέντρον ἔχων τὸν Χριστόν· χαῖρε, κύκνος ὁ ἡδύφωνος πᾶσιν ᾄδων τὰ χρηστά.

Χαῖρε, ὁ ἐκ κοιλίας Μητρικῆς ἡγνισμένος· χαῖρε, ὁ πρὸ κοιλίας τῷ Θεῷ ἐγνωσμένος.

Χαῖρε, πηγὴ θαυμάτων ἀκένωτος· χαῖρε, πληγὴ δαιμόνων ἀνίατος.

Χαῖρε, δι᾿ οὗ ἐφωτίσθη ἡ κτίσις· χαῖρε, δι᾿ οὗ ἐδοξάσθη ὁ κτίστης.

Χαῖρε, κήρυξ τῆς χάριτος.

…………………………………………..

Ζέων θυμῷ ὁ ῾Ηρώδης ἀνελεῖν ὁ ληρώδης, Χριστὸν ζητῶν τὰ βρέφη προστάττει· φθειρομένων δὲ τούτων πικρῶς, ᾿Ιωάννης ὁ θεῖος σοφῶς σέσωστο, κηρύξαι τὴν ἀπόρρητον Θεοῦ οἰκονομίαν λέγων·

᾿Αλληλούϊα

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Καθηγητοῦ Ἀντωνίου Μάρκου

Σύντομος Βίος.Ὁ μεγαλύτερος τῶν Προφητῶν Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης. "Ἀνεδείχθη γάρ καί Προφητῶν σεβασμιώτερος, ὅτι καί ἐν ρύθροις βαπτῖσαι κατηξιώθη τόν κηρυττόμενον".
Κατά τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἦταν καρπός προσευχῆς τῶν δικαίων γονέων του, τοῦ Ἱερέως καί Προφήτου Ζαχαρία καί τῆς ἁγ. Ἐλισσάβετ, "γεννηθείς διά θείας ἐπαγγελίας καί ὑποσχέσεως". Πρίν τήν γέννησή του, προσκύνησε "διά σκιρτήματος ἐν τῇ κοιλίᾳ τῆς μητρός αὐτοῦ", τόν κυοφορούμενο Χριστό, κατά τήν συνάντηση τῆς Παρθένου Μαρίας μέ τήν ἐξαδέλφη της Ἐλισσάβετ, στήν Ὀρεινή τῆς Ἰουδαίας· καί κατά τήν γέννησή του ἔλυσε τήν ἀφωνία τοῦ πατέρα του!
Κατά τόν διωγμό τοῦ Ἡρώδη καί τήν σφαγή τῶν 14.000 Νηπίων, ἡ μητέρα του διέφυγε στήν ἔρημο, μαζί μέ τόν μικρό Ἰωάννη. Ἐκεῖ ὁ Ἰωάννης ἔζησε μέχρι τό 30ό ἔτος τῆς ζωῆς του, ντυμένος μέ τρίχες καμήλου καί τρεφόμενος μέ μέλι ἄγριο καί ἀκρίδες (βλαστάρια τῶν φυτῶν). Προετοίμασε τήν ἐμφάνιση καί τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, μέ τό κήρυγμα "μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν" καί Τόν βάπτισε στόν ποταμό Ἰορδάνη.
Ὁπλισμένος μέ τά προσόντα τοῦ ἐπιβλητικοῦ κήρυκα πού καθήλωνε μέ τήν ἐντυπωσιακή του μορφή καί τήν θερμότητα τῶν λόγων του τά πλήθη, κατακεραύνωνε τήν φαρισαϊκή "ἁγιότητα" τῶν συγχρόνων του, ἡ ὁποία πίσω ἀπό τήν τυπολατρεία ἔκρυβε κοινωνικές πληγές καί ἠθική ἀκαθαρσία. Αὐτή ἡ παρρησία τοῦ στοίχισε τήν ζωή του, ἀφοῦ τελειώθηκε μαρτυρικά μέ ἀποκεφαλισμό, ἀπό τόν Τετράρχη τῆς Γαλιλαίας Ἡρώδη, ἐπειδή ἔλεγχε τόν παράνομο δεσμό του μέ τήν σύζυγο τοῦ ἀδελφοῦ του Ἡρωδιάδα.
Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τήν Σύλληψη τοῦ Τιμίου Προδρόμου τήν 23η Σεπτεμβρίου, τήν Γέννησή του τήν 24η Ἰουνίου, τήν Ἀποτομή τῆς Κεφαλῆς του τήν 29η Αὐγούστου, τήν Α' καί Β' Εὕρεση τῆς Κεφαλῆς του τήν 24η Φεβρουαρίου, τήν Γ' Εὕρεσή της τήν 25η Μαϊου καί τήν Σύναξη τήν 7η Ἰανουαρίου ("ἐπειδή οὖτος ὑπηρέτησεν εἰς τό Μυστήριον τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου").
Τά Λείψανα τοῦ Τιμίου ΠροδρόμουΤό Λείψανο τοῦ Τιμίου Προδρόμου κήδευσαν οἱ μαθητές του (Μάρκ. 6, 21 - 29). Δέν εἶναι γνωστό πότε ἀνακομίσθηκε, κατά τήν ἀνακομιδή πάντως βρέθηκε ἀδιάφθορο, ἀφοῦ κατά τόν διωγμό τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, κάηκε ὁλόκληρο στή Σεβαστούπολη. Ἀπό τήν καταστροφή αὐτή διασώθηκαν μόνο τά χέρια του καί βέβαια ἡ τιμία του Κεφαλή, ἐπειδή δέν φυλάσσονταν μαζί μέ τό σῶμα.

Περί τῆς Τιμίας Κεφαλῆς τοῦ Τιμίου ΠροδρόμουΚατά τόν Ἱστορικό Δοσίθεο Πατριάρχη Ἱεροσολύμων, ἀδιάφθορη διαφυλάχθηκε καί ἡ Τιμία Κάρα τοῦ Βαπτιστοῦ.
Γιά πρώτη φορά ἡ Κάρα βρέθηκε στά Ἀνάκτορα τοῦ Ἡρώδη ἀπό δύο μοναχούς, "δι' ἐπιφανείας καί ἀποκαλύψεως τοῦ ἰδίου τοῦ Βαπτιστοῦ" καί μεταφέρθηκε στήν Ἔμεσσα τῆς Συρίας, ὅπου ἀλληλοδιαδόχως ἔφθασε στά χέρια τοῦ Ἀρειανοῦ Ἱερομονάχου Εὐσταθίου.
Γιά δεύτερη φορά ἡ Κάρα βρέθηκε κρυμμένη σέ σπήλαιο, "ἐντός ὑδρίας", καί ἀνακομίσθηκε στήν ΚΠολη, ὅπου κατατέθηκε στόν πρός τιμή τοῦ Προδρόμου Ναό, στό Ἕβδομο.

Η αγωγή των εμβρύων, των νηπίων και των παιδιών* Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου

Η αγωγή των εμβρύων, των νηπίων και των παιδιών*

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου

Δια του μυστηρίου του γάμου αναπτύσσεται μια οικογέ­νεια, η οποία είναι το κύτταρο της κοινωνικής και εκκλησια­στικής ζωής. Στην πραγματικότητα, με την ευλογία του Θεού ενώνεται ο άνδρας με την γυναίκα «εις σάρκαν μίαν», κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλου (Εφεσ. ε', 31), και έτσι η σχέση του ανδρός και της γυναικός είναι σωματική και ψυχική.

Ο σκοπός του γάμου, κατά τον ιερό Χρυσόστομο, είναι διπλός: «ίνα σωφρονώμεν και ίνα πατέρες γινώμεθα». Γράφει χαρακτηριστικά ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Δύο γαρ ταύτα εστί, δι' άπερ εισενήνεκται γάμος,  ίνα τε σωφρονώμεν και ίνα πατέρες γινώμεθα· των δε δύο τούτων προηγουμένη η της σωφροσύνης εστί πρόφασις ... Ώστε, προηγουμένη αύτη η αιτία, η της σωφροσύνης, και μάλιστα νυν, ότε η οικουμένη πάσα του γένους η ζωή εμπέπλησται»¹.

