ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΚΝΑΝΑΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ

 

ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ

 ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΚΝΑΝΑΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ

(στις 6 ή στις 30 Ιουνίου, ή στις 9 Ιουλίου, του 1770 ή 71,

όπως αναφέρουν οι διάφορες πηγές)

     Περπατώντας ανάμεσα στα όρθια και στα πεσμένα μάρμαρα, που έμειναν για να δείχνουνε την τέχνη και τον πολιτισμό των προγόνων μας, μπορεί να βρει κανείς όχι μονάχα πρόσωπα, στολίδια η χαράγματα, με θέματα ειδωλολατρικά· μα και να διαβάσει γεγονότα χριστιανικά, χαραγμένα από χέρια χριστιανών, πάνω στη σκληρή πέτρα, που είναι ένας λίθινος, μα πολλές φορές ωστόσο, ένας καλός και πιστός χρονογράφος. Έτσι μπορεί να βρει κανείς -και σήμερα ακόμη- ένα σύντομο και ολιγόλεξο χάραγμα, σ΄ έναν από τους σωζόμενους στύλους του Ολυμπίου Διός, που περιέχει σε συντομία το μαρτύριο ενός Αθηναίου Νεομάρτυρος. Άμα προσέξει πολύ ο ευλαβικός περιηγητής, που δεν θαμπώνεται από τους τεράστιους σπόνδυλους των μαρμάρων, θα δει κάτι τρεμουλιαστά γράμματα, χαραγμένα με πολλή συγκίνηση –κ΄ ίσως και με πολύν τρόμο- από το χέρι κάποιου φιλομάρτυρος χριστιανού: «1771 Ιουλίου 9 αποκεφαλίσθη ο Πακνανάς Μιχάλης». Δηλαδή πριν από δυο αιώνες έγινε το μαρτύριο. Αν θελήσεις να βρεις ύστερα ποιος ήταν αυτός ο «Μιχάλης Πακνανάς», που αποκεφαλίσθη, θα σε πληροφορήσει ο συναξαριστής της Εκκλησίας: «τη αύτη ήμερα ο άγιος Νεομάρτυς Μιχαήλ ο κηπουρός, ο εν Αθήναις μαρτυρήσας, ξίφει τελειουται». Και φαίνεται να έδειξε μεγάλη γενναιότητα και υπομονή στο μαρτύριο, γιατί στο γνωστό δίστιχο σημειώνεται:

Τι καχ’ ολίγον λαιμόν, και σπαθηφόρε, τέμνεις; Μιχαήλ ου πτοείται την σπάθην·

Με οδηγο το «Χρονικον» των Αθηνών και το πολύτιμο «Νέον Μαρτυρολόγιον» του αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου, ας γυρίσουμε δυο αιώνες πίσω, για να τιμήσουμε τη μνήμη του Αθηναίου νεομάρτυρος Μιχαήλ.

Ο άγιος Νεομάρτυς Μιχαήλ γεννήθηκε, στην ένδοξη πόλη των Αθηνών από πολύ φτωχούς, μα ευσεβείς γονείς, γύρω στα 1750. Η μεγάλη φτώχεια των γονέων του δεν του επέτρεψε να μάθει γράμματα· κ’ έτσι, αγράμματος κι απλοϊκός, μα με πολύ μεγάλη πίστη στο Χριστο και στην ορθοδοξία, μεγάλωνε ο Μιχαήλ κοντά στους ευλογημένους γονείς του. Σαν άρχισε να μεγαλώνει, ο πατέρας του τον πήρε κοντά του να τον βοηθάει στους κήπους, όπου δούλευε. Δούλεψε κάμποσα χρόνια έτσι, δίπλα στον πατέρα του. Μετά, σαν έχασε τον πατέρα του, αγόρασ’ ένα γαϊδουράκι και μ’ αύτό έβγαινε στα γύρω απ’ την Αθήνα χωριά, και κουβαλούσε κοπριά για τους κήπους, που καλλιεργούσε πρώτα ο πατέρας του. Καμμιά φορά ψώνιζε απ’ την πολιτεία πράγματα που δεν είχαν οι χωρικοί στον τόπο τους, κι όταν πήγαινε στα χωριά τους τα πουλούσε· έτσι περνούσε τη ζωή του ο Μιχαήλ, με πολύν κόπο και ίδρωτα, πότε στους κήπους των πλουσίων Αθηναίων, πότε στα δυσκολοπάτητα τότε χωριά γύρω απ’ την Αθήνα, δοξάζοντας το Θεό που τον φύλαγε πιστό ορθόδοξο χριστιανό, ανάμεσα στους άπιστους αγαρηνούς, στους οποίους τότε ήταν σκλάβοι οι περισσότεροι Έλληνες.

Μια μέρα, όμως, καθώς γυρνούσε από τα χωριά, εκεί κοντά στο έμπα της Αθήνας, απάντησε τους φύλακες της χώρας, που ήταν άνθρωποι του Βοεβόδα, αγαρηνοί κι αυτοί και άπιστοι. Από καιρό τώρα τον είχανε βάλει στο μάτι, και καθώς τον έβλεπαν απλοϊκό κι αγράμματο, νόμιζαν πως θα τον έκαμναν αμέσως ν’ αλλαξοπιστήσει. Και γι’ αυτό έχουν έτοιμες τώρα ένα σωρό συκοφαντίες για το Μιχαήλ· η κυριώτερη ήταν, πως πήγε μπαρούτι στους κλέφτες, τους αρματωμένους Έλληνες, που ήταν πάνω στα βουνά και όπως αναφέρει το «Χρονικόν» των έρχονταν μαζί με άλλους όμοιούς τους καθημερινά και τον ανάγκαζαν με χίλιους δυο τρόπους να «τουρκίση», δηλαδή ν’ αλλάξει την πίστη του. Μα αυτός, παρόλο που δεν ήξερε και πολλά γράμματα, δεν ήθελε ν’ αφήσει το Χριστό και να προσκυνήσει τους ψευδοπροφήτες των απίστων, δεν θα πετούσε το άγιο Ευαγγέλιο, για να πάρει το Κοράνιο. Η ορθοδοξία των πατέρων του είχε χαράξει πολύ βαθιά την πίστη μέσα του, και τίποτα δε θα μπορούσε να την ξεριζώσει.

“Ω, αγιασμένη πίστη του Χριστού μας! Πόσο σοφούς κάνεις εκείνους που σε έχουν ζωντανή μέσα τους, κι ας είναι απλοϊκοί κι αγράμματοι. Και πόσο δυναμώνεις το κορμί και τη ψυχή εκείνων, που αφήνονται με μια τυφλή εμπιστοσύνη στην ευλογημένη θεία δύναμη σου!

Πέρασε κάμποσος καιρός, χωρίς να φέρουνε κανένα αποτέλεσμα οι πιέσεις και τα διάφορα μέσα των αγαρηνών. Όταν πια τελείωσε η υπομονή και η αντοχή τους, άρχισαν να τον φοβερίζουν, πως, αν δεν θελήσει ν’ αλλάξει την πίστη του και να γίνει Τούρκος, έχουν απόφαση και διαταγή να τον θανατώσουν. Αυτή την απόφαση την άκουσε κ’ ένας ζηλωτής ορθόδοξος με τ’ όνομα Γεώργιος, και φοβήθηκε μήπως ο ευλογημένος Μιχαήλ, που ήταν μέσα στα δεκαοχτώ του χρόνια, νέος πολύ για να μη λογαριάζει τη ζωή και τις χαρές της, κλονιστεί στην πίστη του και αλλαξοπιστήσει. Πάει λοιπόν στη φυλακή, δίνει με τρόπο «άσπρα», ήγουν φλουριά, στους φύλακες, για να τον αφήσουνε να δεί τον Μιχαήλ. Τον βρήκε να προσεύχεται γονατιστός, με δάκρυα στα μάτια. Έμειναν οι δυο ώρα πολλή μαζί, πότε κάνοντας προσευχή και πότε ψέλνοντας τροπάρια της Εκκλησίας. Ύστερα άνοιξε το στόμα του «εις λόγους παρηγοριάς». Προσπάθησε, με όση δύναμη έχουν τα λόγια ενός πιστού τέκνου της Ορθοδοξίας, να τον στερεώσει στην πίστη του Χρίστου και να τον ενθαρρύνει στο δρόμο του μαρτυρίου, που ανοίγονταν ήδη μπροστά του. Ύστερα σηκώθηκε, αγκάλιασε το Μιχαήλ, τον ασπάστηκε κ’ έφυγε ψιθυρίζοντας λόγια προσευχής.

Οι δαρμοί και τα βασανιστήρια του Μιχαήλ συνεχιζότανε άπ’ τους αγαρηνούς ασταμάτητα. Όμως, όσο τον βασανίζανε, τόσο εκείνος γίνονταν πιο σταθερός στην άρνηση του: «δεν τουρκίζω, δεν τουρκίζω· είμαι χριστιανός»! Τον βγάζουν απ’ τη φυλακή και τον παρουσιάζουνε μπροστά στο Βοεβόδα, ελπίζοντας πως με τις κολακείες του και τα πολλά ταξίματα (άσπρα, φορέματα, χτήματα, πλούτη- ό,τι ήθελε), θα λύγιζε τον άγιο. Ο Νεομάρτυς έμενε απαρασάλευτος στην πίστη του Χριστού, κι όλο επαναλάβαινε αυτές τις δύο λέξεις: «δεν τουρκίζω, δεν τουρκίζω»! Ο Βοεβόδας τότε άρχισε τις απειλές για τα ερχόμενα μαρτύρια και πως στα τελευταία θα τον θανατώσει αν δεν αλλαξοπιστήσει. Ο Άγιος έλεγε και ξανάλεγε τις δυο εκείνες λέξεις, δίχως να λιποψυχήσει. Τότε ο Βοεβόδας πιάνει και τον στέλνει στον ονομαστό Καλοπασσιά από τα Γιάννενα, που έτυχε να βρίσκεται κείνες τις μέρες στην Αθήνα. Έλπιζε πως εκείνος, φόβος και τρόμος καθώς ήταν για τα μέσα που χρησιμοποιούσε σ’ όλους τους φυλακωμένους, θα γύριζε τον Μιχαήλ στην πίστη τους. Μα κι ο Καλοπασσιάς, μ’ ό,τι κι αν του ‘ταξε και μ’ όσες απειλές και βάσανα κι αν τον φοβέρισε τον Μιχαήλ, δεν κατάφερε να πάρει άλλη λέξη απ’ το στόμα του, παρά αυτές τις δυο μονάχα: «δεν τουρκίζω»! Σαν είδε ο Καλοπασσιάς πως δεν μπορεί να κάνει τίποτε με τα ταξίματα και τις απειλές, πιάνει το σατανικό όπλο της πονηριάς: Μπρέ λωλέ, του λέγει, άρνήσου κατά το παρόν την πίστη σου, για να γλυτώσεις τη ζωή σου, κ’ ύστερα πήγαινε σ’ άλλον τόπο, κ’ έχε πάλι την πίστη σου. Αλλά ο Μάρτυς δεν έστεργε με κανέναν τρόπο, αλλά φώναζε ακατάπαυστα: «δεν τουρκίζω, δεν τουρκίζω». Βλέποντας λοιπόν τον άγιο Μιχαήλ ο φοβερός Καλοπασσιάς αμετασάλευτο στην πίστη του, τον στέλνει στον κριτή πια για να τον δικάσει. Κ’ εκείνος, βέβαια, πάσχισε να τον αλλαξοπιστήσει με τους δικούς του τρόπους, πριν να τον δικάσει, αλλά είχε κι αυτός το ίδιο αποτέλεσμα: ο Άγιος του πετούσε κατάμουτρα το «δεν τουρκίζω». Τότες θύμωσε κ’ εκείνος, κ’ έβγαλε την απόφαση για να τον αποκεφαλίσουν.

Ο Άγιος ατάραχος άκουσε την καταδίκη του, όπως ατάραχος ακολούθησε και τους οπλισμένους υπηρέτες, που τον πήγαιναν στον τόπο της καταδίκης. Δέσμιος, βασανισμένος κ’ εξουθενωμένος απο τα μαρτύρια, ο Άγιος δεν δείλιαζε ολότελα, παρά έτρεχε με προθυμία στο μαρτύριο. Κι όταν στο δρόμο που περνούσαν απαν-τούσε χριστιανούς, φώναζε παρακλητικά: «συγχωρέστε με, αδέλφια, κι ο Θεός να σας συγχώρεση»! Σαν έφτασε στον ορισμένο τόπο, γονάτισε, έκαμε την προσευχή του στον μεγάλο Πρωτομάρτυρα, το Χριστό, κ’ έσκυψε το κεφάλι του μετά χαράς, σα να περίμενε ζωή απ’ το σπαθί, και όχι θάνατο. Ο άπιστος αγαρηνός τον έπιασε απ’ τα μαλλιά και τον εχτύπησε με το σπαθί στο λαιμό, μα διπλαριστά κι όχι με την κόψη — για να τον κάνει να δειλιάσει και ν’ αρνηθεί το Χριστό. Μα ο άγιος, με πολύ θάρρος, του έλεγε: «Χτύπα δια την πίστιν»! Ο φονιάς τότε γύρισε τη μαχαίρα του από το κοφτερό μέρος, κι άρχισε να του κόβει το λαιμό λίγο-λίγο, για να προλάβει, αν πονέσει, να μετανιώσει και ν’ αλλοξοπιστήσει, αλλά μάταια πρόσμενε ν’ αλλάξει τη γνώμη του και την πίστη του ο άγιος, που ολοένα και δυνατώτερα φώναζε: «κτύπα, δια την πίστιν»! Τότε ο δήμιος θύμωσε πολύ, χτύπησε τον Άγιο με όλη του τη δύναμη κ’ έκοψε την τίμια κεφαλή του, ενώ η ψυχή του, στεφανωμένη και αγνισμένη μέσα στο αίμα του μαρτυρίου, ανέβαινε ν’ αναπαυθεί στους κόλπους του Θεού (στις 6 η στις 30 Ιουνίου, η στις 9 Ιουλίου, του 1770 η 71, όπως αναφέρουν οι διάφορες πηγές).

Ο άγιος νεομάρτυς Μιχαήλ ο κηπουρός, μαζί με το άλλο νέφος των Νεομαρτύρων, που εστερέωσαν την ορθοδοξία μας, όχι με λόγους αλλά με το αίμα του μαρτυρίου τους, κατά τους πικρούς χρόνους της Τουρκοκρατίας, όχι μονάχα βοήθησαν να μην πεθάνει πνευματικά το Γένος, αλλά εθέρμαναν και αναζωογόνησαν την κουρασμένη κι αδυνατισμένη πίστη των χριστιανών. Έπρεπε να γνωρίσει η ορθοδοξία την πικρή δοκιμασία και το βάπτισμα στο αίμα του μαρτυρίου, για ν’ ανανεώσει την πίστη της προς το Χριστό ! Κι όταν ο φόβος του Θεού είχε λιγοστέψει, όταν η πίστη γινόταν όλο και πιο πολύ ασθενική, όταν η κακία μεγάλωνε και το Ευαγγέλιο σκονίζονταν από την απραξία, όταν η αρετή είχε χάσει τ’ όνομά της κ’ η ελπίδα είχε πνιχτεί στο σκοτάδι, τότε ο Θεός μας έστειλε το φωτεινό αυτό νέφος των Νεομαρτύρων, για να γίνει: α) ανακαινισμός όλης της ορθοδόξου πίστεως, κατά την έκφραση του αγίου Νικόδημου, β) να μένουν αναπολόγητοι οι αλλόπιστοι την ήμερα της Κρίσεως και γ) να είναι δόξα μεν και καύχημα για την ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, έλεγχος δε και καταισχύνη για τους αιρετικούς και τους ετεροδόξους.

Φαίνεται, όμως, πως και σήμερα έχει κρυώσει μέσα μας η πίστη στο Χριστό· και μόνο ο Θεός γνωρίζει πως και πότε θα δοκιμαστεί και η δική μας πίστη «ως χρυσός εν χωνευτηρίω» (Σοφ. Σολ. γ’ 6). Γι’ αυτό και παραδείγματα σαν τον άγιο Μιχαήλ το νεομάρτυρα πρέπει συχνά να έρχονται στη σκέψη μας, γιατί μεγαλώνουν μέσα μας την πίστη, μας πλησιάζουν πιο πολύ με τον ουράνιο Νυμφίο της ψυχής μας, και μας δίνουν τη δύναμη, αν χρειαστεί, να τρέξουμε πρόθυμοι προς το μαρτύριο. Κι ας μην ξεχνούμε την ωραία γνώμη του ιερού Χρυσοστόμου, πως «το μαρτύριον ου τη αποφάσει κρίνεται μόνον, αλλά και τη προθέσει· ουκ επειδάν αποτμηθή ο Μάρτυς, τότε γίνεται Μάρτυς, αλλ’ αφ’ ου αν την πρόθεσιν επιδείξηται Μάρτυς εστί, καν μη πάθη τα μαρτύρια».

Μα, αν ήθελε κανείς να ιδεί πόσο έχουμε στο νου μας και πόσο τιμούμε τους αγίους Νεομάρτυρας, που σ’ αυτούς χρωστούμε όχι μονάχα την ορθοδοξία μας, αλλά και αυτή την εθνική υπόσταση μας (και αυτό δεν είναι απλός λόγος αλλά η πραγματική αλήθεια), ας ζητήσει να ιδεί ένα εκκλησάκι για τον άγιο Μιχαήλ, τον Αθηναίο νεομάρτυρα. Μέσα στον κυκεώνα αυτόν και τον ασίγαστο πυρετό της «λιθομανίας», δε βρέθηκεν άνθρωπος, δεν βρέθηκε τόπος, δεν βρέθηκαν λίγα «άσπρα» να βγάλουν απ’ τη φυλακή της αφάνειας τον άγιο και να τον βάλουν σ’ ένα παρεκκλήσι, με μια εικόνα κ’ ένα καντήλι. Έχουμε καιρό, και τόπο, και χρήματα, για να χτίζουμε πολυκατοικίες και μέγαρα, κινηματογράφους και θέατρα, να δένουμε τη ψυχή μας σε κινητά και σε ακίνητα. Μα για να δείξουμε την ευλάβεια μας σ’ εκείνους, που πρόσφεραν το αγιασμένο αίμα τους, για να στηρίξουν την πίστη μας, δεν έχουμε..