Αυτό λέγεται και κατά την διάρκεια του μυστηρίου του γάμου. Υπάρχει μια φράση που είναι πολύ χαρακτηριστική: «εις βοήθειαν και διαδοχήν του γένους των ανθρώπων». Επο­μένως, ο πρώτος και βασικός σκοπός του γάμου είναι η βοή­θεια των συζύγων που εκφράζεται και με το «ίνα σωφρονώμεν» και ο δεύτερος, που είναι συνάρτηση του πρώτου, είναι το «ίνα πατέρες γινώμεθα» και το «εις διαδοχήν του γένους των ανθρώπων». Επομένως, δια του μυστηρίου του γάμου ενώνεται ο νυμφίος με την νύμφη εν Χριστώ και καρπός αυτής της ενώσεως είναι τα παιδιά. Φυσικά, αν ο Θεός δεν επιτρέψη, για διαφόρους λόγους, την γέννηση παιδιών, δεν σημαίνει ότι υπάρχει αποτυχία του γάμου, αφού ο βασικότερος σκοπός εί­ναι η ενότητα ανδρός και γυναικός, η οποία διασαλεύθηκε με την πτώση του πρώτου ανδρογύνου στον Παράδεισο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αμέσως μετά την δημιουργία της Εύας από την πλευρά του Αδάμ, ο Αδάμ με τον φωτισμό του Θεού αντελήφθηκε τι έγινε κατά την διάρκεια της υπνώ­σεώς του, και είπε: «τούτο νυν οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της σαρκός μου. Αύτη κληθήσεται γυνή, ότι εκ του ανδρός αυτής ελήφθη αύτη» (Γεν. β', 23). Αμέσως, όμως, μετά την πτώση στράφηκε στον Θεό και είπε: «η γυνή, ην έδωκας μετ εμού ...» (Γεν. γ', 12). Εδώ φαίνεται η διάσπαση που επήλθε μεταξύ του ανδρός και της γυναικός μετά την πτώση. Πριν την πτώση ο Αδάμ ομολογεί την ενότητά του με την Εύα. Μετά την πτώση την θεωρεί ότι του την έδωσε ο Θεός. Επο­μένως, με το μυστήριο του γάμου, που γίνεται στην Εκκλη­σία, αποκαθίσταται αυτή η σχέση και ενότητα του ανδρός με την γυναίκα. Γι' αυτό λέμε ότι αυτός είναι ο βασικότερος σκο­πός του γάμου.

Στην συνέχεια θα υπογραμμίσω πέντε θέσεις για την αγω­γή των εμβρύων, των νηπίων και των παιδιών, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση.

1. Η σύλληψη του ανθρώπου είναι έργο της Προνοίας του Θεού

Μια από τις βασικές αρχές της Ορθοδόξου Εκκλησίας εί­ναι ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο με την άκτιστη ενέργειά Του, αλλά συγχρόνως ότι και ο Ίδιος ο Θεός προσωπικά διευ­θύνει τον κόσμο, πάλι με τις άκτιστες ενέργειές Του. Όπως δημιουργεί, έτσι και συντηρεί τον κόσμο, και βέβαια, τον άν­θρωπο που είναι η κορωνίδα της δημιουργίας.

Στην Αγία Γραφή επανειλημμένως λέγεται ότι ο Θεός ανοί­γει την μήτρα της γυναικός και ότι ο Θεός κλείει τα περί την μήτραν: «συγκλείων συνέκλεισε Κύριος έξωθεν πάσαν μήτραν εν τω οίκω Αβιμέλεχ ένεκεν Σάρρας της γυναικός Αβραάμ» (Γεν. κ', 18). Αλλού λέγει: «Ιδών δε Κύριος ο Θεός ότι εμισείτο Λεία, ήνοιξεν την μήτραν αυτής» (Γεν. κθ', 31).

Το ίδιο λέγεται και για την Άννα, την μητέρα του Προφή­του Σαμουήλ. «Εμνήσθη αυτής ο Κύριος και συνέλαβε» (Α' Βασ. α', 19). Έτσι, κάθε φορά που συλλαμβάνεται ένας άν­θρωπος, ενεργεί ο Ίδιος ο Θεός, δηλαδή ενεργεί ο λόγος του Θεού που είπε στην αρχή της δημιουργίας: «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γήν» (Γεν. α', 28).

Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει έναν λόγο που είναι αρ­κετά χαρακτηριστικός: «το τεκείν άνωθεν έχει την αρχήν, από της του Θεού προνοίας και ούτε γυναικός φύσις, ούτε συνου­σία, ούτε άλλο ουδέν αύταρκες προς τούτο εστίν»². Δηλαδή, η γέννηση ενός παιδιού δεν είναι ένα έργο της φύσεως, ούτε αποτέλεσμα της συνουσίας ανδρός και γυναικός, αλλά είναι έργο της προνοίας του Θεού.

Στην Αγία Γραφή φαίνεται ότι ο Θεός έπλασε το σώμα του Αδάμ από τον χουν που έλαβε από την γη και στην συνέ­χεια ενεφύσησε και του έδωσε ψυχή, που σημαίνει ότι η ενέρ­γεια του Θεού δημιούργησε ψυχή, και, επομένως, ο άνθρωπος είναι μια ολότητα, μια οντότητα, αποτελείται από ψυχή και σώμα. Αυτό που έγινε με τον Αδάμ επαναλαμβάνεται με κάθε άνθρωπο. Ο Μ. Αθανάσιος θα πη ότι το ίδιο χέρι που δη­μιούργησε τον Αδάμ «και νυν και αεί τους μετ εκείνον πάλιν πλάττει και διασυνίστησι»³. Αυτό σημαίνει ότι κατά την γέν­νηση κάθε ανθρώπου, ο Θεός αντί να λάβη τα στοιχεία της γης για την σύνθεση του σώματος, λαμβάνει το σπερματοζωάριο από τον άνδρα και το ωάριο από την γυναίκα, και αμέσως εμφυσά, δηλαδή με την ενέργειά Του δημιουργεί ψυχή.

Αυτή η άποψη είναι βασική για την ζωή ενός ανθρώπου και την αγωγή του, γιατί μέσα από τα πλαίσια αυτά βλέπουμε ότι κάθε άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού, δια μέσου των γονέων του. Θεωρούμε το κάθε παιδί δώρο του Θεού στον άνθρωπο και στεκόμαστε απέναντί του με πολύ σεβασμό. Ποτέ δεν φθάνουμε στο σημείο να ιδιοποιήσουμε το δώρο του Θεού. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για την αγωγή του παιδιού, γιατί εξασκώντας αγωγή έχουμε την αναφορά μας στον Θεό και όχι στον εαυτό μας ναρκισσιστικά.

2. Η αγωγή πριν τη γέννηση (απόσπασμα)

Πολλοί γονείς νομίζουν ότι η αγωγή του παιδιού αρχίζει από τότε που αναπτύσσονται όλες οι διανοητικές δυνάμεις σε αυτό, από τότε που αντιλαμβάνεται πολύ καλά τον κόσμο, και μάλιστα οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν όταν βλέπουν τα πρώτα εφηβικά σκιρτήματα. Αυτό δεν είναι σωστό, γιατί η αγωγή αρχίζει πριν από την σύλληψη του εμβρύου, με την αγωγή που έλαβαν οι γονείς, αλλά κυρίως μετά την σύλληψη του εμ­βρύου. Εννέα μήνες, κατά τους οποίους κυοφορείται το έμ­βρυο μέσα στην μήτρα της μητέρας του, μπορεί να ασκηθή σωστή αγωγή. …

…

Πράγματι, όπως το βλέπουμε στην Αγία Γραφή, στα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, αλλά και στην ζωή των αγίων, αποδίδεται μεγάλη σημασία στον τρόπο με τον οποίο συλλαμβάνεται ο άνθρωπος, στον τρόπο με τον οποίο κυοφο­ρείται και, βέβαια, στην κατάσταση κατά την οποία γεννάται. Θα το δούμε αυτό αναλυτικότερα.

Κατ' αρχάς χρειάζεται σωστή ζωή των γονέων πριν την σύλ­ληψη του παιδιού. Αυτό μπορούμε να το δούμε και στην περί­πτωση της Παναγίας μας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας διδά­σκουν ότι η καθαρότητα της Παναγίας οφείλεται στην Χάρη του Θεού, στους εξαγνισμούς των Προπατόρων και στον δικό της προσωπικό αγώνα. Πράγματι, οι διαδοχικές καθάρσεις των Προπατόρων συνετέλεσαν, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δα­μασκηνός, ώστε το σπέρμα του αγίου πατέρα της, του Ιωα­κείμ, να έχη καλά στοιχεία. Γι' αυτό ο άγιος Ιωάννης ο Δα­μασκηνός αποκαλεί το σπέρμα του Ιωακείμ «σπέρμα πανάμωμον»⁶.