Ίσως δεν ήτανε ποτέ τόσο επίκαιρα τα λόγια του άγιου Νικόδημου, που μας λέγουν πως πρέπει να πολιτευόμαστε για να είναι γερή, σταθερή και ορθόδοξη η πίστη μας. «Δια να έχετε, λέγει, στερεότητα εις την πίστιν, είναι ανάγκη να έχετε καίι ζωήν χριστιανικήν, ακόλουθον της τοιαύτης πίστεως· ήγουν συντροφευμένην με καλά έργα· διατί, καθώς η ορθή και αγία πίστις γέννα και στερεώνει την ορθήν και αγίαν ζωήν, έτσι και αντιστρόφως και η αγία ζωή, γεννά και στερεώνει την αγίαν πίστιν, και ένα του άλλου είναι συστατικόν, κατά τον θείον Χρυσόστομον. Και βλέπομεν με το έργον, ότι όσοι αρνούνται την πίστιν του Χριστού η πίπτουν εις δόγματα πονηρά, ούτοι είναι πρότερον διεφθαρμένοι από μίαν ζωήν πονηράν, εμπαθή και διεστραμμένην · εάν χριστιανικήν ζωήν έχετε, όχι μόνον εσείς θέλετε φυλάξει την ορθόδοξον πίστιν, όχι μόνον εσείς δεν θέλετε γένει αίτιοι να βλασφημούν οι ασεβείς το άγιον όνομα και την πίστιν του Χριστού, αλλά και τους αλλόπιστους θέλετε παρακινήσει να επιστρέφωσιν εις αυτήν, βλέποντες το φως των καλών έργων σας, ως είπεν ο Κύριος: «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς».

 

Πηγή: Π.Β. Πάσχου, «Έρως Ορθοδοξίας», Εκδ. Αποστ. Διακονίας, Αθήνα, 19874

 Από "Απόψεις για τη Μονή Βατοπαιδίου (και όχι μόνο)"

Read more: http://www.egolpion.com/mixahl_paknanas.el.aspx#ixzz35vvkzie9

Σύναξη Αγίων Δώδεκα Ενδόξων και Πανευφήμων Αποστόλων

Σύναξη Αγίων Δώδεκα Ενδόξων και Πανευφήμων Αποστόλων


Την ημέρα αυτή η Εκκλησία εορτάζει με ξεχωριστή λαμπρότητα τη Σύναξη των Δώδεκα Αποστόλων. Βεβαίως υπάρχουν και οι μνήμές τους σε διάφορες ημερομηνίες του
λειτουργικού έτους, αλλά με αυτό το συλλογικό εορτασμό τιμάται σύμπασα η χορεία των μεγάλων αυτών ανδρών, οι οποίοι ως συνεχιστές του σωτηριώδους έργου του Κυρίου
επί της γης, έστρεψαν το ρου της ιστορίας και άλλαξαν κυριολεκτικά τη μορφή του κόσμου. Χάρη στον ιδικό τους αγώνα, τις αφάνταστες προσωπικές τους θυσίες, τη μαρτυρία
και το μαρτύριό τους εθεμελιώθηκε η Εκκλησία στον κόσμο.

Η λέξη «Απόστολος» σημαίνει τον απεσταλμένο. Εν προκειμένω Απόστολοι ονομάσθηκαν οι εκλεγμένοι και καλεσμένοι από τον Κύριο Μαθητές Του να συνεχίσουν το σωστικό
Του έργο, μετά την εις τους ουρανούς Ανάληψή Του. Επίσης, σύμφωνα με την χαρακτηριστική Του προτροπή έγιναν οι μάρτυρες της Αναστάσεώς Του «έως εσχάτου της γης».

Η εκλογή και η κλήση των Αποστόλων, οι οποίοι ως την Πεντηκοστή καλούνταν Μαθητές, έγινε αμέσως με την αρχή της δημόσιας δράσεως του Κυρίου, στη Γαλιλαία. Ευθύς μετά
τη Βάπτισή Του κατευθύνθηκε στις όχθες της λίμνης Γενησαρέτ, όπου απευθύνθηκε στους εκεί αλιείς, στους οποίου είπε: «δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων».
Αυτοί «ευθέως αφέντες τα δίκτυα ηκολούθησαν αυτώ». Άλλοι, «αφέντες τον πατέρα αυτών Ζεβεδαίον εν τω πλοίω μετά των μισθωτών, απήλθον οπίσω αυτού».

Οι μαθητές ορίσθηκαν από τον Κύριο σε τρεις κύκλους ήτοι: το στενό κύκλο των Δώδεκα, τον ευρύτερο κύκλο των Εβδομήκοντα και τον ευρύτατο κύκλο των πολυπληθών φίλων
Του. Μεγαλύτερη σημασία είχε ο κύκλος των Δώδεκα. Αυτοί ευρίσκονταν πλησίον Του και σ’ αυτούς αποκάλυψε τα μυστήρια του Θεού. Αυτοί είχαν την ευλογία και τη δόξα να
ορισθούν ως οι κατ’ εξοχήν συνεχιστές του έργου Του, διότι μόνο σε αυτούς είπε: «Ἐγώ ἐξελεξάμην ὑμᾶς, καί ἔθηκα ὑμᾶς, ἴνα ὑμεῖς ὑπάγητε καί καρπόν φέρητε, καί ὁ καρπός
ἠμῶν μένη». Μετά τήν Ἀνάσταση τούς κατέστησε ἐπίσημα διαδόχους καί συνεχιστές τοῦ ἔργου Του: «καθώς ἀπέσταλκε μέ ὁ Πατήρ, καγῶ πέμπω ὑμᾶς. Καί τοῦτο εἰπῶν
ἐνεφύσησε καί λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον, ἄν τινῶν ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινῶν κρατῆτε, κεκράτηνται». Ἐπίσης στό ὅρος τῆς Γαλιλαίας, ὅπου εἶχαν
συναχθεῖ οἱ ἕνδεκα μαθητές, λίγο πρίν τήν Ἀνάληψη, τούς εἶπε: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμίν».



Ως προς την εκλογή των Αγίων Αποστόλων είναι χαρακτηριστικοί οι λόγοι του Αποστόλου Παύλου: «Ἐπειδή γάρ ἐν τή σοφία τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διά τῆς σοφίας τόν
Θεόν... τά μωρά του κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός, ἴνα τούς σοφούς καταισχύνη τά ἰσχυρά, καί τά ἀγενῆ του κόσμου καί τά ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καί τά μή ὄντα, ἴνα τά
ὄντα καταργήση, ὅπως μή καυχήσηται πάσα σάρξ ἐνώπιόν του Θεοῦ».

Το έργο των Αγίων Αποστόλων συνεχίσθηκε και συνεχίζεται δια των διαδόχων αυτών. Αυτή η αδιάκοπη διαδοχή συνεχίζεται έως σήμερα και χαρακτηρίζεται ως αδιάκοπη διαδοχή
προσώπων και πίστεως και γι’ αυτό ονομάζεται η Εκκλησία μας Αποστολική.

Οι Άγιοι Δώδεκα Απόστολοι είναι: ο Απόστολος Πέτρος († 29 Ιουνίου), ο Απόστολος Ανδρέας († 30 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Ιάκωβος ο του Ζεβεδαίου († 30 Απριλίου), ο
Απόστολος Ιάκωβος ο του Αλφαίου († 9 Οκτωβρίου), ο Ευαγγελιστής Ιωάννης († 24 Σεπτεμβρίου), ο Απόστολος Φίλιππος († 14 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Βαρθολομαίος († 11
Ιουνίου), ο Απόστολος Θωμάς († 6 Οκτωβρίου), ο Ευαγγελιστής Ματθαίος († 16 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Ιούδας († 19 Ιουνίου), ο Απόστολος Ματθίας († 9 Αυγούστου), ο
Απόστολος Σίμων ο Ζηλωτής († 10 Μαΐου).

Στίχος
Τιμῶ θεόπτας δώδεκα Χριστοῦ φίλους, Ἥρωας ἄνδρας καὶ θεοὺς τολμῶ λέγειν. Δώδεκα εὐκλεέας τριακοστῇ ἀγείρει μύστας.

Απολυτίκιον Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Ξημερώνει η εορτή, μνήμης των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, που η Εκκλησία, μας προετοίμασε με την νηστεία όλο αυτό το διάστημα. Δύο προσωπικότητες οι Άγιοι Πέτρος και Παύλος που πρέπει κανείς να ασχοληθεί για χρόνια, για να διακρίνει το μέγεθος της αξίας τους, κάτι που η Εκκλησία το αποτυπώνει με τον τίτλο «ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΟΙ» όχι άδικα και όχι φυσικά τυχαία.
Να υπογραμμίσω μόνο ένα στοιχείο, που πρέπει να μιμηθούμε και όλοι μας και το είχαν και οι δύο σε υψηλό επίπεδο. Ομιλώ για το θέμα της μετάνοιας που έδειξαν στην βιωτή τους και οι δύο. Ο μεν Πέτρος, όταν αρνήθηκε τον Χριστό αλλά και όταν συγκρούστηκε με τον απόστολο Παύλο με το θέμα των εθνικών. Ο δε Παύλος από φανατικός εβραίος και διώχτης των Χριστιανών, έφτασε να μεταστραφεί και να γυρίσει όλη σχεδόν την οικουμένη της εποχής, για την δόξα του Θεού.
Ακόμα και στις μέρες μας, υβρίζονται και δυσφημίζονται, ο Πέτρος από την Παπική Εκκλησία, που την οικειοποιείται αυθαίρετα οικοδομώντας το παπικό αλάθητο και πρωτείο, ο δε Παύλος ιδιαίτερα στην χώρα μας από τους Νεοπαγανιστές που με μένος φέρονται εναντίον του, μη μπορώντας να αναγνωρίσουν την συνειδητή κατάφαση του λαού μας σε αυτά που τους μετέδωσε ο Απόστολος.
Οι απόστολοι όμως πρεσβεύουν για όλους, όπως έκαναν με τους διώχτες τους, το ίδιο κάνουν και με αυτούς που τους αμφισβητούν και σήμερα και σε κάθε εποχή, όπως έκανε και κάνει και ο ίδιος ο Κύριος.



Σήμερα γιορτάζει και ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μου, Μητροπολίτης Γλυφάδας κ. Παύλος. Ο σεβαστός μου γέροντας που του χρωστώ σχεδόν τα πάντα για ότι είμαι, εάν είμαι, σήμερα! Θα μπορούσα για μέρες να μιλώ και να γράφω γι αυτόν και πάλι ελλιπή θα είναι και μονόπλευρα για την ισχυρή και τόσο απλή προσωπικότητά του. Είναι ίσως ο Μητροπολίτης που έχουν γραφτεί και ειπωθεί τα λιγότερα και όμως για εμένα έχει κάνει τα περισσότερα…. Αυτός με ενίσχυσε οικονομικά και ηθικά όταν είχα ανάγκη, αυτός είπε στη μητέρα μου όταν κοιμήθηκε ο Πατέρας μου «ανέλαβε τα άλλα σου παιδιά, αυτόν τον αναλαμβάνω εγώ». Αυτός με έκανε συνεργάτη του, που με δίδαξε και με διδάσκει μέχρι σήμερα, αυτός με έκανε διάκονο και ιερέα και με θεωρεί παιδί του και εγώ πατέρα.
Γνωρίζω πως δεν θέλει να λέμε πολλά γι’ αυτόν και ίσως όταν το μάθει με μαλώσει, αλλά θέλω να πω, μέσα από το μικρό άρθρο αυτό , τις θερμότερες ευχές μου για μακροημέρευση και δύναμη στα δύσκολα καθήκοντά του. Να συνεχίζει να μας χαμογελά και να μας στηρίζει όπως το κάνει όλα αυτά τα χρόνια και να μας πεισμώνει με τις παρατηρήσεις του, ύστερα από το κάθε λάθος μας, που οφείλετε την παρακοή μας προς αυτά που μας συμβούλευσε.
Μείνε κοντά μας Γέροντα σε έχουμε ανάγκη τόσο εμείς όσο το ποίμνιο που σου εμπιστεύτηκε ο Κύριος στα νότια προάστια




Η Ημέρα των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη χριστιανική παράδοση και το λαϊκό ημερολόγιο

Στις 29 Ιουνίου η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων ενδόξων και πανευφήμων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, δύο από τους μαθητές του Ιησού Χριστού που αποκαλούνται στηλοβάτες της χριστιανικής εκκλησίας. Αποκαλούνται επίσης “οικουμενικοί διδάσκαλοι”, επειδή με τα κηρύγματά τους διατυπώνουν τους βασικούς κανόνες της ζωής και της πίστης.

Με τη ζωή τους οι Άγιοι Απόστολοι αποδεικνύουν, ότι ο αμαρτωλός άνθρωπος μπορεί να ξεπεράσει την ατέλειά του και να σωθεί. Μαρτυρικός ήταν και ο θάνατός τους - το 68 μετά Χριστού ο Απόστολος Πέτρος σταυρώνεται στη Ρώμη κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Νέρωνα, ενώ ο Απόστολος Παύλος κόβεται με σπαθί.

Πριν προσηλυτιστεί στον χριστιανισμό, ο θεωρούμενος ως πρώτος ανάμεσα στους Αποστόλους, ο Άγιος Πέτρος, ονομάζεται Συμεών. Είναι ψαράς, φλογερός και οξύθυμος. Το όνομά του ο Πέτρος δέχεται από τον Ιησού Χριστό, μαζί με τα κλειδιά της ουράνιας βασιλείας. Ο Απόστολος Πέτρος ταξιδεύει πολύ, για να κηρύσσει τη χριστιανική διδασκαλία. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Απόστολος Πέτρος περνά στη Ρώμη. Ο ναός του Αγίου Πέτρου που κτίζεται στον τάφο ύστερα από το θάνατό του, σήμερα είναι ένας από τους μεγαλύτερους καθεδρικούς ναούς στην Ευρώπη.

Με τον Άγιο Πέτρο συνδέεται στενά και το όνομα του Απόστολου Παύλου. Γεννημένος στην αρχαία μικρασιατική πόλη Ταρσό, ο ίδιος διαπαιδαγωγείται στο πνεύμα του συντηρητικού ιουδαϊσμού. Αποκαλεί τον εαυτό του Σαούλ. Δέχεται την αποκάλυψη του Θεού καθ' οδόν για τη Δαμασκό. Ξαφνικά ισχυρό φως τυφλώνει τον άγριο διώκτη των χριστιανών και αυτός ακούει μια φωνή που του λέει: “Σαούλ, Σαούλ, γιατί με διώχνεις;”. Από τότε ο Σαούλ ονομάζεται Παύλος, που σημαίνει “ταπεινός”, και προσηλυτίζεται στο χριστιανισμό.

Στη Βουλγαρία στους Αγίους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο είναι αφιερωμένες πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια. Η μνήμη τους αρχίζει να τιμάται από τη Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία μετά τη βάπτιση του βουλγαρικού λαού το 865. Πολύ νωρίς οι μορφές των δύο Αποστόλων διεισδύουν στη χριστιανική τέχνη. Στην βουλγαρική αγιογραφία οι δύο Άγιοι Απόστολοι συνήθως απεικονίζονται να κρατούν μαζί μακέτα εκκλησίας που συμβολίζει την υπηρεσία τους ως στηρίγματα της Χριστιανικής Εκκλησίας εδώ στη Γη. Ο Απόστολος Πέτρος απεικονίζεται συχνά και με κλειδιά στα χέρια του που συμβολίζουν τα λόγια του Ιησού Χριστού: “Και θα σου δώσω τα κλειδιά της ουράνιας βασιλείας, και ό,τι δένεις στη Γη, θα δένεται στον ουρανό. Και αυτό που αποδένεις στη Γη, θα αποδένεται στον ουρανό”.
------------------------------------------------------------------------------------

Η ημέρα του Αγίου Πέτρου ή Πετρόβντεν, όπως αποκαλείται στη Βουλγαρία, συμπίπτει με την πιο εντατική γεωργική περίοδο στη Βουλγαρία. Ο βουλγαρικός λαός τη συνδέει πάντα με τη σοδειά, με τα νεαγνά ζώα και τα πρώτα φρούτα και μήλα, καθώς και με τα μεγάλα πανηγύρια προς μνήμη του αγίου που διοργανώνονται στα χωριά και τις πόλεις. Πιστεύεται ότι οι τελετουργίες την ημέρα αυτή προστατεύουν από πυρκαγιές και φωτιές. Το κουρμπάνι από ειδικά θρεμμένο κοτόπουλο έχει το νόημα που στην αρχαία μυθολογία αποδίδεται στον πετεινό - ηλιακό σήμα των ανωτέρων και ουράνιων δυνάμεων. Το βαθύτερο και μόνιμο νόημα της εορτής του Αγίου Πέτρου είναι κυρίως θρησκευτικό, διότι η αντοχή και η ταπεινοφροσύνη βρίσκονται στη βάση του χριστιανισμού.

Σ' αντίθεση με την εκκλησιαστική γιορτή των αγίων Πέτρου και Παύλου στις 29 Ιουνίου, ο βουλγαρικός λαός τιμά τη μνήμη τους σε χωριστές ημέρες. Στις 29 Ιουνίου σημειώνεται η ημέρα του Αποστόλου Πέτρου, που οι Βούλγαροι αποκαλούν Πετρόβντεν και μια ήμερα αργότερα, δηλαδή στις 30 Ιουνίου, γιορτάζεται η λεγόμενη ημέρα του Παύλου ή Παύλοβντεν. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία οι δυο αδελφοί έχουν διαφορετικές "αποστολές" και διατυπώνουν διαφορετικές απαιτήσεις προς τους ανθρώπους. Στη βουλγαρική φολκλορική παράδοση ο Πέτρος έχει 4 αδέλφια-παλικάρια που κάποτε, σε παλαιότερη εποχή, μοίρασαν μεταξύ τους την εξουσία στον ουρανό, τη γη και τα φυσικά στοιχεία. Απ' εκείνη την εποχή στον Πέτρο ανήκουν τα κλειδιά του Παραδείσου, του ουράνιου τόπου διαμονής των δικαίων μετά το θάνατό τους, ενώ στον Παύλο ανήκει, σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, η δύναμη πάνω στο πυρ. Να γιατί την ημέρα του αγίου Παύλου απαγορεύεται το άναμμα φωτιάς, για να αποφευχθούν τυχόν πυρκαγιές στα χωράφια και να μη γίνει πιο καυτός ο ήλιος. Οι Βούλγαροι πίστευαν, ότι μετά την ημέρα του Αποστόλου Παύλου έρχονται ο χειμώνας και το κρύο.