Αυτό ακριβώς το βλέπουμε και στην περίπτωση της γεννή­σεως του Προφήτου Σαμουήλ. Οι γονείς του, ο Ελκανά και η Άννα, προσευχήθηκαν και νήστευσαν και στην συνέχεια συνήλ­θαν. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι η αρχή του Σαμουήλ ήταν οι προσευχές της μητρός του, που ήταν πρά­γματι η νοερά προσευχή, τα δάκρυα, η πίστη και όχι, όπως στους άλλους, «ύπνοι και σύνοδοι των γεννησάντων μόνον». Γι' αυτό και από μια τέτοια ευλογημένη ένωση γεννήθηκε ένας Προφήτης, αφού «σεμνοτέρας των άλλων έσχε τάς γονάς»⁷.

Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει να θέλουν την γέννηση του παιδιού, να προσεύχωνται για την σύλληψη, και αυτό να γίνεται μέσα σε ατμόσφαιρα προσευχής. Είναι πολύ χαρακτηριστική η περίπτωση του Τωβία, όπως την περιγράφει η Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο Τωβίτ. Πριν συ­νέλθει ο Τωβίας με την γυναίκα του είπε: «Ανάστηθι, αδελφή, και προσευξώμεθα, ίνα ελεήση ημάς ο Κύριος» (Τωβ. η', 4). Κατά την διάρκεια της προσευχής, μεταξύ άλλων, είπε: «Και νυν, Κύριε, ου δια πορνείαν εγώ λαμβάνω την αδελφήν μου ταύτην, αλλ' επ' αληθείας επίταξον ελεήσαι με και αυτή συγκαταγηράσαι. Και είπε μετ' αυτού· αμήν· και εκοιμήθησαν αμ­φότεροι την νύκτα» (Τωβ. η', 7-8).

Από την προσευχή αυτή του Τωβία φαίνεται ότι η σχέση μεταξύ του ανδρός και της γυναικός πρέπει να γίνεται σε με­ρικά πλαίσια, τα οποία εκφράζουν την ψυχολογική και κυρίως την πνευματική ωριμότητα των συζύγων. Η αναφορά πρέπει να είναι ο Θεός. Να σέβωνται ο ένας τον άλλο, δηλαδή δεν πρέπει να βγάζουν της ενστικτώδεις διαθέσεις τους επάνω στον άλλο, καθώς επίσης πρέπει να υπάρχη επιθυμία διαρκούς επι­κοινωνίας και συνδιατριβής. Τελικά, ο γάμος πρέπει να ενεργή θεραπευτικά στην ζωή των ανθρώπων, πρέπει να συντελή στην υπέρβαση της αναγκαιότητος του ενστίκτου και την βίωση του προσώπου. Αν κάποιος δεν συμπεριφέρεται σωστά απέναντι στον άλλο, κατά την διάρκεια της σχέσης, αυτό έχει άμεσα αποτελέσματα στην υπαρξιακή επικοινωνία μεταξύ τους, αλλά και στην ψυχολογική συγκρότηση του παιδιού, …

Έπειτα, θα πρέπη να είναι σωστή η στάση των γονέων και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι γονείς, ιδιαιτέρως η μητέρα, πρέπει να προσεύχεται για το έμβρυο, να το θεωρή άνθρωπο, δικό της παιδί και να χαίρεται για την παρουσία του.

Στην Αγία Γραφή βλέπουμε ότι και το έμβρυο είναι πρό­σωπο, αφού και από αυτήν ακόμη την σύλληψη του ο άνθρω­πος είναι πρόσωπο, άνθρωπος, γι' αυτό και στην Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζουμε και τις ημέρες που συνελήφθησαν ο Τίμιος Πρόδρομος και η Παναγία. Πράγματι, ξέρουμε ότι ο άνθρωπος, ακόμη και όταν είναι έμβρυο, μπορεί να λάβη Πνεύ­μα Άγιον. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ είπε στον Ζαχαρία, τον Πατέρα του Τιμίου Προδρόμου: «και Πνεύματος Αγίου πλησθήσεται έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού» (Λουκ. α', 15). Αυτό πραγματοποιήθηκε, όταν η Παναγία επισκέφθηκε την έγκυο Ελισάβετ αμέσως μετά τον Ευαγγελισμό. «Και εγένετο ως ήκουσεν η Ελισάβετ τον ασπασμόν της Μαρίας, εσκίρτησε το βρέφος εν τη κοιλία αυτής· και επλήσθη Πνεύματος Αγίου η Ελισάβετ και ανεφώνησε φωνή μεγάλη και είπεν· ευλογημένη συ εν γυναιξί και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου. και πόθεν μοι τούτο ίνα έλθη η μήτηρ του Κυρίου μου πρός με;» (Λουκ α', 41-43). Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ερμηνεύει ότι ο Τίμιος Πρόδρομος, ενώ ήταν έμβρυο έξι μηνών στην κοι­λία της μητέρας του, έλαβε Πνεύμα Άγιον και, αφού έγινε Προφήτης, όπως αποδεικνύεται με το σκίρτημα, στην συνέχεια μετέδωσε το προφητικό χάρισμα και στην μητέρα του, που την κατέστησε προφήτιδα και γι' αυτό και εκείνη ανεγνώρισε ότι η γυναίκα που ερχόταν ήταν η Μητέρα του Χριστού⁸.

Επειδή το έμβρυο δέχεται την Χάρη του Θεού, γι' αυτό και η έγκυος γυναίκα συμπεριφέρεται με σεβασμό απέναντί του. Το αισθάνεται ως καρπό και ως δώρο του Θεού. Το αντι­μετωπίζει σαν μια ιδιαίτερη υπόσταση - πρόσωπο και προ­σεύχεται. Σε κάθε σκίρτημα του παιδιού χαίρεται. Προσεύχε­ται για το έμβρυο. Δεδομένου δε ότι η θεία Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού αγιάζει ολόκληρο τον ανθρώπινο οργανισμό, τους νεφρούς και τα σπλάγχνα, και δε­δομένου ότι το έμβρυο έχει στενή σχέση με την μητέρα του, γι' αυτό και η Χάρη του Θεού, που έρχεται δια της θείας Κοι­νωνίας, επιδρά και στην ζωή του εμβρύου.

Γενικά, η έγκυος γυναίκα προσπαθεί να ζη μια ήρεμη ζωή, χωρίς άγχος και ανησυχίες. Ο άνδρας της και το οικογενεια­κό περιβάλλον προσπαθούν να εξασφαλίσουν καλές οικογε­νειακές συνθήκες, η πνευματική ζωή της εγκύου γυναικός είναι ανεπτυγμένη και αυτό έχει σημαντικές συνέπειες στο παιδί που θα γεννηθή. Μάλιστα δε, αν η γυναίκα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης προσεύχεται για το παιδί με την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών ελέησον τον δούλον σου» και αν, μάλιστα, κατά την διάρκεια της γέννας προσεύχεται για το παιδί και μέσα στους πόνους επικαλείται το έλεος του Θεού, τότε χαρίζει στην ύπαρξη του παιδιού μια πνευματική σφραγίδα, που θα παραμείνη ανεξίτηλη, προσφέρει στο παιδί ένα πνευ­ματικό DΝΑ, το οποίο θα διαδραματίση σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξή του⁹.

3. Η αγωγή στα νήπια και τα παιδιά

Μετά την γέννηση του παιδιού η αγωγή συνεχίζεται με εν­τατικότερο ρυθμό. Βεβαίως, όλη η οικογένεια χαίρεται για την γέννηση ενός παιδιού, οι συνθήκες αλλάζουν κάπως, επειδή το πρόγραμμα πρέπει να προσαρμοσθή κατάλληλα, πολλές φορές δημιουργούνται ανησυχίες από τα κλάμματα και τις φωνές του παιδιού. Όμως, πέρα από όλα αυτά πρέπει να δοθή μεγάλη προσοχή στην πνευματική κατάσταση του παιδιού, δηλαδή οι δύσκολες συνθήκες που δημιουργούνται στο σπίτι δεν πρέπει να αποπροσανατολίζουν τον νου των γονέων, ιδιαιτέρως της μάνας, και δεν πρέπει να ξεχασθή η πνευματική βοήθεια που πρέπει να προσφερθή στα παιδιά.