Οι δύο γιορτές - Πετρόβντεν και Παύλοβντεν συμπίπτουν με το αποκορύφωμα του θερισμού. Να γιατί τα φολκλορικά έθιμα που τελούνται στη διάρκεια αυτών των 2 ημερών είναι πολύ απλά και δεν παρουσιάζουν ποικιλία. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία ο Άγιος Παύλος δεν ήθελε ακόμη και να του προσκομίζουν τον εθιμικό άρτο, αλλά μόνο να τον τιμούν, ενώ για τον Πέτρο έλεγαν, ότι μπορεί να τον δεις κανείς με το δρεπάνι να θερίζει στα χωράφια. Η ημέρα Πετρόβντεν είναι μια από τις σημαντικότερες γιορτές που συνδέεται με τα χαρακτηριστικά γι' αυτή τη γιορτή εθιμικά δώρα. Την ημέρα αυτή στο μενού συμπεριλαμβάνεται το κοτόπουλο, ενώ από τα φρούτα - τα μήλα και τα αχλάδια που αγιάζονται εκ των προτέρων στην εκκλησία μαζί με τον τελετουργικό άρτο. Σύμφωνα με το βουλγαρικό έθιμο μέχρι την ημέρα αυτή απαγορεύεται να τρώει κανείς μήλα. Στα δημοτικά τραγούδια πολλές φορές η ομορφιά της γυναίκας και η νεαρότητα της συγκρίνονται με τα κόκκινα μήλα της ημέρας Πετρόβντεν.

------------------------------------------------------------------------------------

ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Αναρτήθηκε από takhs kost στις 2:27 π.μ.

Γιορτή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου)

 

     Των δύο μεγάλων και κορυφαίων αποστόλων του Χριστού, του Πέτρου και του Παύλου, τη μνήμη εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας. Προς αυτούς τους δύο μεγάλους άνδρες της θα αποτίσει τον οφειλόμενο φόρο της τιμής και της ευγνωμοσύνης για την ανυπολόγιστα μεγάλη συμβολή τους στο έργο της διαδόσεως της χριστιανικής πίστεως και της εδραιώσεως της Εκκλησίας μας. Στις εικόνες τους ζωγραφίζονται οι δύο απόστολοι να κρατούν την Εκκλησία, που συμβολικά εικονίζεται με ένα μικρό βυζαντινό ναό. Γιατί και οι δύο αυτοί απόστολοι υπήρξαν πράγματι οι στύλοι και οι ακρογωνιαίοι λίθοι, επάνω στους οποίους οικοδομήθηκε το ιερό ίδρυμα της Εκκλησίας του Χριστού. Και συνημμένοι και οι δύο σε μία εορτή, εικονισμένοι σε μία εικόνα, συμβολίζουν την ενότητα της πίστεως, την ενότητα της Εκκλησίας, που απετελέσθη από ετερογενή στοιχεία, την περιτομή -τους Εβραίους- προς τους όποιους εστράφη το ιεραποστολικό έργο του Πέτρου, και τα έθνη-τους ειδωλολάτρες- για τον εκχριστιανισμό των οποίων κοπίασε ο απόστολος των Εθνών, ο Παύλος. Αυτός ακριβώς ήταν και ο λόγος που προκάλεσε τη σύσταση κοινής εορτής των δύο κορυφαίων, όταν το έτος 258 στις 29 Ιουνίου ο πάπας Σΐξτος ο Β’ μετακόμιζε τα οστά τους στην κατακόμβη του αγίου Σεβαστιανού της Ρώμης. Και ήταν τόσο επιτυχής η συζυγία αυτή, ώστε πολύ γρήγορα η εορτή αυτή έγινε παγκόσμιος, εορταζομένη «εν πάσαις ταις κατά τόπον αγίαις του Θεού εκκλησίαις». Οι άλλες εορτές των αποστόλων και η μνήμη του θανάτου τους επισκιάσθηκαν από τη νέα εορτή. Γι’ αυτό και σπάνια θα βρει κανείς ναό τιμώμενο στο όνομα ενός μόνο από τους δυο κορυφαίους και εικόνα που να εικονίζει τον ένα μόνο από αυτούς. Αντιθέτως δεν υπάρχει πόλις ή χωριό που να μη έχει ναό ή παρεκκλήσιο επ’ ονόματι των δύο μεγάλων αποστόλων. Άπειρες είναι οι εικόνες τους. Κοινή η τιμή, κοινή η προσκύνηση, κοινός ο εορτασμός, όπως κοινό ήταν το έργο τους και κοινή η αποστολή τους και κοινή η δόξα τους.

     Δεν έχει κανείς παρά να διαβάσει την εποποιία των κορυφαίων, όπως με συγκινητική απλότητα περιγράφεται από τον αυτόπτη και αυτήκοο των περισσοτέρων περιστατικών συγγραφέα των Πράξεων των Αποστόλων, τον Ευαγγελιστή Λουκά. Τις ακούσαμε να διαβάζονται στους ναούς μας κατά την περίοδο του Πεντηκοσταρίου και παρακολουθήσαμε στα αποστολικά αναγνώσματα των Κυριακών από του Πάσχα μέχρι της Πεντηκοστής τα μεγάλα βήματα τους για την κατάκτηση της Οικουμένης. Πώς πήραν τη σημαία του Χριστού, το Σταυρό, και τον περιήγαγαν στα πέρατα του κόσμου μέχρι που τον φύτευσαν στην καρδιά της αυτοκρατορίας, τη Ρώμη. Θα δει στο βιβλίο των Πράξεων τους αγώνες και τα παθήματα τους αλλά και τα περίλαμπρα τρόπαιά τους. Τα ίχνη τους σημειώθηκαν άσβεστα στις καρδιές των πιστών. Κάθε πόλη και χώρα έχει να επιδείξει με ευλάβεια τα σημάδια που άφησαν τα πόδια τους, τα ωραία πόδια «των ευαγγελιζομένων την ειρήνην, των ευαγγελιζομένων τα αγαθά», τη σωτηρία. Χαρακτηριστικά ομιλεί για τον απόστολο Παύλο ενα τροπάριο, η «υπακοή», της ακολουθίας του όρθρου της μνήμης τους:

«Ποία φυλακή ουκ έσχε σε δέσμιον; ποία δε Εκκλησία ουκ έχει σε ρήτορα; Δαμασκός μέγα φρονεί επί σοι Παύλε· είδε γαρ σε σκελισθέντα φωτί. Ρώμη σου το αίμα δεξαμενή και αύτη κομπάζει. Αλλ’ η Ταρσός πλέον χαίρει και πόθω τιμά σου τα σπάργανα. Αλλ’ ω Παύλε απόστολε, το καύχημα της οικουμένης, προφθάσας ημάς στήριξον».

     Και γύρω από αυτά τα ενθυμήματα της διαβάσεως των αποστόλων πανηγύριζαν οι πόλεις και οι χώρες κατά την ημέρα αυτή, όσες δεν είχαν την τιμή, όπως η Ρώμη, να κατέχουν τα ιερά των λείψανα. Ιδίως ο ελληνικός χώρος είχε να επίδειξει πολλά τέτοια αναμνηστικά σημεία της διαβάσεως του μεγάλου αποστόλου του, του Παύλου. Αλλού έδειχναν και τιμούσαν τη φυλακή, όπως στους Φιλίππους, αλλού το βήμα, όπως στη Βέρροια, αλλού τον τόπο της δίκης, όπως το βήμα του Γαλλίωνος στην Κόρινθο, αλλού το βράχο όπου πάτησαν τα πόδια του και εκήρυξαν το λόγο, όπως στον Άρειο Πάγο στην Αθήνα, αλλού το λιμάνι στο οποίο αποβιβάσθηκε, όπως στους Καλούς λιμένες της Κρήτης και στη Λίνδο. Αλλού συνέδεσαν το πέρασμά του με μύθους και τερατουργίες, όπως στη Μυτιλήνη, όπου έδειχναν τον τόπο όπου φόνευσε διά προσευχής φοβερό δράκοντα. Δεν έχει σημασία αν το αφήγημα αυτό είναι μύθος· δείχνει συμβολικά πως αντελήφθη ο λαός το δυναμικό πέρασμα του αποστόλου, την εξόντωση της θηριώδους ειδωλολατρίας με τη δύναμη του Χριστού.

     Ειδικά στη Θεσσαλονίκη επιδεικνύουν και σήμερα τον τόπο όπου κήρυξε ο απόστολος των Εθνών, στο αρχαίο παρεκκλήσιο της Μονής Βλατάδων και τον τόπο όπου καταδιωκόμενος κατέφυγε, στο μικρό σπήλαιο -αγίασμα κοντά στην ομώνυμό του συνοικία. Κατά τον ΙΕ’ αιώνα, ο Συμεών, που είναι ο τελευταίος αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης προ της αλώσεως της πόλεως αυτής από τους Τούρκους (1430), μαρτυρεί ότι στο ναό της Αχειροποιήτου εφυλάσσετο και ετιμάτο κατά τη μνήμη των αποστόλων ο λίθος, πάνω στον οποίο δέθηκε και ραβδίσθηκε ο απόστολος. Το τυπικό του πανηγυρικού εορτασμού, όπως ετελείτο τότε στην Θεσσαλονίκη, μας το δίδει ο Συμεών στο ανέκδοτο Τυπικό του. Αφ’ εσπέρας ετελείτο, χοροστατούντος του μητροπολίτου, η ακολουθία του εσπερινού στην Αγία Σοφία. Μετά το τέλος του εσπερινού εγίνετο λιτανεία και ψάλλοντες τα ιδιόμελα της λιτής έφθαναν στο ναό «του αγίου Παύλου τω συγκειμένω τω ναώ της Θεοτόκου της Αχειροποιήτου, ένθα και ο λίθος, εν ω έτυψαν αυτόν». Στο λίθο είχε χαραχθεί το ακόλουθο επίγραμμα, ανέκδοτο επίσης, που σώζεται σ’ ένα χειρόγραφο της βιβλιοθήκης της Βιέννης:

«Εν τώδε Παύλος ταννυθείς πριν τω λίθω,

ήνεγκε ράβδων αφορήτους αικίας,

ξεσθείς δε τανύν μορφοτύπων γλυφίδι,

τας προσκυνήσεις λαμβάνει και τα γέρα».

     «Γι’ αυτούς λοιπόν τους δύο κορυφαίους αποστόλους τον Πέτρο και τον Παύλο, τι μεγαλύτερο εγκώμιο θα μπορούσε κανείς να επινόησει», παρατηρεί το συναξάριο της ημέρας, «παρά τη μαρτυρία και ανακήρυξη του Κυρίου γι’ αυτούς; Τον μεν ένα τον μακάρισε και πέτρα τον ονόμασε, επάνω στην οποία είπε ότι θα ιδρύσει την Εκκλησία Του. Για τον άλλον δε είπε ότι θα γίνει το σκεύος της εκλογής Του και ότι θα βαστάσει το όνομά Του ενώπιον τυράννων και βασιλέων».

Ι. Μ. Φουντούλη

(Από το βιβλίο «Λογική Λατρεία»)

 

Πέτρου και Παύλου

Πέτρου και Παύλου
ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ
Ἀπόστολος Κυριακῆς : Β΄ Κορ. ια΄ 21 - ιβ΄ 9
1. Μὲ ὑπομονὴ πολλὴ
«Ποίοις πνευματικοῖς ᾄσμασιν ἐπαινέσωμεν Πέτρον καὶ Παῦλον;»... Ἑορτάζουν σήμερα «οἱ τῶν Ἀποστόλων πρωτόθρονοι καὶ τῆς οἰκουμένης διδάσκαλοι», κι ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος ἐκφράζει τὴν ἀπορία ὅλων μας: Μὲ τί λόγια καὶ μὲ ποιοὺς ὕμνους νὰ πλέξουμε ἐγκώμια καὶ νὰ τιμήσουμε ἐπάξια τοὺς δύο Πρωτοκορυφαίους Ἀποστόλους;...
Ὡστόσο κάποια διέξοδο στὴν ἀδυναμία μας μᾶς δίνει τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἑορτῆς, ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Β΄ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολή, ὅπου ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιὰ νὰ ἀντικρούσει αὐτοὺς ποὺ τὸν ἀμφισβητοῦν, ἀναγκάζεται νὰ ὑπερασπισθεῖ τὸ ἀποστολικό του ἀξίωμα καὶ νὰ περιγράψει ὁ ἴδιος τοὺς κόπους καὶ τὰ παθήματα ποὺ ὑπέμεινε στὸ ἔργο τῆς διαδόσεως τοῦ Εὐαγγελίου: «ἐν κόποις περισσοτέρως, ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, ἐν θανάτοις πολλάκις».
Μαστιγώσεις, ραβδισμοί, λιθοβολισμοί, ναυάγια, ὁδοιπορίες ἀποτελοῦν λέξεις ποὺ ἁπλῶς ἀναφέρει ὁ μέγας Ἀπόστολος, ἀλλὰ ἡ καθεμιὰ κρύβει φρικτοὺς πόνους καὶ ἀπίστευτες ταλαιπωρίες. Παράλληλα ὁ ἴδιος ἀντιμετώπισε ἐπανειλημμένως πίκρες καὶ στενοχώριες ἄλλοτε ἀπὸ συνεργάτες του ποὺ τὸν ἐγκατέλειπαν καὶ ἄλλοτε ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση ψευδοδιδασκάλων καὶ αἱρετικῶν ποὺ ἀπειλοῦσαν τὴ συνοχὴ τῆς Ἐκκλησίας.
Μαζὶ μὲ αὐτὰ καὶ οἱ ἑκούσιες στερήσεις: Ὁ θεῖος Ἀπόστολος κήρυττε, λειτουργοῦσε, κατηχοῦσε, συμβούλευε «ἐν κόπῳ καί μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις..., ἐν νηστείαις...». Οἱ συνεχεῖς μετακινήσεις του ἀλλὰ καὶ «ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν» συχνὰ τὸν ὑποχρέωναν νὰ μένει ξάγρυπνος ἢ καὶ νηστικός. Κι ὅλα αὐτὰ γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἀδελφῶν! Κι ὅπως λέει τὸ κοντάκιο τῆς ἑορτῆς, ὁ ἀγωνοθέτης Κύριος, ποὺ εἶδε τοὺς κόπους τόσο τοῦ ἀποστόλου Παύλου ὅσο καὶ τοῦ ἀποστόλου Πέτρου, δέχθηκε «τοὺς πόνους ἐκείνων καὶ τὸν θάνατον... ὑπὲρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν», δηλαδὴ ὡς τὴν πιὸ εὐάρεστη προσφορὰ καὶ θυσία στὸ οὐράνιο θυσιαστήριο.
Ἀλήθεια, πόσο πολὺ μᾶς ἐμπνέει ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ αὐτοθυσία ποὺ ἔδειξαν οἱ δύο κορυφαῖοι Ἀπόστολοι γιὰ νὰ ἐπιτελέσουν αὐτὸ τὸ τόσο κοπιαστικὸ καὶ μαρτυρικὸ ἔργο!
2. Ἡ συμμετοχὴ στὸν πόνο τῶν ἄλλων
Σὰν νὰ μὴν ἔφθαναν οἱ προσωπικές του περιπέτειες καὶ δοκιμασίες, ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐνδιαφερόταν καὶ γιὰ τὸν κάθε χριστιανὸ χωριστά. Ἔσκυβε μὲ ἀληθινὴ συμπόνια καὶ πολλὴ ἀγάπη κοντὰ στὸν κάθε πονεμένο ἀδελφὸ καὶ προσπαθοῦ¬σε μὲ ὅποιον τρόπο νὰ τὸν στηρίξει καὶ νὰ τὸν ἐνισχύσει. Γράφει χαρακτηριστικά: «Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;». Ποιὸς ἀπὸ τοὺς χριστιανοὺς ἀσθενεῖ πνευματικὰ ἢ καὶ σωματικά, καὶ δὲν ἀσθενῶ κι ἐγὼ μαζί του; Ποιὸς σκοντάφτει καὶ πέφτει στὴν ἁμαρτία, καὶ δὲν καίγομαι κι ἐγὼ στὸ καμίνι τῆς θλίψεως καὶ τῆς ντροπῆς;...
Ἀλλὰ καὶ ὁ ἀπόστολος Πέτρος αὐτὴ τὴν ἀγάπη συνιστοῦσε, πρωτίστως μὲ τὸ παράδειγμά του κι ἔπειτα μὲ τὸν λόγο του. Ἂς ἀκούσουμε τὴ φωτισμένη ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα συμβουλή του: «πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες, ὅτι ἡ ἀγάπη καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» (Α΄ Πέτρ. δ΄ 8). Πάνω ἀπ’ ὅλα νὰ ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον θερμὰ καὶ διαρκῶς• διότι ἡ ἀγάπη θὰ σκεπάσει καὶ θὰ συγχωρήσει τὶς ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀγαπᾶτε, ὅσο πολλὲς κι ἂν εἶναι. Ἐπιπλέον θὰ ἑλκύσει τὸ θεῖο ἔλεος καὶ σ’ ἐσᾶς ποὺ δείχνετε ἀγάπη. Τί θαυμάσια κοινωνία ἀγάπης!
3. «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου»
«Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται». Εἶναι ἡ φωνὴ τοῦ Κυρίου• ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ στὴν ἐπίμονη αἴτηση - προσευχὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Φαίνεται ὅτι τὸν ταλαιπωροῦσε μιὰ χρόνια ἀσθένεια καὶ παρακαλοῦσε τὸν Κύριο νὰ τοῦ τὴν πάρει. Τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου ὅμως ἦταν διαφορετικό: Σοῦ εἶναι ἀρκετὴ ἡ χάρις ποὺ σοῦ δίνω, τοῦ ἀπάντησε. Διότι ἡ δύναμή μου φανερώνεται σὲ τέλειο βαθμό, ὅταν ὁ ἄνθρωπος, παρὰ τὴν ἀδυναμία του, κατορθώνει μὲ τὴν ἐνίσχυσή μου ἔργα μεγάλα καὶ θαυμαστά.
Καὶ πράγματι, κατὰ θεία παραχώρηση ἡ ἀσθένεια, ὡς «σκόλοψ τῇ σαρκί», παρέμεινε μόνιμος σύντροφος τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ταυτόχρονα ὅμως ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ πλημμύριζε τὴ ζωὴ τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου, ὥστε ὄχι μόνο νὰ ὑπερνικᾶ τὴ δοκιμασία του, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐπιτελεῖ καταπληκτικὸ ἔργο.
Ὁ ἴδιος θεϊκὸς λόγος ἐφαρμόσθηκε καὶ στὴ ζωὴ τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. Διότι κι ὁ Σίμων - Πέτρος, ἂν καὶ εἶχε περάσει ὧρες ἀδυναμίας, καθὼς ἔφθασε στὸ σημεῖο νὰ ἀρνηθεῖ τὸν ἀγαπημένο Του Διδάσκαλο, ἔζησε ὅμως καὶ τὸ πλήρωμα τῆς χάριτος, ὅταν πλημμυρισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κήρυττε ἄφοβα ἀκόμη καὶ ἐνώπιον τῶν φανατικῶν Ἰουδαίων τὸν Σταυρωθέντα καὶ Ἀναστάντα Κύριο.
Ἔχοντας στὴ μνήμη μας τὸ παράδειγμα τῶν ἁγίων Πρωτοκορυφαίων ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, ἂς ἀφήσουμε τὴ θεία Χάρη νὰ πλημμυρίζει καὶ τὴ δική μας ζωή.
Τότε αὐτὴ θὰ θεραπεύει τὶς ἀσθένειές μας καὶ θὰ παραμερίζει τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία μας, προκειμένου νὰ φανερώνεται σὲ τέλειο βαθμὸ ἡ δύναμη τοῦ Χριστοῦ, νὰ ἐπιτελοῦνται μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ἔργα καὶ νὰ δοξάζεται τὸ ἅγιο ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. ΑΜΗΝ