Πριν προχωρήσουμε στην ανάπτυξη αυτού του σοβαρού θέματος, είναι ανάγκη να δούμε ένα ενδιαφέρον σημείο, το ότι το παιδί αμέσως μετά την γέννησή του έχει καλές προδιαγρα­φές για την αγωγή, αφού ο νους του βρίσκεται σε κατάσταση φωτισμού.

Όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, ο Αδάμ μετά την δημιουργία του βρισκόταν στον φωτισμό του νου και συμπεριφερόταν ως άγγελος. Αμέσως μετά την πτώ­ση σκοτίστηκε ο νους του, δηλαδή έχασε την θεία Χάρη, και ο νους του περιέπεσε στον σκοτασμό με φοβερές και συνταρακτικές συνέπειες για το σώμα του και την κοινωνία.

Προηγουμένως λέχθηκε ότι η δημιουργία κάθε ανθρώπου γί­νεται κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε ο Αδάμ, με την διαφορά ότι τότε ο Θεός ως πρώτη ύλη πήρε χουν από την γη, τώρα λαμβάνει από το σπέρμα του ανδρός και το ωάριο της γυναικός και, βέβαια, εμφυσά και δημιουργεί την ψυχή. Και ενώ μέσα από τα στοιχεία του ανδρογύνου περνούν στον άνθρωπο οι συνέπειες του προπατορικού αμαρτήματος, που είναι η φθορά και η θνητότητα, η ψυχή βρίσκεται στην κατά­σταση του φωτισμού. Η ψυχή του ανθρώπου και ο νους του θα ήταν σκοτεινός, αν η ψυχή περνούσε μέσα από τους γεννή­τορες. Όμως αυτό δεν γίνεται, και κατ' αυτό τον τρόπο η ψυχή δημιουργείται από τον Ίδιο τον Θεό και γι' αυτό ο νους της είναι φωτισμένος.

Το ότι ο νους του παιδιού, αμέσως μετά την δημιουργία του και την γέννησή του, βρίσκεται στην κατάσταση του φωτι­σμού, φαίνεται από την διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να παραθέσω την δι­δασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Νύσσης.

Αναφερόμενος ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης στο τι γίνεται με τα νήπια τα οποία πεθαίνουν πρόωρα, γράφει: «ότι το προσδωκόμενον αγαθόν οικείον μεν εστίν κατά φύσιν τω ανθρωπίνω γένει, λέγεται δε και κατά τινα διάνοιαν το αυτό και αντίδοσις»¹⁰. Δηλαδή, αυτό που αναμένει ο άνθρωπος, η όραση του Θεού, είναι οικείο κατά φύση στο ανθρώπινο γένος. Σε άλλο σημείο ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει: «η δε του βλέ­πειν προς τον Θεόν ενέργεια ουδέν άλλο εστίν, ή ζωή τη νοερά φύσει εοικυία τε και κατάλληλος»¹¹. Δηλαδή, η ενέργεια του να στρέφεται κανείς στον Θεό είναι κατάλληλη για την νοερά φύση, με την οποία ομοιάζει. Συμβαίνει εδώ ό,τι και με τον οφθαλμό του ανθρώπου, που είναι κατάλληλος για την δράση του φωτός, αν εν τω μεταξύ δεν ασθενήση.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης επιμένει στο θέμα αυτό και ισχυρίζεται ότι η απόλαυση της ζωής εκείνης, δηλαδή της Βασιλείας των Ουρανών, είναι οικεία στην ανθρώπινη φύση, ενώ η ασθένεια της αγνοίας επικρατεί σε όσους ζουν σαρκικά. «Η της ζωής εκείνης απόλαυσις οικεία μεν εστί τη ανθρωπίνη φύ­σει, της δε κατά την άγνοιαν νόσου, πάντων σχεδόν των εν τη σαρκί ζώντων επικρατούσης»¹². Όσοι ασθενούν, κατά την νοε­ρά δύναμη, στην συνέχεια θεραπεύονται με την κάθαρση. Όμως, το νήπιο που δεν έχει ασθενήσει νοερά ακόμη, γιατί δεν διέ­πραξε συνειδητά την αμαρτία, ζη μέσα στην φυσική κατάστα­ση και δεν χρειάζεται θεραπεία. Γράφει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης: «Το δε απειρόκακον νήπιον μηδεμιάς νόσου των της ψυχής ομμάτων προς την του φωτός μετουσίαν επιπροσθούσης, εν τω κατά φύσιν γίνεται, μη δεόμενον της εκ του καθαρθήναι υγιείας, ότι μηδέ την αρχήν την νόσον τη ψυχή παρεδέξατο»¹³.

Από όλα αυτά συμπεραίνεται ότι ο άνθρωπος με την γέν­νησή του βρίσκεται στην κατάσταση του φωτισμού του νοός. Ο νους των νηπίων, καθώς μεγαλώνουν, σκοτίζεται από δύο βασικούς παράγοντες. Πρώτον, από τα αναπτυσσόμενα πάθη, τα οποία συνδέονται με τους δερμάτινους χιτώνες της φθοράς και της θνητότητος, που είναι αποτέλεσμα της προπατορικής αμαρτίας, και δεύτερον από τον σκοτασμό του περιβάλλον­τος. Τόσο οι εσωτερικές επαναστάσεις, όσο και η κατάσταση του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν τα νήπια και τα παιδιά, συντελούν στην έκπτωση του νου από τον φωτισμό, στον σκο­τασμό του. Οπότε, η εκκλησιαστική αγωγή αποβλέπει στην επανέλευση του ανθρώπου στην προηγούμενη κατάσταση. Σε αυτό αποβλέπουν όλα τα θεραπευτικά μέσα που διαθέτει η Εκκλησία. Ακριβώς δε στην πνευματική ανάπτυξη του νη­πίου και του παιδιού συντελούν τρεις βασικοί παράγοντες, ήτοι η Οικία, ο Ιερός Ναός και η κοινωνία (η στενή κοινωνία, που είναι το Σχολείο, και η ευρύτερη κοινωνία). Όταν αυτοί οι παράγοντες δεν λειτουργούν σωστά, τότε ο άνθρωπος υφίστα­ται κακή αγωγή, σκοτίζεται ακόμη περισσότερο. Ενώ όταν λειτουργούν σωστά, τότε αντιμετωπίζονται κατά τον καλύτερο τρό­πο και οι αυξανόμενες εσωτερικές πιέσεις, λόγω αυξήσεως των σωματικών και ψυχικών παθών. Θα δούμε λίγο αυτούς τους τρεις βασικούς παράγοντες για την καλή αγωγή των παιδιών.

Πρώτος παράγοντας είναι η Οικία. Άλλωστε, είπαμε προη­γουμένως ότι η οικογενειακή ατμόσφαιρα διαδραματίζει σπου­δαίο ρόλο στην εξέλιξη της πνευματικής υγείας του παιδιού. Το παιδί γνωρίζει την κοινωνία πρώτα μέσα στην οικογενειακή ατμόσφαιρα και στην συνέχεια την γνωρίζει όταν εξέλθη από αυτήν.

Η ατμόσφαιρα του σπιτιού πρέπει να είναι ατμόσφαιρα προσευχής. Φυσικά, όταν κάνουμε λόγο για ατμόσφαιρα προ­σευχής, δεν εννοούμε ότι οι γονείς θα ακινητοποιούνται πολ­λές ώρες προσευχόμενοι, αλλά ότι πρέπει να υπάρχη ένας προ­σανατολισμός των γονέων προς τον Θεό. Μπορεί κανείς να χρησιμοποίηση πολλά παραδείγματα. Θα πρέπη η μητέρα την ώρα που θηλάζει το παιδί της να προσεύχεται. Όταν ετοιμάζη το φαγητό, μπορεί κάποτε να λέγη την ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Όταν έχη κάποια δυσκολία και ένα πρό­βλημα, τότε να στρέφη τον νου της στον Θεό και να αναζητά λύση από Εκείνον και να περιμένη την δική Του βοήθεια.

Δεύτερος παράγοντας για την καλή αγωγή των παιδιών, εί­ναι ο Ναός. Η οικογενειακή ζωή πρέπει να συνδέεται στενά με την εκκλησιαστική ζωή. Ο Ιερός Ναός πρέπει να γίνη μια δεύτερη οικογένεια του παιδιού, όπου θα συναντήση την ευ­ρύτερη οικογένειά του, τον πνευματικό του πατέρα, που είναι ο Ιερεύς, και τα άλλα μέλη της Εκκλησίας που είναι τα πνευ­ματικά του αδέλφια.