 

Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος

Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος ἐγεννήθηκε τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ. στὴν Αἴγυτπο καὶ καταγόταν ἀπὸ ἀριστικρατικὴ οἰκογένεια. Ὁ βιογράφος του, Ὅσιος Παφνούτιος, ἀναφέρει ὡς πατρίδα τοῦ Ὀνουφρίου τὴν Περσία, πράγμα ὅμως ποὺ δὲν μνημονεύεται οὔτε στὰ Συναξάρια, οὔτε καὶ στὸν Κανόνα τῆς ἑορτῆς αὐτοῦ. Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος στὴν ἀρχὴ τῆς μοναχικῆς του πολιτείας εἰσέρχεται σὲ κοινόβιο μοναστήρι κοντὰ στὴν Ἑρμούπολη τῶν Θηβῶν. Τὸ κοινοβιακὸ σύστημα, ποὺ εἶναι αὐστηρότερο ἀπὸ τὸ Λαυρεωτικό, διαμορφώθηκε ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Παχωμίου τοῦ Μεγάλου († 15 Μαΐου) τὸν 4ο αἰώνα στὴν Αἴγυπτο. Τὸ πρῶτο κοινόβιο ἱδρύθηκε περὶ τὸ 320 μ.Χ. στὴνΤαβεννίσιδα κοντὰ στὴν ἀνατολικὴ ὄχθη τοῦ Νείλου ποταμοῦ. Στὸ κοινόβιο τῆς Ἑρμουπόλεως, ὀνομαζόμενο Σμαούν, ὁ Ὀνούφριος ἐδιδάχθηκε τὰ τοῦ μοναχικοῦ βίου. Ἐκεῖ ἄκουσε γιὰ τὴν ἥσυχη καὶ ἐρημικὴ ζωὴ δύο μεγάλων μορφῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν ἀσκητικὸ καὶ ἐρημικὸ βίο τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου, ὁ ὁποῖος ἦταν «ἐνδεδυμένος μηλωτὴν (=δέρμα προβάτου) καὶ ζώνην δερμάτινην περιζωσμένος τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ» καὶ τὸ μιμητὴ αὐτοῦ Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ προετοιμαστὴ τῆς παρουσίας Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος, ὅπως καὶ ὁ Ἠλιού, φέροντας ἀσκητικὸ ἔνδυμα καὶ ἀκολουθώντας τὸν ἐρημικὸ βίο ἐκήρυξε στὸ λαὸ τὸ βάπτισμα τῆς μετανοίας. Μετὰ τὰ ὅσα ἄκουσε στὸ κοινόβιο τῆς Ἑρμουπόλεως, ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος ἐνθουσιάσθηκε γιὰ τὸν ἐρημικὸ βίο καὶ τὸν ἀναχωρητισμὸ καὶ ἔφυγε γιὰ τὴν ἔρημο. Ὅταν ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος ἔφυγε στὴν ἔρημο, ὕστερα ἀπὸ μία ἑβδομάδα ὁδοιπορία, ποὺ εἶχε πολλὴ πείνα καὶ κόπο, εἶδε ξαφνικὰ ἕνα σπήλαιο, ἀπ’ ὅπου βγῆκε ἕνας γέροντας μοναχὸς καὶ τὸν ὑποδέχθηκε, φωνάζοντάς τον μὲ τὸ ὄνομά του. Ὁ ἀσκητὴς ἐκεῖνος διηγήθηκε στὸν Ὅσιο Ὀνούφριο τὸ βίο του καὶ τὶς δυσκολίες τῆς ἐρήμου. Ὅταν πιὰ ἐπέρασαν τριάντα ἡμέρες, μὲ προσευχὲς καὶ θεῖες διηγήσεις, δίχως νὰ νιώσουν πείνα ἢ δίψα, ὁ ἀσκητὴς εἶπε στὸν Ὅσιο νὰ πάρουν τὸν δρόμο «ἐπὶ τὴν ἐνδοτέραν ἔρημον». Μάλιστα, ἔτρεχε ὁ ἴδιος, παρὰ τὴν προχωρημένη ἡλικία του. Ὕστερα ἀπὸ τέσσερις ἡμέρες εὑρῆκαν ἕνα μικρὸ σπήλαιο, ὅπου εἶπαν νὰ καθήσουν, γιὰ νὰ ξεκουρασθοῦν. Ἐκείνη τὴ στιγμή, ἕνας φοίνικας ἐφύτρωσε καὶ ἐψήλωσε καὶ τοὺς ἔδωσε μεγάλη χαρά. Τότε ὁ γέροντας εἶπε στὸν Ὀνούφριο ὅτι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ εὐδόκησε, ὥστε σὲ αὐτὸ τὸ σπήλαιο νὰ δώσει τοὺς ἀσκητικούς του ἀγῶνες. Ἐδῶ ἐνέκρωσε «τὰ ἐπὶ τῆς γῆς μέλη» καὶ ὑπέμεινε «τὸν παγετὸν τῆς νυκτὸς καὶ τῆς ἡμέρας τὸν καύσωνα». Ἔτσι ἐπέτυχε τὴν οὐράνια ζωή, βλέποντας, ὅπως τονίζει ὁ ὑμνογράφος αὐτοῦ, «τὸ ἀμήχανον κάλλος τοῦ Κτίστου» του. Ἔφθασε τὸ πράγματι «ἐφετόν» διὰ τῆς ἀπαρνήσεως κάθε κοσμικῆς συγχύσεως καὶ κατόρθωσε τὴν ποθούμενη «ὑπερκόσμιον ἀκρότητα». Ἔζησε στὴν ἔρημο περίπου ἑβδομήντα ἔτη καὶ εἶχε ὡς τροφὴ τὴν ἐγκράτεια καὶ ὡς πλοῦτο τὴν πτωχεία καὶ τὴν ἀκτημοσύνη. Ἔφθασε δὲ σὲ τέτοιο βαθμὸ ἀσκήσεως στοὺς πειρασμούς, ὤστε τὴν ἡδυπάθεια, τὴ σκληραγωγία καὶ τοὺς πόνους τῆς ἐγκράτειας νὰ τοὺς ἀντιμετωπίζει μὲ καρτερία καὶ χαρὰ ἀνεκλάλητη. Ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐνίσχυσε τὸν Ὅσιο στὸν πνευματικὸ καὶ ἀσκητικό του ἀγώνα. Τοῦ ἔδωσε καρτερία καὶ ὑπομονή. Τοῦ ἔστελνε μυστικὰ ψωμὶ καὶ νερὸ κάθε ἡμέρα, καὶ ὁ φοίνικας, ποὺ εἶχε βλαστήσει μπροστὰ στὸ σπήλαιο, τοῦ ἔδιδε γλυκὺ καρπό. Ἄγγελος Κυρίου δὲ τοῦ μετέδιδε τὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Ἐμελέτησε στὴν ἔρημο τὸ Νόμο τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖο εἶχε πάντοτε στὴν καρδιά του. Εὑρισκόμενος στὴν ἄβατη ἔρημο μόνος, ἐπιποθοῦσε μόνο τὸν Χριστὸ καὶ ἐντρυφοῦσε στὸ ἅγιο καὶ φωτεινὸ κάλλος Του. Ἐγέμισε τὸν ἑαυτό του μὲ τὸ φῶς τῆς ἀληθινῆς καὶ θείας γνώσεως καὶ ἔτσι ἔφθασε στὸ σημεῖο τῆς ἀπαθείας. Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος ἐπεδίωκε πάντοτε νὰ εἶναι εὐάρεστος στὸν Θεὸ καὶ ἐπιποθοῦσε συνεχῶς νὰ συνομιλεῖ μὲ τὸν Δημιουργό του διὰ τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς. Ὁ Ὅσιος εἶχε ὡς ἔνδυμα, κατὰ τὴν προτροπὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, ἔνδυμα τὸ ὁποῖο οὐδέποτε προσέβαλε μὲ πνεῦμα ἀργίας, περιέργειας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας. Ἐπιβραβεύοντας ὁ Κύριος τῆς δόξας τὴν ἀμέριστη πρὸς Αὐτὸν ἀγάπη καὶ ἀφοσίωση, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὑπὲρ Αὐτοῦ πνευματικοὺς καὶ σωματικοὺς ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου, ὁδήγησε πρὸς αὐτόν, πρὸς τῆς εἰρηνικῆς κοιμήσεώς του, τὸν Παφνούτιο, ἄνδρα ἐνάρετο καὶ φίλο τῆς ἡσυχίας καὶ τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς, προκειμένου νὰ δεῖ τὴν πνευματικὴ καταξίωση τοῦ Ὁσίου καὶ νὰ μεριμνήσει καὶ ἐπιληφθεῖ τὰ τῆς ταφῆς τοῦ ἁγιασμένου αὐτοῦ σκήνους. Πρὸ τῆς τελευτῆς του καὶ μὲ τὴν παρουσία τοῦ Παφνουτίου ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος εἶπε τὴν ἀκόλουθη προσευχή: «Ὕψιστε Θεὲ καὶ ἀόρατε, οὗ ἡ δύναμις ἀνεξιχνίαστος καὶ ἡ δόξα ἀκατανόητος καὶ ἀνέκφραστος, καὶ τὸ ἔλεος ἄπειρον καὶ ἀμέτρητον, ὑμνῶ, εὐλογῶ, προσκυνῶ καὶ δοξάζω Σε, Ὃν ἐπόθησα ἐκ νεότητός μου καὶ Σοὶ ἠκολούθησα. Ἐπάκουσόν μου, πρὸς Σὲ γὰρ ἐκέκραξα, ὅτι ἐπεῖδες τὴν ταπείνωσίν μου, ἔσωσας ἐκ τῶν ἀναγκῶν τὴν ψυχήν μου, οὐ συνέκλεισάς με εἰς χεῖρας ἐχθρῶν, ἀλλ’ ἔστησας ἐν εὐρυχώρῳ τοὺς πόδας μου. Δέομαί Σου, Κύριέ μου· τῇ Σῇ δεξιᾷ σκέπασόν με, ἵνα μὴ ταραχθῇ ἡ ψυχή μου ἀπὸ τοὺς δαίμονας, ὅταν ἐξέρχεται ἐκ τοῦ σώματος, ἀλλὰ παράλαβε αὐτὴν δι’ ἁγίων Ἀγγέλων Σου καὶ κατάτακον αὐτὴν ἔνθα ἐπισκοπεῖ τὸ φῶς τοῦ προσώπου Σου, ὅτι εὐλογητὸς εἶ καὶ δεδοξασμένος εἰς τοὺς αἰῶνας. Μνήσθητι Πανοικτίρμον καὶ Πολυέλεε τοῦ πιστοῦ λαοῦ Σου. Καὶ ὅστις εὑρεθῆ εἰς κίνδυνον θαλάσσης ἢ εἰς θυμὸν δικαστοῦ ἢ εἰς ἄλλην τινὰ στενοχωρίαν, καὶ Σὲ ἐπικαλεσθῇ λέγων· Παντοδύναμε Κύριε, διὰ πρεσβειῶν τοῦ δούλου σου Ὀνουφρίου ἐλέησόν με, παρακαλῶ τὴν βασιλείαν Σου, καθὼς μοῦ ἔταξες ἐπάκουσον τῆς δεήσεως αὐτοῦ. Κύριε εἰς χεῖρας Σου παρατίθημι τὸ πνεῦμά μου». Ὁ βιογράφος του Παφνούτιος, ἀναφέρει ὅτι δύο λιοντάρια ἔνοιξαν τὸν τάφο τοῦ Ὁσίου στὸν ὁποῖο ἐνταφιάσθηκε τὸ ἱερὸ σκήνωμά του. Ἡ ἱερὰ μονὴ τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου στὴν Ἱερουσαλὴμ εὑρίσκεται κοντὰ στὴν πηγὴ τοῦ Ἰὼβ καὶ δεξιὰ τῆς ἑνώσεως τῆς κοιλάδος Ἰωσαφὰτ καὶ τῆς φάραγγος Ἐννώμ. Ἡ μονὴ εἶναι κτισμένη στὸν ἀγρὸ τοῦ Αἵματος ἢ Κεραμέως ἢ Ἀκελδαμᾶ καὶ ἀγοράσθηκε διὰ τῶν 30 ἀργυρίων, δι’ ὅσων δηλαδὴ ἐτιμήθηκε ἡ τιμὴ τοῦ Τετιμημένου Κυρίου. Ἡ σημερινὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ὀνουφρίου οίκοδομήθηκε ἐπὶ τοῦ σπηλαίου, στὸ ὁποῖο κατέφυγαν οἱ Ἀπόστολοι μετὰ τὴ σύλληψη τοῦ Ἰησοῦ. Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Τῶν Ἀγγέλων τὸν βίον ἐν σαρκὶ μιμησάμενοι, ὤφθητε ἐρήμου πολῖται, καὶ χαρίτων κειμήλια, Ὀνούφριε Αἰγύπτου καλλονή, καὶ Πέτρε τῶν ἐν Ἄθῳ ὁ φωστήρ· διὰ τοῦτο τοὺς ἀγῶνας ὑμῶν ἀεί, τιμῶμεν ἀναμέλποντες· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δίξα τῷ ἐνεργοῦντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα. Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ. Ὡς τῆς ἐρήμου πολιστὰς οὐρανοβάμονας Καὶ δωρεῶν τῶν ὑπὲρ φύσιν καταγώγια, Τὸν Ὀνούφριον ὑμνήσωμεν σὺν τῷ Πέτρῳ· Ὁ μὲν ὤφθη ἐν Αἰγύπτῳ φοῖνιξ εὔκαρπος, Ὁ δὲ ἔλαμψεν ἐν Ἄθῳ ὡς ἰσάγγελος· Τούτοις λέγοντες, θεοφόρητοι χαίρετε. Μεγαλυνάριον. Χαίροις τῆς Αἰγύπτου θεῖο πυρσός, Ὀνούφριε Πάτερ, νομοστάθμη ἡσυχαστῶν· χαίροις τῶν ἐν Ἄθῳ, ἀκρότης μάκαρ Πέτρε, Τριάδος τῆς Ἁγίας, ἐνδιαιτήματα.

 

Βίος καὶ Πολιτεία τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου τοῦ Αἰγυπτίου

 

ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Γεωργίου Μηλίτση «Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος», Τρίκαλα 2008

Βίος τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου

Α) Ἡ ἐπίγεια πατρίδα του

Ὅλοι οἱ Ἕλληνες γνωρίζουμε γιὰ τὴν Περσία. Ἄλλοι ἀπὸ τὴν ἐθνική, καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστική μας ἱστορία καὶ παράδοση. Ἡ ἱστορία μᾶς ὑπενθυμίζει τὶς προσπάθειες ποὺ ἔκαναν στὰ ἀρχαία χρόνια οἱ Πέρσες γιὰ νὰ κυριεύσουν τὶς περιοχὲς ποὺ βρίσκονταν δυτικὰ τῆς χώρας τους. Ὁ Περσικὸς στρατὸς μὲ ἀρχηγὸ τὸν Ξέρξη ἐπιχείρησε νὰ κατακτήσει ὄχι μόνον τὴν περιοχὴ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀλλὰ καὶ τὴν πατρίδα μας. Ὅλοι μας γνωρίζουμε γιὰ τὶς μάχες τῶν Πλαταιῶν, τῶν Θερμοπυλῶν, τοῦ Μαραθῶνος καὶ τὴν ναυμαχία τῆς Σαλαμίνας εἰς τὴν ὁποίαν καταστράφηκε ὁ Περσικὸς στόλος καὶ ἔτσι οἱ Πέρσες ἀναγκάστηκαν νὰ ἐπιστρέψουν ἡττημένοι στὴν πατρίδα τους.

Οἱ Πέρσες καὶ κατὰ τὴ Βυζαντινὴ περίοδο προσπάθησαν νὰ κυριεύσουν τὶς ἀνατολικὲς ἐπαρχίες τοῦ Βυζαντίου. Σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκστρατείες τους κυρίευσαν τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ πήραν σὰν λάφυρο τὸν Τίμιο Σταυρό, καὶ τὸν Πατριάρχη. Οἱ χριστιανοί, μὲ μεγάλο πόνο πληροφορήθηκαν τὸ γεγονὸς καὶ ἀπαιτούσαν ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἡράκλειο νὰ ἐκστρατεύσει ἐναντίον τῆς Περσίας γιὰ νὰ ἐλευθερώσει τὸν Τίμιο Σταυρό, καὶ τὶς ὑπόδουλες ἐπαρχίες τῆς αὐτοκρατορίας. Οἱ Πέρσες συμμάχησαν μὲ τοὺς Ἀβάρους καὶ προσπάθησαν νὰ κυριεύσουν τὴν Βασιλεύουσα (626 μ.Χ.) ἡ ὁποία ἦταν ἀνυπεράσπιστη, διότι ὁ στρατὸς μὲ τὸν αὐτοκράτορα Ἡράκλειο ἀπουσίαζαν προκειμένου νὰ ἐλευθερώσουν τὸν Τίμιο Σταυρό. Τὴν Πόλη διέσωσε κατὰ θαυματουργικὸ τρόπο ἡ Παναγία μας. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τὸ γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν ποὺ ψάλλεται τὶς Παρασκευὲς τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς στὶς ἐκκλησίες τῆς πατρίδας μας.