Το παιδί από την μικρή του ηλικία πρέπει να αποκτήση εκκλησιαστικά βιώματα από τις ακολουθίες και την ζωή του μέσα στον Ιερό Ναό. Τα βιώματα, χωρίς ιδιαίτερες διδασκα­λίες, θα ενσταλάζουν στο παιδί το εκκλησιαστικό ήθος. Πέρα από το μυστήριο του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, το παι­δί πρέπει να συνδεθή με το Ιερό Βήμα, με το αναλόγιο, όπου θα μάθη τους ύμνους και την μουσική της Εκκλησίας. Πολλές φορές και το παιχνίδι του παιδιού στο προαύλιο του Ιερού Ναού ασκεί μεγάλη επίδραση στην πνευματική ωρίμανση και εξέλιξή του.

Βέβαια, όταν ομιλώ για εκκλησιαστική ζωή και για μετοχή του παιδιού στις ακολουθίες και γενικά στην ατμόσφαιρα του Ιερού Ναού, το εννοώ με την έννοια της πνευματικής ελευθε­ρίας. Δηλαδή, όλα πρέπει να γίνωνται αβίαστα και ελεύθερα. Οι γονείς κατευθύνουν τα παιδιά τους με καλό τρόπο προς τον Ιερό Ναό, αλλά προσέχουν να μη τα εκβιάζουν, ακόμη και αυτά τα νήπια. Μπορώ να χρησιμοποιήσω ένα χαρακτηρι­στικό παράδειγμα, που ίσως να είναι λίγο υπερβολικό, αλλά είναι εκφραστικό. Παρατηρώ πολλές φορές τους γονείς να οδη­γούν τα νήπια μπροστά στην Ωραία Πύλη για να κοινωνήσουν του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Εκείνα, επειδή έχουν διάφορες ανέκφραστες και ακατανόητες για μας προσ­λαμβάνουσες παραστάσεις, φωνάζουν, κλαίνε, διαμαρτύρονται. Τότε πολλοί γονείς και συγγενείς εκβιάζουν το νήπιο, του κρα­τούν τα χέρια και τα πόδια, του ανοίγουν βίαια και βάναυσα το στόμα για να το κοινωνήσουν. Είναι μια σκηνή που δημιουρ­γεί αποστροφή, γιατί δείχνει μεγάλη αγριότητα και εκβιασμό. Έχω την γνώμη ότι και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν πρέπει να εξασκήται αυτή η εκβιαστική κίνηση, γιατί πιθανόν να δημιουργήση τραυματικές εμπειρίες στα παιδιά, με πολλές συ­νέπειες στο μέλλον.

Γενικά, δεν είναι δυνατόν να παρουσιάζουμε τον Χριστό ως αστυνομικό και εισαγγελέα. Γιατί αν έχουν τα παιδιά μια τέ­τοια αντίληψη για τον Χριστό, τότε είναι ενδεχόμενο να τον μισήσουν (Μοναχή Μαγδαληνή).

Τρίτος βασικός παράγοντας για την καλή ανάπτυξη του νη­πίου και του παιδιού είναι το Σχολείο και γενικότερα η κοι­νωνία. Όταν το παιδί σε μια ορισμένη ηλικία των πέντε και έξη ετών εξαναγκάζεται να βγη από το στενό οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο ζούσαν γνωστά και αγαπητά πρόσωπα, τότε υφίσταται μια μεγάλη δυσκολία. Και αυτό γιατί εισέρχε­ται σ' ένα μεγαλύτερο περιβάλλον, στο οποίο υπάρχουν πολ­λά πρόσωπα, άγνωστα ως τότε, τα οποία δεν το αποδέχονται όπως είναι, και έτσι αντιμετωπίζει εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις. Πρόκειται για μια δύσκολη περίοδο της ζωής του, όμοια με την περίοδο που το έμβρυο βγαίνει από την μήτρα της μητέρας του και εισέρχεται σε μια άλλη ατμόσφαιρα. Όπως ισχυρίζονται οι παιδοψυχίατροι, την περίοδο αυτή βιώνει μια ιδιότυπη κατάσταση θλίψης.

Πέρα από την δυσκολία αυτή, η περίοδος αυτή είναι δη­μιουργική, γιατί το παιδί προετοιμάζεται για την κοινωνικο­ποίησή του, την ψυχολογική του ωρίμανση. Είναι μια περίοδος κατά την οποία εξέρχεται από το «εγώ» του και αντιλαμβάνε­ται το «συ». Είναι υποχρεωμένο να προσαρμοσθή σε πολλά επίπεδα, να ανεχθή τους άλλους, να αντιμετωπίση την κακία των άλλων, αλλά να δοκιμάση και τα χαρίσματά του.

Οι γονείς δεν πρέπει να προετοιμάζουν το παιδί να παραμείνη μέσα στο κλειστό κύκλωμα του εαυτού του, αλλά να βγαίνη έξω από αυτόν. Πράγματι, η αγοραφοβία είναι μια τρα­γική και μεγάλη πληγή, που δημιουργεί άπειρα κακά. Και εί­ναι παρατηρημένο ότι όσοι δεν προετοιμάστηκαν για την είσοδό τους στην κοινωνία, διακρίνονται για μια δυσπροσαρμοστικότητα σε όλη τους την ζωή.

Επομένως, οι γονείς που εξασκούν αγωγή στα παιδιά δεν αποβλέπουν στην διαφύλαξή τους από το κακό που υπάρχει στην κοινωνία, δεν σκοπεύουν στο να παραμένουν τα παιδιά μέσα σε μια ατμόσφαιρα ηθικά αποστειρωμένη, αλλά αναπτύσ­σουν την υπευθυνότητα, ώστε με αυτήν την πνευματική υπευ­θυνότητα να αντιμετωπίζουν όλα τα προβλήματα που θα συναντήσουν στην μετέπειτα ζωή τους. Με άλλα λόγια, προσπα­θούμε να καταρτίσουμε ένα δυνατό στομάχι, ώστε να έχη την ικανότητα να χωνεύη όλες τις τροφές. Αυτό σημαίνει ότι κά­νουμε μια αγωγή με θετικό και όχι αρνητικό τρόπο.

4. Μερικοί τρόποι αγωγής¹⁴

Η αγωγή των νηπίων και των παιδιών είναι μια μεγάλη υπόθεση, είναι ένας οδυνηρός σταυρός. Απαιτείται μια θυσιαστική αγάπη, μια εκούσια κένωση. Όποιος αναλαμβάνει αυτό το υπεύθυνο έργο γνωρίζει καλά ότι θα στερηθή πολλά δι­καιώματά του. Δεν θα αποβλέπει στην ικανοποίηση των δικαιωμάτων του, αλλά στην εκπλήρωση των δικαιωμάτων των άλλων που αγαπά. Άλλωστε, όσο η αγάπη συνδέεται με την θυσία και την υπέρβαση του εγώ, τόσο και δείχνει ψυχολογική ωριμότητα. Όταν ο άνθρωπος εκζητά την αγάπη των άλλων, χωρίς ο ίδιος να προσφέρη αγάπη, δείχνει ότι είναι άρρωστος ψυχολογικά και πνευματικά. Όταν ζητά και να αγαπά και να αγαπάται, δείχνει ότι έχει μια ψυχολογική ισορροπία. Και όταν αγαπά τους άλλους θυσιαστικά, χωρίς να αναμένη ανταπόδωση της αγάπης, τότε δείχνει ότι είναι πνευματικά ώριμος και, επομένως, υγιής. Στην τελευταία αυτή περίπτωση υπάγεται η μητέρα, που αναλαμβάνει να διαπαιδαγωγήση ένα παιδί, που σημαίνει να το ωριμάση και να το εντάξη σωστά και οργανικά μέσα στην κοινωνία.

Θα ήθελα στην συνέχεια να παρουσιάσω μερικούς τρόπους, με τους οποίους μπορεί να εξασκηθή σωστή αγωγή στα νήπια και στα παιδιά, πριν ακόμη αρχίσουν τα μεγάλα προβλήματα, κατά την ηλικία της εφηβείας.