Ἡ Περσία δέχθηκε καὶ αὐτὴ πολὺ νωρὶς τὸ μήνημα τοῦ Εὐαγγελίου. Πολλοὶ Πέρσες ἀρνήθηκαν τὰ εἴδωλα καὶ πίστεψαν στὸν Κύριό μας. Κατὰ τὸ μέσον τοῦ 2ου αἰ. μέχρι καὶ τὸ μέσον τοῦ 3ου ὁ Χριστιανισμὸς εἶχε ῥιζώσει γιὰ τὰ καλὰ στὴν Περσία. Παράλληλα μὲ τὴν ἀνόθευτη διδασκαλία τοῦ Ναζωραίου διαδόθηκαν καὶ οἱ αἱρέσεις τῶν Μανιχαϊστικῶν καὶ τῶν Γνωστικῶν. Μετὰ τὸ 339 μ. Χ. τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἐλεύθερη ζωὴ τῆς ἐκκλησίας διαδέχθηκαν διωγμοί, τοὺς ὁποίους ἐξαπέλυσαν ὁ αὐτοκράτορας Σαπὼρ Β´ καὶ οἱ διάδοχοί του. Δὲν εἶναι λίγοι οἱ πιστοὶ ποὺ μαρτύρησαν γιὰ τὸν Χριστό. Ἔτσι στὸν θρόνο τοῦ Κυρίου σήμερα βρίσκονται Πέρσες οἱ ὁποῖοι ἱκετεύουν γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ὁμοεθνῶν τους. Ἡ κατάληψη τῆς χῶρας ἀπὸ τοὺς Ἄραβες ἔγινε ἀφορμὴ νὰ ξεσπάσουν νέοι διωγμοὶ κατὰ τῶν Χριστιανῶν μὲ ἀποτέλεσμα ὄχι μόνο νὰ ἔχουμε νέους Μάρτυρες ἀλλὰ σχεδὸν νὰ ἐξαφανιστοῦν οἱ πιστοὶ τοῦ Ναζωραίου.

Β) Χαρὰ στὰ ἀνάκτορα

Ἕνας μεγάλος Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας ποὺ γεννήθηκε στὴν Περσία ἀλλὰ ἐξαγιάστηκε στὴν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου εἶναι ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος.

Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος καταγόταν ἀπὸ βασιλικὴ οἰκογένεια. Οἱ γονεῖς του ἦταν ἄνθρωποι πιστοὶ στὰ διδάγματα τῆς ἐκκλησίας καὶ προσπαθοῦσαν στὴ ζωή τους νὰ ἐφαρμόσουν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Οἱ τιμὲς ποὺ τοὺς γίνονταν καὶ ἡ δόξα ποὺ ἀπολάμβαναν, λόγω τοῦ ἀξιώματός τους, δὲν τοὺς ἔκαναν ἐγωϊστὲς καὶ ὑπερήφανους. Πάντα εἶχαν στὸ μυαλό τους τὸ γραφικό: Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν. Παράλληλα μὲ τὸν ἀγῶνά τους γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς τους φρόντιζαν ὄχι μόνογιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο τῶν ὑπηκόων τους ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν εὐημερία τους.

Τὴν χαρὰ καὶ τὴν ευτυχία τους ἐπεσκίαζε ἡ ἔλλειψη τέκνων. Βέβαια στὰ ἀνάκτορα εἶχαν πάρει ὀρφανὰ καὶ τὰ ἀνέτρεφαν σὰν δικά τους παιδιά· ἄν καὶ αὐτὸ ἀπάλυνε τὸν πόνο τους, ὅμως δὲν ἔσβηνε τὸν πόθο τους νὰ ἀποκτήσουν δικό τους παιδί. Ἔπαιρναν θαῤῥος καὶ κουράγιο ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου μας: Αἰτεῖται καὶ δοθήσεται ὑμῖν· γιὰ αὐτὸ κατέφευγαν πάντα σὲ Αὐτόν. γονατιστοί, καὶ μὲ τὰ χέρια ὑψωμένα στὸν οὐρανό, παρακαλοῦσαν τὸν Θεὸ νὰ τοὺς ἀξιώσει νὰ ἀποκτήσουν παιδί: Παντοδύναμε Κύριε, σὲ παρακαλοῦμε μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά μας ἄκουσε τὴν προσευχὴ τῶν ἀναξίων καὶ ἁμαρτωλῶν δούλων Σου καὶ ἀξίωσέ μας νὰ γίνουμε γονεῖς. Χάρισε Κύριε καὶ σὲ μᾶς ἕνα παιδί. Ἐσὺ εἶπες ὅτι ἄν δύο ἄνθρωποι Σοῦ ζητήσουν κάτι, θὰ τοὺς τὸ δώσεις.

Παράλληλα μὲ τὶς δικές τους προσευχές, παρακάλεσαν ἱερεῖς καὶ ἄλλους πιστοὺς ἀνθρώπους νὰ προσευχηθοῦν γιὰ νὰ τοὺς δώσει ὁ Θεὸς ἀπογόνους. Δὲν ἦταν δυνατὸν τόσες θερμὲς προσευχὲς νὰ μὴ κυκλώσουν τὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴν ἔχουν ἀπάντηση. Μπορεῖ ἡ ἀπάντηση νὰ μὴν ἦλθε ἀμέσω, ἴσως ὁ Θεὸς ἤθελε νὰ δοκιμάσει τὴν πίστη τους, ἀλλὰ ὅμως κάποτε ἦλθε.

Μιὰ μέρα μὲ δάκρυα στὰ μάτια ἡ Βασίλισσα ἀνακοίνωσε στὸν ἄνδρα της τὴν χαρμόσυνη εἴδηση ὅτι εἶναι ἔγκυος. Τὴν φορὰ αὐτὴ οἱ προσευχὲς τοῦ ἀνδρόγυνου ἦταν εὐχαριστήριες. Ἡ εἴδηση ὅτι ἡ Βασίλισσα περιμένει παιδάκι ἀμέσως διαδόθηκε σὲ ὅλη τὴν ἐπικράτεια. Ὅλοι ὅσοι τὸ ἔμαθαν ἔνοιωσαν τὴν ἴδια χαρὰ μὲ τοὺς βασιλεῖς τους.

Ὁ χρόνος κυλοῦσε ἥρεμα καὶ ἡ Βασίλισσα μὲ λαχτάρα περίμενε τὴν ὥρα ποὺ θὰ φέρει στὸν κόσμο τὸ δῶρο τοῦ Θεοῦ. Γνώριζε ὅτι μέσα της ἔφερε μιὰ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, γιὰ αὐτὸ ἔκανε τὸ πᾶν, ὥστε τὸ ἔμβρυο νὰ τραβήξει τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Κάθε μέρα σταύρωνε τὴν κοιλιά της, θυμίαζε τὸ σπίτι της καὶ ἦταν πολὺ προσεκτικὴ σὲ ὅλη της τὴ ζωή· γενικὰ ἔκανε ὅ,τι εἶχε συμβουλεύσει ὁ πνευματικός τους.

Γ) Ὁ ἀποχωρισμός.

Ὁ ἐρχομὸς στὸν κόσμο κάθε νέου ἀνθρώπου εἶναι πάντοτε πηγὴ χαρᾶς. Ἡ Βασίλισσα μιὰ μέρα ἔχοντας δίπλα της τὸν σύζυγό της καὶ μὲ τὴν βοήθεια μιᾶς χριστιανῆς μαίας ἔφερε στὸν κόσμο ἕνα πανέμορφο ἀγοράκι. Ἡ βασιλικὴ οἰκογένεια ἦταν πιὰ πανευτυχής. Τὴν ἴδια χαρὰ αἰσθάνθηκαν καὶ ὅλοι οἱ ὑπήκοοί τους. Οἱ γονεῖς, σὰν ζωντανοὶ χριστιανοὶ ποὺ ἦταν, ἔκαναν ὅλα ὅσα ἡ ἐκκλησία μᾶς προστάζει.

Ἔπρεπε σύντομα νὰ τὸ κάνουν μέλος τῆς στρατευομένης ἐκκλησίας. Πῶς νὰ τὸ ὀνομάσουν; Πολλοὶ δικοί τους τοὺς ὑποδείκνυαν διάφορα ὀνόματα ποὺ νόμιζαν ὅτι ταίριαζαν νὰ δοθοῦν στὸ βασιλόπουλο. Οἱ γονεῖς καὶ τὸ ζήτημα αὐτὸ τὸ ἀνέθεσαν στὸν Δημιουργὸ τοῦ κόσμου. Ἡ ἀπάντηση δὲν ἄργησε νὰ ἔρθει. Ὁ βασιλιὰς ἔλαβε θεία ἀποκάλυψη ποὺ τὸν συμβούλευε νὰ ὀνομάσει τὸ παιδί του Ὀνούφριο καὶ μετὰ τὴν βάπτιση νὰ τὸ πάει σὲ ἕνα μοναστήρι ποὺ ἦταν στὴν Ἑρμούπολη τῆς Αἰγύπτου.

Οἱ γονεῖς σὰν ἄνθρωποι ποὺ ἦταν αἰσθάνθηκαν κάποια λύπη γιὰ τὸ ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀποχωρισθοῦν τόσο σύντομα τὸ βλαστάρι τους, μὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ποὺ τοὺς τὸ ἔδωσε εἶπαν ὅτι πρέπει νὰ εἶναι πάνω ἀπὸ τὸ δικό τους θέλημα. Γνώριζαν ὅτι κάθε παιδὶ δὲν εἶναι κτῆμα τῶν γονέων του, ἀλλὰ δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς τὰ ἐμπιστεύεται στοὺς γονεῖς γιὰ ὅσο χρονικὸ διάστημα Αὐτὸς κρίνει γιὰ νὰ τὰ ἀναθρέψουν σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά Του· ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου.

Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς περιοχῆς μαζὶ μὲ ἄλλους ἱερεῖς ἔκαναν τὸ μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος καὶ ἔδωσαν στὸ παιδὶ τὸ ὄνομα Ὀνούφριος. Ὁ Ὀνούφριος ὅμως σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἔπρεπε νὰ ἀφιερωθεῖ σὲ Αὐτόν. Τὸ θέλημα αὐτὸ ἀνέλαβε νὰ πραγματοποιήσει ὁ πατέρας. Ἡ Ἑρμούπολη ἀπεῖχε ἀπὸ τὴν χώρα ἀρκετά. Μέχρι νὰ φτάσουν στὸ μοναστήρι θὰ περνοῦσαν ἀρκετὲς ἡμέρες. Πῶς θὰ τρέφονταν τὸ παιδί; Πᾶμε νὰ ἐκπληρώσουμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς θὰ προνοήσει καὶ γιὰ αὐτόν· εἶπε ὁ πατέρας.

Ἡ μικρὴ συνοδεία ξεκίνησε, ἀφου ἡ μητέρα πῆρε γιὰ τελευταία φορὰ στὴν ἀγκαλιά της τὸ παιδί της καὶ τὸ ἀσπάστηκε, διότι δὲν ἤξερε ἄν θὰ τὴν ἀξίωνε ὁ Θεὸς νὰ τὸ ξαναδεῖ. Στὸ δρόμο ποὺ πήγαιναν παρουσιάστηκε μία ἐλαφίνα ἡ ὁποία τοὺς ἀκολουθοῦσε. Ὅλοι κατάλαβαν ὅτι ἦταν σταλμένη ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ θρέψει τὸν Ὀνούφριο. Πράγματι ἡ ἐλαφίνα σὲ ὅλη τὴν διαρκεια δὲν ἀπομακρύνθηκε καθόλου, ἀλλὰ τοὺς ἀκολουθοῦσε καὶ ὅταν ἔβαζαν τὸν Ὀνούφριο νὰ θηλάσει αὐτὴ δὲν ἔφερνε καμία ἀντίσταση.

Δ) Στὸ μοναστήρι.

Ὅταν ὁ βασιλιὰς καὶ ἡ συνοδεία του ἔφτασαν στὴν κεντρικὴ πύλη τοῦ μοναστηριοῦ ἦταν ἀπόγευμα. Στὸν μοναχὸ ποὺ ἦταν στὴν πόρτα εἶπαν ὅτι ἤθελαν νὰ δοῦνε τὸν ἡγούμενο τῆς Μονῆς. Μπορεῖτε νὰ μπεῖτε στὸ μοναστήρι· τοὺς εἶπε καὶ τοὺς ὁδήγησε στὸ ἡγουμενεῖο. Σὲ λίγο ἦλθε μπροστά τους ἕνας ὑψηλὸς μοναχός, ποὺ τὸ πρόσωπό του ἔλαμπε. Ἀφοῦ συστήθηκαν, τοῦ εἶπαν τὸν σκοπὸ τῆς ἐπισκέψεώς τους. Ὁ ἡγούμενος τοὺς ὑπενθύμισε ὅτι οἱ ἱεροὶ κανόνες ἀπαγορεύουν νὰ μένουν στὸ μοναστήρι ἄτομα ποὺ δὲν ἔχουν γένεια.

-Πάρτε τον πίσω, καὶ ὅταν ἐνηλικιωθεῖ καὶ θέλει νὰ ἔλθει τότε εἶναι εὐπρόσδεκτος γιὰ νὰ καταταγεῖ στὸν χορὸ τῶν πατέρων τῆς Μονῆς.

Ὁ πατέρας ἀντέτεινε ὅτι ἂν δὲν ἦταν θέλημα Θεοῦ νὰ γίνει αὐτό, ὁ Θεὸς δὲν θὰ τὸ ζητοῦσε.

-Παιδί μου, λέει ὁ Γέροντας, ὁ διάβολος προσπαθεῖ νὰ μᾶς πλανήσει μὲ χίλιους δύο τρόπους· ξεχνᾶς ὅτι μετασχηματίζεται σὲ ἄγγελο φωτός; Ἀποκλείεται νὰ ἔγινε καὶ ἐδῶ τὸ ἴδιο; Ἄς ποῦμε ὄτι κρατοῦμε τὸν Ὀνούφριο· μὲ τί θὰ τραφεῖ; Ἐδῶ δὲν ἔχουμε γάλα καὶ ὅλα τὰ ἀναγκαῖα ποὺ χρειάζεται γιὰ νὰ μεγαλώσει ἕνα παιδί.

-Γέροντα, τὸ παιδὶ αὐτὸ εἶναι κάτω ἀπὸ τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὅπως τὸ ἔθρεψε σὲ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ πολυήμερου ταξιδιοῦ μας, ἔτσι θὰ τὸ θρέψει καὶ ἐδῶ.

-Δηλαδή, τί ἔγινε; ρωτάει ὁ ἡγούμενος.

-Ὁ Θεὸς μᾶς ἔστειλε μία ἐλαφίνα, στὴν ὁποία θήλαζε. Ἡ ἐλαφίνα αὐτὴ εἶναι τώρα ἔξω ἀπὸ τὸ μοναστήρι, πᾶμε νὰ τὴν δεῖτε καὶ πεισθεῖτε ὅτι εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ μείνει τὸ παιδί μου ἐδῶ.

Σὲ λίγο ὅλοι τους ἦταν στὴν ἐξώπορτα τοῦ μοναστηριοῦ. Ὁ γέροντας ὅταν εἶδε τὴν ἐλαφίνα ἀνεφώνησε: Ὡς θαυμαστὰ τὰ ἔργα Σου Κύριε. Εἶμαι βέβαιος ὅτι εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ παραμείνει κοντά μας τὸ νήπιο.

Ὁ βασιλιάς, χαρούμενος ἄκουσε τὰ λόγια τοῦ γέροντα, καὶ ἀφοῦ ἔμεινε μὲ τὴν συνοδεία του μερικὲς μέρες στὸ μοναστήρι, ἀνεχώρησαν γιὰ τὴν πατρίδα τους. Ἦταν εὐχαριστημένος γιατὶ τὸ παιδί του θὰ εὕρισκε ἐκεῖ ἀγάπη καὶ φροντίδα. Ἕνας ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς Μονῆς ἀνέλαβε νὰ μεγαλώσει τὸν Ὀνούφριο.

Ε) Ἡ ζωή του στὸ μοναστήρι.

Ὁ βασιλιάς, αφοῦ ἀποχαιρέτησε τὸ παιδί του καὶ τοὺς πατέρες τοῦ μοναστηριοῦ, ἀνεχώρησε γιὰ τὴν Περσία, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι σύντομα θὰ τὸν ἀξιώσει ὁ Θεός, νὰ ξαναγυρίσει.

Ὁ Ὀνούφριος, μέχρι τὰ τρία του χρόνια θήλαζε ἀπὸ τὴν ἐλαφίνα, ἡ ὁποία ἐρχόταν ὧρες. Παράλληλα, παρακολουθοῦσε ὅσο ἦταν δυνατόν, τὶς ἀκολουθίες ποὺ γινόταν στὸ μοναστήρι. Οἱ πατέρες, τὸν προέτρεπαν νὰ κοινωνεῖ τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ τὸν ἐξασκοῦσαν στὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα.

Ὁ Ὀνούφριος ὅσο περνοῦσε ὁ καιρός· ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο, καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾿ αὐτόν. Ὅλοι οἱ πατέρες τὸν θαύμαζαν καὶ δόξαζαν τὸν Θεὸ ποὺ τοὺς ἔστειλε κοντά τους τὸ παλληκάρι αὐτό, τὸ ὁποῖο πολλὲς φορὲς τοὺς δίδασκε μὲ τὴν ἁγία του ζωή, καὶ τὸν εἶχαν γιὰ πρότυπό τους. Οἱ πατέρες, τοῦ ἔμαθαν νὰ διαβάζει καὶ ἔτσι σύντομα ἔγινε ἀναγνώστης στὶς ἀκολουθίες τῆς μονῆς. Ὅταν δὲν εἶχε διακόνημα, ἐντρυφοῦσε στὶς σελίδες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ στὰ Πατερικὰ κείμενα. Ἡ ὑπακοὴ ποὺ ἔκαμε στὸν γέροντα καὶ στοὺς πατέρες, ἔμεινε παροιμιώδης στὸ μοναστήρι.

Στὸ συναξάρι διαβάζουμε ὅτι: Ὅλοι οἱ μοναχοὶ τῆς μονῆς ἐκείνης ἦταν ἁγιότατοι καὶ ἄμεμπτοι καὶ ζοῦσαν τηρώντας ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου. Εἶχαν ὅλοι μία ψυχή, καὶ μία καρδιά, καὶ ἀγάπη θαυμάσια μεταξύ των. Ἐὰν κάτι ἄρεσε στὸν ἕνα τὸ ἤθελαν ὅλοι. Νήστευαν, προσεύχονταν ὅλη τὴν νύκτα καὶ τὴν μέρα ἔκαμναν μὲ τόση σιωπὴ τὸ ἐργόχειρό τους, ὥστε κανένας δὲν τολμοῦσε χωρὶς ἀνάγκη νὰ πεῖ ἔστω καὶ ἕναν σύντομο λόγο. Ὅλα αὐτὰ ἔγιναν αἰτία ὥστε σύντομα ὁ Ὀνούφριος νὰ ξεπεράσει στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν ἁγιότητα πολλοὺς ἀπὸ τοὺς συμμοναστές του, γιὰ αὐτὸ καὶ κέρδισε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐκτίμηση ὅλων.

Στ) Κείρεται μοναχός.

Μὲ μεγάλη χαρὰ ὁ Γέροντας τῆς Μονῆς ἔβλεπε τὴν πνευματικὴ πρόοδο τοῦ Ὀνουφρίου. Μιὰ μέρα τὸν κάλεσε στὸ ἡγουμενεῖο καὶ τοῦ ἀνακοίνωσε ὅτι πρέπει νὰ ἐντείνει περισσότερο τὶς προσπάθειές του γιὰ τὸν ἐξαγιασμό του, διότι σύντομα θὰ τὸν κείρει μοναχό. Ὁ Ὀνούφριος, ὅταν ἄκουσε αὐτά, τὸ μόνο ποὺ κατόρθωσε νὰ ψελλίσει ἦταν τὸ· εὐλόγησον.

Μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες μέσα στὸ λαμπροστολισμένο καὶ ὁλοφώτεινο καθολικό, ποὺ ἦταν γεμάτο ἀπὸ μοναχούς, δύο πατέρες ψάλλοντας τὸ: Ἀγκάλας πατρικάς, διανοῖξαί μοι σπεῦσον…· τὸν ὁδήγησαν στὸν ἡγούμενο ποὺ στέκονταν στὴν Ὡραία Πύλη ὅπου ὁ γέροντας τὸν ρώτησε:

-Τί προσῆλθες ἀδελφέ, προσπίπτων τῷ ἁγίῳ θυσιαστηρίῳ καὶ τῇ ἁγίᾳ Συνοδείᾳ ταύτῃ;

-Ποθῶν τὸν βίον τῆς ἀσκήσεως, τίμιε Πάτερ.

-Ποθεῖς ἀξιωθῆναι τοῦ ἀγγελικοῦ Σχήματος καὶ καταταγῆναι ἐν τῷ χορῷ τῶν μοναχῶν;

-Ναι, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος τίμιε Πάτερ.

Στὴν συνέχεια, ὁ ἡγούμενος πῆρε τὸ ψαλίδι καὶ κόβοντας λίγα μαλλιά, σχημάτισε στὸ κεφάλι του τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ, λέγοντας: Ὁ ἀδελφὸς ἡμῶν Ὀνούφριος κείρεται τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Κατόπιν οἱ μοναχοί, τὸν ἔντυσαν μὲ τὴ στολὴ τοῦ μοναχοῦ καὶ ὁ ἡγούμενος τοῦ ἔδωσε ἕναν Σταυρό, καὶ ἕνα ἀναμμένο κερί, λέγοντας: Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων.

Ὅταν τελείωσε ἡ ἀκολουθία, ὅλοι οἱ πατέρες πέρασαν καὶ τοῦ εὐχήθηκαν: Καλὴ ὑπομονή, καὶ καλὸν Παράδεισο. Μετά, ἀκολούθησε ἀγρυπνία ἡ ὁποία τελείωσε ὅταν πιὰ ὁ ἥλιος εἶχε ἀνατείλει καὶ στὴ συνέχεια παρατέθηκε τράπεζα.

Ὁ ἡγούμενος στὴν τράπεζα τὸν συμβούλευσε νὰ μὴ ξεχάσει ποτὲ τὶς μοναχικὲς ὑποσχέσεις ποὺ ἔδωσε καὶ ὅτι σὲ ὅλη του τὴν ζωὴ θὰ πρέπει νὰ ἀγωνισθεῖ γιὰ νὰ γίνει δοχεῖο καὶ κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τῆς Θείας Χάριτος. Τοῦ ὑπενθύμισε ἀκόμα ὅτι οἱ ἀρετὲς μὲ τὶς ὁποῖες πρέπει νὰ κοσμεῖται ὁ μοναχός, εἶναι ἡ ὑπακοή, ἡ παρθενία, καὶ ἡ ἀκτημοσύνη.

Ζ) Ἱερὸς πόθος.

Στὸ μοναστήρι ἡ ζωὴ δὲν ἦταν εὔκολη· ὁ ἐλεύθερος χρόνος ποὺ εἶχε ἦταν μηδενικός. Οἱ ἀκολουθίες συνεχεῖς. Ἄρχιζαν ἀπὸ τὰ μεσάνυκτα μὲ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ. Στὴν συνέχεια διάβαζαν τὶς ὧρες, τὸν Ὄρθρο καὶ τελείωναν ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε ἤδη ἀνατείλει πρὶν ἀπὸ πολλὴ ὥρα, μὲ τὴν Θεία Λειτουργία. Κατόπιν ὁ κάθε μοναχός, πήγαινε στὸ διακόνημά του τὸ ὁποῖο διαρκοῦσε μὲχρι νὰ σημάνει γιὰ τὴν Ἑνάτη ὥρα. Ἀκολουθοῦσε τὸ λιτὸ γεῦμα καὶ μετὰ ἐπέστρεφαν στὸν ναὸ γιὰ τὸν Ἑσπερινό, καὶ τὸ Ἀπόδειπνο. Ὁ χρόνος τους μετὰ ἦταν ἐλεύθερος γιὰ προσευχή, μελέτη, ξεκούραση…

Στὴν τράπεζα ποὺ ἦταν ἀπέναντι ἀπὸ τὸ καθολικό, καθημερινὰ συγκεντρωνόταν ὅλη ἡ ἀδελφότητα καὶ ἔτρωγε τὸ λιτὸ φαγητὸ ποὺ εἶχε ἑτοιμάσει ὁ μάγειρας τῆς Μονῆς. Ἕνας ἀπὸ τοὺς πατέρες ἀνεβασμένος στὸν ἄμβωνα διάβαζε τὸν βίο τοῦ Ἁγίου ποὺ γιόρταζε τὴν μέρα ἐκείνη, ἢ κάποιο πατερικὸ κείμενο ποὺ βοηθοῦσε τοὺς μοναχοὺς νὰ ἐντείνουν τὸν προσωπικό τους ἀγώνα γιὰ τὴν κατὰ Θεὸ τελείωσή τους. Πρὶν σηκωθοῦν ἀπὸ τὸ τραπέζι, ὁ Γέροντας τόνιζε ὁρισμένα σημεῖα ἀπὸ αὐτὸ ποὺ διαβάστηκε.

Ὅλοι οἱ πατέρες μιλοῦσαν μὲ θαυμασμό, καὶ μεγάλη εὐλάβεια γιὰ τὸν Προφήτη Ἠλία καὶ γιὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου μας. Ἐπίσης οἱ μοναχοὶ θαύμαζαν πολὺ τοὺς Ἁγίους τῆς ἐκκλησίας μας ποὺ ἔζησαν μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο, μέσα στὴν ἔρημο, τὶς σπηλιές, στὰ δάση… δηλαδὴ τοὺς ἀναχωρητές.

Ὅλα τὰ παραπάνω ἄναψαν τὴν ἐπιθυμία τοῦ Ὀνουφρίου νὰ τοὺς μιμηθεῖ. Μολις γύρισε στὸ κελλί του, ἔπεσε στὰ γόνατα, καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια παρακάλεσε τὸν Θεὸ νὰ τὸν ἀξιώσει νὰ ἀκολουθήσει τὸ δρόμο τῶν ἀναχωρητῶν, ἄν βέβαια εἶναι πρὸς τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς του.

Ἡ σκέψη νὰ φύγει ἀπὸ τὸ μοναστήρι καὶ νὰ πάει στὴν ἔρημο τὸν βασάνιζε ἀρκετὲς μέρες. Μία μέρα πῆρε ἀπόφαση νὰ ἐξομολογηθεῖ τὶς σκέψεις του στὸν πνευματικό του.

Αὐτὸς ὅταν τὸν ἄκουσε, τοῦ εἶπε:

-Ἡ ἐπιθυμία σου εἶναι καλὴ καὶ θεάρεστη. Πρέπει νὰ ξέρεις ὅτι πολλὲς φορὲς ὅτι ἐπιθυμοῦμε, καὶ ἄς φαίνεται ὅτι εἶναι γιὰ τὸ πνευματικό μας συμφέρον, δὲν εἶναι θέλημα τοῦ Θεοῦ, διότι Αὐτὸς γνωρίζει καλύτερα τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας καὶ τὶς δυνατότητές μας. Πολλὲς ἅγιες ἐπιθυμίες μας εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ. Ὁ μισόκαλος θέλει νὰ μᾶς ῥίξει στὸν ἐγωϊσμό, νὰ ἀγανακτήσουμε κατὰ τοῦ πνευματικοῦ μας, ἄν μᾶς πεῖ ὅτι δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν ἐπιθυμία μας καὶ τελικὰ νὰ μᾶς κάνει νὰ ἀγανακτήσουμε καὶ ἴσως νὰ μελαγχολήσουμε, μὲ φοβερὰ ἀποτελέσματα γιὰ τὴν ψυχική μας ὑγεία. Ἐγὼ παιδί μου δὲν σὲ ἀποτρέπω, μόνον σὲ συμβουλεύω νὰ προσευχηθεῖς πολύ, καὶ ἐγὼ γιὰ νὰ δώσει σημάδι ὁ Θεὸς τὶ θέλει γιὰ σένα.

Τὸ θέμα αὐτὸ τὸν προβλημάτισε γιὰ πολὺ καιρό. Ἤξερε ὅτι ὁ ἡγούμενος τοῦ ἔλεγε πάντοτε αὐτὸ ποὺ ἦταν σωστὸ καὶ πρὸς τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς του. Κάποια μέρα ποὺ ἦταν καὶ πάλι κοντὰ στὸν ἡγούμενο αὐτὸς τὸν ῥώτησε:

-Παιδί μου, ἡ ἐπιθυμία σου νὰ ζήσεις στὴν ἔρημο, ὑπάρχει ἀκόμα;

-Ναὶ γέροντα, σὰν φωτιὰ καίει μέσα μου. Θέλω πολὺ νὰ πάω, ἄν βέβαια εἶναι γιὰ τὸ συμφέρον της ψυχῆς μου. Θέλω ὅμως νὰ πραγματοποιηθεῖ μόνον μὲ τὴν εὐλογία σας.

Ὁ ἡγούμενος τοῦ ἀπάντησε:

-Ἑτοιμάσου παιδί μου νὰ πᾶς ὅπου σὲ ὁδηγήσει ὁ Θεός. Ἄν ἀπὸ ὁποιοδήποτε λόγο ἐπιθυμήσεις νὰ γυρίσεις στὸ μοναστήρι, μὴν δειλιάσεις. Ἡ πόρτα θὰ εἶναι πάντα ἀνοιχτή. Νὰ πᾶς μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καὶ ὅλων τῶν πατέρων.

Ὁ Ὀνούφριος, ἀφοῦ ἔκανε ἐδαφιαία μετάνοια καὶ εὐχαρίστησε τὸν γέροντα, γύρισε στὸ κελλί του. Εὐχαρίστησε τὸν Θεό, ποὺ ἄκουσε τὶς προσευχές του καὶ ἀποφάσισε νὰ φύγει τὸ συντομότερο χωρὶς νὰ τὸ μάθει κανεὶς ἀπὸ τοὺς πατέρες.

Η) Στὴν ἔρημο.

Μια νύχτα, ἑνῶ οἱ πατέρες ἦταν στὴν ἐκκλησία γιὰ τὴν ἀκολουθία, ἔφυγε μὲ ἀνάμεικτα αισθήματα ἀπὸ τὸ μοναστήρι, ἔχοντας μαζί του ἐκτὸς ἀπὸ τὴν εὐχή, τὴν εὐλογία καὶ τὶς συμβουλὲς τοῦ γέροντα, καὶ λίγα παξιμάδια καὶ νερό. Μόλις βγῆκε ἀπὸ τὸ μοναστήρι ἔκανε τὸν Σταυρό του καὶ βάδισε πρὸς τὴν βαθιὰ ἔρημο, ὅπως ἄκουγε νὰ λένε οἱ πατέρες τοῦ μοναστηριοῦ.

Ὅταν ἔφυγε, ἀντίκρισε στὸ βάθος ἕνα βουνό, καὶ μονολόγησε: Ἐκεῖ θὰ πάω. Περπάτησε πολλὴ ὥρα· τὰ πόδια του δὲν μποροῦσε νὰ τὰ σύρει πιά. Λιποψύχησε· θὰ γυρίσω πίσω εἶπε. Ἐνῶ σκεπτόταν αὐτὰ, βλέπει μπροστά του ἕνα ὑπέρλαμπρο φῶς· φώναξε: Θεέ μου, φύλαξέ με ἀπὸ τὶς σατανικὲς παγῖδες. Ἀμέσως ἄκουσε μία φωνὴ ποὺ τοῦ ἔλεγε: Μὴ φοβηθεῖς Ὀνούφριε. Εγὼ εἶμαι Ἄγγελος Θεοῦ ποὺ μὲ πρόσταξε νὰ σὲ φυλάω ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ γεννήθηκες ἕως ποὺ θὰ πεθάνεις. Προχώρα καὶ μὴν φοβηθεῖς τὶς πονηριὲς τοῦ διαβόλου ἤ τοὺς πειρασμούς. Εγὼ εἶμαι μαζί σου νὰ σὲ προσέχω ὥσπου νὰ παραδώσω τὴν ψυχή σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ. Πᾶμε μαζὶ μέχρι νὰ συναντήσουμε μιὰ σπηλιά. Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Ἀγγέλου τοῦ ἔδωσαν κουράγιο καὶ δύναμη. Περπάτησαν μαζὶ 70 μίλια. Ὅταν ἔφθασαν σὲ μία σπηλιά, ὁ Ἄγγελος ἐξαφανίστηκε. Κατάλαβε ὅτι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἦταν νὰ μείνει ἐκεῖ.

Πλησίασε στὴν πόρτα τῆς σπηλιάς, καὶ φώναξε γιὰ νὰ δεῖ ἂν ἦταν κάποιος μέσα. Σε λίγο ξεπρόβαλε ἕνας γέροντας. Ὁ Ὀνούφριος τοῦ ἔκανε ἐδαφιαία μετάνοια καὶ τὸν ἀσπάστηκε. Ὁ γέροντας τοῦ εἶπε: Καλωσόρισες ἀδελφὲ καὶ συνεργάτη μου Ὀνούφριε. Ὁ Κύριος νὰ σὲ σκέπει καὶ νὰ σὲ φυλάει. Πέρνα μέσα.

Κοντὰ στὸν γέροντα αὐτόν, ἔμεινε λίγες μέρες. Μιὰ μέρα ὁ γέροντας τοῦ λέει: Σήκω παιδί μου, γιὰ νὰ σὲ ὁδηγήσω σὲ ἕναν τόπο ἡσυχαστικό, στὴν ἐσωτερικὴ ἔρημο στὸν ὁποῖο θέλει ὁ Κύριος νὰ κατοικήσεις μόνος καὶ ἐκεῖ νὰ πολεμήσεις ἐνάντια στοὺς δαίμονες γιὰ νὰ πάρεις τὰ τρόπαια τῆς νίκης.

Τέσσερα ἡμερόνυχτα βάδισαν μέσα στὴν ἔρημο μέχρις ὅτου ἔφθασαν σὲ μία ὄαση ὅπου ὑπῆρχε μία μικρὴ καλύβα, ἕνας φοίνικας καὶ τρεχούμενο νερό. Αὐτὸς εἶναι ὁ τόπος ὅπου θὰ κατοικήσεις καὶ θὰ ἀγωνισθεῖς γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς σου· τοῦ εἶπε. Οἱ δύο πατέρες, Ὀνούφριος καὶ Ἰσάχαρ, ἔμειναν μαζὶ στὸ χῶρο αὐτὸ 30 μέρες. Ὁ ἀσκητὴς στὴ συνέχεια ἔφυγε γιὰ τὴν σπηλιά του, ἀλλὰ ἐπισκεπτόταν κάποτε κάποτε τὸν Ὀνούφριο. Μάλιστα τὴν τελευταία φορά, τοῦ εἶπε ὅτι ἦλθε γιατὶ θὰ ἀναχωρήσει ἀπὸ τὸν κόσμο τοῦτο καὶ τὸν παρακαλεῖ νὰ τὸν ἐνταφιάσει ἀφοῦ ψάλλει τὴν νεκρώσιμη ἀκολουθία.

Θ) Ἡ ζωὴ στὴν ἔρημο.

Δὲν ἦταν εὔκολη ἡ ζωὴ στὴν ἔρημο. Εἶχε νὰ παλέψει μὲ τὸν ἀβάστακτο καύσωνα τῆς ἡμέρας καὶ τὸ κρύο τῆς νύχτας, μὲ τὰ ἄγρια θηρία ποὺ καθημερινὰ ἔρχονταν γιὰ νὰ πιοῦν νερὸ ἀπὸ τὴν πηγὴ ποὺ ὑπῆρχε ἐκεῖ. Ἀκόμα εἶχε νὰ παλέψει μὲ τὰ πάθη ποὺ ἀκόμα δὲν κατόρθωσε νὰ τιθασσεύσει τελείως παρὰ τὶς τόσες προσπάθειες καὶ προσευχές του. Οἱ δαίμονες δὲν τὸν ἄφηναν σὲ ἡσυχία. Τοῦ ἔφερναν στὴν σκέψη τὴν ζωὴ στὸ μοναστήρι καὶ τοὺς πατέρες. Τακτικά, τοῦ ἔβαζαν σκέψεις ὅτι τὸν ἀναζητοῦσαν οἱ δικοί του. Ὅτι στὸ μοναστήρι πῆγε ὁ πατέρας του γιὰ νὰ τὸν συναντήσει καὶ ὅτι τώρα τὸν ψάχνει περιπλανώμενος μέσα στὴν ἔρημο. Τοῦ ἔφερνε ἀκηδία, ὑπνηλία, ἔκανε κρότους γιὰ νὰ τὸν φοβίσει ἢ νὰ τὸν ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν προσευχή του καὶ πολλὰ ἄλλα.

Ὁ Ὅσιος τὶς μηχανοραφίες τοῦ διαβόλου τὶς διέλυε μὲ τὶς προσευχές του καὶ κυρίως μὲ τὴν νοερὰ προσευχή. Ἤξερε ὄχι μόνον ἀπὸ ὅσα τοῦ εἶχαν πεῖ οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ ποὺ συνάντησε στὸ μοναστήρι καὶ στὴν ἔρημο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν προσωπική του πεῖρα. Προσπαθοῦσε νὰ ἐφαρμόσει τὴν προτροπὴ τοῦ Παῦλου ποὺ λέει ὅτι πρέπει νὰ ἀναφέρουμε τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ περισσότερες φορὲς ἀπὸ ὅσες ἀναπνέουμε.