Κατ' αρχάς είναι ανάγκη οι γονείς να γνωρίζουν ότι το παιδί που παιδαγωγούν δεν είναι αποκλειστικά και απόλυτα δικό τους, αλλά παιδί του Θεού. Αυτό πρέπει να το γνωρίζουν και να το ζουν, και όταν το παιδί εκφράζη τον καλό εαυτό του, αλλά και όταν θυμώνη και οργίζεται ή ατακτή. Και τότε, παρά τα λάθη, δεν παύει να είναι το παιδί του Θεού. Χρειάζεται να στέκωνται απέναντί του με υπευθυνότητα.

Έπειτα, πρέπει τα νήπια και τα παιδιά από την μικρή τους ηλικία, όπως είπαμε προηγουμένως, να προετοιμάζωνται για να ενταχθούν αργότερα στην κοινωνία του Σχολείου και την ευρύτερη κοινωνία. Αυτό γίνεται με το να μην ικανοποιούνται τα θελήματά τους. Το παιδί πρέπει από την μικρή ηλικία να μάθη την μεγάλη αρετή της υπακοής, που σημαίνει να αποδέ­χεται τον άλλο που ζη δίπλα του με αγάπη. Φυσικά, τα μαθή­ματα της υπακοής πρέπει να γίνωνται με σωστό τρόπο, δια­κριτικά και με απέραντη αγάπη. Δεν είναι δυνατόν να προσ­παθούμε να θεραπεύσουμε το θέλημα του παιδιού, με την νοο­τροπία ότι «δαμάζουμε ένα ζώο». Το παιδί έχει ελευθερία, την οποία, πρέπει να σεβόμαστε, και να το βοηθούμε, ώστε αύτη η ελευθερία του να λειτουργή ως αγάπη.

Ακόμη είναι ανάγκη να στεκόμαστε απέναντι σε κάθε παι­δί «υποστατικά». Αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι γονείς, αφού βλέπουν ότι κάθε παιδί της οικογενείας τους έχει διαφορετικό χαρακτήρα, διαφορετική προσωπικότητα και, επομένως, καθέ­να θέλει την δική του μεταχείριση. Κυρίως πρέπει να πούμε ότι κάθε δική μας αντίδραση σε συμπεριφορές διάφορες των παιδιών πρέπει να εμπνέεται από την προσευχή. Δηλαδή, πρέπει να προσευχόμαστε στον Θεό, ώστε να μας εμπνέη να κά­νουμε το καλύτερο, ανάλογα με τον χαρακτήρα του παιδιού, την ηλικία του, τις χρονικές στιγμές και τις κοινωνικές κατα­στάσεις. Οι απαντήσεις που θα δίνουμε στα παιδιά δεν πρέπει να προέρχωνται από την λογική, από την δική μας εμπειρία, που είχαμε από τα παιδικά μας χρόνια, γιατί οι συνθήκες της τότε εποχής και της τωρινής είναι διαφορετικές, αλλά να προέρ­χωνται από την καρδιά. Αυτό σημαίνει ότι με τις απαντήσεις σε διάφορες απαιτήσεις των παιδιών πρέπει να στοχεύουμε στην ανάπτυξη του φιλοτίμου του παιδιού και όχι σε υπακοή σε στυγνές συμβουλές και νομικές διατάξεις.

Επί πλέον, πρέπει να εμπνέουμε στα παιδιά την αρετή της φιλοξενίας. Αυτό, βέβαια, δεν διδάσκεται, αλλά βιώνεται μέσα στο σπίτι. Όταν η οικογένεια έχη κοινωνικές σχέσεις και φι­λόξενη διάθεση, τότε το παιδί αφ' ενός μεν κοινωνικοποιείται πιο γρήγορα, αφ' ετέρου δε θα μαθαίνη να είναι φιλόξενο και κοινωνικό στην μετέπειτα ζωή του. Το ότι σήμερα οι άνθρωποι είναι απροσάρμοστοι κοινωνικά οφείλεται στην λεγομένη πυρηνική οικογένεια την οποία συνάντησαν από τα παιδικά τους χρόνια.

Σημαντικό ρόλο στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών διαδρα­ματίζουν και τα λάθη των γονέων, όταν ακολουθή η συγγνώμη. Μερικοί ισχυρίζονται ότι τα παιδιά δεν πρέπει να βρίσκωνται αντιμέτωπα με λάθη των γονιών τους, με μαλώματα και δια­πληκτισμούς. Βέβαια, το να μην υπάρχουν τέτοιοι διαπληκτισμοί είναι καλό. Αλλά, ακόμη και κάποιες ανθρώπινες αδυ­ναμίες, οι οποίες είναι αναπόφευκτες, όταν ακολουθήση η συγ­γνώμη, βοηθούν στην αγωγή, γιατί το παιδί αντιλαμβάνεται ότι κανείς δεν είναι τέλειος και αλάθητος και ακόμη γνωρίζει στην πράξη ότι και η μετάνοια είναι στοιχείο ζωής. Δηλαδή, και τα λάθη, αλλά και η μετάνοια συνυπάρχουν στην ζωή μας. Αυτό ούτε κρατά το παιδί απροσγείωτο, ούτε και το απογοητεύει.

Επίσης, θα ήθελα να υπογραμμίσω την μεγάλη σημασία που έχει για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών η σοβαρή αντι­μετώπιση των παιδικών αντιδράσεων. Δηλαδή, τα νήπια και τα παιδιά αντιδρούν ποικιλοτρόπως σε διάφορα γεγονότα. Συνήθως μεταφέρουν διάφορες λέξεις από το Σχολείο και την γει­τονιά ή συνηθίζουν να κάνουν μερικές πράξεις που ενδεχομέ­νως να προκαλούν τον γέλωτα στους μεγαλύτερους. Το μυστι­κό της υποθέσεως είναι οι γονείς να αντιμετωπίζουν όλα αυτά με σοβαρότητα. Δεν πρέπει να γελούν, δεν πρέπει να ειρωνεύωνται. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε κάθε παιδί σαν έναν μεγάλο άνθρωπο, αλλά στην δική του ηλικία. Προσαρμόζουμε τον λόγο και τις απαντήσεις μας στην ηλικία του, αλλά τις αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος γράφει ότι οι άγιοι και «τα παιδία τα μικρά ώσπερ τελείους άνδρας / καθοράν τε και προσκυνείν καθάπερ τους ενδόξους»¹⁵. Είναι βέβαιο ότι αν κάθε πράξη και λόγο των παιδιών τα αντιμετωπίζουμε με γέλια, τότε το παιδί παραμένει ανώριμο και τραυματισμένο στην ζωή. Το αν­τίθετο συμβαίνει όταν το αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα.

Ακόμη θα πρέπη να τονίσουμε ότι είναι καλό να εμπνεύ­σουμε στο παιδί την εμπιστοσύνη σ' έναν καλό πνευματικό πατέρα. Γιατί τότε το παιδί θα μάθη να λέη τα προβλήματά του σε κάποιο υπεύθυνο πρόσωπο, που βρίσκεται και έξω από την οικογένειά του, οπότε υπάρχει διέξοδος σε τραγικές ψυ­χολογικές καταστάσεις. Είναι σημαντικό να έχη κανείς κάποιον στον οποίον θα αναφέρεται και θα ανοίγη τον εσωτερικό του κόσμο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ωριμάση κοινωνικά και πνευματικά.

Εγκώμιο στη Σύλληψη του αγίου Ιωάννη Προδρόμου Άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων

Ας μιλήσουμε για τη θαυμαστή σύλληψη του Τιμίου Προ­δρόμου, αφού θα μπορούσε να είναι αυτή η αρχή της όλης διηγήσεως και να βάλει σε σειρά όσα πρόκειται πανηγυ­ρικά να αναφέρουμε, έτσι όπως θα ευδοκήσει να μας χαρί­σει τη δύναμη του λόγου αυτός που σήμερα εγκωμιάζεται. Αλλά δεν θα ήταν ασύμφορο να αρχίσουμε την ομιλία μας από γεγονότα που προηγούνται. Έτσι θα δείχναμε ότι και πριν από τη σύλληψή του, αυτός φανερώθηκε πως θα γίνει μέγας και τρανός και πως θα υπηρετήσει την προσδο­κία των ανθρώπων για πολύ πιο μεγάλες και σωτήριες υποθέσεις, εφόσον δεν θα έμενε άσχετος από τις συνέπειες που είχε για όλο το ανθρώπινο γένος η πτώση των πρωτο­πλάστων. Εξαιτίας αυτής της πτώσεως είχαμε φτάσει στο σημείο να ζούμε πάνω στη γη με αθλιότητα και να καταλή­γουμε στη φθορά, σαν γενικοί κληρονόμοι της αποφάσεως του Θεού που είπε: «Χώμα είσαι και στο χώμα θα ξαναγυρίσεις» (Γεν. 3, 19).