Τὰ φτωχικά του ῥοῦχα δὲν ἄργησαν νὰ λιώσουν καὶ ἔτσι ἔμεινε γυμνός. Γιὰ νὰ σκεπαστεῖ ἔφτιαχνε ροῦχα μὲ τὰ φύλλα τοῦ φοίνικος. Ὁ Θεὸς ὅμως δὲν τὸν ἄφησε γυμνό. Εὐδόκησε καὶ φύτρωσαν τρίχες σὲ ὅλο του τὸ σῶμα, ἔτσι πέτυχε νὰ μὴν αἰσθάνεται τὰ βράδυα τὸ κρύο τῆς ἐρήμου. Ἀκόμα Ἄγγελος Κυρίου τοῦ ἔφερνε ψωμί, γιὰ νὰ μπορεῖ ἀπερίσπαστος νὰ δοθεῖ στὴν προσευχή. Κάθε δὲ Κυριακὴ τὸν ἐπισκεπτόταν Ἄγγελος καὶ τὸν κοινωνοῦσε. Τὴν μέρα ποὺ μεταλάμβανε πλημμύριζε ἀπὸ πνευματικὴ παρηγοριά, δὲν αἰσθάνονταν πεῖνα, δίψα, πόνο ἤ ἄλλη θλίψη.

Ι) Συναντᾶ τὸν Ὅσιο Παφνούτιο.

Ὁ Ὅσιος πολλὲς φορὲς ἐγκατέλειπε τὴν καλύβα του καὶ πήγαινε σὲ πιὸ ἐρημικὰ μέρη γιὰ νὰ προσευχηθεῖ. Μιὰ μέρα ἐκεῖ ποὺ βάδιζε γιὰ νὰ ἐπιστρέψει στὴν καλύβα του, βλέπει ἀπὸ μακρυὰ ἕναν ἄνθρωπο. Τὸν Ὅσιο κατάλαβε καὶ ὁ ἀπρόσμενος ἐπισκέπτης ὁ ὁποῖος ὅταν τὸν εἶδε νὰ βαδίζει σιγὰ-σιγὰ καὶ τὸ σῶμά του νὰ εἶναι σκεπασμένο μὲ τρίχες, νόμισε ὅτι θὰ εἶναι κάτι τὸ πειρασμικό, γιὰ αὐτὸ κρύφθηκε πίσω ἀπὸ ἕνα μεγάλο βράχο ποὺ ὑπῆρχε ἐκεῖ κοντά γιὰ νὰ δεῖ τὶ θὰ κάνει ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶδε.

Ὁ δασύτριχος ἄνθρωπος πλησίασε στὸ βράχο καὶ κάθησε νὰ ξεκουραστεῖ. Σὲ κάποια στιγμή, φωνάζει:

-Κατέβα δοῦλε τοῦ Κυρίου, Παφνούτιε, καὶ μὴν φοβᾶσαι. Καὶ ἐγὼ ἁμαρτωλὸς εἶμαι καὶ ἀσκοῦμαι γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς μου σὲ αὐτὴν τὴν ἔρημο.

Ὁ Παφνούτιος χαρούμενος πῆγε κοντά του, ἔπεσε στὰ πόδια του καὶ τοῦ ἔκανε μετάνοια ζητῶντας συγχώρεση καὶ τὴν εὐλογία του. Μετὰ κάθησε κοντά του καὶ τὸν ρώτησε:

-Σὲ παρακαλῶ Ἅγιε Πάτερ, ὅπως ὁ Κύριος σοῦ ἀπεκάλυψε τὰ σχετικὰ μὲ ἐμένα, ἔτσι καὶ ἐσὺ φανέρωσέ μου ἀπὸ ποῦ εἶσαι, πῶς ὀνομάζεσαι καὶ πότε ἦλθες στὴν ἔρημο;

Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος διηγήθηκε τότε στὸν Ὅσιο Παφνούτιο τὴν ζωή του καὶ τοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνές του. Σὲ κάποια στιγμή, σταμάτησε νὰ μιλάει καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο τοῦ λέει:

-Ἄς σταματήσουμε τὰ λόγια παιδί μου, καὶ ἂς πάμε στὴν κατοικία μου.

Ια) Προετοιμάζεται γιὰ τὸ αἰώνιο ταξίδι.

Μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση περπάτησαν τρία μίλια μέχρις ὅπου ἔφθασαν στὴν καλύβα τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου. Μπῆκαν μέσα καὶ ἀμέσως προσευχήθηκαν στὸν Κύριο τὸν ὁποῖο εὐχαρίστησαν ποὺ τοὺς ἀξίωσε νὰ συναντηθοῦν καὶ νὰ συνομιλήσουν γιὰ τὸν Θεό. Τὸ ὅτι ἡ ὥρα πέρασε χωρὶς νὰ τὸ καταλάβουν φαινόταν ἀπὸ τὸ ἡλιοβασίλεμα. Ξαφνικὰ στὴ μέση τοῦ κελλιοῦ βλέπουν ἕνα ψωμὶ μεγάλο καὶ ὡραιότατο. Τότε ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος λέει:

-Σήκω παιδί μου, φάε καὶ πιὲς ὅ,τι μᾶς ἔστειλε ὁ Κύριος γιατὶ εἶσαι πολὺ ταλαιπωρημένος ἀπὸ τὴν πεζοπορία καὶ ἄν δὲν φᾶς κινδυνεύεις νὰ ἀῤῥωστήσεις.

Ὁ φιλοξενούμενος ἀπάντησε:

-Ζεῖ Κύριος ὁ Σωτήρας μας μπροστὰ στὸν Ὁποῖο βρισκόμαστε. Δὲν θὰ φάω ὅμως, ἂν δὲν φᾶμε μαζὶ μὲ ἀδελφικὴ ἀγάπη.

Τελικά, ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος πείσθηκε νὰ φάει καὶ αὐτός. Ἀφοῦ σηκώθηκαν καὶ ἔκαναν τὴν προσευχή τους ξανακάθησαν νὰ φᾶνε μὲ ὅ,τι τοὺς ἔστειλε ὁ Θεός. Ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος ἔκοψε μὲ τὰ χέρια του τὸ ψωμὶ σὲ κομμάτια καὶ ἀφοῦ ἔφαγαν δόξασαν τὸν Θεό. Στὴν συνέχεια ὁ καθένας ἀσχολήθηκε μὲ ἀτομικὴ προσευχή.

Ὅταν τὸ φῶς τῆς μέρας ἐπέτρεπε νὰ δεῖς καλὰ τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου, ὁ Ὅσιος Παφνούτιος βλέπει ὅτι ἡ ὄψη τοῦ προσώπου τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου ἦταν χλωμή, καὶ ἀλλοιωμένη. Φοβισμένος τὸν ρώτησε γιατὶ συμβαίνει αὐτό. Αὐτὸς ἀπάντησε:

-Μὴ φοβηθεῖς ἀδελφέ, γιατὶ ὁ ἀγαθότατος καὶ σπλαγχνικὸς Κύριος σὲ ἔστειλε γιὰ νὰ θάψεις τὸ σῶμά μου. Νὰ ποὺ σήμερα τελειώνει ἡ παροικία μου καὶ φεύγει ἡ ψυχή μου γιὰ τὴν ἀνείπωτη εὐφροσύνη τῆς οὐρανίου μακαριότητος καὶ νὰ θυμᾶσαι ὅταν πᾶς στὴν Αἴγυπτο νὰ κηρύξεις στὸυς μοναχοὺς καὶ σὲ ὅλους τοὺς χριστιανούς, ὅτι ζήτησα αὐτὴ τὴν χάρη ἀπὸ τὸν Θεό: ὅποιος κάνει τὸ μνημόσυνό μου, καὶ μὲ γιορτάσει ἢ γράψει ἢ διηγηθεῖ τὴν ζωή μου, νὰ μὴν τοῦ ἔλθει πειρασμὸς ἀπὸ τὸν διάβολο.

-Ἅγιε Πάτερ, δῶσέ μου τὴν εὐλογία νὰ μείνω ἐδῶ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς μου.

-Δὲν σὲ ἔστειλε ὁ Θεὸς νὰ μείνεις ἐδῶ, ἀλλὰ μόνο νὰ θάψεις τὸ σῶμά μου καὶ νὰ εὐφρανθεῖς μὲ τοὺς Ὁσίους δούλους Του ποὺ μένουν σὲ αὐτὴ τὴν ἔρημο, καὶ νὰ κηρύξεις στοὺς φιλόχριστους τὸν τρόπο ζωῆς τους γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ γιὰ νὰ τοὺς μιμηθοῦν ὅσο μποροῦν.

Ἔπεσε στὰ πόδια του ὁ Παφνούτιος καὶ τοῦ εἶπε:

-Ἅγιε Πάτερ, γνωρίζω ὅτι ὅσα ζητήσεις ἀπὸ τὸν Θεὸ θὰ σοῦ τὰ δώσει, ἐξαιτίας τῶν ἀγώνων σου. Σὲ παρακαλὼ πολύ, νὰ μὲ εὐλογήσεις νὰ γίνω ὅμοιός σου στὴν ἀρετή, νὰ πάρω ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἴδια δόξα καὶ ὅμοιο στεφάνι στὴν αἰώνια ζωή.

-Ὁ Κύριος νὰ μὴν σὲ λυπήσει γιὰ αὐτὸ ποὺ ζήτησες, ἀλλὰ νὰ σὲ εὐλογήσει καὶ νὰ σὲ στηρίξει στὴν ἀγάπη Του, νὰ σὲ λυτρώσει ἀπὸ κάθε ἁμαρτία, πειρασμὸ τοῦ ἐχθροῦ καὶ νὰ ἐκπληρώσει τὴν ἐπιθυμία σου. Οἱ Ἄγγελοι Του νὰ σὲ σκεπάσουν καὶ νὰ σὲ φυλάξουν ἀπὸ τὶς ἐπιβολὲς τοῦ ἐχθροῦ, γιὰ νὰ μὴν σὲ βρεῖ ὁ ψυχοφθόρος κανένα φταίξιμο τὴν ὥρα τῆς κρίσης. Ἡ εὐλογία τῆς Παναγίας Τριάδος ἄς εἶναι μαζί σου, τώρα καὶ στὴν ἀτελειώτη αἰωνιότητα.

Στὴν συνέχεια, ὁ Ὅσιος Ὀνούφριος γονάτισε, ὕψωσε τὰ χέρια καὶ τὸ βλέμμα του στὸν οὐρανὸ καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια προσευχήθηκε λέγοντας:

-Ὕψιστε Κύριε, ποὺ ἡ δύναμή Σου εἶναι ἀνεξιχνίαστη καὶ ἡ δόξαΣου ἀκατανόητη καὶ ἀνέκφραστη, τὸ δὲ ἔλεός Σου ἄπειρο καὶ ἀμέτρητο, ὑμνῶ, εὐλογῶ, προσκυνῶ καὶ δοξάζω ἐσένα ποὺ πόθησα ἀπὸ τὴν νεότητά μου καὶ Σένα ἀκολούθησα. Ἐπάκουσέ με Σὲ παρακαλῶ. Ἐσὺ ποὺ φρόντισες γιὰ μένα τὸν φτωχὸ καὶ ἀπομάκρυνες ἀπὸ τὶς ἀνάγκες τὴν ψυχή μου καὶ δὲν μὲ ἐγκατέλειψες στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν μου ἀλλὰ ἔδωσες ζωὴ στὴν καρδιά μου. Σὲ ἱκετεύω Κύριε, σκέπασόν με μὲ τὴν εὐλογία Σου, γιὰ νὰ μὴ ταραχτεῖ ἡ ψυχή μου ἀπὸ τοὺς δαίμονες ὅταν χωρισθεῖ ἀπὸ τὸ σῶμα, ἀλλὰ παράλαβέ την μὲ τοὺς Ἁγίους Ἀγγέλους σου καὶ κατάταξέ την ὅπου ἐπισκοπεῖ τὸ φῶς τοῦ προσώπου Σου, γιατὶ εἶσαι εὐλογητὸς καὶ δοξασμένος εἰς τοὺς αἰῶνες. Μὴν ξεχνᾶς πολυέλεε τοὺς πιστούς. Ὅσους βρεθοῦν σὲ κίνδυνο καὶ προσευχηθοῦν λέγοντας: Παντοδύναμε Κύριε, μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ δούλου Σου Ὀνουφρίου ἐλέησέ με· ἄκουσέ τους Σὲ παρακαλῶ καὶ χάρισέ τους τὴν Βασιλεία Σου, ὅπως μοῦ ἔταξες.

Ιβ) Ἄγγελοι παραλαμβάνουν τὴν ψυχή του.

Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος ἐκστατικὸς παρακολουθοῦσε ὅλα αὐτά. Στὴν συνέχεια ἀκούει τὸν Ὅσιο νὰ λέει: Κύριε στὰ χέρια σου ἀφήνω τὸ πνεῦμά μου· καὶ τὸν βλέπει νὰ ξαπλώνει στὸ ἔδαφος καὶ νὰ προσεύχεται μυστικά. Τὸ πρόσωπο τοῦ Ὁσίου ἔλαμπε σὰν φῶς καὶ μιὰ ἄῤῥητη εὐωδία γέμισε τὴν ἀτμόσφαιρα. Σὲ λίγο στὸ καταγάλανο οὐρανό, ξέσπασαν βροντές, καὶ ἀστραπές, καὶ ὁ χῶρος γέμισε ἀπὸ Ἀγγέλους οἱ ὁποῖοι ψάλλοντας γλυκυτάτους ὕμνους καὶ ἔχοντας στὰ χέρια τους ἀναμμένες λαμπάδες καὶ θυμιατά, πῆραν τὴν ψυχὴ τοῦ Ὁσίου ποὺ ἔμοιαζε μὲ κάτασπρο περιστέρι καὶ ἀνέβηκαν στὸν οὐρανό. Ὅταν ὁ Ὅσιος Παφνούτιος δὲν ἔβλεπε πιὰ τίποτε, σηκώθηκε καὶ ἄρχισε νὰ ἀσπάζεται τὸ Ἅγιο λείψανό ποὺ ἄστραφτε σὰν μαργαριτάρι. Στὴν συνέχεια ἔκανε ὅσα ἔπρεπε γιὰ ἕναν κεκοιμημένο καὶ προσπάθησε νὰ βρεῖ κάποιο ἀντικείμενο γιὰ νὰ ἀνοίξει τὸν τάφο ὅπου θὰ ἐνταφίαζε τὸ ἱερὸ λείψανο. Ἕνα μουγκρητὸ λιονταριοῦ τὸν ἔκανε νὰ φοβηθεῖ. Γυρίζει πρὸς τὴν εἴσοδο τῆς καλύβας καὶ βλέπει δύο λιοντάρια στὰ ὁποῖα εἶπε: Ξέρω ὅτι ὁ Θεὸς σᾶς ἔστειλε νὰ θάψουμε τὸ ἅγιο λείψανο. Πῆρε στὸ χέρι τὸ ῥαβδί του καὶ μὲ αὐτὸ χάραξε πάνω στὴν γῆ τὸ μῆκος τοῦ τάφου. Ἀμέσως τὰ λιοντάρια μὲ τὰ νύχια τους ἔσκαψαν καὶ ἄνοιξαν λάκκο μέσα στὸν ὁποῖο ἔβαλε τὸ ἅγιο λείψανο. Τὰ λιοντάρια μετὰ τὸν ἐνταφιασμό, ἀφοῦ ἔκαναν μετάνοια στὸν Ὅσιο Παφνούτιο, ἔφυγαν.

Μετὰ τὸν ἐνταφιασμό, ὁ Ὅσιος κάθησε καὶ συλλογίζονταν τὴν δόξα ποὺ ἀπελάμβανε στὸν οὐρανὸ ὁ Ὀνούφριος χάρη στὶς ἀγωνιστικὲς προσπάθειές του. Ἀποφάσισε νὰ μείνει καὶ νὰ ἀσκητέψει στὴν καλύβα αὐτή. Ὅμως δὲν ἦταν αὐτὸ θέλημα Θεοῦ. Αὐτὸ τὸ κατάλαβε γιατὶ ἔγινε μεγάλος σεισμός, ὁ ὁποῖος γκρέμισε τὴν καλύβα, ἐξαφάνισε τὸν φοίνικα καὶ τὸ νερό. Ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἀκούστηκε μιὰ φωνὴ ποὺ τοῦ ἔλεγε: Παφνούτιε, πήγαινε στὴν Αἴγυπτο καὶ κήρυξε τὴν ζωὴ τοῦ μακαρίου Ὀνουφρίου καὶ ὅλα ὅσα εἶδες. Πορεύου λοιπὸν εἰς εἰρήνη ἐνδυναμούμενος ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος ἔκανε ὑπακοὴ καὶ γύρισε στὴν Αἴγυπτο ὅπου μὲ δάκρυα στὰ μάτια διηγοῦνταν στοὺς χριστιανοὺς τὴν ζωὴ τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου καθῶς καὶ ὅλα ὅσα εἶδε στὴν ἔρημο.

κυριακη των Αγιων Παντων

 

 

 

Ετικέτες
μιχαηλ χουλης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

 Η Εκκλησία χαίρει και αγάλλεται για ένα λόγο παραπάνω κατά τη γιορτή των Αγίων Πάντων, δεδομένου ότι ΟΙ ΑΓΙΟΙ, τους οποίους καθημερινά εξάλλου τιμάμε, είναι τα κοσμήματά της και ο σκοπός της χριστιανικής ζωής. Ουσιαστικά άγιος είναι βέβαια μόνο ο Θεός. «Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός», ψάλλουμε σε κάθε λειτουργία. Οι πιστοί αγιάζουν όταν ενώνονται με την Χάρη του Τριαδικού Θεού και λάμπουν ως εικόνες Του. Μην ξεχνάμε τι παραγγέλνει ο Θεός: «Να γίνετε άγιοι, γιατί εγώ είμαι άγιος» (Α΄ Πέτρ. 1,16). Ο Χριστός δηλώνει καθαρά ότι είναι το φως του κόσμου (Ιω. 8,12) και, μετέχοντας μυστηριακά στο άκτιστο αυτό φως Του, αγιαζόμαστε και εμείς, εν ταπεινώσει και μετανοία, κοινωνώντας της δυνάμεως και δόξας Του. Στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο ο Ιησούς δηλώνει: «Όποιος προσπαθήσει να σώσει ατομιστικά τη ζωή του, θα τη χάσει, ενώ όποιος θυσιάσει τη ζωή του για μένα (με μαρτύριο, μαρτυρία πίστεως και υπεύθυνη στάση ζωής), θα τη σώσει στην αιωνιότητα». Οι άγιοι λοιπόν δεν έχουν δική τους αγιότητα, αλλά συμμετέχουν στην αγιότητα του Χριστού, και προς τον Χριστό συνεχώς προσανατολίζουν, αφού ο Παράκλητος κατοικεί στην ψυχοσωματική τους υπόσταση. 