Αυτό ήταν η φυσική κατάληξή μας, σαν καταδίκη της παρακοής μας. Αλλά αυτή η αθλιότητα της ζωής των ανθρώπων δεν ήταν η μοναδική. Την ακολουθούσε και η αποστασία από το Θεό. Γιατί οι άνθρωποι λησμονήσαμε τον Κύριο και δημιουργό του σύμπαντος Θεό και λατρεύαμε πολλές φορές άλλους ανθρώπους που καθόλου δεν μας ξεπερνούσαν στην αμαρτία και στην αθλιότητα. Άλλες φορές πάλι είχαμε για θεούς αντικείμενα και είδωλα που τα κατασκευάζαμε με τα ίδια μας τα χέρια. Από εκεί φτάσαμε να δουλεύουμε στα πάθη της ατιμίας, αφού προσφέραμε την τιμή και τη λατρεία που άρμοζε μόνο στο Θεό, στα άτιμα είδωλα και στους δαίμο­νες.

Τέτοια κατάπτωση και τέτοια διαστροφή είχαμε πάθει που δεν μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη απ’ αυτή και που είχε ανάγκη να δεχτεί θεραπεία τόσο δυνατή και τόσο μεγάλη, ανάλογη με το μέγεθός της. Και η μοναδική θερα­πεία γι ’ αυτήν την αρρώστια ήταν να μοιάσει ο κτίστης και δημιουργός Θεός με τα κτίσματά Του. Να γίνει δηλαδή ο Θεός άνθρωπος, όμοιος με μας, παίρνοντας ανθρώπινο σώμα και ανθρώπινη ψυχή. Έτσι πήρε σαν γνήσιος άνθρωπος όλα τα ιδιώματα της ανθρώπινης φύσεως, που είναι απαλλαγμένα από την αμαρτία. Ανέλαβε δηλαδή, όλα τα αδιάβλητα πάθη του ανθρώπου. Στο πρόσωπό Του ενώθηκαν τέλεια και πραγματικά η θεία και η ανθρώπινη φύση και με την ένωση αυτή στάθηκε δυνατό να διασωθεί ο άνθρωπος, που κρατιόταν και κρατιέται με τη θέλησή του αιχμάλωτος στα αμαρτωλά πάθη. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα κάθε άνθρωπος να αναγεννιέται μέσα στο Χριστό και να μπορεί να αποκτήσει την αιώνια μακαριό­τητα, για την οποία τον προόρισε ο Θεός από τότε που τον δημιούργησε […]

“Καρπός προσευχής”-η Σύλληψη του Τιμίου Προδρόμου

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία τρεις Γεννήσεις Προσώπων εορτάζονται και αντίστοιχα τρεις Συλλήψεις:

-του Χριστού: Ευαγγελισμός της Θεοτόκου-Χριστούγεννα

-της Παναγίας:η Σύλληψη της αγίας Άννης- η Γέννηση της Θεοτόκου

-του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου: η Σύλληψη- η Γέννηση του Προδρόμου

Το γεγονός ότι τιμάται η Σύλληψη- δηλ. η αρχή της ενδομήτριας ζωής- είναι ένα ακόμα στοιχείο που αποδεικνύει την αξία του εμβρύου από τη στιγμή της σύλληψης, και επομένως  το πόσο μεγάλο κακό είναι ο τερματισμός της ζωής των εμβρύων με τη λεγόμενη διακοπή κυήσεως-έκτρωση-άμβλωση…

Από την τιμή της Σύλληψης των αγίων αυτών προσώπων διαφαίνεται ακόμα και η ιερότητα αυτής της στιγμής. Ο αγιασμένος καρπός είναι αποτέλεσμα προσευχής, υποταγής στο θέλημα του Θεού, υπομονής και ενάρετου βίου. Με τέτοιες “προϋποθέσεις” οι γονείς φέρνουν ευλογημένα παιδιά στον κόσμο…(δείτε για τη Σύλληψη της Θεοτόκου κάνοντας κλικ στον τίτλο:Οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα: το απαθέστερο ζευγάρι (του γ.Παϊσίου)

Ας δούμε τώρα με λίγα λόγια το θαυμαστό γεγονός της Σύλληψης του Τιμίου Προδρόμου.

********************************

Η Σύλληψη του Τιμίου Προδρόμου

(από το synaxaristis.gr)
Ἔτσι προφήτευσε ὁ προφήτης Ἠσαΐας γιὰ τὸν Πρόδρομο τοῦ Κυρίου, Ἰωάννη: «Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ». Δηλαδή, φωνὴ ἀνθρώπου, ποὺ φωνάζει στὴν ἔρημο καὶ λέει: «Ἑτοιμάστε τὸν δρόμο, ἀπ’ ὅπου θὰ ἔλθει ὁ Κύριος σὲ σᾶς. Κάνετε ἴσιους καὶ ὁμαλοὺς τοὺς δρόμους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους θὰ περάσει». Ξεριζῶστε, δηλαδή, ἀπὸ τὶς ψυχές σας τὰ ἀγκάθια τῶν ἁμαρτωλῶν παθῶν καὶ ρίξτε μακριὰ τὰ λιθάρια τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ τῆς πώρωσης καὶ καθαρίστε μὲ μετάνοια τὸ ἐσωτερικό σας, γιὰ νὰ δεχθεῖ τὸν Κύριο

Το εν Χώναις Θαύμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ (6 Σεπτεμβρίου)

Το εν Χώναις Θαύμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ (6 Σεπτεμβρίου)

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου 

O μέγας Aρχιστράτηγος του Θεού Mιχαήλ, και προ της ενσάρκου οικονομίας, είχε ευσπλαγχνία στο ανθρώπινο γένος. Mετά δε την ενσάρκωση του Θεού Λόγου, ακόμη μεγαλύτερη ευσπλαγχνία και αγάπη έδειξε στους Xριστιανούς.

Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ: Ο Eυαγγελιστής Iωάννης ο Θεολόγος, κηρύττωντας το Eυαγγέλιον στα μέρη της Μικράς Ασίας, προφητικά είπε, ότι μετά από λίγο καιρόν στην περιοχή θα γινόταν μια νέα επισκοπή εξαιτίας της ξεχωριστής πρόνοιας του Αρχαγγέλου Mιχαήλ. Λίγα έτη μετά η περιοχή για την οποία προφήτευσε ο Ιωάννης, ανέβλυσε νερόν αγιάσματος μέσου της δύναμης του Aρχαγγέλου, το οποίο μάλιστα γιάτρευε κάθε ασθένεια. Ένας Xριστιανός, ευεργετηθείς υπό του Aρχαγγέλου, με το να γιατρευτεί η κόρη του από το αγίασμα αυτό, έκτισε εκεί ένα Nαόν εις το όνομα του Aρχιστρατήγου. Ακόμη έκτισε και επάνω εις το αγίασμα μίαν σκέπη περικαλλή και πολυέξοδο.

Ο ΆΡΧΙΠΠΟΣ: Ενενήντα χρόνια αργότερα, πήγε στον Nαό του Aρχαγγέλου ένας θεοφιλής και ευλαβής νέος, ονόματι Άρχιππος, καταγόμενος από την Iεράπολη της Φρυγίας. Αυτός εξαιτίας της αγάπης, που είχε στον Aρχιστράτηγον Mιχαήλ, έγινε υπηρέτης του Nαού του, περνώντας ζωή εγκρατή και ασκητική. Μάλιστα, χάριν της οσιότητός του αξιώθηκε και χαρισμάτων από το Θεό. Για αυτή την αιτία τα πλήθη των ειδωλολατρών τον κατέτρεχαν και με θυμόν κινούνταν εναντίον του τόσο, ώστε μία φορά τον άρπαξαν από τα μαλλιά, και τον έδειραν με ραβδιά σ' όλο του το σώμα.

Aλλά και εναντίον του νερού του αγιάσματος όρμησαν, θέλοντας να το εξαφανίσουν. Aλλά με τη δύναμη του Aρχαγγέλου, άλλων ειδωλολατρών τα χέρια πιάνονταν και δεν μπορούσαν να κινηθούν, άλλους φλόγα πυρός εμφανιζόταν μπροστά τους και τους τρομοκρατούσε.