Οι άγιοι είναι οι κατεξοχήν ΦΙΛΟΙ του Χριστού και των ανθρώπων, σύμφωνα με το αγιογραφικό: «Από το Πνεύμα το Άγιο κινούμενοι μίλησαν άγιοι άνθρωποι του Θεού» (Β΄ Πέτρ. 1,20-21). Γι’ αυτό και αρμόζει σ’ αυτούς ΤΙΜΗΤΙΚΗ προσκύνηση, ενώ ΛΑΤΡΕΙΑ αρμόζει στον Τριαδικό Θεό ΚΑΙ ΜΟΝΟ: «Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνο λατρεύσεις» (Ματθ. 4,11). Οι άγιοι άνθρωποι του Θεού, είτε στη γη ευρίσκονται είτε στον ουρανό, μεσιτεύουν για μας στο Θεό ως ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕΣΙΤΕΣ, προσευχόμενοι για τη σωτηρία μας, διότι ουσιαστικός μεσίτης είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός. Πράγματι, με σχετική έννοια, μεσίτες υπάρχουν πολλοί, οι άγιοι της Εκκλησίας, που κοντά στο Θεό ευρισκόμενοι παρακαλούν και προσεύχονται για εμάς. Διότι και ο απόστολος Παύλος λέγει: «Ως απόστολος σταλμένος στα έθνη… ίσως κάνω τους ομοεθνείς μου να ζηλέψουν ΚΑΙ ΣΩΣΩ μερικούς απ’ αυτούς» (Ρωμ. 11,13-14). Την ίδια έννοια σχετικής μεσιτείας έχουν και τα λόγια του αποστόλου Ιακώβου, που διδάσκει: «Αυτός που επιστρέφει αμαρτωλό από την πλανεμένη οδόν του, ΘΑ ΤΟΥ ΣΩΣΕΙ την ψυχή από το θάνατο και θα καλύψει πλήθος αμαρτιών» (5,20). Ο Θεός ακόμη, πολλές φορές άλλαξε αποφάσεις με τις μεσιτείες των αγίων και δεν κατέστρεψε το λαό Του, όπως έγινε π.χ. δια της προσευχής του Μωυσή (Εξ. 32,11-14). Ακόμη, ο Θεός σώζει την Ιερουσαλήμ χάριν του δούλου Του Δαυίδ, ο οποίος είχε ήδη κοιμηθεί (Δ’ Βασ. 19,34). Αλλά και στην Αποκάλυψη, διδάσκεται ότι «ανέβηκε ο καπνός του θυμιάματος με τις προσευχές των αγίων, από το χέρι του αγγέλου μπροστά στο Θεό»  (Αποκ. 8,4).

Οι άγιοι με τη δύναμη και προς δόξαν του Θεού ΘΑΥΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝ. Οι απόστολοι του Χριστού καθημερινά θεράπευαν πλήθος αρρώστων: «Ακόμη και τους ασθενείς έφερναν στις πλατείες, και τους έβαζαν σε κρεβάτια και φορεία ώστε, όταν περνούσε ο Πέτρος, να πέσει έστω και η σκιά του σε κάποιον απ’ αυτούς …. Και όλοι θεραπεύονταν» (Πράξ. 5,12-16). Ο Θεός δια του Παύλου ενεργούσε εξάλλου ασυνήθη θαύματα. Και τα μαντίλια ακόμη της κεφαλής ή του λαιμού, που τα είχε χρησιμοποιήσει ο Παύλος, τα έβαζαν πάνω στους ασθενείς. Αυτοί τότε γιατρεύονταν από τις αρρώστιες τους και από πονηρά πνεύματα (Πράξ. 19,11-12).

Μάλιστα τα ΑΦΘΑΡΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ πολλών αγίων, αποτελούν ένα συνεχές ΣΗΜΕΙΟ εκ Θεού, είναι η απόδειξη ότι όχι μόνο υπάρχει αλλά και ενεργεί συνεχώς ο Θεός, και αφθαρτοποιεί την κτίση προς δόξαν Του, και για την σωτηρία όλων. Είναι μια απόδειξη ακόμη ότι θα αναστηθεί και το σώμα μας στην Δευτέρα Παρουσία, διότι όπως λέμε και στο Σύμβολο της Πίστεως: «Προσδοκώ ανάσταση νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος». Τα άγια λείψανα λοιπόν προσανατολίζουν προς την ακοίμητη δόξα που περιμένει όλους μας, αφού καθαρίσουμε τις αισθήσεις μας, και βαδίσουμε πραγματικά στα χνάρια του Χριστού. Είναι πνευματικοί φάροι, που κρατούν σε εγρήγορση όλες τις γενιές των χριστιανών, ώστε να μην ξεφύγουν από τον μόνο άξιο δρόμο της ζωής, και παρασυρθούν από τα κύματα που σηκώνει το παμφάγο στόμα του άδη. Είναι οδοδείκτες, που διαλαλούν ότι ο σκοπός της ζωής είναι η προσωπική μας Πεντηκοστή, και η εμπειρία της Φλεγόμενης Βάτου του Μωυσή, που αποκτάται δωρεάν δια του φαρμάκου της αθανασίας, της Θείας δηλαδή Κοινωνίας, και της διαρκούς μετανοίας.

Τέλος, ο Θεός δεν είναι άγαλμα, ξόανο ή είδωλο. Δεν είναι ένας παππούλης, που αμέτοχος κάθεται και παρακολουθεί τα δρώμενα από κάποιο σημείο του ουρανού, ή ένας μεταφυσικός ελεγκτής που χαίρεται για τα πάθη και τα λάθη μας, και καραδοκεί παντού για να καταδικάσει τον ένοχο. Αυτές είναι αποτυχημένες εικόνες και εκφράσεις περί Θεού, και σχηματίστηκαν απ’ αυτούς που απείχαν (οικειοθελώς) από την γεμάτη έλεος και ζεστή παρουσία Του.

Οι άγιοι της Εκκλησίας, μας αποδεικνύουν με την υπευθυνότητά τους, τον αγώνα και τον ανθρωπισμό τους, με τις μεσιτείες και τα θαύματά τους, ότι ο Υιός του Θεού που ενσαρκώθηκε στον κόσμο ως Ιησούς Χριστός, είναι το όντως πρόσωπο, απείρως αγαπά τους ανθρώπους, και τους καλεί στο δρόμο της αγιότητας και της λύτρωσης. Ότι ο Θεός είναι πάντα νέος, ό,τι πιο όμορφο υπάρχει, και αποκαλύπτεται στις καθαρές καρδιές, που με την προσευχή, την άσκηση, την αγάπη και την Λειτουργική ζωή, γίνονται κατοικητήριά Του, και τόποι Θεοφανείας Του.

 εικόνα από: pmeletios.com/ar_meletios/agioi/kyriakh_ton_agion_panton.html
 

Ο άγιος Νεκτάριος

Ήταν δεν ήταν 8 χρονών. Κάθε μέρα προσευχόταν μαζί με τη γιαγιά του. Όταν εκείνη έλεγε τον Ν΄ ψαλμό και έφτανε στο σημείο: «Διδάξω ανόμους τας οδούς σου και ασεβείς επί Σε επιστρέψουσι», ο μικρός έκλεινε με το χεράκι του το στόμα της γιαγιάς και το έλεγε αυτός.

Μητροπολίτης Πενταπόλεως
(1846 – 1920)

Έχουν περάσει μόλις 84 χρόνια από την κοίμησή του (1920) και 43 από την επίσημη ανακήρυξή του ως αγίου (1961) και όμως μόνο στην Αττική έχουν ήδη χτιστεί 11 εκκλησίες στη μνήμη του. Πρόκειται για το μητροπολίτη Πενταπόλεως Νεκτάριο (Κεφαλά), που είναι γνωστος ως άγιος Νεκτάριος ο θαυματουργός. Ο ʼγιος Νεκτάριος αποτελεί πραγματικά ένα δώρο του Θεού στον κόσμο στις πενιχρές μέρες του εικοστού αιώνα. Απόδειξη της ισχύος της υπόσχεσης του Θεού «Τους δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α΄ Βας. Β΄30).

Στο πρόσωπό του ανακαλύπτει κανείς έναν μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας, όπου η αγιότητα του βίου του συνδυάζεται με τη χάρη της θαυματουργίας. Η ζωή του ήταν μια ιερή πορεία εβδομηντατεσσάρων χρόνων κατάφορτη από καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Μια πορεία πάντως που κάθε άλλο παρά ομαλή ήταν. Ο άγιος βρέθηκε από ξενιτεμένο φτωχό παιδί, Επίσκοπος της Εκκλησίας, από εξόριστος, διευθυντής Εκκλησιαστικής Σχολής.

Γεννήθηκε στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης τον Οκτώβριο του 1846. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχτηκε στην πατρίδα του, στο σχολείο της Σηλυβρίας. Όμως ο Αναστάσιος, αυτό ήταν το κατά κόσμον όνομά του, δεν ξεχνούσε την υπόσχεση που είχε δώσει στο Θεό από όταν ήταν ακόμη μικρό παιδάκι: «Διδάξω ανόμους τας οδούς Σου και ασεβείς επί Σε επιστρέψουσι» (Ψαλμ. Ν΄). Ήθελε να μορφωθεί, να μάθει τα λόγια του Θεού, να Τον αγαπήσει πιο πολύ ώστε να αφοσιωθεί στο έργο Του, να διδάξει το θέλημά Του και να εκπληρώσει την υπόσχεσή του, μια υπόσχεση ζωής.

Στη Σηλυβρία δεν υπήρχε ανώτερο σχολείο, αλλά ούτε και χρήματα είχε ο Αναστάσιος για να σπουδάσει αλλού. Έτσι πήρε την απόφαση να ξενιτευτεί. Με την ευχή των γονέων του, σε ηλικία 14 χρονών, ξεκινά για την Κωνσταντινούπολη με σκοπό να αντιμετωπίσει πλέον μόνος του το μέλλον του. Πέρασαν 5 χρόνια που τον βρίσκουν στην Πόλη να εργάζεται τη μέρα και να μελετά τη νύχτα, να εντρυφεί στην Αγία Γραφή.

Έπειτα τον συναντούμε στη Χίο, όπου διετέλεσε δημοδιδάσκαλος επί επταετία. Στη Νέα Μονή της Χίου κείρεται μοναχός, σε ηλικία 30 χρονών, παίρνοντας το όνομα Λάζαρος. Για τρία ολόκληρα χρόνια ασκητεύει στη μονή αυτή. Νηστεύει, αγρυπνεί, προσεύχεται, μελετά τις Θείες Γραφές. Το 1877 χειροτονείται διάκονος λαμβάνοντας το όνομα Νεκτάριος.

Όλοι όσοι τον γνωρίζουν τον θαυμάζουν και τον αγαπούν λόγω του εμφανούς ψυχικού του κάλλους και των ποικίλων αρετών του. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο Ι. Χωρέμης, ο οποίος βοηθά οικονομικά τον διάκονο Νεκτάριο ώστε να μεταβεί στην Αθήνα και να ολοκληρώσει καταρχήν τις γυμνασιακές του σπουδές. Δαπάνη του Πατριαρχείου της Αλεξανδρείας φοιτά στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Στο Πανεπιστήμιο διαπρέπει τόσο στην επίδοσή του στα μαθήματα, όσο και στο ήθος και τη χριστιανική διαβίωσή του. Πανάξια, λοιπόν, κερδίζει από το δεύτερο κιόλας έτος υποτροφία.

Αμέσως μετά την απόκτηση του πτυχίου της Θεολογικής Σχολής (1885) αναχωρεί για την Αλεξάνδρεια, κοντά στον πνευματικό του πατέρα Πατριάρχη Σωφρόνιο, ο οποίος τον χειροτονεί πρεσβύτερο τον Μάιο του επόμενου έτους (1886). Ο πρεσβύτερος, πλέον, Νεκτάριος αναλαμβάνει καθήκοντα ιεροκήρυκα και γραμματέα του Πατριαρχείου.

Το έργο του αποδίδει πλούσιους καρπούς και γίνεται ιδιαίτερα αγαπητός στους πιστούς. Στις 15 Ιανουαρίου 1899 χειροτονείται επίσκοπος Πενταπόλεως. Και ως Επίσκοπος, ο άγιος εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Εκκλησία ταπεινά και με πολύ ζήλο, δείχνοντας τις σπάνιες αρετές του και κερδίζοντας καθημερινά όλο και περισσότερο την αγάπη του ποιμνίου του. Εργαζόταν ακατάπαυστα, κήρυττε το λόγο του Θεού, εξομολογούσε, συμβούλευε τους πιστούς.

Το πολυδιάστατο έργο του και η συνεχώς αυξανόμενη αίγλη του αγίου Νεκταρίου προκάλεσαν το φθόνο εναντίον του, γι’ αυτό συκοφαντείται και απομακρύνεται από το Πατριαρχείο. Ο κατάφωρα αδικούμενος άγιος αναγκάζεται να εγκαταλείψει οριστικά πλέον την Αίγυπτο και να επιστέψει στην Αθήνα. Χρήματα δεν είχε, μιας και ουδέποτε σκέφτηκε να διαφυλάξει οικονομίες, εφαρμόζοντας πρώτος εκείνα που δίδασκε: «το υμών περίσσευμα εις εκείνων υστέρημα» (Β΄Κορ. η΄14).

Διωγμένος, λοιπόν από την Αλεξάνδρεια, ο άγιος έρχεται στην Αθήνα. Όλη του η ζωή αλλάζει ξαφνικά. Από μητροπολίτης μέσα σε λίγες μέρες γίνεται ένας σαραντάχρονος πάμπτωχος άνεργος. Επί έναν ολόκληρο χρόνο αναζητεί εργασία χωρίς να βρίσκει. Τελικά διορίστηκε απλός ιεροκήρυκας στη Χαλκίδα. Ο μέγας ιεράρχης, πράος και ταπεινός στη ψυχή, δέχεται πρόθυμα τη θέση αυτή προκειμένου να εργαστεί στην Εκκλησία του Χριστού. Η ταπεινοφροσύνη του δείχνει για άλλη μια φορά το μεγαλείο του ψυχικού του κόσμου. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην ελληνική επαρχία, ο Νεκτάριος κατάφερε γρήγορα να ξεχωρίσει για το άμεμπτο ήθος του και την ανιδιοτελή και πρόθυμη προσφορά των υπηρεσιών του.

Έτσι το 1892 διορίστηκε διευθυντής της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής, η οποία με τη βοήθειά του γνώρισε μεγάλη άνθιση. Όπως αναγνώρισε ο διάδοχος του Αγίου στη διεύθυνση της Σχολής, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος: «Ο διευθυντής αποκατέστησε τελείως τον εκκλησιαστικό χαρακτήρα της Σχολής... Ιδιαιτέρως κατέβαλε προσπάθειες όχι μόνο για την εκκλησιαστική μόρφωση, ηθική διαπαιδαγώγηση των τροφίμων, αλλά και για τις λεπτομέρειες του σχολικού βίου περιποιούμενος συν τοις άλλοις και τον κήπο της Σχολής». Εξάλλου, τα θετικά αποτελέσματα της διεύθυνσης της Σχολής από τον Νεκτάριο διαβεβαιώνεται από τη μετέπειτα εξέλιξη των μαθητών της, πολλοί από τους οποίους κατέλαβαν υψηλά αξιώματα της ιερωσύνης και της κοινωνίας.

Η δράση του Αγίου δεν περιοριζόταν μόνο στη διοίκηση της Σχολής, αλλά και εκτός αυτής. Η πολιτεία του ανέθετε το έργο του κριτή σε διάφορα θέματα της παιδείας, η Ιερά Σύνοδος δεν έπαυε να τoν συγχαίρει κατά καιρούς για τις συνεχείς συγγραφικές ψυχωφελείς του εργασίες, ενώ πολλοί σύλλογοι εκπαιδευτικοί, φιλανθρωπικοί και κοινωνικοί τον προσκαλούσαν ή του ανέθεταν την προεδρία τους.

Δεκάξι χρόνια διετέλεσε διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής. Το 1908, για λόγους υγείας, παραιτείται και αποσύρεται στην Αίγινα, στη γυναικεία μονή της Αγίας Τριάδος, που ο ίδιος είχε ιδρύσει το 1904. Από τότε ο άγιος έζησε ως αληθινός ασκητής. Ο ίδιος είχε πει: «Ο ασκητής είναι υπέρτερος του αρχιερέα». Καλούνταν να αποδείξει την ισχύ του λόγου του. Παρά την εκτέλεση των καθηκόντων του εφημερίου της Μονής και το πλούσιο συγγραφικό του έργο, ασχολούνταν ακόμη με χειρωνακτικές εργασίες και μάλιστα βαριάς μορφής.

Απλός στους τρόπους, όταν έρχονταν επισκέπτες στη Μονή και τον συναντούσαν έξω από αυτή να εργάζεται, ήταν πολύ δύσκολο να τον αναγνωρίσουν λόγω του φθαρμένου και απέριττου ράσου του. Με τον τρόπο της ζωής του και τη δυνατή προσωπικότητά του, κερδίζει το σεβασμό, το θαυμασμό και την αγάπη του κόσμου. Η φήμη του διαδίδεται παντού.

Στις 8 Νοεμβρίου του 1920, γαλήνιος και προσευχόμενος , έφυγε για τον ουρανό στο Αρεταίο Νοσοκομείο της Αθήνας, σε ένα δωμάτιο τρίτης θέσης για απόρους.

Πολλά ήταν τα θαύματα που έγιναν και γίνονται από τον άγιο, τόσο κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής του, όσο και μετά την κοίμησή του, έως σήμερα. Χαρακτηριστικό είναι εκείνο που έγινε τη ημέρα που άνοιξαν το φέρετρό του και είδαν μύρο να ρέει από το πρόσωπό του. Το λείψανό του έμεινε άφθαρτο επί 33 χρόνια, ενώ ο θάλαμος όπου κοιμήθηκε ο άγιος στο Νοσοκομείο ευωδίαζε επί 6 μήνες.

Η επίσημη ανακήρυξη του ως Αγίου έγινε το 1961. Όμως για τους πιστούς αποτελεί φάρο ελπίδας και άντλησης δύναμης και πίστης για τον πνευματικό τους αγώνα από πολύ νωρίτερα, όταν ακόμα ζούσε στον κόσμο.

ΠΗΓΗ: Θανάσης Χούπας
φοιτητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π.