Προφήτης Ζαχαρίας, o κήρυκας της ελπίδας Θεόδωρος Ρόκας, Θεολόγος

Ο προφήτης Ζαχαρίας, του οποίου το όνομα σημαίνει «μνήμη Θεού» ήταν γιος του Βαραχίου (δεν είναι ο Ζαχαρίας ο γιος του Βαραχίου που φονεύθηκε μεταξύ του ναού και του θυσιαστηρίου, από τους Ιουδαίους, όπως αναφέρει ο Κύριος στο Ματθ. 23,35) και εγγονός του Αδδώ (Ζαχ. 1,1), καταγόταν από ιερατικό γένος (Νεεμ. 12,4-16) και όχι μόνο παρότρυνε το λαό μαζί με τον προφήτη Αγγαίο, που προηγήθηκε αυτού (Ζαχ. 2 – 9) να συνεχίσει το έργο της ανοικοδομήσεως του Ναού της Ιερουσαλήμ που είχε διακοπεί, αλλά υπήρξε διοργανωτής και υποστηρικτής της κοινότητας των Ιουδαίων που παλινόστησε στην Ιουδαία.

Στο βιβλίο του Ζαχαρία γίνεται λόγος μόνο για το όνομα του προφήτου. Εάν ο Ζαχαρίας ήταν και αυτός ιερέας δεν είναι δυνατόν να το γνωρίζουμε. Το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο δράσης του Ζαχαρία είναι το ίδιο με του προφήτη Αγγαίου. Ο Ζαχαρία δηλ. κλήθηκε στο προφητικό αξίωμα τον 9ο μήνα του 4ου έτους της βασιλείας του Δαρείου του Υστάσπους (521-486 π.Χ.), 2 μήνες αφότου κλήθηκε και ο Αγγαίος. Η περίοδος αυτή για τον ιουδαϊκό λαό ήταν περίοδος απελπισίας λόγω της έλλειψης χρημάτων για την ανοικοδόμηση του ναού και της πόλεως της Ιερουσαλήμ. Μέσα σε αυτή την απελπιστική κατάσταση εμφανίστηκε ο Ζαχαρίας δίνοντας ελπίδα και θάρρος στους Ιουδαίους μέσω του κηρύγματός του, προμηνύοντας την έλευση του Μεσσία και την αποκατάσταση του λαού από Αυτόν.

Με τους προφήτες Ζαχαρία και τον Αγγαίο, η προφητεία επιτυγχάνει την πολιτική της επιτυχία παρόλο που οι προφήτες αυτοί δραστηριοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα. Ο Αγγαίος εκφωνεί τον πρώτο του λόγο τον Αύγουστο του 520 π.Χ. ενώ ο Ζαχαρίας τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο του ιδίου έτους. Το Δεκέμβριο του 520 π.Χ. τίθεται πανηγυρικά ο θεμέλιος λίθος του Ναού. Παρόλο που ο Ζαχαρίας δεν πρόλαβε να ζήσει τα εγκαίνια του Ναού το 515 π.Χ., οι προφητείες του περί ανοικοδομήσεως του Ναού εκπληρώθηκαν πανηγυρικά και η προφητεία βρήκε τεράστια απήχηση στη συνείδηση του ιουδαϊκού λαού, με αποτέλεσμα να γίνεται λόγος ότι ο Ζαχαρίας και ο Αγγαίος υπήρξαν οι πιο «πετυχημένοι» προφήτες ολόκληρου του Ισραήλ.

Πηγή:http://ladaangela.blogspot.gr/

Το βιβλίο του προφήτη Ζαχαρία είναι από τα δυσκολότερα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης λόγω των συμβολισμών και των οραμάτων. Περιέχει οράσεις και προφητείες που αναφέρονται στην ανοικοδόμηση του ναού και τη μεσσιανική και εσχατολογική εποχή, αποτελείται από 14 κεφάλαια και διαιρείται ως εξής: α) τμήμα: Ζαχ. 1,1 – 8,23 και β) τμήμα Ζαχ.  9,1 – 14,21.

Προφήτης Ζαχαρίας υιός Βαραχίου, ένας μάρτυρας από την Π. Διαθήκη

Ο προφήτης Ζαχαρίας, μία ενδιαφέρουσα βιβλική μορφή του τελευταίου τετάρτου του 6^ου π.Χ. αιώνα, ήταν υιός του Βαραχία και εγγονός του Αδδώ.

Κύριος στόχος του έργου και των προφητικών του οράσεων ήταν η ανοικοδόμηση του ναού, ο οποίος είχε καταστραφεί μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ από τα στρατεύματα του Ναβουχοδονόσορα το 586 π.Χ.

Ήδη ο Κύρος είχε επιτρέψει το 539 την επιστροφή από την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα όσων Iουδαίων το επιθυμούσαν. Μάλιστα, τους έδωσε την άδεια να κτίσουν και πάλι το ναό της Ιερουσαλήμ. Βέβαια, παρά την επιθυμία τους αυτό δεν είχε καταστεί δυνατό μέχρι την εποχή του κηρύγματος του πρ. Ζαχαρία.

Ο πρ. Ζαχαρίας ξεκίνησε το προφητικό κήρυγμά του το δεύτερο έτος της βασιλείας του Δαρείου Α΄, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο κατά το έτος 521 και βασίλευσε μέχρι το 486 που πέθανε.

Ο Δαρείος Α΄ ήταν ο Πέρσης ηγεμόνας που έστειλε δύο φορές τα στρατεύματά του να κατακτήσουν την Ελλάδα πρώτα προσπαθώντας να περιπλεύσει τη χερσόνησο του Άθω και γνώρισε την καταστροφή και έπειτα το 490 την ήττα στο Μαραθώνα.

Μοναδική τιμή στη μορφή του πρ. Ζαχαρία αποδίδει η ευθεία αναφορά του Κυρίου σε αυτόν. Η αναφορά αυτή καταγράφεται στο ευαγγ. του Ματθαίου κεφ. 23 στίχος 35. Ο Κύριος απευθυνόμενος στους φαρισαίους και στηλιτεύοντας την υποκρισία τους, τους χαρακτηρίζει «ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν» και σημειώνει ότι όλους τους προφήτες που απέστειλε προς αυτούς ο Θεός για να τους συνετίσουν, να τους κατευθύνουν και να τους στηρίξουν, τους δολοφόνησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ολοκληρώνοντας τα λόγια του και πριν αναφερθεί στην προφητεία για καταστροφή της Ιερουσαλήμ, λέει ότι θα πέσει επάνω τους το αίμα κάθε δικαίου ανδρός που φόνευσαν από τον Άβελ μέχρι τον Ζαχαρία, τον υιό του Βαραχία, «ὃν εφονεύσατε μεταξύ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου». Η αναφορά αυτή είναι πολύ γνωστή καθώς η σχετική περικοπή περιέχεται στον όρθρο της Μεγάλης Τρίτης και διαβάζεται στους ναούς μας το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας.

Από την Παλαιά Διαθήκη δεν γνωρίζουμε το περιστατικό αυτό, καθώς το προφητικό βιβλίο του Ζαχαρίου δεν αναφέρεται στο τέλος του προφήτου. Από την αναφορά του Χριστού διαπιστώνουμε ότι ο πρ. Ζαχαρίας δολοφονήθηκε στον αύλειο χώρο του ναού της Ιερουσαλήμ, όχι του Σολομώντα, αλλά του ναού που κτίσθηκε μετά την επιστροφή από τη βαβυλώνειο αιχμαλωσία. Κοιτώντας προς την είσοδο του ναού δεξιά υπήρχε το θυσιαστήριο και αριστερά η δεξαμενή από την οποία έπαιρναν νερό για τους καθαρμούς και τις λοιπές ανάγκες του ναού. Ο ναός αυτός δεν ήταν πολυτελής και μεγάλος όπως αυτός που είχε οικοδομήσει ο Σολομών και αργότερα ο Ηρώδης. Στον ναό αυτόν κήρυξε ο Χριστός και καταστράφηκε από τους ρωμαίους στρατιώτες του Τίτου, που κυρίευσε την Ιερουσαλήμ το καλοκαίρι του 70 μ.Χ., εκπληρώνοντας σχετική προφητεία του Κυρίου.

Το βιβλίο του πρ. Ζαχαρίου αποτελείται από 14 κεφάλαια και περιέχει πολλές προφητείες που στόχο έχουν να πείσουν τους συγχρόνους του ότι πρέπει να προχωρήσουν σε αποκατάσταση του ναού, του τόπου κατοικίας και λατρείας του αληθινού Θεού.